طرح درس خود را برای زمان مقابل کامپیوتر و زمان دور از کامپیوتر آماده کنید.
طرح درس خود را برای زمان مقابل کامپیوتر و زمان دور از کامپیوتر آماده کنید.
کلاس‌های درس در آموزش تلفیقی (در صورت کاملاً مجازی) باید به دو قسمت هم‌زمان (مقابل کامپیوتر) و غیر هم‌زمان (در طول روز دور از کامپیوتر) تقسیم شوند. در قسمت غیرهم‌زمان دانش‌آموزان باید فعالیت‌ها و تکالیفی داشته باشند تا به‌وسیله آن‌ها آماده جلسات هم‌زمان با حضور سایر دانش‌آموزان و معلم شوند. به موارد زیر توجه کنید:
کلاس‌های درس در آموزش تلفیقی (در صورت کاملاً مجازی) باید به دو قسمت هم‌زمان (مقابل کامپیوتر) و غیر هم‌زمان (در طول روز دور از کامپیوتر) تقسیم شوند. در قسمت غیرهم‌زمان دانش‌آموزان باید فعالیت‌ها و تکالیفی داشته باشند تا به‌وسیله آن‌ها آماده جلسات هم‌زمان با حضور سایر دانش‌آموزان و معلم شوند. به موارد زیر توجه کنید:
- از برگزاری جلسات هم‌زمان طولانی خودداری کنید.
- برای جلسات هم‌زمان برنامه‌ریزی کنید تا از زمان استفاده کافی را ببرید
- از جلسات هم‌زمان برای ارائه مطالب درسی، راهنمایی دانش‌آموزان به مواد درسی و رفع اشکال استفاده کنید
- اگر در روز ۲ الی ۳ ساعت جلسه تدریس هم‌زمان دارید باقی زمان را به ارتباط شخصی‌سازی‌شده با دانش‌آموزان اختصاص دهید (به‌عنوان‌مثال به دانش‌آموزان در فضای مجازی بازخورد دهید).
مهارت خود تنظیمی دانش آموزان را تقویت کنید.
مهارت خود تنظیمی دانش آموزان را تقویت کنید.
برای دانش‌آموزان امکان مدیریت کردن یادگیری خودشان را فراهم کنید. بر اساس مبانی آموزش تلفیقی معلمین می‌بایست در برنامه درسی خود زمان و فضای لازم را برای دانش‌آموزان فراهم کنند تا آن‌ها (۱) بتوانند اهداف شخصی، آموزشی و رفتاری خود را انتخاب کنند، (۲) بتوانند پیشرفتشان را به سمت اهداف خود دنبال کنند و (۳) اهداف خود و نحوه پیشرفت به سمت اهداف خود را در جلسات ارتباط مستقیم با معلمین بیان کنند. معلمین می‌توانند در هدف‌گذاری صحیح به دانش‌آموزان کمک کنند اما در این راه باید دانش‌آموز احساس مالکیت نسبت به اهداف خود داشته باشد. این امر باعث ارتقا مهارت خودتنظیمی دانش‌آموزان می‌شود. گذشته از این، هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهداف و رسیدن به آن‌ها از مهارت‌های بسیار مهم برای موفقیت در زندگی است.
برای دانش‌آموزان امکان مدیریت کردن یادگیری خودشان را فراهم کنید. بر اساس مبانی آموزش تلفیقی معلمین می‌بایست در برنامه درسی خود زمان و فضای لازم را برای دانش‌آموزان فراهم کنند تا آن‌ها (۱) بتوانند اهداف شخصی، آموزشی و رفتاری خود را انتخاب کنند، (۲) بتوانند پیشرفتشان را به سمت اهداف خود دنبال کنند و (۳) اهداف خود و نحوه پیشرفت به سمت اهداف خود را در جلسات ارتباط مستقیم با معلمین بیان کنند. معلمین می‌توانند در هدف‌گذاری صحیح به دانش‌آموزان کمک کنند اما در این راه باید دانش‌آموز احساس مالکیت نسبت به اهداف خود داشته باشد. این امر باعث ارتقا مهارت خودتنظیمی دانش‌آموزان می‌شود. گذشته از این، هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهداف و رسیدن به آن‌ها از مهارت‌های بسیار مهم برای موفقیت در زندگی است.
