Класіфікацыя функцыянальных стыляў. Навуковы стыль

1.    Знайдзіце сярод прапанаваных тэкст навуковага стылю:

а) Гаворкі не сціхалі:

-       Вядома, што бабская доля горшая.

- Усіх доля роўная. Калі мужык здароўшы, дык затое ен больш і цяжэй робіць.Няхай баба папрабуе зрабіць мужчынскую работу.

-        Баба больш робіць. Але бяда, што яе работа не значна так, як мужчынская. Бо яна таўчэцца па хаце і каля хаты за ўсякаю драбніцая... У за мытым, і за шытым, усе ей патрэбна.

б) Кніга - гэта вечны незгасальны агонь людскога сэрца і розуму. На працягу вякоў яна была адзіным з самых пэўных сродкаў перадачы вопыту ад пакалення ў пакаленне. Яна адзіны жывы сведка чалавечага прагрэсу. Не зважаючы на новыя тэхнічныя сродкі фіксацыі і перадачы гэтага вопыту ў нашу эпоху, кніга і цяпер служыць і надалей будзе служыць чалавеку.

в) Інваліднасць - гэта такі стан здароўя чалавека, калі наступае пастаянная ці працяглая страта працаздольнасці ад захворвання або фізічных траўмаў. Есць тры групы інваліднасці: першая, другая і трэцяя.

г) 1.Членам таварыства юных краязнаўцаў можа быць кожны вучань 5-10 класаў, які выконвае пэўную турысцка-краязнаўчую работу па заданні савета.

2.Савет выбіраецца тэрмінам на адзін год. Раз у месяц праводзяцца пасяджэнні турысцка-краязнаўчай секцый, на якіх члены таварыства робяць справаздачы аб праведзенай рабоце і атрымліваюць новыя заданні.

3.Агульны сход членаў таварыства праводзіцца адзін раз у тры месяцы.

д) У сонечнай далечыні на шырокіх і роўных, як стол, слуцкіх палетках паспявала жыта. Ад спякоты пабялелі, вылінялі пяшчотныя і халаднавата-мяккія пялесткі валошак на ўзмежках і пры дарогах. Мроілася разагрэтае сонцам паветра і нібыта цякло да жытневага небакраю. Адтуль чорным крылом разгортавлася навальніца.

е)   Бабуля расказвае далей.

Мінула шэрая восень, зноў настала белая зіма.  Снегу нападала шмат. На полі, на лузе, у лесе – скрозь бела-бела. А на тым белым снезе русачок вельмі прыкметны. Страшна яму. Сядзіць ён пад елачкай і горка плача. На задніх лапках сядзіць, а пярэднімі – слёзы горкія выцірае.

ж) Жыццё часта параўноўваюць з дарогай. Не будзем пярэчыць хай сабе – дарога дык дарога. Чалавек мосціць яе ў аднолькавай меры і з прадбачлівасці, і з нечаканасцей. Асабліва хлебароб. Год на год у яго мала калі прыпадае. Адвечная ісціна: хаця ў полі і не коўзка, але ў любы момант ёсць дзе паслізнуцца. Балюча, крыўдна зрабіць гэта не па сваёй віне, ах, як крыўдна!..

2.    Размяркуйце прапанаваныя жанры ў табліцы:

3. Дакажыце, што дадзены сказ з’яўляецца ўрыўкам з навуковага стылю:

Сукупнасць усіх праграм для апрацоўкі інфармацыі, якія захоўваюцца ў памяці камп’ютара, называюць праграмным забеспячэннем.

4. Перакладзіце на беларускую мову пабочныя канструкцыі навуковага стылю.

Иначе говоря, очевидно, то есть, короче говоря, с точки зрения,  как правило, кстати, естественно, возможно, разумеется, в сущности, бесспорно, по-видимому, во-первых, таким образом, по крайней мере, в частности, например, иными словами, по мнению экспертов.

5. Прачытайце тэкст. Вызначце рысы навуковага стылю, адлюстраваныя ў гэтым тэксце.

Адукацыя – працэс і вынік набыцця сістэматызаваных ведаў, уменняў і навыкаў у навучальных установах або самаадукацыяй. У больш шырокім плане адукацыя - гэта культурна-адукацыйная прастора, якая ахоплівае сям'ю, разнастайныя навучальна-выхаваўчыя і пазашкольныя ўстановы, нефармальную адукацыю, сацыяльна-педагагічную інфармаструктуру, адукацыйныя працэсы на вытворчасці і ў грамадска-культурным жыцці, самаадукацыі і інш., дзе ўзнаўляецца і ўдасканальваецца інтэлектуальна-творчы і прафесійна-кваліфікацыйны патэнцыял народа.

Беларуская нацыянальная сістэма адукацыі ўключае агульную, прафесійную адукацыю, сямейнае, грамадскае выхаванне, самаадукацыю і самавыхаванне. У залежнасці ад аб'ёму і тэрмінаў навучання адрозніваюць агульную адукацыю (пачатковы, базавы і сярэдні ўзроўні), прафесійную адукацыю (дапрафесійная арыентацыя, адбор, сярэдняя прафесійная падрыхтоўка), вышэйшую адукацыю (падрыхтоўка спецыялістаў вышэйшай кваліфікацыі для розных галін навукі, тэхнікі і культуры) і адукацыю дарослых (паслядыпломная адукацыя). Паводле формы навучання адукацыя бывае дзённая (стацыянарная), вячэрняя і завочная; паводле адносін да царквы - свецкая (незалежная ад уплыву царквы) і канфесійная, якую кантралюе царква. Змест адукацыі вызначаецца станам навукі, тэхнікі, культуры, мастацтва, міжнародным і нацыянальным стандартамі, вучэбнымі планамі і праграмамі. (“Чалавек і грамадства:энцыклапедычны даведнік”)