เทคนิคและวิธีการเก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาชุมชนมีหลายวิธี เช่น การสังเกต การ สัมภาษณ์ การใช้แบบสอบถาม การศึกษาจากเอกสาร การสนทนากลุ่ม การสำรวจ การจัดเวที ประชาคม ส่วนการจะเลือกใช้เทคนิควิธีการใดจึงจะเหมาะสมขึ้นอยู่กับหลายๆ ปัจจัย เช่น แหล่งข้อมูล ความสะดวก ความประหยัด ฯลฯ การศึกษาและรวบรวมข้อมูลชุมชน ผู้ศึกษา สามารถกระทําโดยยึดวัตถุประสงค์ของการศึกษา โดยอาจจําแนกประเด็นหลัก และประเด็นย่อย เพื่อให้ได้รายละเอียดใหคลอบคลุมทุกด้าน เทคนิควิธีการเก็บขอมูล มีวิธีต่างๆ เช่น

1. การสังเกต เป็นวิธีการเก็บรวบรวมขอมูล โดยผู้สังเกตเฝ้าดูพฤติกรรมจริงหรือ เหตุการณ์จริงโดยผู้สังเกตอาจเข้าไปทํากิจกรรมรวมในเหตุการณ์ หรือไม่มี ส่วนรวมโดยการ เฝ้าดู อยู่ห่างๆ ก็ได้ การสังเกตมีทั้งแบบที่มีโครงสรางกับ แบบไม่มีโครงสราง การสังเกตแบบมี โครงสรัางผู้สังเกตต้องเตรียมหัวข้อ ขอบขาย ประเด็น ที่ต้องใช้ในการสังเกตล่วงหน้า แล้วบันทึก รายละเอียดสิ่งที่ สังเกตพบเห็นตามหัวข้อ ประเด็นที่ต้องใช้ในการสังเกตล่วงหน้า แล้ว บันทึก รายละเอียดสิ่งที่สังเกตพบเห็นตามหัวข้อ ประเด็น การสังเกตแบบไม่มีโครงสร้าง เป็นการ สังเกต ไปเรื่อยๆ ตามสิ่งที่พบเห็น

2. การสมัภาษณ์ เป็นวิธีการเก็บข้อมูลโดยผู้สัมภาษณ์และผู้ให้สัมภาษณ์ต้อง พบหน้า กัน และมีการสัมภาษณ์ซักถามโดยใช้ภาษาเปนตัวกลางในกลางสื่อสาร การสัมภาษณ์ มีทั้งแบบมี โครงสร้างและแบบไม่มีโครงสร้าง การสัมภาษณ์ แบบมีโครงสรางผู้สัมภาษณ์จะ เตรียมคําถาม เรียงลําดับคําถามไว้ล่วงหน้าตาม วัตถุประสงค์ของการสัมภาษณ์ สวนการสัมภาษณ์แบบไม่มี โครงสร้างเป็นการ สัมภาษณ์แบบพูดคุยไปเรื่อยๆ จะถามคําถามใดกอนหลัง ก็ได้ไม่มีการ เรียงลำดับ คําถาม

3. การใช้แบบสอบถาม ผู้เก็บข้อมูลจะต้องเตรียมและออกแบบสอบถามล่วงหน้า แบบสอบถามจะประกอบด้วยคําชี้แจง วัตถุประสงค์ รายการข้อมูลที่ต้องการถาม จําแนกเป็นราย ขอให้ผู้ตอบตอบตามขอเท็จจริง

4. การศึกษาจากเอกสาร เป็นการรวบรวมข้อมูลที่มีผู้เรียบเรียงไว้แล้วในลักษณะ ของ เอกสารประเภทต่างๆ เช่น บทความ หนังสือ ตำรา หรือเว็บไซต์ การเก็บขอมูลด้วยวิธีนี้ จะต้อง คํานึงถึงความทันสมัย

5. การสนทนากลุ่ม เป็นการรวบรวมข้อมูลด้านเศรษฐกิจ สังคม ประชากร อาชีพ ฯลฯ จากวงสนทนาที่เปนผู้ให้ข้อมูลที่ถูกคัดสรรว่าสามารถให้ข้อมูลให้คําตอบ ตรงตามประเด็น คําถาม ที่ผู้ศึกษาต้องการ มีการถามตอบและถูกประเด็นปัญหา โดยเริ่มจากคําถามที่ง่ายต่อการ เข้าใจแล้วจึงค่อยเข้าสู่คําถามที่เป็นประเด็นหลัก ของการศึกษา แล้วจบด้วยคําถามประเด็นย่อยๆ ขณะเดียวกันมี ผู้บันทึกเก็บข้อมูล จากคําสนทนาพร้อมบรรยากาศ และอากัปกิริยาของสมาชิก กลุ่มแลวสรุปเป็น ข้อสรุปของการ สนทนาแต่ละครั้ง

6. การสำรวจ การสํารวจข้อมูลชุมชนทําได้ในลักษณะต่างๆ เช่น 1) ขอมูลที่ ครอบครัว ควรทำเอง ได้แก่ บัญชีรายรับ-รายจ่ายของครอบครัว แต่ละครอบครัว รวมทั้งหนี้สิน 2) ข้อมูล ทั่วไปของครอบครัว ได้แก่ จํานวนสมาชิก อายุ การศึกษา รายได้ ที่ทํากิน เครื่องมือ อปุกรณ์ ความรู้ ของคนในครอบครัว และ การดูแล สุขภาพ เป็นตน 3) ข้อมูลส่วนรวมของชุมชน ได้แก่ ประวัติ ความเป็นมาของชุมชน ทรัพยากร ความรู้ ภูมิปัญญาเฉพาะด้าน การรวมกลุ่ม โครงการของชุมชน ผู้นํา เป็นตน สําหรับวิธีการเก็บข้อมูลด้วยเทคนิคการสํารวจอาจใช้แบบสอบถาม หรือแบบ สมัภาษณ์ ตามความสะดวก ความประหยัดของผู้เก็บข้อมูล และไม่สร้างความ ยุ่งยากให้กับผู้ให้ ข้อมูล

7. การจัดเวทีประชาคม เป็นการพบปะของผู้คนที่เป็นผู้แทนระดับของกลุ่มต่างๆ ใน ชุมชนซึ่งผู้คนเหล่านี้มีข้อมูล ประสบการณ์ ความคิดที่หลากหลาย ได้มารวมกันแลกเปลี่ยน ข้อมูล ประสบการณ์ ความคิด เพื่อรวมกันกําหนดวิสัยทัศน์ วิเคราะห์ สถานการณ์ ปัญหา วางแผน ดําเนินงาน ติดตามประเมินผลการทํางาน ร่วมกัน เพื่อนําไปสู่การพัฒนาชุมชนให้ สามารถบรรลุ เป้าหมายร่วมกัน ส่วนเครื่องมือที่สําคัญในการจัดเวทีประชาคม คือ ประเด็น คําถามที่มีลักษณะเป็น คําถามปลายเปิด เพื่อทําให้ผู้ร่วมเวทีสามารถตอบและอภิปรายได้ ละเอียดตาม ความรู้ความคิดและ ประสบการณ์ของแต่ละคน ทําให้ได้คําตอบที่เป็นข้อมูล เชิงลึก ซึ่งแต่เป็นประโยชน์ตอการ วิเคราะห์ข้อมูลในแต่ละด้านต่อไป