Aan de priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

via de pastores aan de leden van de pastorale teams

Aan de leden kerkfabrieken en CKB’s

Aan de religieuze gemeenschappen

In onze mededeling van 11 december werd een opvolging beloofd: “Zodra het Draaiboek van de katholieke kerk aangepast is in de zin van het perscommuniqué en de beslissing van de overheid, wordt u daarvan op de hoogte gesteld.”

De beslissing van de overheid is inmiddels gepubliceerd en de aanpassingen in het Draaiboek, versie 12 december 2020, zijn gebeurd: zie onderstaande link:

https://www.kerknet.be/bisschoppenconferentie/artikel/draaiboek-katholieke-kerk-voor-publieke-vieringen-vanaf-121220

We wijzen erop dat doopsels – begrijpelijkerwijze – nog steeds niet toegelaten zijn, ze worden uitgesteld tot een latere datum.

Nog een hoopvolle en lichtende weg naar Kerstmis gewenst, doorheen al de beslommeringen omtrent omgaan met de beperkte versoepelingen, zoals ze op onze weg gekomen zijn.

Vriendelijke groeten

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Opvolging maatregelen ter inperking corona 11.12.2020

Aan de priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

via de pastores aan de leden van de pastorale teams

Aan de leden kerkfabrieken en CKB’s

Aan de religieuze gemeenschappen

Ter aanvulling van onze mededeling van 26 november 2020 vanuit het perscommuniqué van de Belgische bisschoppen, donderdag 10 december 2020

Beste,

Het perscommuniqué in bijlage is een reactie vanwege onze bisschoppen naar aanleiding van het onderhandelde voorstel dat de Minister van Justitie vandaag aan de regeringen zal voorleggen. Het geeft een beeld van wat er verder in de advent en Kerstmis en de komende tijd daarna wellicht aan de orde is. Onder alle voorbehoud willen we in hetgeen volgt enkele praktische wenken toevoegen aan het communiqué van de bisschoppen.

Het is duidelijk dat de zorg voor de veiligheid en het respect voor al wie onder moeilijke omstandigheden meehelpt het coronavirus in bedwang te houden, voorop staat. De oproep blijft dus geldig om als Kerk onze contacten zo zorgvuldig mogelijk te beperken.

De klemtoon ligt op beleving van de liturgie via televisie, radio en streamingsinitiatieven op sociale media. Wij blijven dit mee onderschrijven. Sterk is ook de oproep tot het individuele en gezinskerkbezoek tijdens de kerstdagen, alsook op de daadwerkelijke solidariteit met de mensen in armoede.

Samen de eucharistie vieren – of een gebedsmoment houden – is vanaf zondag 13 december dus weer mogelijk, met maximum 15 personen waarbij de kinderen tot en met 12 jaar niet hoeven meegerekend te worden, 1 persoon per 10m² en met de gebruikelijke veiligheidsmaatregelen zoals 1,5 meter afstand, mondmasker en ontsmettingsproduct. Het is aan het team van de pastorale eenheid of federatie met de pastoor, om hiertoe actie te ondernemen en te beslissen.

Het lijkt zeer moeilijk dit praktisch te organiseren. We stellen het volgende voor:

· Ook op Kerstmis niet méér eucharistie- of gebedsmomenten te organiseren dan gebruikelijk in een weekend; alleen zo vermijden we te veel en te grote verplaatsingen etc.

· Ofwel een systeem van reservatie te organiseren dat mensen de kans geeft om op een van de zondagen in de komende tijd (hoe lang?) de eucharistie fysiek mee te maken.

· Ofwel de deelnemers te beperken door enkel gericht uit te nodigen, zodat deze mensen als het ware vertegenwoordigend voor de anderen en met de anderen verbonden bidden en vieren.

Hoe beperkt het ook is en dan nog eerder in de symbolische orde, het lijkt ons – daar waar het enigszins haalbaar is – zinvol de mogelijkheid die geboden wordt te benutten, in plaats van helemaal geen fysiek liturgisch samenkomen te beleven.

Dit zijn, in de voorlopigheid, enkele pistes om de aankomende Kerstdagen te kunnen organiseren. Zodra het Draaiboek van de katholieke kerk aangepast is in de zin van het perscommuniqué en de beslissing van de overheid, wordt u daarvan op de hoogte gesteld.

Tot binnenkort

Karel D’Huys

De bisschoppen van België hebben kennis genomen van het voorstel van de Minister van Justitie om vanaf zondag 13 december te mogen samenkomen in de cultusplaatsen met maximum 15 personen ouder dan 12 jaar. Dit kan mits er per persoon (of bubbel) 10m² wordt voorzien en uiteraard met respect voor alle geldende veiligheidsmaatregelen (ontsmetten, mondmasker dragen, afstand houden).

