FINAL REIMAGINA LA CIENCIA 2025

CONGRESO CIENTÍFICO INKRUSTADO

DE "0 a 100" NO IES MONELOS

FINALISTAS DE "REIMAGINA GALICIA 2025"!!!

SOFÍA REGUEIRO NO CICA

DE "0 a 100" NO IES MONELOS

Reseña de Martín Jaspe Rodríguez e Aldara Eiroa Vázquez.

O pasado mércores 26 de marzo o alumnado de Bioloxía de 4º ESO do IES Monelos recibiu a visita de Maria del Mar Tomás, responsable do Grupo de Investigación INIBIC MicroTM. Esta visita formou parte do programa “de 0 a 100”, o programa de La Voz en colaboración coa Consellería de Educación que esperta vocacións en centros de secundaria.

A visita consistiu dunha breve charla na que María del Mar expuso a súa labor de investigación no campo da microbiloxía. Nela, falou dos fagos, do impacto que tivo a pandemia da COVID-19, da ameaza da resistencia aos antibioticos e da súa carreira profesional, incentivando aos mozos e mozas a considerar a súa profesión como unha opción de futuro.

Tras isto, os alumnos realizaron unha ronda de preguntas, tanto premeditadas como espontáneas, sobre os temas tratados durante a charla. Nesta ronda, os alumnos expresaron as súas inquietudes sobre temas como o estado da súa investigación, a viabilidade no futuro dos fagos ou a problemática actual coa resistencia aos antibioticos.

Esta xornada rematou exitosamente e permitiu exponer aos alumnos novas alternativas e profesións que non sempre están no foco de atención, pese a ser vitales na sociedade actual. 

No IES Monelos, estivemos encantados de recibir a esta profesional e aproveitar a oportunidade de contar coa súa experiencia.

OLIMPÍADA ESPAÑOLA DE QUÍMICA

MULLERES CTEM EN ACCIÓN

BIG VAN CIENCIA!

 Unha vez máis, da man de Oriol Marimon Garrido e Helena González Burón (divulgadores científicos de Big Van Ciencia) o noso alumnado de 3º da ESO desfrutou dunha mañá de ciencia asistindo a unha charla de divulgación científico no Pazo da Ópera dentro do programa “Reimagina la ciencia”.

Asi, co humor e a ciencia como eixos do monólogo, o alumnado aprendeu sobre neurociencia, en concreto sobre os ensaios clínicos que se levan a cabo con enfermidades que afectan ao sistema nervioso.

Cun ton moi cercano, incluíndo vivencias persoais e sen perder de vista a importancia das redes sociais para as idades ás que ía dirixido o monólogo, os divulgadores atallaron complexas enfermidades como o alzheimer, os pasos que se seguen para comercializar un medicamento ou o impacto negativo das drogas nas conexións neuronais.

Foi, sen dúbida, una boa experiencia na que non faltaron as aprendizaxes, as risas e algún que outro rap científico.

DÍA DA CIENCIA NA RÚA 2025

O día 10 de maio estivemos a participar no Día da Ciencia na Rúa que se celebrou, coma todos os anos no parque de Santa Margarita.

Os alumnos: Pedro Burgos, Lucía Morandeira, Sofía Regueiro, Daniel Rey e José Santaló, de 1º de bacharelato, coordinados polo seu profesor Carlos Álvarez, propuxéronse o seguinte reto: 

Queremos demostrar como a presión atmosférica actúa sobre os obxectos mediante experimentos simples e visuais. O noso obxectivo é que o público entenda a súa importancia na vida cotiá de forma divertida e interactiva.

O alumnado de 3º ESO B, Elena Ávarez, Eva Paz, Sabela Gago, Inés Insua, Vera Otero e Carmen Pérez, coordinados polo seu profesor Pedro Martín levaron a cabo un interesante proxecto sobre díxitos de control e probabilidades.

CORUÑA COMUNICACIENCIA

As inmortais. Científicas que cambian o mundo

O pasado venres 15 de novembro, o alumnado de 2ºESO asistiu a unha charla no Teatro Colón dentro do evento divulgativo Coruña Comunica Ciencia que se celebrou para conmemorar a semana da Ciencia.

