หอบ้านเม็งราย

บ้านเม็งราย

หอบ้านเม็งราย...ฝั่งตรงกันข้ามทางทิศตะวันออกเยื้องกับห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัลกาดสวนแก้ว เป็นบ้านของเจ้าฟ้าเชียงตุงเชื้อสายของพญามังรายแห่งล้านนา....เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งราย ท่านคือต้นตระกูล “ขุนศึกเม็งราย”นั่นเองครับ

...บ้านหลังนี้อยู่ในที่ดินรวม 5 ไร่เศษ เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งรายซื้อไว้เพื่อความสะดวกในการพักอาศัยที่เชียงใหม่ ต่อมาบริเวณบ้านได้ทำการเปิดขายเครื่องเงินตามต้นตระกูลของภรรยา คือ หม่อมธาดา(สกุลเดิมพัฒนถาบุตร..เชื้อสายไตเขินแห่งถนนวัวลาย) บ้านเลขที่ 12 ถนนห้วยแก้ว.. เรียกกันว่า หอ ต่อมาเมื่อมีการเวนคืนจากราชการเพื่อขยายถนนห้วยแก้ว จึงได้รื้อบ้านเดิมและขยับไปสร้างใหม่ ใช้ชื่อว่า หอบ้านเม็งราย บริเวณด้านหน้าบ้านยังคงเปิดขายเครื่องเงิน ใช้ชื่อว่า “ร้านธาดา” ตามชื่อภรรยา คือ หม่อมธาดา ขุนศึกเม็งราย

...เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งราย เกิดเมื่อปี พ.ศ.2458เป็นราชบุตรของเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลง เจ้าผู้ครองนครเชียงตุง(เจ้าฟ้าเฒ่า) กับเจ้านางจามฟอง เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งรายมีนามเต็มว่า “เจ้าฟ้าขุนศึกสุวรรณสงคราม” หรือเรียกสั้นๆ ว่า “ขุนศึก”เจ้าฟ้าขุนศึกมีพี่น้องรวม 6 คน...ก่อนเข้ารับการศึกษาชั้นต้นในโรงเรียนรัฐบาลที่เมืองแม่เมี้ยว เจ้าฟ้าขุนศึกเคยบวชเป็นสามเณรที่วัดเทพศิรินทร์(กรุงเทพฯ)เป็นเวลา 2 พรรษา โดยได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่7 โปรดเกล้าฯ ให้กรมพระยาดำรงราชานุภาพเป็นองค์อุปฐาก.ต่อมาในปี พ.ศ.2473-2478 ได้เข้าศึกษาระดับวิทยาลัยที่ชานชิฟสคูล เมืองตองจี ในรัฐฉานภาคกลางซึ่งรัฐบาลอังกฤษจัดตั้งขึ้นเปิดรับเฉพาะลูกหลานเจ้าฟ้าเข้าศึกษาเท่านั้น เมื่อสำเร็จการศึกษาแล้วได้เข้าศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยย่างกุ้ง

....ครั้นปี พ.ศ.2480เจ้าฟ้าก๋องไตเจ้าผู้ครองนครเชียงตุงผู้เป็นเชษฐาถูกลอบปลงพระชนม์(พระบิดาเจ้าจายหลวง) เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งรายจึงมารักษาการตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครเชียงตุง ในระยะนี้เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งรายได้เข้ารับการอบรมจากรัฐบาลอังกฤษทั้งด้านวิชาการปกครอง การศาล การคลัง การป่าไม้ ตำรวจและกรมที่ดิน...จนกระทั่งปี พ.ศ.2482ได้รับโปรดเกล้าฯ จากพระเจ้าจอร์จที่6แห่งสหราชอาณาจักร.เป็นนายทหารประจำการในกองทัพอังกฤษที่เมืองแม่เมี้ยว(ยศร้อยโท) จนได้รับการเลื่อนยศเป็นร้อยเอก

