Poległych żołnierzy pruskich w wojnach napoleoński

Tytuł: Poległych żołnierzy pruskich w wojnach napoleoński

Odsłonięty: 1829-08-03

Fundator: składki mieszkańców Pomorza

Projekt: 

Wykonanie: 

Lokalizacja: Góra Chełmska

Opis: Podczas wizyty króla Prus Fryderyka Wilhelma III [rok 1818] powstał plan postawienia pomnika upamiętniającego żołnierzy pruskich poległych w wojnach napoleońskich. W roku 1819 ówczesny prezydent rejencji koszalińskiej graf zu Dohna-Wundlaken [prezydent w latach 1816 - 1828] otrzymał pozwolenie na realizacje pomnika. Wykonanie projektu pomnika zlecono w 1820 roku Karlowi Friedrichowi Schinkelowi, projekt ten jednak nie został zrealizowany z powodów finansowych [wg projektu Schinkela pomnik zbudowany miał być w formie mauzoleum z  dwunastoboczną podstawą z arkadami]. Pomnik został postawiony na kamiennej ośmiokątnej podstawie w centralnym punkcie ustawiono ośmioboczny kamienny cokół z żeliwnym krzyżem. Pod gzymsem dookoła cokołu znajdował się napis ułożony z metalowych liter: 

Denkmal, gewidmet den gebliebenen tapferen Pommern; sie kämpften in Preussens Heer mit Gott für König und Vaterland

Pomnik poświęcony pamięci odważnych Pomorzan; walczyli w armii pruskiej z Bogiem za Króla i Ojczyznę.

Podczas uroczystości odsłonięcia pomnika okolicznościową mowę wygłosił Carl Ernest Gottlieb założyciel i dyrektor gimnazjum Guillame-du-Bois w Koszalinie oraz ojciec Rudolfa Emmanuela Clausiusa. Z biegiem lat napis na cokole zastąpiono 4 pamiątkowymi tablicami. 

Decyzją Komitetu Miejskiego PZPR żeliwny krzyż został rozebrany ok. 1965 roku [fragment krzyża znajduje się w muzeum przy ul. Młyńskiej]. W wyniku braku konserwacji oraz ulewnych deszczy obiekt mocno się przechylił i groził upadkiem. Kamienna nadbudówka została rozebrana w I połowie lat 80-tych. Do dziś zachowała się kamienna podstawa na której znajduje się tablica "Słowa Papieża".