Durante a actividade, tivemos a oportunidade de coñecer o relevante, e pouco recoñecido, papel que tiveron na historia da ciencia diferentes mulleres desde diversas disiciplinas científicas.

Asi, a enxeñeira biomédica Iria Ollero e o divulgador científico David Ballesteros fixéronnos un percorrido pola historia e os importantes traballos de científicas como Hipatia de Alejandría, Marie Curie, Hedy Lamarr, Rosalind Franklin ou May-Britt Moser.

Foi unha actividade moi divertida na que tivemos a oportunidade de participar moi activamente xa que ao longo da charla os aspectos máis teóricos intercalábanse con experimentos sobre a temática que se estaba a tratar e foron moitas as ocasións nas que o noso alumnado saiu ao escenario como voluntarios para participar dos experimentos.

Sen dúbida, sairon do teatro moi sorprendidos por teren desfrutado moito dunha mañá de ciencia!

VISITA DE BIG VAN (DE FURGONETA) CIENCIA!

Os de Big Van Ciencia son un grupo de persoas dedicadas á ciencia e a investigación co obxectivo de transformar a comunicación científica en actividades atractivas para todo tipo de públicos. A través das artes realizan educación, divulgación e comunicación da ciencia. Desde 2013 contan a ciencia máis punteira dunha forma alcanzable e divertida subindo aos escenarios, facendo radio e televisión, escribindo libros e dando talleres de formación en España, no resto de Europa e en América Latina.

E tivemos a sorte de poder telos no noso instituto!!!! Os afortunados foi o alumnado de 3º da ESO. 

O título da charla foi: "Muévete con bioetanol". Oriol Marimon Garrido e Helena González Burón subíronse ao escenario do noso salón de actos e contáronnos a ciencia máis punteira dunha forma asequible e divertida. O nosos nosos alumnos e alumnas de 3º de ESO aprenderon o difícil que é facer lume cun pao e un arco, por que as vacas non fan ruido cando emiten metano e tamén cousas como o cambio climático, combustibles fósiles e bioetanol. Algúns tamén fixeron un pouco de Homo habilis...

DÍA DA CIENCIA NA RÚA

XORNADA SOBRE BIOTECNOLOXÍA

O mércores 13 de marzo o alumnado de 2º de Bacharelato da materia de Bioloxía participou nunha actividade centrada na Biotecnoloxía. Trátase dunha iniciativa da Fundación Catalana para la Investigación y la Innovación, en colaboración coa compañía biotecnolóxica AMGEN. O programa AMGEN-TransferCiencia pretende realizar unha labor de divulgación deste campo da Bioloxía, así como espertar vocacións científicas e poñer en comunicación o mundo da investigación cos estudantes de secundaria.

Puidemos contar coa presenza da investigadora Maider Justel Díez, que é licenciada en Ciencias do mar e se atopa realizando o doutoramento na Universidade de Vigo. Fíxose unha charla introdutoria sobre aspectos teóricos e metodolóxicos relacionados coa Xenética e a Biotecnoloxía, e a continuación as alumnas e alumnos puideron participar activamente nunha actividade experimental.

As rapazas e rapaces tiveron ocasión de conversar coa científica, e facerlle preguntas sobre o tema das súas investigacións (as interaccións fitoplancton-bacterias na ría de Vigo). Tamén se falou da carreira profesional en investigación, coa valiosa visión e experiencia da persoa relatora, á que queremos agradecer a súa dispoñibilidade e implicación.

OITO ALUMNAS DE MONELOS FARÁN PRÁCTICAS CON INVESTIGADORES/AS DO CICA

ENTREVISTA PROGRAMADORES INFORMÁTICOS

Por Iria Hidalgo Novoa 2º Bacharelato

CONMEMORACIÓN DO 11F

Aquí tedes o traballo realizado polos alumnos e alumnas de 4º de ESO A e PDC polo día da muller e a nena na ciencia. Parabéns, rapaces e rapazas! Bo traballo!

ONDE BOTAMOS OS RESIDUOS?

Sogama vén de lanzar un buscador web (www.sogama.gal/ondevai) co que pretende axudar aos cidadáns a resolver as súas dúbidas, en tempo real, sobre o correcto depósito dos residuos máis habituais.

