Iker Castaño Cabello
Orain zer pentsatzen du Mikel Zabaletak Errenteriako historia ekonomikoari buruz:
ELKARRIZKETA:
·Egunon Mikel, eskertzen dizut elkarrizketa hau egiteagatik, oso interesgarria iruditzen zaidalako. Lehenengo galdera, Errenteriako industria-prozesua hasi zenetik gaur egun arte, nola aldatu da gizartea?
Kaixo, ba Errenteria pasatu da herri industrializatu bat izateaz lehenengo mendeetatik aurrera, oraingoa herri zerbitzua izaten dela. Enpresa garrantzitsuena Errenteriako udaletxea da.
-Duela bi aste irakurri nuen kronika bat Errenteriako historia ekonomikoari buruz, eta jartzen zuen herri hau historian zehar gorabeherak izan zituela. Zer arrazoiengatik?
Beste merkatu lehiakor batzuen irekitzearen arabera eta industria zahar baten eraginarengatik ez zen berritu.
-Haurrak lan egiten zuten, zer pentsatzen duzu?
Garai gogor bat izan zen eta orduan haur asko abeltzaintzan eta nekazaritzan egiten zuten lan, ez zegoen haurrengan babesa gaur egunean bezala.Eskolara joan zirenak, zorte handia izan zuten baina urte gutxitan joaten ziren.
-Fabrikak sortu, lan gehiago, lege berriak… Hau asko hobetu zuen biztanlerien bizitzarako?
Langileen eskubideak sortu ziren eta bizi eta lan baldintzak asko hobetu ziren egunez egun eta hori hobetu zuen langileen bizitzarengan, gaur egunera arte lanorduak izugarriak(oso altuak) ziren.
-Tejidos de Lino lehenengo fabrika izan zen. Uste duzu biztanleriaren bizitza aldatu zela?
Bai, asko aldatu zuen Errenteriako pertsonen bizitza. Errenteria herri txiki bat zen eta komertzioarengatik eta soroarengatik bizi zen.
-Zer pentsatzen duzu emakumeei buruz, bizi baldintza gogorrak zuten eta oso soldata baxuak zituzten.
Emakumeen eskubideak gizonena baino urte batzuk geroago iritsi zen. Espainian diktadura bat ezarri zen 40 urteetan eta demokraziaren iristearengatik, eskubide asko aldatu eta gaur egun pertsona guztiak obligazio eta eskubide berdinak ditugu.
-Jende asko hil zen higienearen eta janari faltaren eragina? Hori nola hobetu zen?
Osasun publikoa sortu zenetik, jendea gehiago babestua zegoen eta gaixotasunaren erauzteak gaur egun arte ohikoak ziren.
-Gaur egun, Errenterian beti ikusten dugu fabrika oso nagusia eta batez ere oso handia izan dena, Papresari buruz hitz egiten ari naiz. Nola eboluzionatu du Papresa?
Asko eboluzionatu zuen, baina krisi batzuen eragina enpresa ez zen itxi baina espezializatu zen materia saria erreziklatua eta gaur egun mantentzen da Errenteriako enpresa pribatu bat izaten.
-Eskerrik Asko Mikel, berriz ikusi arte, agur!
Zuri, agur!