คำแนะนำสำหรับผู้ป่วย
ที่เข้ารับ
การผ่าตัดจอตา

การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด

1. ผู้ป่วยที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือดเช่น แอสไพริน ต้องปรึกษาแพทย์เพื่อหยุดยาก่อนผ่าตัด

2. ควบคุมโรคประจำตัวต่าง ๆ ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ (ระดับน้ำตาลไม่เกิน 180 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร ความดันโลหิตไม่เกิน 160/ 90 มิลลิเมตรปรอท)

3. หากมีอาการผิดปกติ เช่น ตาแดง มีขี้ตา มีไข้ ไอ ท้องเสีย ควรมาพบแพทย์ก่อนถึงวันผ่าตัดเพื่อประเมินว่าจะสามารถทำผ่าตัดได้หรือไม่

4. ในกรณีที่ได้รับการผ่าตัดโดยการฉีดยาชาเฉพาะที่ (ไม่ดมยาสลบ) ควรฝึกนอนราบไม่หนุนหมอนและคลุมโปงวันละประมาณ 1 ชั่วโมงจนคุ้นเคยเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการผ่าตัด

การปฏิบัติตัวหลังการผ่าตัด

1. หยอดยาและรับประทานยาตามแพทย์สั่ง

2. เช็ดทำความสะอาดบริเวณรอบตาข้างที่ผ่าตัด โดยใช้สำลีปลอดเชื้อชุบน้ำเกลือน้ำสะอาดปราศจากเชื้อที่ได้รับจากโรงพยาบาลวันละ 1- 2 ครั้ง

3. ห้ามน้ำเข้าตาข้างที่ผ่าตัด ห้ามล้างหน้า เป็นเวลา 4 สัปดาห์หลังผ่าตัด ทำความสะอาดใบหน้าโดยใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำบิดให้หมาดเช็ดหน้า อาบน้ำได้ถึงบริเวณลำคอ สระผมโดยวิธีการนอนสระเพื่อป้องกันน้ำเข้าตา

4. ปิดฝาครอบตาในขณะนอนหรือนั่งคว่ำหน้า เพื่อป้องกันการกดทับลูกตา

5. รับประทานอาหารได้ตามปกติ หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหรือการออกแรงยกของหนักจนกว่าแพทย์จะอนุญาต

6. หากเป็นการผ่าตัดที่มีการฉีดแก๊สหรือ น้ำมันซิลิโคน

   • ผู้ป่วยต้องนอนหรือนั่งคว่ำหน้าหรือตะแคงตามที่แพทย์ระบุให้ได้มากที่สุดตลอดวัน เป็นเวลาอย่างน้อย 1 – 2 สัปดาห์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการช่วยให้แก๊สหรือน้ำมันลอยตัวไปดันจอตาส่วนที่มีการหลุดลอกให้ติดมากขึ้น

   • หากมีการฉีดแก๊สในลูกตาต้องงดการเดินทางโดยเครื่องบินหรือดำน้ำลึกจนกว่าแพทย์จะอนุญาต

7. ตรวจตาตามที่แพทย์นัดทุกครั้ง หากมีอาการผิดปกติ เช่น ปวดตา ตาแดง มีขี้ตา ตามัวลง ควรมาพบแพทย์ทันทีโดยไม่ต้องรอจนถึงวันนัดหมาย

รูป การนอนและนั่งคว่ำหน้าภายหลังการผ่าตัดจอตา

ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด

1. มีอาการตาแดง เคืองตา น้ำตาไหล ตาบวม เป็นอาการปกติที่อาจเกิดขึ้นได้หลังผ่าตัด แพทย์จะให้ยาหยอดตาเพื่อบรรเทาอาการ

2. เลือดออกที่วุ้นตา หรือจอตา

3. ความดันลูกตาสูง

4. การติดเชื้อที่ลูกตา

5. การเปลี่ยนแปลงของค่าสายตา

6. การหลุดลอกซ้ำของจอตา

7. การเกิดต้อกระจกที่เร็วขึ้น

ที่มา ภาควิชาจักษุวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล