Giám sát về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước: Tập trung vào tổ chức và nhân sự

Theo nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh LÊ VIỆT TRƯỜNG, QH sẽ tiến hành giám sát tối cao Việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2016 trong năm 2017 là hoàn toàn đúng với tâm tư, nguyện vọng và phản ánh của cử tri. Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước là công việc khó, đã được tiến hành nhiều năm nay, nhưng tiến độ và kết quả còn chậm. Do vậy, lần này cần tập trung làm quyết liệt, chọn đúng trọng tâm ưu tiên, để xây dựng một bộ máy thật sự tinh gọn, hiệu quả.

Lựa chọn đúng trọng tâm ưu tiên

- Theo chương trình, trong năm 2017, tại Kỳ họp thứ 4, QH tiến hành giám sát tối cao Việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2016. Ông đánh giá thế nào về chuyên đề giám sát này?

- Tôi đánh giá rất cao lựa chọn này của QH. Đây là chủ đề hoàn toàn đúng với tâm tư, nguyện vọng và phản ánh của cử tri trong suốt thời gian qua.

Thông qua phát biểu của các ĐBQH trên nghị trường về kinh tế - xã hội cũng như các phiên chất vấn và trả lời chất vấn vừa qua, có thể thấy, các ĐBQH đã rất quan tâm và thẳng thắn gửi câu hỏi đến Chính phủ, các thành viên Chính phủ về vấn đề tổ chức bộ máy hành chính hiện nay; đồng thời, gửi thông điệp đến cơ quan lãnh đạo là Đảng cần phải có nghiên cứu kỹ hơn đối với vấn đề này. Đây là “điểm cộng” trong hoạt động của QH. Và việc thực hiện thành công chuyên đề giám sát này sẽ là một điểm nhấn trong hoạt động của QH nhiệm kỳ Khóa XIV. Thực tiễn cũng chỉ rõ, muốn sửa đổi, bổ sung về mặt thể chế trong tổ chức bộ máy hành chính nhà nước thì trước hết cần có đánh giá toàn diện, kỹ lưỡng và thận trọng. Tuy nhiên, nội dung chuyên đề giám sát cũng rất khó, với phạm vi rộng, đòi hỏi QH phải cân nhắc, lựa chọn kỹ ưu tiên, việc xây dựng chương trình giám sát cần chi tiết và cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm.

- Theo ông, QH nên tập trung vào nội dung nào để giám sát trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2016?

- Mục tiêu của cải cách bộ máy hành chính nhà nước là để hướng đến xây dựng Nhà nước pháp quyền theo định hướng XHCN. Đây là công việc đã được tiến hành nhiều năm nay, nhưng rõ ràng kết quả chưa như mong đợi, chuyển biến chưa thật sự tích cực. Do vậy, theo tôi, một trong những trọng tâm ưu tiên trong đợt giám sát sắp tới cần tập trung vào khâu tổ chức và nhân sự. Bởi, có nhiệm vụ sẽ sinh ra tổ chức, có tổ chức thì mới sinh ra nhân sự - đây là quy luật tất yếu, khách quan. Chúng ta cứ nói bộ máy cồng kềnh, kém hiệu quả, có sự chồng chéo, thì trước hết cần đánh giá lại ở từng cấp, từng ngành. Qua đó, xem chỗ nào hợp lý thì tiếp tục duy trì, củng cố, chỗ nào đã lạc hậu, cũ kỹ, thậm chí là “vật cản” cho việc triển khai, thực thi những chủ trương, chính sách tốt thì cần kiên quyết loại bỏ; khắc phục tình trạng ban hành các chính sách tổ chức bộ máy, biên chế “cào bằng” với các cấp, các ngành. Ví dụ, cấp xã, phường là đơn vị hành chính cấp cơ sở, nhưng đang có tình trạng đề nghị tăng biên chế với lý do không đủ cán bộ làm việc. Đúng là có nơi không đủ cán bộ để thực hiện nhiệm vụ, nhưng cũng có không ít nơi cán bộ xã, phường “ngồi không”, rất ít việc để làm. Nói cách khác, cần giám sát chặt hơn về tổ chức bộ máy hành chính và nhân sự, chúng ta sẽ có được sự phân bổ hợp lý giữa nhiệm vụ và con người cho mỗi vị trí công việc, từ đó tránh sự chồng chéo và cồng kềnh của bộ máy nhà nước.