Deze uitbreiding van 4 naar 15 personen biedt meer mensen de kans om tijdens de kerstdagen een kerkgebouw te bezoeken voor gebed, bezinning, het aansteken van een kaarsje, het brengen van een bezoek aan de kerststal of het bezorgen van een gift voor de meest behoeftigen. De lichte verruiming die nu wordt toegestaan, biedt extra kansen vooral om als gezin naar de kerk te komen. We herhalen onze oproep de kerken zoveel mogelijk open te houden en een goed onthaal te voorzien.

Een eucharistieviering of gebedsdienst kan plaatsvinden vanaf zondag met maximaal 15 kerkgangers ouder dan 12 jaar. De plaatselijke parochies of pastorale eenheden dienen te beslissen of dit veilig en praktisch haalbaar is of niet, rekening houdend met eventuele richtlijnen van het eigen bisdom. Zij zullen velen moeten weigeren: op de gewone zondagen en nog zoveel meer op kerstavond en op kerstdag. Middernachtmissen zijn sowieso uitgesloten vanwege de avondklok.

Gelovigen kunnen persoonlijk of in gezinsverband de zondagsvieringen volgen die worden uitgezonden via radio en tv, ook op kerstavond, kerstdag en de hele kersttijd. De livestreams op Kerknet en vanuit bisdommen en parochies bieden eveneens kansen. Dit jaar zullen met Kerstmis ook meerdere regionale zenders in samenwerking met de bisdommen een kerstviering uitzenden.

De bisschoppen onderstrepen dat deze lichte versoepeling van het kerkbezoek geenszins de indruk mag wekken dat de Kerk de pandemie minder ernstig neemt. Integendeel, veiligheid blijft de eerste en belangrijkste regel in deze moeilijke tijd, ook voor de Kerk. De bisschoppen drukken nogmaals hun solidariteit uit met de regering, de zorgsector en alle anderen die onvermoeibaar strijden tegen het virus. Ze verdienen alle steun. In elke situatie blijft de basisregel: beter voorkomen dan (misschien niet) genezen.

De persdienst van de Belgische bisschoppenconferentie

Brussel, 10 december 2020

Verlenging lockdown publieke vieringen in cultusplaatsen

Reactie bisschoppen van België

De bisschoppen van België hebben kennis genomen van het Ministerieel Besluit van 29 november dat de lockdown voor publieke vieringen in de cultusplaatsen verlengt tot 15 januari 2021.

De bisschoppen drukken nogmaals hun solidariteit uit met de regering om de nodige maatregelen te nemen die de pandemie terugdringen, zoveel mogelijk slachtoffers helpen vermijden en de druk op ons gezondheidssysteem verder kunnen verlichten.

Dit neemt niet weg dat de bisschoppen en met hen vele gelovigen deze lockdown voor publieke vieringen in de kerken, ervaren als een beperking voor de beleving van hun geloof.

De bisschoppen willen het gesprek hervatten met de bevoegde overheidsdiensten om in overleg na te gaan vanaf wanneer de publieke eredienst kan hernomen worden; met protocollen die een maximale veiligheid garanderen.

De bisschoppen herhalen hun oproep aan de verantwoordelijken van de parochies om de kerken ook in deze lockdown zoveel mogelijk open te houden. Gelovigen zijn er, alleen of in hun gezinsbubbel, heel welkom voor individueel gebed, bezinning, het aansteken van een kaarsje of het achterlaten van een gift voor de meest behoeftigen.

Ze roepen hen tevens op in de kerstdagen een bezoek aan de kerststal in de kerk mogelijk te maken; coronaproof. En in het bijzonder solidair te zijn met wie het, mee door de coronacrisis, extra moeilijk heeft.

Ook in lockdown blijven we met elkaar verbonden.

De persdienst van de bisschoppen van België

1 december 2020

Opvolging maatregelen ter inperking corona 26.11.2020

Aan de priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

via de pastores aan de leden van de pastorale teams

Aan de leden kerkfabrieken en CKB’s

Aan de religieuze gemeenschappen

Beste,

Enkele weken geleden, bij het ingaan van de nieuwe liturgische Lock-down, alvast tot 13 december, sloten we af met de bedenking: “We weten wel dat we tegen dan de Advent zijn ingegaan en ons voorbereiden op Kerstmis. De Heer komt naar ons toe, Hij is onze toekomst. Vanuit dit perspectief mogen we vandaag leven, werken en – zoals de bisschoppen zeggen – samen Kerk zijn, ook in Lock-down.”

We staan nu op de drempel van de Advent. We weten dat we de eerste drie weken daarvan alvast niet publiek kunnen vieren. De beperkende maatregelen waar ook wij als kerk ons steentje toe bijdragen helpen de cijfers rond corona dalen. Dat is positief. Verder geeft de overheid allerhande signalen dat we ons – heel begrijpelijk – Kerstmis en Nieuwjaar toch in zeer beperkte kring moeten voorstellen. Liturgisch zal dit niet anders zijn. Hopelijk brengt het overleg van de regeringen morgen perspectief voor de komende tijd. Zodra er daarna concreet duidelijkheid is over wat wel of niet zou kunnen, wordt u uiteraard op de hoogte gebracht.