Concibido para teléfono móbil, tablet e computadora, este buscador conta cunha listaxe de 275 residuos nos que se concreta o contedor de destino ou puntos de achega, á vez que ofrece unha explicación sobre os erros máis comúns.

O obxectivo último desta iniciativa é que a poboación conte coa información necesaria para facer unha boa separación do lixo en orixe e contribuír en maior medida á reciclaxe.

CONCURSO NOVOS POLIEDROS

O alumnado de segundo de ESO gañou o concurso de Igaciencia novos poliedros co "Poliedro Fontán" da man da súa profesora de matemáticas, Cristina Villalobos. Parabéns!

Parte do alumnado de 2° e 3° da ESO participaron na terceira edición do concurso Novos Poliedros de Igaciencia, organización que traballa para la promoción de actividades científicas en Galicia e o emprego da lingua galega na ciencia.

O reto consistía en fabricar un poliedro dos propostos pola organización e "bautizalo" cun nome en galego. Tras moitas deliberacións a figura escollida polo IES Monelos foi unha "Classical Menger Sponge" que construimos fabricando cubos de papel de cores con módulos sonobe. Os trinta e sete cubos foron unidos con paus de madeira e silicona quente. As cores azul e amarelo fan referencia ao noso instituto como embaixador do Parlamento Europeo. O nome, proposto polo equipo de dinamización da lingua galega do centro, foi "Fontán", en honra a Domingo Fontán, ilustre matemático galego coñecido polo traballo xeométrico e cartográfico da nosa comunidade.

O día 11 de decembro fomos ao pazo de San Roque en Santiago a recoller un dos primeiros premios otorgados por Igaciencia para o concurso que consistía nun cheque por valor de 100€, unha colección de libros en galego que foron doados á biblioteca e un diploma.

 Vídeo da participación no concurso de Igaciencia de "Novos Poliedros" e que foi editado pola alumna de prácticas Lucía López López. 

Outro aspecto notable deste libro é a maneira en que Hawking aborda preguntas fundamentais sobre a natureza do tempo e o universo. A medida que avanzamos na lectura, somos levados a reflexionar sobre cuestións profundas, como a existencia doutros universos e a posibilidade dunha teoría do todo que explique todas as leis fundamentais da física. Desde o meu punto de vista, o libro é moi interesante, se che gusta o espazo e a física pero á vez moi complicado de entender e fundamentalmente requírense uns coñecementos para dominar estes temas, os cales non teño. Con todo, facer esta análise axudoume en gran medida a entender este libro, probablemente mellor do que me esperaba.

Roteiro por un Xeoparque Mundial da UNESCO

Día da Ciencia na Rúa 2023

25 de abril: Día Mundial do ADN

O alumnado de 4ºESO e 1ºBacharelato, para conmemorar o Día Mundial do ADN, preparou unhas actividades nas que tivo a posibilidade de participar todo o alumnado do centro.

Comezamos facendo extracións de ADN de plátano e fresa durante os recreos do 25 de abril no vestíbulo do centro, onde se expuxeron diferentes carteis e maquetas de ADN coa axuda do alumnado de 3ºPDC. Esta práctica estivo a cargo do alumnado de 4ª ESO que mostraron as súas dotes científicas realizando a práctica e explicando o observado.

A continuación, todo o alumnado do centro tivo a posibilidade de participar nunha ximcana de preguntas sobre o ADN para seren os gañadores da extracción do seu propio ADN.

Finalmente foron os alumnos de 1ºESO: Diego López, Emma Blanco, Raúl Orosa, Noa Vázquez, Daniela Galcerán, Inés Insua e Paloma Seijas; e de 3º de ESO  María Fernanda Maldonado, os gañadores de dita ximcana e, polo tanto, os que tiveron a posibilidade de observar a extracción do seu ADN por parte do alumnado de 1ºBacharelato que cursa a materia de Laboratorio de Bioloxía e que xa son case expertos no manexo das técnicas de laboratorio.

Foi xenial poder compartir estas actividades entre todos os niveis!

Grazas a todos pola vosa participación!

