อุทยานแห่งชาติเป็นพื้นที่คุ้มครองของรัฐที่สำคัญยิ่ง ทั้งนี้เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าวครอบคลุมระบบนิเวศน์ทางธรรมชาติที่ให้ประโยชน์ ทั้งในแง่ของการป้องกันรักษาป่าต้นน้ำลำธาร ป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน เป็นแหล่งสงวนความหลากหลายทางชีวภาพ เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า ตลอดจนเป็นสถานที่สำหรับการศึกษาวิจัย และประกอบกิจกรรมนันทนาการ

ในช่วงเวลา ๒๐ปี ที่ผ่านมาการขยายและจัดการตั้งอุทยานแห่งชาติได้เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในแต่ละปี และปัจจุบันอุทยานแห่งชาติที่ได้รับการประกาศราชกฤษฎีกา จัดตั้งไปแล้วมีจำนวน ๑๐๓แห่ง มีอุทยานแห่งชาติที่กำลังอยู่ระหว่างการเตรียมการออกประกาศราชกฤษฎีกาอีก จำนวน ๔๕แห่ง จากการเพิ่มอุทยานแห่งชาติอย่างรวดเร็วนี้ พบว่า ในส่วนของประสิทธิภาพการบริหารและจัดการพื้นที่ยังไม่ได้รับการปรับปรุงเท่าที่ควร ประกอบกับปัญหาความไม่สมดุลในด้านกำลังเจ้าหน้าที่และงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรกับขนาดพื้นที่ และขอบข่ายงานในความรับผิดชอบ ปัญหาการบุกรุกทำลายทรัพยากรในพื้นที่ที่เป็นปัญหาต่อเนื่องยาวนานของอุทยานแห่งชาติและสภาพที่พื้นที่ธรรมชาติได้รับความสนใจในด้านการท่องเที่ยวเพิ่มขึ้น การทำแผนยุทธศาสตร์เพื่อเป็นแผนแม่บทในการจัดการอุทยานแห่งชาติแม่ยม ระยะเวลา ๕ปี ( พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) เป็นโครงการที่มุ่งวัตถุประสงค์หลักที่จะเพิ่มประสิทธิภาพการบริหาร และการจัดการพื้นที่คุ้มครองให้มีการป้องกันรักษาทรัพยากรธรรมชาติ และใช้ประโยชน์พื้นที่เป็นไปอย่างถูกต้องเหมาะสม และประสานประโยชน์กับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศอย่างต่อเนื่อง จึงได้รับการเสนอให้บรรจุไปในแผนพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ภายใต้แผนงานพัฒนาพื้นที่ป่าอนุรักษ์ ในแผนพัฒนาทรัพยากรป่าไม้ของชาติ

อุทยานแห่งชาติแม่ยม เป็นอุทยานแห่งหนึ่งที่มีความสำคัญของประเทศไทยเพราะ เป็นอุทยานที่มีป่าไม้สมบูรณ์มากแห่งหนึ่ง โดยเฉพาะเป็นพื้นที่ที่มีไม้สักซึ่งเป็นไม้ที่มีค่ามากอยู่เป็นจำนวนมาก เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธารของลุ่มน้ำที่สำคัญของประเทศไทย นอกจากนี้ยังเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่านานาชนิดจึงเป็นพื้นที่หนึ่งที่กำหนดให้จัดทำแผนยุทธศาสตร์เพื่อเป็นแผนแม่บทในการจัดการอุทยานแห่งชาติแม่ยมระยะเวลา ๕ปี(พ.ศ.๒๕๕๔-๒๕๕๘) เพื่อการพัฒนาการจัดการให้เกิดประโยชน์ในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การศึกษาวิจัยต่อไป

ความเป็นมาและสภาพพื้นที่ความเป็นมา ของการจัดตั้งอุทยานแห่งชาติแม่ยม

ในปลายปี พ.ศ. ๒๕๕๒ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์(นายณรงค์ วงศ์วรรณ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดแพร่) ดำริให้กรมป่าไม้ทำการสำรวจป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ปุง แม่เป้า จังหวัดแพร่ ซึ่งมีไม้สักที่อุดมสมบูรณ์ขึ้นเองตามธรรมชาติอย่างหนาแน่นและมีทิวทัศน์ธรรมชาติอื่น ๆ ที่สวยงามหลายแหล่ง ให้จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ จึงได้ส่งเจ้าหน้าที่ทำการสำรวจเบื้องต้น ปรากฏว่าบริเวณป่าแม่ปุง และป่าแม่งาว น้ำสวด มีป่าสักธรรมชาติที่สมบูรณ์ยิ่งในภาคเหนือ สภาพป่าโดยทั่วไปสมบูรณ์ดี เป็นป่าต้นน้ำลำธารของแม่น้ำยม ทั้งมีทิวทัศน์และเอกลักษณ์ทางธรรมชาติที่สวยงาม เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ กองอุทยานแห่งชาติกรมป่าไม้ได้นำเสนอคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติ ได้มีมติในการประชุม ครั้งที่ ๑/๒๕๒๗ เมื่อวันที่ ๒๓มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๗ เห็นสมควรให้ออกพระราชกฤษฎีกากำหนดพื้นที่ดังกล่าวเป็นอุทยานแห่งชาติ โดยใช้ชื่อว่า “อุทยานแห่งชาติแม่ปุง” ซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น “อุทยานแห่งชาติแม่ยม” เพื่อเหมาะสมตามลักษณะของพื้นที่ซึ่งมีแม่น้ำยมไหลผ่าน และลักษณะเด่นที่สวยงามของอุทยานแห่งชาติแม่ยมแห่งนี้ เกิดจากแม่น้ำยมโดยได้พระราชกฤษฎีกากำหนดพื้นที่บริเวณที่ดินป่าแม่ปุง ป่าแม่เป้า และป่าแม่สอง ในท้องที่ตำบลเตาปูน ตำบลสะเอียบ อำเภอสอง จังหวัดแพร่ และป่าแม่งาวฝั่งซ้ายในท้องที่ตำบลแม่ตีบ อำเภองาว จังหวัดลำปาง ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๒๙ ซึ่งประกาศไว้ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๐๓ ตอนที่ ๓๔ ลงวันที่ ๑ มีนาคม พ.ศ.๒๕๒๙ นับเป็นอุทยานแห่งที่ ๕๑ของประเทศไทย และอันดับที่ ๒ ของจังหวัดแพร่