***

De bepalingen en maatregelen in vorig schrijven omtrent open kerkgebouwen, uitvaartliturgie, kerkelijke huwelijkssluiting en eredienst met het oog op verspreiding via de mediakanalen – zoals in het Draaiboek versie 2.11.2020 vastgelegd – zijn uiteraard minstens tot de gestelde tijd van kracht. Hierbij toch enkele verduidelijkingen:

· Wat met het tarief voor uitvaart en huwelijk? Er werd niets meegedeeld omtrent verminderd tarief. We hebben bovendien de voorbije bisschoppenconferentie even afgewacht, en ook daar werd gezamenlijk beslist nu niet opnieuw, zoals in de eerste lockdown, naar een verminderd tarief te gaan. De situatie maakt duidelijk dat het over langere termijn aan het gaan is. We houden ons dus aan de gewone bijdrage van 275,00 euro.

· Wat met het vermijden van ‘samenscholingen’ in de kerkgebouwen die open zijn? In het protocol van de erediensten met de overheid is hierover niets specifieks vastgelegd (zie draaiboek). Het is duidelijk dat we blijven zorgen voor de veiligheid. Tenzij na 13 december anders zou worden gemeld, betekent het dat:

ü We kerkgebouwen enkel ‘individueel’ kunnen bezoeken;

ü We in het kerkgebouw niets organiseren dat samenscholing teweeg zou kunnen brengen: er vindt buiten het bovengenoemde geen liturgie plaats, zoals georganiseerde aanbidding of een bepaald gebedsmoment rond de adventskrans; ook voor een kortbij-bezoek aan de kerststal zullen we duidelijk moeten aangeven dat ‘samenscholing’ – meer dan 4 personen tegelijk zonder de 1,5 meter afstand etc. – niet toegelaten is, kinderen tot en met 12 jaar hoeven niet meegerekend te worden.

ü We de kerkgebouwen in deze periode niet ter beschikking kunnen stellen voor niet-liturgische, socioculturele doeleinden.

Voor het Draaiboek van de katholieke Kerk, in de meest recente versie van 2 november 2020, zie:

https://www.kerknet.be/bisschoppenconferentie/artikel/draaiboek-katholieke-kerk-voor-publieke-vieringen-vanaf-2112020 Via dezelfde link kan u in de komende tijd ook eventuele aanpassingen volgen.

***

Hoe belangrijk deze beperkende maatregelen en bepalingen ook zijn, laten we ons de komende weken in Advent en Kersttijd focussen op wat wel kan, ons persoonlijk of als gezin spiritueel voor te bereiden op dit mysterie van God die mens wordt te midden van de omstandigheden zoals ze zijn. Opnieuw worden we opgeroepen om langs creatieve wegen onze verbondenheid met velen en onze pastorale zorg te realiseren. Hier volgen enkele aandachtspunten:

Plaats ondanks alles de adventskrans binnen in de kerk, zodat mensen bij hun kerkbezoek deze voorbereidingstijd mee kunnen beleven. Waar het kerkgebouw echt niet overdag open kan zijn, zou het mooi zijn buiten aan de kerk de adventskrans of adventskaarsen te plaatsen. Vrijdag aanstaande zal het PCS- PIC dit in een inspiratiemoment doen, te bezoeken via een tegel op onze Kerknet-website www.bisdomhasselt.be

Welzijnszorg heeft tips ter beschikking om solidariteit met de wereld van de arme en de weg naar Kerstmis met elkaar te blijven verbinden:

https://welzijnszorg.be/wat-kan-je-doen/wat-met-de-campagne-van-welzijnszorg

zorg dat je de digitale bezinningskaartjes voor de adventszondagen niet mist of, een beetje later, de speciale kerstwensenactie, kaarten die per dekenaat ter beschikking zullen zijn om met deze of gene mensen een bijzonder teken van verbondenheid te stellen.

De kerststal kan een uitnodiging zijn voor een verstillingsmoment of persoonlijk, ‘individueel’ gebed bij een kerkbezoek, misschien kan men van daaruit een evangelietekst, een hulpje voor bezinning of gebed, of een gebed voor thuis in het gezin laten meenemen.

In 6 dekenaten wordt het vredeslicht van Bethlehem uitgedragen, op 15 december door onze bisschop verspreid. Parochies die het vredeslicht ontvangen kunnen alvast erover nadenken hoe zij dit licht kunnen doorgeven… aan een zieke, aan een buur…

Bezoek de webpagina pastoraal-digitaal op onze website en ontdek het brede gamma van tips en impulsen dat daar is samengebracht rond:

· lockdowntips en digitaal aan de slag,

· eucharistie en liturgie (TV, Radio, streaming via Kerknet of lokaal),

· Advent en Kerstmis voor gezinnen, voor parochies, voor gelovigen thuis,

· afscheid en rouw,

· jaarthema

De webpagina Pastoraal Digitaal zeker aanstaande vrijdag 27 november bekijken, en daarna regelmatig opnieuw om de updates te volgen: https://www.kerknet.be/bisdom-hasselt/informatie/pastoraal-digitaal

