Kia Orana
I roto i teia tuanga, ko taku Tarere 2 tei akamou'ia ki runga i te Tata'anga Tu'a (Written Essay). Tei roto i konei toku au manako taumaro katoa no te topiki taku i iki ei kave'anga manako noku.
Kia mataora koe i te tatau anga i taku tua, toku au manako katoatoa tei roto i teia tua.
Kia Mataora...
Topiki: Ka anoano ia ainei kia akamaroiroi ia tatou kia taangaanga i te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa.
“Me kare oou reo, kare koe i kite e noea mai koe”
Aiteanga: “Me kare oou reo” kare koe i kite i toou reo enua koia te reo maori, kare e matutu te araara anga na roto i te akatangi anga e te marama anga. “Kare katoa koe i kite e noea mai koe” no te mea, kare te apiianga o toou reo enua i mou mai iakoe. Kare koe i kite e noea mai koe e kare koe i te tumu enua.
I roto i teia tataanga, ka akamarama aia i te au tumuanga i turu pakari ei au e kia akamaroiroi ia te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa ki roto i te tataanga o te kupu e te takiato. E ā au tumu manako puapinga te ka akamarama mai i te manako turu e kia taangaanga ia te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa ki roto i te kupu o te takiato. Te tumu mua ei tauturu i te akatangi anga i te kupu, te rua ei akamarama mai i te aiteanga i roto i te kupu, te toru kia matutu i te tatau i te kupu e te mea openga kia kore e taangaanga tarevake i te kupu ki roto i te takiato.
E manganui te tangata i teia ra e kare ratou e inangaro ana i te taangaanga i te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i ta ratou tataanga inara e ikianga teia na te tangata tatakitai. Te mea mua, te puapinga o teia nga akairo i roto i te kupu ei tauturu i te akatangianga i te kupu. E mea puapinga teia nga akairo koia te makarona e te amata i roto i tetai tataanga. Na teia nga akairo e tauturu i a tatou i te akatangi anga i te kupu kia tano tikai tona akatangi anga. Teia te akaraanga o teia nga akairo i roto i teia au kupu aiteite e te aiteanga i teia nga kupu i roto i te reo papaʻa; mʻarʻu / mʻarū, marʻamʻa / mārʻamʻa, pʻāpʻā / pʻapʻa. Na te akairo mākʻarōna e te āmʻatʻa i roto i te kupu i akakite mai e akapeea i te akatangi anga i teia au kupu aiteite te tataanga. Ka akarōroa te akatangi anga o te mākʻarōna e ka uti poto to te āmʻatʻa. Noatu kare e akamarama anga o te kupu ka marama rai te aiteanga no te mea tei roto teia nga akairo i te kupu. Ē i tetai tua katoa, naringa kare teia nga akairo ka akatangi ia te kupu ki taau ka inangaro i te akatangi e penei ka tano te reira e penei kare e tano te akatangi anga o te kupu. Ko te akatangi anga ka tikatika ua e te māmā mei te mea atura rai e kare e kiko i roto i te kupu. No reira rai e mea puapinga te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i te kupu ei tauturu i te akatangi anga i te kupu kia tano tikai.
Kapiti katoa atu ki teia, ka riro te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i te akamarama mai i te aiteanga i roto i te kupu. Kare e puapinga ia tetai tataanga e kare e aiteanga i roto no te mea kare e akamou anga karere, kare e kiko e kare katoa e tangata e inangaro i te tatau i te reira tataanga. Na te au kupu i roto i te takiato e oronga mai ana i te aiteanga i roto i te takiato korero. Ka apai akaou mai au i te au kupu i runga nei ei akamarama i teia tumu manako koia te aiteanga o te kupu tei akairoʻia ki te mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i te reo papaʻa. Teia te akaraanga o te akamaramaanga o te kupu i roto i te reo papaʻa; mʻarʻu is shade / mʻarū is humble, marʻamʻa is moon, mārʻamʻa is light, pʻāpʻā is to smack / pʻapʻa is ready or womens bra. Na te akairo i roto i teia au kupu aiteite i akakite mai i te aiteanga o teia au kupu takitai e kare e tāʻiʻi anga, māramarama ua te reira. E mea tau rai kia akamaroiroi ia tatou kia taangaanga i te mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i te tataanga takiato.
I roto katoa i teia tuatau te kitea mai nei e te paruparu nei te reo maori i roto i ta tatou anau no te mea kua riro te reo papaʻa i te tuku akaaka i to ratou inangaro i to ratou reo maori. Kua mataora ratou i te araara i te reo papaʻa e no to ratou mataora i te reira reo kua inangaro ia e ratou. Ko tetai tumu i pera ei te tamariki no te mea kare e matutu i te te tatau i te takiato. Kare i apii ia teia nga akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa ki te tamariki no reira kare i matutu. Na teia nga akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i te kupu o te takiato e tauturu i te tamariki i te akatangi anga e te tatau i te takiato noatu e ka marie inara, me rave ua rai i teia ka kitea te inangaro ki roto i te tamariki i te tatau i te au tataanga maori e ka teitei to ratou turanga. Ka matutu i reira ratou i roto i te reo ka riro teia i te apai mai i te inangaro ki roto i te au tamariki kia araara i to ratou reo ma te kore e taʻiʻi anga e te mataku. Mei te mea e apiiʻia te mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa ki te tamariki ka inangaro ratou i te tatau i tetai tataʻanga e ka marama katoa ratou i te aiteanga o te reira takiato no te mea kua mou te aiteanga o te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa.’
Ko tetai puapinga katoa o te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i te kupu koia oki kia kore e taangaanga tarevake i te kupu ki roto i te takiato. Mei teia te akaraanga; te kupu pʻāpʻā is to smack / pʻapʻa is ready or womens bra. Kare e tano i te taangaanga i te kupu pʻāpʻā ki roto i teia takiato korero; Te omo nei au i toku pʻāpʻā / I am wearing my smack. Mari ra ko te kupu tano koia te pʻapʻa. Teia te takiato tano; Te omo nei au i toku pʻapʻa. / I am wearing my bra. Ko te puapinga teia i te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i te kupu ei tauturu i te iki anga i te kupu tau ki roto i te takiato kia kore e tarevake me kare e taʻiʻi te aiteanga i roto i te takiato. No reira rai, e mea puapinga te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa no te ikianga i te kupu tau no te takiato.
Ei taopenga, kua akatumuia teia tataʻanga ki runga i te manako turu e kia akamaroiroi ia te taangaanga anga i te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa i roto i te kupu e te takiato. Kua akamarama ia mai te au tumu manako e ā e pera kua oronga ia mai tetai au akaraanga ei akamarama i teia au tumu manako. Ko te puapinga o te akairo mākʻarōna e te ʻāmʻatʻa e oonu e te puapinga te reira i roto i te karama reo maori. E mea tau rai e kia akamaroiroi ia tatou kia taangaanga i teia nga akairo puapinga ki roto i te kupu, takiato, takiato korero me kare te au tataanga.
Ingoa: Tereapii Upokokeu
Numero: S97003059
Course Code: CM211
Assessment 2: Extended Written Argument