De weg naar haar dood.

Leven voor het transport naar Auschwitz-Birkenau.

Wat was Auschwitz - Birkenau?

Auschwitz-Birkenau was een vernietigingskamp in Polen, waar 1,1 miljoen mensen zijn vermoord. In Auschwitz-Birkenau werden sommige mensen, die er nog sterk genoeg uitzagen, verplicht tot dwangarbeid. De andere mensen werden in gaskamers om het leven gebracht. Auschwitz-Birkenau bestond uit het concentratiekamp, het werkkamp en het vernietigingskamp. (Bron: 1 en 2)

In Bezet België volgen er al snel maatregelen van 1940-1942. Er komt een anti-Joodse wet voor ondernemingen en een anti-Joodse wet over bezit. Joden moeten zich ook gaan registreren bij het Jodenregister. Het Jodenregister houdt in dat elke Belgische gemeente een register moet openen van joden boven de 15 jaar, woonachtig op haar grondgebied. Dit geeft een duidelijk overzicht voor de Duitsers om later Joden te arresteren, mee te nemen, enz...

Een jaar later moeten Joden zelfs een stempel met “Jood-Juif” op hun identiteitskaart laten plaatsen. Deze stempel staat ook op Helena's identiteitskaart. Vele Joodse kinderen mogen ook niet meer naar openbare scholen gaan in 1941. In 1942 wordt de Jodenster ingevoerd. Alle Joden moeten deze op straat dragen behalve kleine kinderen onder de 6 jaar. (Bron: 3)








KD_00008_079070.r.tif

En toen ging het bergaf.

Helena was 17 toen de Duitsers haar en haar familie ook te pakken kregen. We weten niet of Helena zich bewust was van de Joden die werden vervoerd naar hun dood via treinen. Vermoedelijk had ze geen idee over de echte gevaren.

Helena en haar familie worden opgepakt door de Duitsers.

Eerste transport vanuit de Dossinkazerne.

Het eerste transport vanuit de Dossinkazerne naar Auschwitz-Birkenau vertrok op 4 augustus 1942. Vanuit de toen nieuwe Dossinkazerne zijn er in de eerste maand zes transporten vertrokken. De mensen die tijdens de eerste 6 transporten zijn vervoerd hebben zich allemaal met een Arbeitseinsatzbefehl (= oproepingsbevel) aangemeld in de Dossinkazerne. Een Arbeitseinsatzbefehl was een document waarbij mensen werden opgeroepen om te gaan werken. Ze moesten zich hiervoor aanmelden bij de Dossinkazerne, waarnaar ze daarna werden vervoerd naar Auschwitz-Birkenau. (Bron: 4)

Helena is met transport IX naar Auschwitz-Birkenau vervoerd. Zij was een slachtoffer van het eerste transport waarbij er enkel mensen via razzia’s werden opgepakt. Samen met haar ouders is Helena hoogstwaarschijnlijk tijdens de Antwerpse razzia op 11 of 12 september 1942 meegenomen. Ze is samen met 326 andere mensen van mogelijks dezelfde razzia opgepakt en op de trein gezet. Er waren ook nog 279 mensen mee op deze trein geplaatst die tijdens de Brusselse razzia van 4 september 1942 waren opgepakt. (Bron: 4 en 5)

Register van personen op transport IX.

KD_00013_01_0009_000076.tif.jpg

Het transport gebeurde met ‘derde klasse’ personenwagons. Tijdens het IXde transport zijn er in totaal 30 mensen kunnen ontsnappen, vermoedelijk dankzij deze personenwagons. Deze wagons werden nog gebruikt tot en met 15 januari 1943, daarna gebruikte men goederenwagons als reactie op de ontsnappingen die met de ‘derde klasse’ wagons gebeurden. Deze goederenwagons maakte de reis nog erger. Er was minder licht en ruimte. Door het groot aantal mensen samen in een wagon was neerliggen en slapen onmogelijk, er was ook maar één emmer om hun behoefte in te doen. Hierdoor werden veel mensen ziek tijdens de reis en stierven ze voor de aankomst. (Bron: 4)

"Derde Klasse" persoonswagon.

Kazerne Dossin. (z.d.). Eerste transport uit Mechelen [Foto]. Kazerne Dossin Memorial. https://kazernedossin.memorial/leren/tijdslijn/?commemoration_year=1942

Wat is een Razzia?

De definitie van een razzia luidt als volgt, "Een actie waarbij op grote schaal mensen worden opgepakt."(Bron: 6)