In plaats van de gemiste omhalingen voor Broederlijk Delen en – binnenkort – Welzinszorg in de zondagsvieringen, zij verwezen naar meer persoonlijke solidariteit, op de vaste rekeningnummers of via alternatieve fondsenwerving, die zij zelf aangeven:

Welzijnszorg via BE21 0000 0000 0303 of www.welzijnszorg.be/steun

Broederlijk Delen via BE12 0000 0000 9292 of www.broederlijkdelen.be

***

Voorbij de bekommernissen en praktische beslommeringen en alle beperkingen van dien, voorbij het wervelende gevoel bij het vele van wat mogelijk is en van wat allemaal mooi kan worden – indruk die je misschien overkomt als je alles op een rijtje zet – zijn we toch genodigd om naar binnen te keren, te beseffen dat het licht van de adventskrans, van Kerstmis, Licht is dat van elders komt, dat ons wordt geschonken. Het is het Goddelijke Licht dat, zoals het goud van de icoon, de ondergrond vormt, de dragende grond van ons leven. Als we deze dragende grond ontwaren bij onszelf, en bij de anderen, zal ontvankelijkheid voor dit Licht ook ontvankelijkheid worden voor het leven van de andere mens, de arme in het bijzonder.

Als iets van de aangereikte tips je bijzonder aanspreekt of je gaat er zelf mee aan de slag, deel de link ernaar via e-mail, facebook, whats-app of hoe dan ook – zo komen weer anderen op het spoor van nieuwe mogelijkheden. Zo verspreiden we het goede nieuws: de Heer komt in ons leven en in onze wereld. “Hef jullie hoofden op. Maak zijn paden recht…!”

Dank, allen, voor jullie inzet en goede zorgen.

Met vriendelijke groeten

Mede namens de bisschop en de bisschopsraad

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Hasselt, 26 november 2020

Opvolging maatregelen ter inperking corona 03.11.2020

Aan de priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Aan de leden van de pastorale teams

Aan de leden kerkfabrieken en CKB’s

Aan de religieuze gemeenschappen

Beste,

De bisschoppenconferentie heeft na verschijning van het ministerieel besluit op 1 november 2020 aangaande de beslissingen die genomen werden op 30 oktober een communiqué verzonden, waarin richtlijnen en aanbevelingen om samen Kerk te zijn, solidair met de samenleving, in de Lock-down periode van 2 november tot en met 13 december 2020. In bijlage vindt u dit communiqué.

De aanpassingen aan het protocol, het Draaiboek van de katholieke Kerk, zijn momenteel aan de gang. U kan het aangepaste Draaiboek weldra raadplegen via de volgende link:

https://www.kerknet.be/bisschoppenconferentie/artikel/draaiboek-katholieke-kerk-voor-publieke-vieringen-vanaf-2112020

De publieke uitoefening van de eredienst is voor deze periode verboden, we moeten het zeggen met spijt in het hart, maar met volle begrip voor de noodzaak van de maatregel. Er zullen dus vanaf 2 november tot en met 13 december geen publieke liturgische samenkomsten meer doorgaan, geen eucharistievieringen of gebedsdiensten, noch in de week, noch op zondag; evenmin doopsels.

De kerkgebouwen kunnen open blijven voor individueel bezoek. In het communiqué van de bisschoppen lezen we een warme oproep om zulk kerkbezoekje zo onthalend mogelijk te maken. De kerkgebouwen worden in deze periode echter niet ter beschikking gesteld voor niet-liturgische, socioculturele doeleinden.

Vanuit het ministerieel besluit wel toegestaan zijn:

· Uitvaartliturgie in het kerkgebouw, met maximum 15 personen (kinderen tot en met 12 jaar hoeven niet meegeteld te worden en evenmin voorganger, lector, organist, uitvaartverzorgers);

· De kerkelijk huwelijkssluiting, slechts in aanwezigheid van het koppel, twee getuigen en de bedienaar van de eredienst (= maximum 5 personen);

· Erediensten met het oog op verspreiding via mediakanalen, met maximum 10 personen (opnamepersoneel in dit getal mee te rekenen).

Eucharistieviering en liturgie in religieuze gemeenschappen kunnen verder plaatsvinden voor de gemeenschap zelf en eventuele gasten, echter niet voor buitenstaanders. Priesters die dit wensen kunnen de eucharistie ook ‘privatim’ vieren en zo de eucharistische verbondenheid met hun gemeenschap, met de Kerk en de wereld tot uitdrukking brengen.

Geplande misintenties zullen op later tijdstip hernomen worden.

We raden de bedeling van de communie aan de zieken in de parochie af, behalve in bijzondere omstandigheden. Aandacht voor de zieken en de eenzamen moet er beslist blijven, maar dan langs andere wegen. Ook hierover staan indringende suggesties in het communiqué van de bisschoppen.

De voorziene omhalingen van Broederlijk Delen en van Welzijnszorg zullen dus niet in de geplande zondagsvieringen kunnen doorgaan. We bevelen in ieder geval solidariteit met het Zuiden en met de wereld van de armoede in eigen omgeving aan, zie hiervoor de websites van deze organisaties.

