Giới thiệu một đoạn trong tuồng Kiều: Kiều tỏ bày tâm sự với em

Giới thiệu một đoạn trong tuồng Kiều: Kiều tỏ bày tâm sự với em

Nguyễn Văn Sâm

Thúy Vân:

Thưa chị!

Sao có tiếng khóc than?

Mà buông lời kì dị!

Khuya khoắt hỡi còn năn nỉ[1],

Ra vào chửa thấy nghỉ ngơi.

Dám xin chị bày lời,

Đặng cho em hãn dạ nào!

Thúy Kiều:

Ôi em ơi!

Mở miệng ra thời ngỡ[2],

Để dạ vậy sao đành.

Cậy cùng em chút có thương tình,

Ngồi cho chị lạy rồi sẽ nói.

Nhân duyên đà vắn vỏi,

Tình nghĩa khó lâu dài[3].

Số là:

Buổi chàng Kim trước có hẹn lời,

Nghĩ phận bạc xưa đà gá nghĩa.

Của tin còn để lại,

Người lành đã đi xa.

Hay đâu trắc trở việc nhà (48),

Nên nỗi lỡ làng duyên chị.

Tình máu mủ em dầu có nghĩ,

Thời:

Lời non sông chị mượn thay cùng.

Đạo nhà em dầu có bằng lòng,

Đất khách chị cũng đành nhắm mắt.

Ngàn dặm đây dầu cách mặt,

Trăm năm đó chửa quên lòng.

Như:

Chàng về đây chị gởi lạy cùng,

Duyên chừng ấy em xin thế lấy[4] nghe!

Lại nói:

Ôi!

Tri quân hà tại, hà tại?

Dữ thiếp vô duyên, vô duyên!

Nan cầm ngọc lệ lưu liên,

Dị khiển can trường đoạn tuyệt[5]!

Vương Ông:

Vậy chớ:

Việc chi chửa biết,

Con nói đặng hay.

Duyên nào chẳng nghỉ đêm dài,

Mà lại hầu gần mệnh vắn[6] mần rứa hữ!

Thúy Vân:

Dạ thưa cha!

Cha đà hỏi thẳng,

Con phải thưa ngay!

Số là:

Vốn chị tôi trót có niềm tây[7],

Cùng Kim Trọng đã riêng nguyền trước.

Rày chị nước bèo lỡ bước,

Cậy em kim cải thay lời.

Bởi rứa cho nên:

Đêm khuya nghĩ nỗi tình dài,

Vóc yếu hầu gần mạng vắn đó!

Vương Ông: (49)

Lời kia nghe hãn,

Dạ nọ thêm buồn.

Bởi cha làm cho lỡ duyên con,

Thời em phải giữ gìn lời chị.

Bước lưu lạc con đừng năn nỉ[8],

Cuộc vuông tròn cha liệu đền bồi thôi!

Đem nhau trướng liễu trở lui,

Nương bóng đèn hoa an nghỉ.

_____________________

Chú thích:

[1] Năn nỉ 𡅧 𠰚: Nghĩa xưa là than thở. Phan Thanh Giản khi đi sứ về kể lại sự văn minh Tây phương, người nghe không tin nên thốt ra lời buồn: Hết lời năn nỉ chẳng ai tin. BN viết năn 𡅧 bằng năng 能, giọng Nam.

[2] Ngỡ 𡂂: Cách dùng xưa của từ ngỡ ngàng, tức là khó nói.

[3] Nhân duyên với người kia của chị thiệt là ngắn, cho nên cuộc tình không thể dài… Vắn vỏi 𥏿 𧸒: Quá ngắn, cụt. HTC, Vắn vỏi: Cụt cẳng, không có bề dài. BN viết 𠼋 唯 vắng dỏi.

[4] Nhờ em thay mình.

[5] Tạm dịch: Biết chàng ở chốn nào, chốn nào? Với thiếp đành vô duyên, vô duyên. Khó ngăn lệ ngọc chảy ròng, Dễ khiến ruột gan đứt đoạn.

[6] Tại sao đêm không nghỉ ngơi, bịnh chết sao? Chữ mệnh vắn tác giả cố tình cho đối với đêm dài nhưng hình như khiên cưỡng, không hay.

[7] Trót có niềm tây 啐 𣎏 捻 西: Đã lỡ có chuyện lòng.

[8] Xin nhắc lại: năn nỉ nghĩa là than thở.

Nguyễn Văn Sâm

17 tháng 08, 2020

Victorville, CA