Tăng cường vai trò giám sát, quyết định của QH

- Dư luận cử tri cũng như trên diễn đàn QH, nhiều ý kiến thẳng thắn chỉ ra tình trạng công chức “sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về”, cho rằng đây là một trong những lực cản đối với cải cách tổ chức bộ máy hành chính. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

- Quả thực, đã đến lúc ngân sách nhà nước, được đóng bằng tiền thuế của nhân dân, không thể tiếp tục bỏ tiền nuôi báo cô bộ phận công chức “không có cũng chẳng sao” này. Bởi đây chính là yếu tố rất lớn cản trở tiến trình cải cách tổ chức bộ máy hành chính cũng như sự phát triển của đất nước.

Tuy nhiên, việc tinh giản biên chế là bài toán vô cùng khó. Bởi, để loại được một biên chế cần có quá trình, căn cứ, lý do nào để tinh giản phải rõ ràng, đúng quy định, chứ không thể nói thừa rồi loại bỏ là xong. Hiện nay, chúng ta đã có chủ trương, Bộ Nội vụ đưa ra xin chỉ đạo của Chính phủ cho phép áp dụng vào thực tế quy định về vị trí việc làm đối với tất cả các cơ quan, đơn vị, qua đó xác định tổ chức bộ máy cần bao nhiêu công chức cao cấp, bao nhiêu chuyên viên chính, bao nhiêu công chức thường và bao nhiêu người phục vụ… Trên cơ sở đó sẽ định biên được cần bao nhiêu biên chế để sắp xếp, tuyển dụng và có sự khống chế cho phù hợp. Mặc dù vậy, qua theo dõi, tôi thấy việc giám sát, thanh tra, kiểm tra của Bộ Nội vụ trong triển khai việc này chưa thực hiện được nhiều.

- Theo ông, để thực hiện thành công cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước cần chọn khâu đột phá nào?

- Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước rõ ràng là nhiệm vụ cần phải hoàn thành càng sớm càng tốt, góp phần đưa đất nước tiếp tục phát triển mạnh lên tầm cao mới. Phải có một tổ chức bộ máy hành chính thật sự tinh gọn thì mọi công việc liên quan đến hành chính nhà nước mới có thể vận hành trơn tru, hiệu quả.

Theo tôi, trước hết cần nghiên cứu để xây dựng một mô hình tổ chức Chính phủ theo hướng tinh gọn nhất có thể. Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định quyết tâm xây dựng một Chính phủ hành động, liêm chính, kiến tạo và phục vụ, nhưng vấn đề là khâu triển khai thực hiện, cụ thể là phải xây dựng được mô hình tổ chức Chính phủ không bị chồng chéo về nhiệm vụ, chức năng, có sự phân cấp rõ ràng. Song song với đó, cần làm tốt công tác tuyển dụng, đào tạo, sắp xếp đội ngũ cán bộ phù hợp hơn, theo năng lực cá nhân; đồng thời, có chế độ lương thưởng hợp lý, kịp thời, để tạo được động lực cho cán bộ, công chức, viên chức làm việc tốt hơn.

Hai là, phải xây dựng một cơ quan chỉ đạo tập trung trong thực hiện cải cách bộ máy hành chính nhà nước để xem xét cái nào cần loại bỏ, cái nào cần thành lập mới và đưa ra lộ trình rõ ràng, cụ thể. Theo đó là việc xây dựng và hoàn thiện các quy định trong công tác cán bộ, đặc biệt là về cơ chế, quy trình và tiêu chí. Cơ chế là mối quan hệ giữa Đảng và chính quyền trong vấn đề tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Quy trình là vai trò của các cơ quan nhà nước phải chặt chẽ, có bộ tiêu chí cụ thể, mang tính định lượng, thay vì định tính, làm cơ sở cho việc xác định đúng năng lực, phẩm chất cán bộ.

Ba là, tăng cường vai trò giám sát và quyết định của QH trong việc nắm cơ cấu tổ chức bộ máy của các đơn vị hành chính nhà nước. Ví dụ, với các bộ, ngành, nếu muốn thành lập đơn vị cấp tổng cục phải thông qua QH, còn cấp thấp hơn, nên giao bộ trưởng tự quyết định hoặc trình Thủ tướng Chính phủ. Như vậy vừa bảo đảm không “trói tay” các bộ, ngành, vừa chặt chẽ.

Nếu làm tốt những việc nêu trên, tôi tin rằng chúng ta sẽ hoàn thành được chủ trương cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, qua đó đưa đất nước tiến nhanh, tiến mạnh hơn nữa, hội nhập thành công với quốc tế.

- Xin cảm ơn ông!

Trung Thành thực hiện

Theo daibieunhandan.vn