Het is zeker de bedoeling de komende zes weken pastorale bijeenkomsten zo veel mogelijk niet te laten plaatsvinden. Kleine overlegsamenkomsten van medewerkers – noodzakelijk – kunnen plaatsvinden mits in acht name van de door de overheid opgelegde voorzorgsmaatregelen: voldoende grote ruimte met verluchting, afstand van 1,5 meter en mondmasker.

Geplande catechesesamenkomsten voor vormsel of eerste communie gaan in deze periode best niet door, noch voor de kinderen of jongeren, noch voor de ouders. Indien u daarover vragen heeft, neemt u contact op met de dienst parochiecatechese om te zien wat kan of niet kan, 011 24 90 13 of parochiecatechese@bisdomhasselt.be

Opnieuw worden we opgeroepen om langs creatieve wegen onze verbondenheid met velen en onze pastorale zorg te realiseren. Het communiqué van de bisschoppen drukt het ons op het hart. Kerknet biedt heel wat mogelijkheden. Binnen Kerknet toont onze website www.bisdomhasselt.be ook heel concrete wegen voor dieptegesprek, voor gebed, voor pastoraal met rouwenden, voor solidariteit met mensen in nood, klik op de tegels van de startpagina of klik op de werkbalk op “pastoraal digitaal.”

Je vindt er ook het interdiocesane aanbod voor zondagsvieringen via TV, Radio of streaming langs kerknet.

We wensen u allen goede moed voor deze periode, solidair met velen die in moeilijke omstandigheden deze tijd tegemoet gaan. Het perspectief is 13 december, we weten niet hoe het daarna zal zijn. We weten wel dat we tegen dan de Advent zijn ingegaan en ons voorbereiden op Kerstmis. De Heer komt naar ons toe, Hij is onze toekomst. Vanuit dit perspectief mogen we vandaag leven, werken en – zoals de bisschoppen zeggen – samen Kerk zijn, ook in Lock-down.

Met vriendelijke groeten

Mede namens bisschop Patrick Hoogmartens

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Hasselt, 3 november 2020

Opvolging maatregelen ter inperking van coronavirus – 28.10.2020

Beste priester, diaken,

parochie-assistent, pastorale werker in de zorg,

teamlid pastorale eenheid of federatie,

lid van Kerkfabriek of Centraal Kerkbestuur,

religieus of religieuze

“Maximaal 40 personen bij religieuze ceremonies, begrafenissen en huwelijken.” Zo heeft de regering op 27 oktober beslist, en dit met ingang van vrijdag 30 oktober vanaf 18.00 uur.

De boodschap is helder. De doelstelling ook. Met alle middelen onze sociale contacten tot een minimum herleiden opdat het oprukkende coronavirus kan ingedijkt worden. Ook al konden we enige dagen geleden nog opgelucht aankondigen dat het maximumgetal van 200 aanwezigen via het verlengde protocol werd gehandhaafd, toch stond deze beslissing eraan te komen.

Het maximum aantal aanwezigen bij eredienst (eucharistievieringen, doopsels, huwelijken, uitvaartliturgie etc.) is bepaald op 40 personen, rekening houdend met de relatieve maximumcapaciteit van het kerkgebouw met inachtneming van 1,5 meter afstand tussen bubbels (of personen). Veertig personen, of minder, dus. Deze regeling gaat in vanaf vrijdag 30 oktober 18 uur, voor onbepaalde duur.

De aankomende vieringen van Allerheiligen-Allerzielen vallen onder deze strikte voorwaarden, zowel de eucharistievieringen bij het Hoogfeest en bij Allerzielen als de gebedsvieringen voor de overledenen. Dat is pijnlijk voor de families in rouw die op een moment van inkeer in de kerk hadden gehoopt. Dat is pijnlijk voor ons die deze families nabij wilden zijn in deze dagen.

Wat kunnen we doen? Wat kan onze bijdrage zijn?

- Op sommige plaatsen werd reeds de voorbije dagen beslist alle liturgische vieringen op die dagen af te schaffen – soms in overleg met de gemeentelijke overheid, die bijkomende normen kan opleggen.

- De overweging om de gebedsvieringen gewoon te laten plaatsvinden met 40 personen, is gerechtvaardigd. De maatregel van de overheid sluit dit niet uit. Veel hangt af van de plaatselijke tradities en of men veel volk verwacht of juist weinig? In de overweging mag men erop rekenen dat de families ook hun verantwoordelijkheid zullen nemen en niet met te grote groepen kerkhofbezoek of eventuele deelname aan gebedsviering zullen plannen.

- Als u het niet mogelijk acht om de geplande gebedsvieringen met het gestelde maximum te laten plaatsvinden, stellen we voor het kerkgebouw gedurende de dag toch open te laten voor individuele bezoekers die dat wensen. De kruisjes van de overledenen kunnen zoals gebruikelijk hun plaats vinden vooraan in de kerk. Mensen kunnen de gelegenheid krijgen een kaarsje aan te steken (ontsmettingsmiddel bij de hand, a.u.b.) en een klein gebed te bidden. De pijlen van het circulatieplan voor de communie kunnen hier helpen om te vermijden dat men elkaar kruist.