....ปี พ.ศ.2484ได้รับตำแหน่งเจ้าหน้าที่ทูตทหารจีน และในปีเดียวกันได้กลับเข้ามาเรียนโรงเรียนเสนาธิการทหารที่พม่า หลังจากนั้นไปเรียนต่อเสนาธิการทหารที่อินเดีย เมื่อจบการศึกษามาได้รับตำแหน่งเสนาธิการประจำการกองทัพอังกฤษ ณ เมืองการาจี ปฏิบัติราชการทหารตลอดช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2เมื่อสงครามสงบแล้ว กองบัญชาการทหารสูงสุดแห่งสหราชอาณาจักรได้แต่งตั้งให้เป็นทูตทหาร เข้ามาประจำที่ประเทศไทยเพื่อทำหน้าที่ปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นในภาคเหนือ(ยศพันตรี)..ในปีถัดมาได้รับแต่งตั้งจากรัฐบาลอังกฤษให้เป็นกงสุลอังกฤษทำหน้าที่ดำเนินการเปิดกงสุลอังกฤษที่จังหวัดเชียงใหม่(ถูกปิดเนื่องจากสงครามโลก) ระหว่างนั้นได้สมรสกับนางสาวธาดา พัฒนถาบุตร บุตรหญิงของนายดาบแดงและนางบัวจันทร์ พัฒนถาบุตร

....เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งรายดำรงตำแหน่งกงสุลอังกฤษ ต่อมาจนกระทั่งกองทัพอังกฤษถอนตัวออกจากประเทศไทยเมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ.2489 จึงได้กลับไปดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ที่นครเชียงตุง(เจ้าฟ้าจายหลวง ยังศึกษาอยู่ที่ประเทศออสเตรเลีย) ในขณะเดียวกันรัฐบาลอังกฤษก็ได้ให้ทำงานแทนรัฐบาลอังกฤษ.ตำแหน่งผู้ช่วยเรสสิเดนท์นครเชียงตุง ท่านเป็นผู้มุ่งมั่นพัฒนานครเชียงตุงทั้งในด้านการปกครอง การศาล การคลังและการศึกษา

.....หลังจากที่เจ้าฟ้าจายหลวงสำเร็จการศึกษาจากประเทศออสเตรเลียแล้ว เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งรายได้อยู่ช่วยเหลืองานเจ้าหลวงองค์ใหม่ที่นครเชียงตุงระยะหนึ่งและลาออกเมื่อปี พ.ศ.2501 ในปีเดียวกันท่านเดินทางกลับมาอยู่ที่เมืองเชียงใหม่และได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบันให้มีสัญชาติไทย เมื่อปลายปี พ.ศ.2502

...เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งรายและหม่อมธาดา มีบุตรธิดารวม 3 คน คือ

1.แพทย์หญิงเจ้านางเขมรัสมี ขุนศึก-เม็งราย เคยรับราชการเป็นแพทย์ประจำโรงพยาบาลนครพิงค์เชียงใหม่

2.เจ้านางเขมวดี ขุนศึก-เม็งราย จิตรดอน เคยทำงานเป็นรองประธานกรรมการบริษัท พรีเมียร์ อินเตอร์เนชั่นแนล ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา

3.เจ้าชายเขมรัฐ ขุนศึก-เม็งราย เคยทำงานตำแหน่งผู้จัดการภาค บริษัทสำรวจน้ำมันชลัมเบอเช่ ที่กรุงเทพฯ

...เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งราย มีพี่น้องรวม 6 คน คือ

1.เจ้าฟ้าก๋องไต เจ้าผู้ครองนครเชียงตุงสืบต่อจากเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลง

2.เจ้าฟ้าอินทรา เป็นราชบุตรบุญธรรมเจ้าฟ้าสี่ป้อ เมืองสี่ป้อ และได้เป็นรัชทายาท

3.เจ้าฟ้าขุนเมือง เป็นราชบุตรเขยเจ้าเมืองสี่ป้อ

4.เจ้านางบัวสวรรค์ เป็นธิดาบุญธรรมของเจ้าตุ๊ย ราชมารดาเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลง อยู่ที่หอใหม่

5.เจ้านางฟองแก้ว เป็นธิดาบุญธรรมของเจ้านางขันคำ พี่สาวเจ้าฟ้าก้อนแก้วอินแถลง อยู่ที่หอเจียงจันทร์

6.เจ้าฟ้าขุนศึกเม็งราย เป็นรัชทายาทลำดับ 3

เรียบเรียงโดย:เชียงตุงเชียงรุ่ง

ขอบพระคุณท่านเจ้าของภาพและข้อมูลครับ