boven een winterse foto van de Halve Maan in het derde park en het enige overgebleven gietijzeren bruggetje op de voorgrond

Nog nagenietend van het prachtige uitzicht op de Cellebroederpoort, wandelt Takkewijf verder het derde park in en komt bij 

de Halve Maan

ingekleurde tekening van Reijers 1915 naar J.J. Fels uit 1845 De Halve Maan in Groene cirkel op stadsplattegrond

Met de Halve Maan zijn we in het derde en jongste deel van het Kamper Stadspark aangekomen.  In de vestingbouw is een Halve Maan een eilandje in de gracht, met een half ronde achterzijde. De Halve maan is op vrijwel geen enkele plattegrond van Kampen terug  te vinden. Tegenwoordig loopt de Kennedylaan langs de noordpunt van de Halve Maan en het rozenlaantje over de westpunt. Op de tekening van Reijers is de halve maan zichtbaar tussen het ruineuze bastion in de stadsmuur rechts en de molen aan de binnen Reeve links.

het derde plantsoen

Net als het 1e park is het 3e park vrij heftig aangetast door bouw van woningen en andere gebouwen.

- links een plattegrond uit ca.1850: het plantsoen loopt met een rechte hoek langs de Lyceumstraat door naar de Ijssel en het Oorgat. Er staat nog geen bebouwing langs de Molenstraat of De la Sablonierekade. De kruidentuin bij het Pesthuis/Stadsziekenhuis werd verplaatst naar het van Ingenbolwerk. Beheerder van de tuin was stadsarts Heppe, de man die zich buiten de Cellebroederpoort liet begraven. Ook op het Van Ingenbolwerk was een hoog uitzichtpunt aangelegd, net als ten zuiden van de Bovenhaven. 

- rechts detail luchtfoto van het zelfde gebied ca. 1930: de HBS staat op het uitzichtpunt op het Van Ingenbolwerk, villa Mary tegenover de Bovenhaven en het Stadsziekenhuis dwars over een deel van de stadsgracht. Rond het ziekenhuis is de tuinaanleg naar ontwerp van Leonard Springer nog goed zichtbaar. Waarschijnlijk stond het monument voor de Indiegangers uit het 1e park, oorspronkelijk op de cirkel in het midden van dit 3e park. Rechtsonder is de grond opgespoten voor de bouw van het eerste deel van wijk Zuid. 

HBS, villa Mary en Stadsziekenhuis

- links: de HBS en villa Mary op het van Ingen bolwerk en nog aan de stadsgracht (gedempt in 1915)

De HBS is een prachtig gebouw met een afwisseling van rode en gele baksteen (verg. aanbouw Pesthuis) en prachtige Graffito-versieringen boven de ramen van de tweede verdieping.

De bedoeling van het stadsbestuur was dat in Kampen, net als elders, een rij villa's/landhuizen langs de singels gebouwd zouden worden. Op villa Mary bij de Bovenhaven en villa Poortenaar bij het Broederbolwerk na, is dit niet gebeurd. Daarmee heeft Kampen erg veel geluk gehad, want zo bleef het schootsveld van de stad vrij.

- rechts: Het Stadsziekenhuis van Willem Kromhout uit 1916 in de straffe wind van maandag 6 nov. 2022. Niets is er meer over van het parkontwerp van Leonard Springer aan de voorzijde van het gebouw.

Springer ontwierp in Kampen de tuin van het Stadsziekenhuis, de om dit gebouw gelegen plantsoenen en die voor het Lyceum (nu speeltuin Zuid). Hij bracht verbeteringen aan in het derde plantsoen langs de 1e Ebbingestraat. Hier heeft Springer zijn liefde voor de "monumentaliteit van boombeplanting met heesters aangevuld'' tot uitdrukking gebracht. De "aardige" bloemperkjes heeft hij uit dit plantsoengedeelte verwijderd.

restant derde stadspark langs De la Sablonierekade

- foto links: dit plukje bomen is alles wat nog rest van het doorlopende plantsoen tot aan het Oorgat. Eerst werden huizen gebouwd aan de Molenstraat in 1877/78. De huizen aan de Ijsselzijde van de Molenstraat grensden toen direct aan het stadspar, tussen Bovenhaven en Koornmarktspoort. De huizen aan de Molenstraat zijn dus ouder dan de achterliggende herenhuizen aan de Ijsselkade. 

Na 1879 werd dit parkdeel gedeeltelijk bebouwd met herenhuizen langs de Ijsselkade. Toen oud-brugemeester De la Sablonière in 1888 plotseling overleed, werd besloten dit deel van de Ijsselkade naar hen te vernoemen.

- rechts: Abtracte sculptuur van Paul van Gysechem, 1965

Dit beeld werd in 1965 geplaatst in het plantsoen aan de De la Sablonièrekade ter gelegenheid van de ‘Vlaanderenweek’, onder meer dankzij de inspanningen van journalist Hans Wiersma. Het was een geschenk van de Belgische ‘aluchromisten’, waartoe ook Hugo Claus behoorde, en maakte onderdeel uit van Dirk Hannema’s beeldenroute door Overijssel. Dit exemplaar kwam niet in stedelijk bezit, maar werd eigendom van de beeldenroute. Wel werd de gemeente geacht de kosten voor de sokkel (meer dan 1,5 meter hoog) voor zijn rekening te nemen: een essentieel onderdeel van het werk, dat het beeld boven ooghoogte verheft. Bovendien blijft het beeld zo vrij van  het hoge water van de IJssel. De sokkel van beton is jaren geleden door de gemeente in het dodelijkst denkbare grijs geschilderd. Niet nodig en een aantasting van het beeld. Nu gelukkig met rode bloemen omringd en alweer afbladderend.

bron: lezing cultuurZIEN over rijksmonument het Kamper Stadspark voor de Stichting Stadsherstel Kampen, nov. 2022

© cultuurZIEN 2025