- De priester of diaken kan de graven zegenen, liefst niet op het geplande gezamenlijke uur om te vermijden dat er te veel volk tegelijk aanwezig is. Kies dus een ander moment. Maak er een eventueel een foto van om te communiceren via Kerk & leven of sociale media. Dat kan een troost zijn voor de families van uw gemeenschap.

- We stellen voor dat de regeling ter plaatse aan de kerkdeur wordt geafficheerd, zodat ten minste degenen die daar passeren (bv. bij kerkhofbezoek) ingelicht zijn.

- Het zou passen dat iemand (priester, diaken, gebedsleider, teamlid pastorale eenheid, medewerker rouwenden nabij…) buiten aan de kerk aanwezig is (met mondmasker, uiteraard) op het moment van de geplande gebedsvieringen – of zelfs geregeld in de dagen voor en na - om mensen in te lichten en om verbondenheid met de herdenking van hun overleden familieleden uit te drukken.

- In de gemeenschappen waar de familieleden van overledenen in de (eerste) lock-down periode op een bijzondere wijze waren uitgenodigd, kan hen misschien nog op vrij eenvoudige wijze gecommuniceerd worden hoe de viering al dan niet is georganiseerd.

We hopen dat deze indicaties u helpen om Allerheiligen-Allerzielen in goede banen te leiden.

Gemakkelijk is dit niet. Ons allen wordt gevraagd deze beperkende maatregel voor de komende tijd te aanvaarden en in positieve zin te beleven. Een weg is zeker de solidariteit met zovelen die deze boodschap van inperking van activiteiten nog op veel drastischer wijze ervaren. Wellicht is een mogelijke geestelijke weg het perspectief om te keren. We kunnen inderdaad maar met een beperkt aantal mensen samenkomen voor de liturgische vieringen, dat is waar. We kunnen echter ook beleven dat we – gelukkig maar – met een groep mensen de liturgie kunnen vieren, in naam van allen die er niet aanwezig zijn, in naam van de brede gemeenschap die de komende weken opnieuw voor grote uitdagingen staat. Het bidden en vieren van een weliswaar kleine gemeenschap kan dit alles mee opnemen en voor de Heer brengen. Moge het liturgische bidden en vieren op deze wijze een vlam van hoop en warmte zijn voor vele medechristenen en mensen van goede wil.

Vicaris-generaal

Karel D’Huys

Vanaf dinsdag 1 september 2020 geldt een nieuwe fase in de hervatting van de publieke liturgische vieringen. In uitvoering van de Nationale Veiligheidsraad van donderdag 20 augustus 2020, kunnen vanaf 1 september 2020 opnieuw maximum tweehonderd mensen deelnemen aan een viering in een kerk. Een afstand van 1,50m blijft daarbij de stelregel. Ook de verplichtingen om een masker te dragen en handen te desinfecteren bij het betreden van het kerkgebouw blijven gelden, aangezien het een openbare plaats is.

Een toevoeging aan ons draaiboek

- Solozang door één enkele cantor/voorzanger blijft toegestaan mits de cantor 5 m. afstand bewaart t.a.v. de gelovigen.

- Samenzang (=gezamenlijk zingen door deelnemers/gelovigen van de eredienst) blijft tot nader order verboden.

- Koorzang is enkel toegestaan mits men voldoet aan volgende voorwaarden :

o een koor kan de (eucharistie)viering opluisteren, op voorwaarde dat hiermee het max. aantal aanwezige kerkgangers niet wordt overschreden.

§ Vb indien een kerkkoor bestaat uit 20 leden kan die kerk slechts 180 ‘andere’ gelovigen toelaten. De koorleden worden dus vanzelfsprekend meegerekend als kerkgangers

o Koorzangers dienen onderling een afstand van minstens twee meter te bewaren ;

o Koorzangers bewaren een afstand van minstens vijf meter t.a.v. de kerkgangers ;

o Koorzangers staan geschrankt opgesteld en kijken allen in dezelfde richting

o Koorzangers dienen tijdens het zingen een mondmasker te dragen.

§ Voor groepen die enkel uit kinderen jonger dan 12 jaar bestaan, zijn de onderlinge afstand en het mondmasker voor de zangers niet van toepassing

§ voor gemengde leeftijdsgroepen (zowel -12-jarigen als +12-jarigen) gelden wel de strengste maatregelen, en moeten alle zangers afstand bewaren en een mondmasker dragen tijdens het zingen.

- Voor kloosters en abdijen waar de zusters en de paters onder hetzelfde dak wonen is zingen in het koor toegelaten mits de gelovigen in de kerk zich op minstens 5 meter afstand bevinden

Opvolging richtlijnen eerste communie najaar 2020 24.08.2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en catechisten

via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Goede vrienden,

In deze brief herhalen we de maatregelen die voorop gesteld worden voor het vieren van de uitgestelde eerste communievieringen in het najaar van 2020 vanuit de richtlijnen die we vandaag hebben.