- به دانش‌آموزان در هدف‌گذاری کمک کنید: هر دانش‌آموز باید در هر نقطه از زمان به این سه سؤال پاسخ دهد: (۱) در حال رفتن به کجا هستم (در مسیر یادگیری)؟ (۲) چگونه باید به آنجا برسم؟ (۳) چگونه متوجه شوم که به آنجا رسیده‌ام؟ می‌توانید از جدول زیر برای تسهیل این فرایند استفاده کنید:
- مورداستفاده این ابزار ساده برای معلمین و دانش‌آموزان: زمانی که دانش‌آموزان اهداف خود را نهایی کردند (این اهداف می‌تواند برای طول سال تحصیلی باشد و یا برای زمان محدودتر از آن) می‌توانند پیشرفت خود را در مورد هر یک از اهداف در این جدول دنبال کنند و حتی اهداف خود را موردبازنگری و تغییرات قرار دهند. معلم نیز با داشتن یک نسخه از این جدول اهداف می‌تواند در جلسات رودررو (به شکل ارتباط تصویری مجازی) در مورد پیشرفت دانش‌آموز در مورد اهدافش صحبت کند و به او بازخورد دهد و یا او را راهنمایی کند. معلمین می‌توانند دانش‌آموزان را تشویق به سنجش فعالیت‌های خود نسبت به اهدافشان کنند. درگیری در این نوع سنجش شخصی یکی از روش‌های ارتقا مهارت‌های فراشناختی دانش‌آموزان است.
تلاش و استقامت را در دانش آموزان ارتقا دهید.
تلاش و استقامت را در دانش آموزان ارتقا دهید.
اگر دانش‌آموزان خود را جزئی از یک گروه هدفمند و همراه برای یادگیری بدانند بیشتر از خود تلاش و استقامت در برابر چالش‌ها نشان می‌دهند؛ بنابراین سعی کنید تا احساس همراهی و همدلی در یادگیری را در بین دانش‌آموزان تقویت کنید. در دوران کنونی که دانش‌آموزان امکان دیدن یکدیگر را کم‌تر از قبل دارند تقویت حس تعلق به یک مجموعه همراه دشوار اما بسیار ضروری است. برای تقویت این احساس از فعالیت‌های گروهی که در آن ۳ الی ۵ دانش‌آموز در طول هفته بر روی یک موضوع، چالش، پروژه و یا یک فعالیت کلاسی مفرح به‌صورت آنلاین (با استفاده از وسایل ارتباطی در دسترس) کار می‌کنند استفاده کنید. به موارد زیر توجه کنید:
اگر دانش‌آموزان خود را جزئی از یک گروه هدفمند و همراه برای یادگیری بدانند بیشتر از خود تلاش و استقامت در برابر چالش‌ها نشان می‌دهند؛ بنابراین سعی کنید تا احساس همراهی و همدلی در یادگیری را در بین دانش‌آموزان تقویت کنید. در دوران کنونی که دانش‌آموزان امکان دیدن یکدیگر را کم‌تر از قبل دارند تقویت حس تعلق به یک مجموعه همراه دشوار اما بسیار ضروری است. برای تقویت این احساس از فعالیت‌های گروهی که در آن ۳ الی ۵ دانش‌آموز در طول هفته بر روی یک موضوع، چالش، پروژه و یا یک فعالیت کلاسی مفرح به‌صورت آنلاین (با استفاده از وسایل ارتباطی در دسترس) کار می‌کنند استفاده کنید. به موارد زیر توجه کنید:
- از هر گروه بخواهید تا یک نماینده برای گروه انتخاب کند.
- با ارتباط با نماینده گروه فعالیت‌های گروه را بررسی کنید و به گروه بازخورد سازنده دهید.
- قوانین شفاف برای کار گروهی تعیین کنید و در اختیار اعضای هر گروه قرار دهید.
در برنامه درسی خود به دانش آموزان اجازه انتخاب دهید.