3ª edición do concurso: "Galego con Ciencia"

LISTAXE DE GAÑADORES DA PRIMEIRA SEMANA QUE PODEN CONTINUAR NA SEGUNDA: 1ª SEMANA

PARTICIPA SEGUNDO O TEU NIVEL:

BASES E OBXECTIVOS

1. Poderá participar todo o alumnado matriculado no IES Monelos no curso 2022-2023. 

2. O obxectivo do concurso é fomentar o emprego da lingua galega naquelas materias nas que o galego non é a lingua vehicular na ESO (bioloxía, física e química, matemáticas, tecnoloxía, informática). Tamén preténdese que alumnado acade unha mellora no seu rendemento académico. 

3. O concurso durará 4 semanas. Empezará na semana do 17 de abril de 2023 e rematará na semana do 8 ao 12 de maio (coincidindo coa semana das Letras Galegas). 

4. O concurso terá tres niveis: 

• 1º e 2º de ESO. 

• 3º e 4º de ESO. 

• Bacharelato. 

5. Tódalas semanas en que haxa concurso, o Equipo de Dinamización da Lingua Galega, fará públicas dez preguntas, por cada unha das modalidades, relacionadas coas materias citadas na base segunda desta convocatoria. Estas deberán ser contestadas polo alumnado participante, antes das 14 horas do venres correspondente. 

6. O concurso será eliminatorio, organizado da seguinte maneira: 

• Durante a primeira semana (17 ao 21 de abril) poderán continuar participando o alumnado que acerte polo menos sete das dez cuestións formuladas.

• Na segunda semana (do 24 ao 28 de abril) poderán continuar participando o alumnado que acerte polo menos oito das dez cuestións formuladas.

• Na terceira semana (do 1 ao 5 de maio) poderán continuar participando o alumnado que acerté polo menos nove das dez cuestión formuldadas. 

• Na derradeira semana (8 a 12 de maio) poderán ser gañadores unicamente os que acerten todas as cuestión formuladas. 

7. O cuestionario será publicado na web do instituto e no blog do equipo de dinamización www.cotarelomonelos.blogspot.com 

8. O alumnado deberá responder (accedendo a través da web do instituto ou do blog do EDLG) ao formulario editado en google.docs. Nel indicarase o seu nome, apelidos, curso e grupo. É importante comprobar as respostas antes de contestar. En caso de que un concursante envíe dúas ou máis respostas só será admitida a primeira. 

9. O primeiro día lectivo de cada semana en que dure o concurso, farase público na páxina web e no blog do Equipo de Dinamización da Lingua Galega e na web do instituto, o alumnado que continua no concurso nos seus diferentes niveis. 

10. Para a elaboración e selección de preguntas, o Equipo de Dinamización da Lingua Galega contará co asesoramento dos departamentos citados na base segunda desta convocatoria. 

11. Haberá dous premios únicos por cada nivel: 

• 1º Premio contará cun vale que se poderá intercambiar na cafetería do centro Alfredo's Bar. • 2º Premio contará cun vale que se poderá intercambiar na cafetería do centro Alfredo´s Bar. 

12. En caso de empate de gañadores a última semana o desempate farase do seguinte xeito: 

a) Maior puntuación nas tres semanas previas.

b) De persistir o empate realizarase un sorteo sobre os que teñan igual puntuación máxima, tanto para o primeiro como o segundo posto. 

12. A participación neste concurso suporá a aceptación destas bases. 

23 de abril, día do libro... de ciencia.

Para conmemorar o DÍA DO LIBRO, o alumnado de 4º de ESO da materia de Bioloxía e xeoloxía preparou unha pequena exposición.

A idea que se pretende transmitir é que os libros non entenden de letras e ciencias. Hai un libro para cada interese, en realidade, unha morea deles!!

Durante os recreos do luns 24 presentouse unha selección de libros que teñen algunha conexión con temas científicos (ficción e divulgación). Cada libro foi comentado brevemente por un alumno ou alumna, coa intención de espertar a curiosidade pola súa lectura.

Por se o pracer da lectura non fose suficiente, ademais a ciencia danos un montón de boas razóns para ler, como se pode ver nas infografías expostas.

A QUE ESTÁS ESPERANDO? MERGÚLLATE NUN LIBRO!