Vanaf 1 september zijn vieringen met max. 200 aanwezigen weer toegestaan als er voldoende afstand kan gehouden worden. Personen die onder één dak wonen, vormen een bubbel en kunnen samen zitten zonder afstand. Personen jonger dan 12 moeten ook meegerekend worden in het aantal.

Iedereen die ouder is dan 12 dient een mondmasker te dragen.

De eerste communievieringen zullen doorgaan, maar vieren zoals we dat gewoon waren voor de corona-tijd zal niet mogelijk zijn. We zullen rekening moeten houden met de nodige social distance, met beperking van het aantal aanwezigen, met regels die zang en het toedienen van de communie op een veilige manier mogelijk maken. Toch willen we voor de eerste communicanten en hun familie een zo mooi mogelijke viering realiseren.

We kiezen er als bisdom niet voor om een beperkende regel voor te schrijven over het maximum aantal communicanten per viering. Het is beter om dit in het licht van de mogelijkheden en de grootte van de kerk(en) in de betreffende pastorale eenheid of federatie te bekijken.

Toch zijn er heel wat afspraken die we respecteren:

Wie viert er mee?

· Omdat het mengen van generaties als risicovol wordt beschouwd, kiezen we eerder voor een viering met beperkt aantal aanwezigen dan het opsplitsen van vieringen om alsnog iedereen toch maar te kunnen uitnodigen. In elk scenario moet men rekening houden met de aanwezigheid van een voorganger, van catechisten, organist met cantor of muzikant, eventueel misdienaar.

· In het meest strakke scenario: Waar de ruimte beperkt is, of er veel communicanten zijn in verhouding tot de ruimte, stellen we voor om de viering te laten doorgaan met de eerste communicant begeleid door twee personen, bv. de (biologische) ouders.

· Kunnen er meer mensen uitgenodigd worden, dan kan de groep uitgebreid worden met broers of zussen of peters en meters, plusouders,.….

· Als men nog parochiaal viert en de plaatselijke kerk blijkt weinig mogelijkheden te bieden, kan men ervoor kiezen om in de zondagskerk of een grotere kerk binnen de pastorale eenheid of federatie te vieren.

· Beweging moet zoveel mogelijk beperkt worden.

- De intrede processie met kinderen laten we dus best achterwege. De eerste communicanten zitten op hun plaats als de viering begint.

- Het aanschuiven van meerdere lectoren (communicanten) die elk een klein stukje lezen, vermijden we best. Enkele communicanten kunnen lector zijn, maar niet allemaal. Om veelvuldig ontsmetten van micro’s te voorkomen kan men ook voor één lector, eventueel een catechist, kiezen.

- Aanbrengen van offergaven is verboden.

- De deelname aan de eucharistie is voor de eerste communicanten noodzakelijk om van een viering van de eerste communie te kunnen spreken. Om te voorkomen dat iedereen in beweging komt, kan men voor de communicanten (eventueel samen met de ouders) de eucharistie uitdelen zoals dat op zondag gebeurt en voor de andere aanwezigen de geestelijke communie aanbieden.

· Als de viering gesplitst wordt, moeten tussen de vieringen de stoelen ontsmet te worden.

· Wat het gebruik van handgel en mondmaskers betreft, gelden dezelfde regels als voor gewone zondagsvieringen. Hetzelfde geldt voor het circulatieplan.

· Samenzang en/of koorzang is verboden. Een alternatief kan een cantor zijn of een organist of muzikant die instrumentaal vreugdevolle muziek speelt op momenten waar anders gezongen wordt. Kies hierbij geen al te lange stukken.

Een CD is ook een mogelijke oplossing.

· Allerhande acties die niets met de eerste communie op zich te maken hebben, aanbrengen van allerlei symbolen, dans, toneel, gebaren,… laten we best achterwege.

· Boekjes of blaadjes die de gemeenschap helpen om mee te bidden zijn enkel toegestaan als ze vooraf op de stoelen gelegd worden.

Op sommige plaatsen denkt men aan streaming van de viering voor de familieleden die niet in de kerk kunnen meevieren. Streaming is niet zomaar toegelaten. Men dient in orde te zijn met de wetgeving van de GDPR. Alle ouders moeten hiervoor hun toestemming geven. Het is ook aan te raden om te werken met een link die beperkt wordt doorgegeven aan familie of vrienden.

Volgens de huidige bekende richtlijnen is receptie na de viering niet toegestaan. Ook het samenscholen aan de deur van de kerk wordt best voorkomen.

Al het bovenstaande is conform de richtlijnen die we vandaag kennen. De situatie kan ten allen tijden veranderen. Misschien is meer mogelijk, maar het kan evengoed dat regels terug strakker worden.

We wensen u, met deze richtlijnen en suggesties, een fijne voorbereiding van de eerste communie!