در برنامه درسی خود به دانش آموزان اجازه انتخاب دهید.
معلمین در درگیر کردن دانش‌آموزان بیشتر موفق خواهند شد اگر در برنامه درسی خود به دانش‌آموزان اجازه انتخاب بیشتری بدهند. به‌عنوان‌مثال مجموعه از پروژه‌های مختلف مربوط به درس طراحی کنید و به دانش‌آموزان اجازه دهید تا یکی از آن‌ها را به انتخاب خود انجام دهند. حتی برای ارائه پروژه خود در کلاس به آن‌ها اجازه انتخاب دهید. به‌عنوان‌مثال به دانش‌آموزان اجازه دهید تا پروژه خود را به شکل اسلاید، یک فیلم، یک پوستر، یک پادکست و یا روش‌های دیگر ارائه دهند.
معلمین در درگیر کردن دانش‌آموزان بیشتر موفق خواهند شد اگر در برنامه درسی خود به دانش‌آموزان اجازه انتخاب بیشتری بدهند. به‌عنوان‌مثال مجموعه از پروژه‌های مختلف مربوط به درس طراحی کنید و به دانش‌آموزان اجازه دهید تا یکی از آن‌ها را به انتخاب خود انجام دهند. حتی برای ارائه پروژه خود در کلاس به آن‌ها اجازه انتخاب دهید. به‌عنوان‌مثال به دانش‌آموزان اجازه دهید تا پروژه خود را به شکل اسلاید، یک فیلم، یک پوستر، یک پادکست و یا روش‌های دیگر ارائه دهند.
از روش‌های جدید آموزشی مانند آموزش معکوس استفاده کنید.
از روش‌های جدید آموزشی مانند آموزش معکوس استفاده کنید.
آموزش معکوس یا وارونه به روش آموزشی نوینی گفته می‌شود که اولین بار سال 2004 توسط دو معلم شیمی مطرح شد. معکوس در اینجا به این معناست که در این شیوه آموزشی، جای آموزش مستقیم و تمرین جابجا می‌شود. به‌عبارت‌دیگر آموزش معکوس شامل دو مرحله است:
آموزش معکوس یا وارونه به روش آموزشی نوینی گفته می‌شود که اولین بار سال 2004 توسط دو معلم شیمی مطرح شد. معکوس در اینجا به این معناست که در این شیوه آموزشی، جای آموزش مستقیم و تمرین جابجا می‌شود. به‌عبارت‌دیگر آموزش معکوس شامل دو مرحله است:
○ مرحله اول: آموزش مستقیم انفرادی؛ در این مرحله یادگیرنده از طریق محتوای آماده شده توسط معلم، در خارج از کلاس به‌صورت انفرادی آموزش مستقیم را دریافت می‌کند. محتوای معرفی‌شده می‌تواند شامل ویدئو، کتاب و غیره باشد.
○ مرحله اول: آموزش مستقیم انفرادی؛ در این مرحله یادگیرنده از طریق محتوای آماده شده توسط معلم، در خارج از کلاس به‌صورت انفرادی آموزش مستقیم را دریافت می‌کند. محتوای معرفی‌شده می‌تواند شامل ویدئو، کتاب و غیره باشد.
○ مرحله دوم: تمرین و فعالیت‌های گروهی؛ زمان حضور یادگیرندگان در کلاس صرف تعامل، فعالیت‌های گروهی و رفع اشکال می‌شود. معلم در این مرحله به سؤالات و ابهامات یادگیرندگان پاسخ می‌دهد.
○ مرحله دوم: تمرین و فعالیت‌های گروهی؛ زمان حضور یادگیرندگان در کلاس صرف تعامل، فعالیت‌های گروهی و رفع اشکال می‌شود. معلم در این مرحله به سؤالات و ابهامات یادگیرندگان پاسخ می‌دهد.
