Στρογγυλή Τράπεζα Νεοελληνικής Φιλολογίας

Διαμεσικές/Διακαλλιτεχνικές Σπουδές: θεματικές, όψεις και ζητήματα μεθόδου

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣ

Αγγελάτος Δημήτρης
Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας & Θεωρίας της Λογοτεχνίας
Τμήμα Φιλολογίας
Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών


Αγγελάτος Δημήτρης
Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας & Θεωρίας της Λογοτεχνίας
Τομέας Νεοελληνικής Φιλολογίας
Εθνικόν & Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών


Σύγχρονες διαμεσικές/διακαλλιτεχνικές σπουδές: Ζητήματα μεθόδου


Θωμάς Συμεωνίδης
Διδάκτωρ Αισθητικής Φιλοσοφίας Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου
Διδάσκων στο Τμήμα Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.)


Αρχιτεκτονικές προϋποθέσεις της ποιητικής λειτουργίας: η σχηματική γλώσσα ως αισθητικός ιστός της τέχνης
Με αφορμή τη συζήτηση περί διαμεσικότητας / διακαλλιτεχνικότητας η παρέμβασή μου θα εστιάσει στις αρχιτεκτονικές προϋποθέσεις και στις έννοιες που επιτρέπουν μια προσέγγιση όπου το επίπεδο αναφοράς δεν είναι το εκάστοτε μέσο ή μορφή τέχνης αλλά το αισθητικό πλέγμα που υποδέχεται και μορφοποιεί ετερογενή στοιχεία (μονάδες, άτομα, σχήματα λόγου της ύλης) που αποτελούν αυτό που στη σύγχρονη αισθητική θεωρία εξακολουθεί να προσεγγίζεται μέσα από την κατηγορία του υλικού. Σε αυτό το πλαίσιο, η έννοια της σχηματικής γλώσσας θα χρησιμοποιηθεί για την καλύτερη κατανόηση της λογικής που διέπει τα σχήματα λόγου, τις σχέσεις, τις συνδέσεις και τις μεταμορφικές λειτουργίες στο σύγχρονο αισθητικό καθεστώς της τέχνης.


Ερηνάκης Νίκος
Διδάσκων Φιλοσοφίας στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και το Πανεπιστήμιο Αθηνών


Εικόνα και Λόγος στην υπερ-πραγματικότητα του μετα-σύμπαντος: Σύζευξη ή Αντιπαράθεση;


Παραφόρου Φανή
Dr. phil. LMU Mονάχου
ΕΔΙΠ, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας


Εικονο-γράφοντας: Ποιητολογικές συνάφειες και διαμεσικότητα στο έργο της Νίνας Παπακωνσταντίνου
Η παρούσα εισήγηση θέτει στο επίκεντρο το έργο της σύγχρονης εικαστικού Νίνας Παπακωνσταντίνου ως παραδειγματικό για ζητήματα διαμεσικότητας (intermediality): σε ένα πρώτο βήμα παρουσιάζονται συνοπτικά η αντιγραφή και η μεταγραφή λογοτεχνικών κειμένων ως βασικές πτυχές των έργων της, οι οποίες μέσα από παραλλαγές υλικότητας συγκροτούν την εικαστική της μέθοδο· σε αυτό το πλαίσιο θίγεται ενδεικτικά και ο τρόπος έχει υποδεχτεί το έργο της η εγχώρια ιστορία και θεωρία της τέχνης. Σε ένα εκτενέστερο βήμα εστιάζουμε σε συγκεκριμένα εικαστικά έργα, ασχολούμαστε εντατικότερα με την εικαστική επεξεργασία των λογοτεχνικών αναφορών της εικαστικού, σε μια απόπειρα να αναδείξουμε τις θεωρητικές εκφάνσεις διαμεσικής συσχέτισης που παράγει η εικαστική της πρακτική και να θέσουμε το εξής ερώτημα: με ποιον τρόπο το έργο της Νίνας Παπακωνσταντίνου παρουσιάζει συγκριτολογικό ενδιαφέρον; ή μάλλον: τι καλείται να αναδείξει η συγκριτολογική ματιά σε αυτό;


Φραγκούλη Νάντια
Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ
Εντεταλμένη Διδάσκουσα Νεοελληνικής Φιλολογίας, Τμήμα Φιλολογίας (ΕΚΠΑ)


Μεθοδολογικά ζητήματα της μελέτης του κινηματογράφου ως διακαλλιτεχνικού διακειμένου στην ελληνική πεζογραφία του εικοστού αιώνα
Ιστορία του κινηματογράφου, ιστορία της λογοτεχνίας, αφηγηματολογία, διακαλλιτεχνικές / διαμεσικές σπουδές και δύο ενδεικτικά πεζογραφικά παραδείγματα συνδυάζονται προκειμένου να απαντηθούν ερωτήματα όπως: Γιατί έχει σημασία η προσέγγιση του διαλόγου της πεζογραφίας του εικοστού αιώνα με τον κινηματογράφο; Πώς μπορεί να συμβάλλει ο κινηματογράφος στη διαμόρφωση των λογοτεχνικών μορφών; Τι σημαίνει διακαλλιτεχνικό διακείμενο και πώς μάς επιτρέπει να περιγράψουμε τα κινηματογραφικά στοιχεία εντός του λογοτεχνικού κειμένου; Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να αναδείξουμε το κινηματογραφικό, κειμενοποιημένο και ενσωματωμένο στο λογοτεχνικό; Και, τέλος, γιατί η πρόσδεση των κινηματογραφικών αναφορών στην παρουσία ρητού δείκτη αποτελεί, τελικά, μια περιοριστική μεθοδολογική θεώρηση;


Χαχάλη Στέλλα
Υποψήφια Διδάκτωρ
Τμήμα Τεχνών και Μέσω της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Potsdam
Τμήμα Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών


Η έννοια του δώρου στις διαμεσικές σχέσεις
Στόχος της ανακοίνωσης είναι να θέσει κάποια ερωτήματα μεθοδολογικού χαρακτήρα αναφορικά με την έννοια και την σημασία του δώρου στις διαμεσικές σχέσεις. Προϋπόθεση για την κατανόηση της έννοιας του δώρου και του αντίδωρου στο διακαλλιτεχνικό πλαίσιο είναι η πρόσληψη των δύο μέσων, της ζωγραφικής και της λογοτεχνίας, ως σωμάτων, μεταξύ των οποίων είναι εφικτή η ανταλλαγή των δώρων. Σχολιάζοντας τον άξονα της ανθρωπολογικής σημασιοδότησης του δώρου, όπως αναπτύσσεται από τον Marcel Mauss, θα γίνει μια απόπειρα περιγραφής των ερμηνευτικών του προεκτάσεων στο διακαλλιτεχνικό πεδίο. Τι γίνεται, δηλαδή, όταν, κατά τον σκηνοθετημένο διάλογο μεταξύ δύο μέσων-σωμάτων, κινητοποιηθεί ένας μηχανισμός ανταπόκρισης/ανταπόδοσης των αναπαραστατικών τρόπων από το ένα μέσο/σώμα στο άλλο;


Σκουρής Ιωάννης
Υποψήφιος Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας
Εθνικόν & Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών


Η μετα-λογοθετική / λογο-οπτική πραγμάτωση της συγκεκριμένης ποίησης [concrete poetry]: η περίπτωση του Μ. Μήτρα

ΔΕΥΤΕΡΑ 3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2022

12.30 - 14.30

Αίθουσα 209, Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών

Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου