Hướng dẫn lắp đặt van bướm tay quay đúng kỹ thuật

Trong hệ thống đường ống công nghiệp, van bướm tay quay giữ vai trò điều tiết và đóng mở dòng chảy quan trọng. Tuy nhiên, không ít trường hợp van gặp sự cố sau thời gian ngắn sử dụng – nguyên nhân thường đến từ quá trình lắp đặt sai kỹ thuật.

Việc lắp đặt đúng không chỉ giúp van vận hành trơn tru mà còn kéo dài tuổi thọ, giảm rò rỉ và hạn chế chi phí bảo trì. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách lắp đặt van bướm tay quay đúng chuẩn, giúp bạn an tâm sử dụng lâu dài và đạt hiệu quả vận hành tối ưu.

Chuẩn bị trước khi lắp đặt van bướm tay quay

Trước khi tiến hành, bạn cần thực hiện một số bước kiểm tra và chuẩn bị kỹ lưỡng để tránh sai sót:

• Kiểm tra chất lượng van: Đảm bảo van không bị nứt, méo hoặc hư hỏng trong quá trình vận chuyển.

• Đo đạc kích thước đường ống: Kiểm tra tiêu chuẩn mặt bích có khớp với kích thước van (JIS, DIN, BS...).

• Vệ sinh bề mặt bích và đường ống: Loại bỏ cặn bẩn, rỉ sét, dầu mỡ để đảm bảo độ kín khi lắp.

• Chuẩn bị dụng cụ cần thiết: gồm bulong, đai ốc, cờ lê, mỏ lết, băng keo non, gioăng cao su chịu nhiệt và chất bôi trơn nhẹ.

Công đoạn chuẩn bị kỹ sẽ giúp quá trình lắp đặt diễn ra nhanh hơn, an toàn hơn và hạn chế sai lệch.

>>> Cách kiểm tra van bướm inox điều khiển bằng điện trước khi đưa vào vận hành

Các bước lắp đặt van bướm tay quay đúng kỹ thuật

Xác định vị trí và hướng lắp đặt

Trước hết, hãy xác định hướng dòng chảy theo mũi tên trên thân van. Việc lắp ngược chiều có thể khiến van đóng mở không đúng, gây tổn hại đến gioăng hoặc đĩa van.
Nếu có thể, nên lắp van theo phương thẳng đứng, giúp giảm tải trọng lên trục và hộp số. Ngoài ra, tránh đặt van quá gần khúc cua hoặc co nối để không làm cản dòng chảy.

Đặt van vào vị trí giữa hai mặt bích

Khi đưa van vào vị trí, cần đảm bảo khe hở giữa hai mặt bích đều nhau để dễ dàng siết bulong. Một mẹo nhỏ mà nhiều kỹ thuật viên áp dụng là mở cánh van khoảng 20–30% trong lúc đặt để tránh tình trạng kẹt đĩa khi cố định

Lắp gioăng làm kín

Gioăng cao su chịu nhiệt có nhiệm vụ ngăn rò rỉ giữa mặt bích và thân van. Hãy đặt gioăng đúng vị trí, đảm bảo không bị xoắn hoặc lệch. Khi lắp sai, gioăng có thể bị ép méo, gây hở khí hoặc nước trong quá trình sử dụng.

Siết bulong theo thứ tự chữ X

Đây là bước quan trọng để đảm bảo lực siết phân bố đều trên toàn bộ mặt bích. Hãy lắp toàn bộ bulong và đai ốc trước, rồi siết nhẹ từng điểm theo hình chữ X. Sau khi đã cố định sơ bộ, siết chặt lại lần thứ hai để hoàn thiện.
Tránh siết quá mạnh ngay từ đầu, vì điều này dễ làm biến dạng thân van hoặc vỡ gioăng làm kín.

Kiểm tra vận hành

Khi van đã cố định, hãy xoay tay quay thử đóng mở vài lần để kiểm tra độ trơn tru. Nếu thấy van nặng, kẹt hoặc phát ra tiếng lạ, hãy dừng lại và kiểm tra lại vị trí bulong, độ lệch trục hoặc gioăng.
Van hoạt động tốt khi tay quay xoay nhẹ, đĩa van đóng mở dứt khoát, không rung lắc.

Kiểm tra, nghiệm thu và thử áp

Sau khi hoàn tất lắp đặt, hãy thử áp lực bằng nước hoặc khí nén. Quan sát kỹ các vị trí mặt bích xem có dấu hiệu rò rỉ không. Nếu có, siết lại bulong nhẹ hoặc thay gioăng mới.
Bước thử áp này giúp đánh giá độ kín và độ ổn định của hệ thống trước khi đưa vào vận hành chính thức.

Lưu ý trong quá trình lắp đặt và vận hành

• Không siết bulong quá chặt – điều này có thể làm hỏng gioăng hoặc biến dạng mặt bích.

• Tránh lắp van ở nơi rung động mạnh hoặc gần máy bơm công suất lớn.

• Định kỳ kiểm tra, bôi trơn hộp số và làm sạch van để duy trì tuổi thọ.

• Khi phát hiện rò rỉ, nên xử lý sớm thay vì để lâu gây ăn mòn mặt bích.

Kết luận

Lắp đặt van bướm tay quay đúng kỹ thuật là bước quan trọng để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định và an toàn. Chỉ cần tuân thủ đúng quy trình, kiểm tra kỹ từng chi tiết nhỏ, bạn có thể kéo dài tuổi thọ của van lên đến hàng chục năm sử dụng.

Nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm, hãy tham khảo thêm hướng dẫn kỹ thuật của nhà sản xuất hoặc liên hệ chuyên gia để được tư vấn và hỗ trợ tại chỗ. Một thao tác chính xác hôm nay có thể giúp bạn tránh hàng loạt sự cố không đáng có trong tương lai.

>>> Van bướm inox điều khiển điện trong hệ thống xử lý nước thải