1. เขตภูเขาและหุบเขาทางภาคเหนือ ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขามากกว่าภาคใด ๆ และเทือกเขาจะทอดยาวในแนวเหนือใต้สลับกับที่ราบหุบเขา โดยมีที่ราบหุบเขาแคบ ๆ ขนานกันไป

2. เขตเทือกเขาทางภาคตะวันตก ลักษณะภูมิประเทศเป็นพื้นที่แคบ ๆ ทอดยาวขนานกับพรมแดนประเทศพม่า ส่วนใหญ่เป็นภูเขา มีแหล่งทรัพยากรแร่ธาตุและป่าไม้ของประเทศ

3. เขตที่ราบของภาคกลาง ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำอันกว้างใหญ่มีลักษณะเอียงลาดจากเหนือลงมาใต้ เป็นที่ราบที่มีความอุดมสมบูรณ์มากที่สุด

1) ลักษณะภูมิประเทศ ลักษณะของเปลือกโลกที่เห็นเป็นรูปแบบต่างๆ

แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ลักษณะภูมิประเทศหลัก ไม่เปลี่ยนรูปง่าย ได้แก่ ที่ราบ ที่ราบสูง ภูเขาและเนินเขา ลักษณะภูมิประเทศรองเปลี่ยนแปลงรูปได้ง่าย ได้แก่ หุบเขา ห้วย เกาะ อ่าว แม่น้ำ สันดอนทรายแหลม ทะเลสาบ

2) ลักษณะภูมิอากาศ หมายถึง ค่าเฉลี่ยของลมฟ้าอากาศที่เกิดขึ้นเป็นประจำในบริเวณใดบริเวณหนึ่ง ในช่วงระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งมีปัจจัยควบคุมอากาศ เช่น ตำแหน่งละติจูด

3) ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและมนุษย์สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการดำรงชีวิตได้ แบ่งออกเป็น 4 ประเภท คือ ทรัพยากรดิน ทรัพยากรน้ำทรัพยากรป่าไม้และทรัพยากรแร่ธาตุ ทรัพยากรธรรมชาติ แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ

- ทรัพยากรที่ใช้แล้วหมดไปไม่สามารถเกิดมาทดแทนใหม่ได้ เช่น น้ำมัน แร่ธาตุ

- ทรัพยากรที่ใช้แล้วสามารถสร้างทดแทนได้ เช่น ป่าไม้ สัตว์บก สัตว์น้ำ

- ทรัพยากรที่ใช้แล้วไม่หมดไป เช่น น้ำ อากาศ เป็นต้น

1) ทรัพยากรดิน ดินเกิดจากการสลายตัวของหิน แร่ธาตุและอินทรียวัตถุต่าง ๆ อันเนื่องมาจากการกระทำของลม ฟ้า อากาศและอื่น ๆ ส่วนประกอบที่สำคัญของดิน ได้แก่ อนินทรีย์วัตถุหรือแร่ธาตุ

ปัญหาของการใช้ทรัพยากรดิน เกิดจาก

1. การกระทำของธรรมชาติ เช่น การสึกกร่อนพังทลายที่เกิดจากลม กระแสน้ำและการชะล้างแร่ธาตุต่าง ๆ ในดิน

2. การกระทำของมนุษย์ เช่น การทำลายป่าไม้ การปลูกพืชชนิดเดียวซ้ำซาก การเผาป่าและไร่นา ทำให้สูญเสียหน้าดิน ขาดการบำรุงรักษาดินการอนุรักษ์ทรัพยากรดิน โดยการปลูกพืชหมุนเวียน การปลูกพืชแบบขั้นบันไดป้องกันการเซาะของน้ำ ปลูกพืชคลุมดิน ป้องกันการชะล้างหน้าดิน ไม่ตัดไม้ทำลายป่าและการปลูกป่าในบริเวณที่มีความลาดชันเพื่อป้องกันการพังทลายของดิน

2) ทรัพยากรน้ำ น้ำเป็นทรัพยากรที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์และสิ่งมีชีวิต ใช้แล้วไม่หมดสิ้นไป แบ่งเป็น น้ำบนดิน ได้แก่ แม่น้ำ ลำคลอง หนอง บึง ทะเลสาบ ปริมาณน้ำ ขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำฝน

การอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ โดยการ

1. การพัฒนาแหล่งน้ำ ได้แก่ การขุดลอกหนอง คลองบึงและแม่น้ำที่ตื้นเขิน เพื่อให้สามารถ

กักเก็บน้ำได้มากขึ้น ตลอดจนการสร้างเขื่อนและอ่างกักเก็บน้ำ

2. การใช้น้ำอย่างประหยัด ไม่ปล่อยให้น้ำสูญเสียไปโดยเปล่าประโยชน์และสามารถนำน้ำที่ใช้แล้วกลับมาหมุนเวียนใช้ได้ใหม่อีก เช่น น้ำจากโรงงานอุตสาหกรรม

3) ทรัพยากรป่าไม้ ป่าไม้มีความสำคัญต่อมนุษย์ทั้งทางตรงและทางอ้อม เช่น ช่วยรักษาสภาพดิน น้ำ อากาศ บรรเทาความรุนแรงของลมพายุและยังได้รับผลิตภัณฑ์จากป่าไม้หรือใช้เป็นแหล่งท่องเที่ยว

1. ขุดแร่มาใช้เมื่อมีโอกาสเหมาะสม

2. หาวิธีใช้แร่ให้มีประสิทธิภาพและได้ผลคุ้มค่ามากที่สุด

3. ใช้แร่อย่างประหยัด

4. ใช้วัสดุหรือสิ่งอื่นแทนสิ่งที่จะต้องทำจากแร่ธาตุ

5. นำทรัพยากรแร่กลับมาใช้ใหม่ เช่น นำเศษเหล็ก เศษอลูมิเนียม มาหลอมใช้ใหม่ เป็นต้น