مزایا
مزایا
از مزیت‌های این روش آن است که ویژگی‌های فردی یادگیرندگان در آن دیده می‌شود؛ یعنی هر یادگیرنده می‌تواند با توجه به‌سرعت یادگیری خود پیش برود، مثلاً در صورت نیاز محتوا را چندین بار ببیند، بخش‌هایی که نیاز است آن‌ها را جلو و عقب ببرد، مکث کند و با تمرکز بیشتری آن‌ها را تماشا کند. در این روش ازآنجایی‌که دانش‌آموزان با ذهن آماده وارد کلاس می‌شوند معمولاً پرسش‌های عمیق‌تر و بهتری را مطرح می‌کنند و تعامل قوی‌تری در کلاس ایجاد می‌شود. همچنین معلم فرصت بیشتری دارد تا به تک‌تک یادگیرندگان در کلاس بازخورد بدهند. معلم می‌تواند در اجرا این روش با انعطاف عمل کند و با توجه به امکانات و شرایط موجود کلاس خود را معکوس کند. در شرایط فعلی که مدارس آموزش مجازی را در پیش‌گرفته‌اند نیز می‌توان از این شیوه آموزشی استفاده کرد؛ یعنی آموزش مستقیم از طریق محتوای آماده شده در اختیار یادگیرندگان قرار بگیرد و زمان تعیین‌شده برای کلاس‌های آنلاین صرف رفع اشکال و فعالیت‌های گروهی شود.
از مزیت‌های این روش آن است که ویژگی‌های فردی یادگیرندگان در آن دیده می‌شود؛ یعنی هر یادگیرنده می‌تواند با توجه به‌سرعت یادگیری خود پیش برود، مثلاً در صورت نیاز محتوا را چندین بار ببیند، بخش‌هایی که نیاز است آن‌ها را جلو و عقب ببرد، مکث کند و با تمرکز بیشتری آن‌ها را تماشا کند. در این روش ازآنجایی‌که دانش‌آموزان با ذهن آماده وارد کلاس می‌شوند معمولاً پرسش‌های عمیق‌تر و بهتری را مطرح می‌کنند و تعامل قوی‌تری در کلاس ایجاد می‌شود. همچنین معلم فرصت بیشتری دارد تا به تک‌تک یادگیرندگان در کلاس بازخورد بدهند. معلم می‌تواند در اجرا این روش با انعطاف عمل کند و با توجه به امکانات و شرایط موجود کلاس خود را معکوس کند. در شرایط فعلی که مدارس آموزش مجازی را در پیش‌گرفته‌اند نیز می‌توان از این شیوه آموزشی استفاده کرد؛ یعنی آموزش مستقیم از طریق محتوای آماده شده در اختیار یادگیرندگان قرار بگیرد و زمان تعیین‌شده برای کلاس‌های آنلاین صرف رفع اشکال و فعالیت‌های گروهی شود.
معایب
معایب
البته باید در نظر گرفت که توفیق این روش وابسته به شرایطی مثل مسئولیت‌پذیری یادگیرندگان و جمعیت نسبتاً پایین کلاس است؛ زیرا اگر همه‌یادگیرندگان محتوا تعیین‌شده را به‌دقت مشاهده نکرده باشند معلم مجبور می‌شود مجدداً زمانی را به تدریس اختصاص دهد. برای پیشگیری از این مشکل بهتر است از این شیوه آموزشی برای کلاس‌های با جمعیت پایین استفاده شود و معلم به‌صورت شفاف وظیفه یادگیرندگان را توضیح داده و به‌طورجدی پیگیری دانش‌آموزان را موردبررسی قرار دهد.
البته باید در نظر گرفت که توفیق این روش وابسته به شرایطی مثل مسئولیت‌پذیری یادگیرندگان و جمعیت نسبتاً پایین کلاس است؛ زیرا اگر همه‌یادگیرندگان محتوا تعیین‌شده را به‌دقت مشاهده نکرده باشند معلم مجبور می‌شود مجدداً زمانی را به تدریس اختصاص دهد. برای پیشگیری از این مشکل بهتر است از این شیوه آموزشی برای کلاس‌های با جمعیت پایین استفاده شود و معلم به‌صورت شفاف وظیفه یادگیرندگان را توضیح داده و به‌طورجدی پیگیری دانش‌آموزان را موردبررسی قرار دهد.