Conmemoramos o Día Internacional do ADN

Lembra que participar ten premio! Se queres ser a persoa afortunada e ter a posibilidade de presenciar a extracción do teu propio ADN, só tes que seguir as seguintes normas:

1. Pica na seguinte ligazón: https://quizizz.com/join?gc=11945583 (no caso de que che pida un código, debes insertar o seguinte: 11945583)

2. Escribe o teu nome completo e apelidos. Engade tamén o curso e grupo ao que pertences

3. Sé a persoa máis rápida en completar de xeito correcto todas as preguntas.

4. Terás de prazo desde o luns 24 de abril ata as 23;59 do martes 25 de abril para completar o cuestionario.

5. O cuestionario pódese facer varias veces pero para escoller aos gañadores soamente teremos en conta o primeiro intento de resposta que fagas.

Todos aqueles participantes que non sigan estas normas non serán tidos en conta para a resolución da ximcana de preguntas.

Avisaremos ás persoas gañadoras durante a xornada do mércores e a extracción realizarase o xoves na primeira hora da mañá.

Animádevos a participar!

14 de marzo: Día Internacional das Matemáticas

Unha maior conciencia mundial e un fortalecemento do ensino das ciencias matemáticas son esenciais para facer fronte a desafíos que se expoñen en ámbitos como a intelixencia artificial, o cambio climático, a enerxía e o desenvolvemento sostible, e para mellorar a calidade de vida no mundo desenvolvido e no mundo en desenvolvemento. Por esta razón, a 40ª Conferencia Xeral da UNESCO proclamou o 14 de marzo de cada ano como o Día Internacional das Matemáticas en novembro de 2019.

En moitos países, o 14 de marzo (3/14) xa se celebra como o Día do Pi porque π, unha das constantes matemáticas máis coñecidas do mundo, pode redondearse a 3,14.

O Departamento de Matemáticas, para conmemorar este día, realizou unha exposición de diferentes xogos e actividades nos recreos.

Poema de Rosalía de Castro recitado por unha IA

Estamos a probar as diferentes utilidades das IA e neste caso puxémola a recitar un poema de Rosalía de Castro.

Este poema, "Negra Sombra" , converteuse nunha das máis emblemáticas cancións da música galega, porque o músico , Xoán Montés Capón (Lugo 1840-1899) uniu estas letras cun alalá recollido na Cruz do Incio. Foi presentado por primeira vez no Gran Teatro da Habana no ano 1892.

Considérase un dos cantos máis fermosos e elementais de Galicia, e as súas letras fúndense co trazo melódico de modo que xa non se conciben separadamente.

CONCURSO DÍA INTERNACIONAL DA MULLER E A NENA NA CIENCIA (11 DE FEBREIRO) E DÍA DA MULLER (8 DE MARZO)

O EDLG e a biblioteca Nautilus do IES Monelos organizan un concurso no que pode participar todo o alumnado do instituto. O concurso comezará o luns 13 de febreiro e rematará o venres 10 de marzo. Dito concurso consistirá en atopar o nome de 21 mulleres relacionadas co mundo da ciencia en Galicia (física-química, bioloxía, farmacia, medicina, matemáticas, tecnoloxía, informática, etc). A información sobre estas personalidades será publicada na Revista Arredemo.

 BASES 

1. Dirixido a todo o alumnado do centro establecéndose unha única categoría. 

2. Para poder participar e necesario cubrir un formulario este formulario: aquí

3. Gañarán todas aqueles formularios que acerten o nome de todas as personaxes femininas. 

4. Só se concederán ata 5 premios. En caso de haber máis acertantes farase un sorteo público para indicar quen son eses cinco gañadores. 

 5. O premio consistirá nun vale canxeable por 5 bocatas e bebida na cafetería Alfredo’s Bar do instituto. 

CHARLAS UDC PARA OS ALUMNOS/AS DE TECNOLOXÍA

Charlas Matemáticas coa UDC

Gañadores da 2ª edición do Concurso Ciencia en Galego 

Organizado polo EDLG en colaboración co departamento de Física e Química do IES Monelos.

Entrega dos premios aos gañadores do concurso "videos de ciencia en galego"

CON-CIENCIA ECO NO NADAL

O ALUMNADO DE MONELOS INAUGURA O TALLER

 "A MAXIA DA ROBÓTICA"