Karel D’Huys Ria Thaens

Vicaris General Bisschoppelijk gedelegeerde catechese en gezinspastoraal

Opvolging richtlijnen vormsel najaar 2020 24.08.2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en catechisten

via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Goede vrienden,

In deze brief herhalen we de maatregelen die vooropgesteld worden voor het vieren van de uitgestelde vormsels in het najaar van 2020 vanuit de richtlijnen die we vandaag hebben.

Vanaf 1 september zijn vieringen met max. 200 aanwezigen weer toegestaan als er voldoende afstand kan gehouden worden. Gezinnen die onder één dak wonen, vormen een bubbel en kunnen samen zitten zonder afstand. Kinderen jonger dan 12 moeten ook meegerekend worden in het aantal.

Iedereen die ouder is dan 13 dient een mondmasker te dragen.

De vormselvieringen in het najaar zullen doorgaan, maar vieren zoals we dat gewoon waren voor de corona-tijd zal niet mogelijk zijn. We zullen rekening moeten houden met de nodige social distance, met beperking van het aantal aanwezigen, met regels die zang en het toedienen van het sacrament op een veilige manier mogelijk maken.

We kiezen er als bisdom niet voor om een beperkende regel voor te schrijven over het maximum aantal vormelingen per viering. Het is beter om dit in het licht van de mogelijkheden en de grootte van de kerk(en) in de betreffende pastorale eenheid of federatie te bekijken. Waar nodig kan gedacht worden aan opsplitsen van vieringen, maar we willen dit zoveel mogelijk beperken om de draagkracht van de pastores en catechisten niet te overvragen en de regeling in de pastorale eenheid of federatie niet nog meer te verstoren. Toch willen we voor de vormelingen en hun familie een zo mooi mogelijke viering realiseren.

Een aantal afspraken dienen we te respecteren:

Wie viert er mee?

- Omdat het mengen van generaties als risicovol wordt beschouwd, kiezen we eerder voor een viering met beperkt aantal aanwezigen dan voor het opsplitsen van vieringen om alsnog iedereen toch maar te kunnen uitnodigen. In elk scenario moet men rekening houden met de aanwezigheid van een voorganger/vormheer, catechisten, organist en cantor of muzikant, eventueel misdienaar.

- In het meest strakke scenario: Waar de ruimte beperkt is, of er veel vormelingen zijn in verhouding tot de ruimte, stellen we voor om de viering te laten doorgaan met de vormeling begeleid door twee mensen, de (biologische) ouders of peter en meter.

- Kunnen er meer mensen uitgenodigd worden, dan kan de groep uitgebreid worden met broers of zussen of peters en meters of beiden.

- Als men nog parochiaal viert en de plaatselijke kerk blijkt te weinig mogelijkheden te bieden, kan men ervoor kiezen om in de zondagskerk of een grotere kerk binnen de pastorale eenheid of federatie te vieren.

- Beweging moet zoveel mogelijk beperkt worden.

- De intredeprocessie met vormelingen laten we dus best achterwege. De vormelingen zitten op hun plaats en het chrisma staat vooraan klaar.

- Het aanschuiven van meerdere lectoren (vormelingen) die elk een klein stukje lezen, vermijden we best. Enkele vormelingen kunnen lector zijn, maar niet allemaal. Om ontsmetten van micro’s te voorkomen kan men ook voor één lector, eventueel een catechist, kiezen.

- Aanbrengen van offergaven is verboden.

- De handoplegging gebeurt voor de hele groep vanop de nodige afstand.

- De zalving moet individueel, maar aanraking is verboden. Gebruik van een wattenstokje dat voor elke vormeling vernieuwd wordt, kan een oplossing zijn. De aanwezige begeleiders van de vormeling kunnen tochtgenoot zijn. Als dit de ouders zijn, is er ook geen probleem met aanraking. Zij kunnen zonder problemen hun hand op de schouder van de vormeling leggen.

- De deelname aan de eucharistie is de voltooiing van de initiatie in het geloof. Het is dus wel zinvol om de vormelingen toe te laten tot de communie. Om te voorkomen dat iedereen in beweging komt, kan men voor de vormelingen de eucharistie uitdelen zoals dat op zondag gebeurt en voor de andere aanwezigen eventueel de geestelijke communie aanbieden.

- Allerhande acties die niets met het vormsel te maken hebben (aanbrengen van (doop)kaarsen, gebed met gebaren, …) laten we best achterwege.

- Als de viering toch moet gesplitst worden omwille van de grootte van de groep kan men kiezen voor een gebedsviering met vormsel om alzo een kortere viering te hebben en meer vieringen na elkaar toe te laten. Tussen de vieringen dienen de stoelen ontsmet te worden.

- Wat het gebruik van handgel en mondmaskers betreft, gelden dezelfde regels als voor gewone zondagsvieringen. Hetzelfde geldt voor het circulatieplan.

- Samenzang en/of koorzang is verboden. Een alternatief kan een cantor zijn of waar men geen cantor heeft, een organist of muzikant die instrumentaal vreugdevolle muziek speelt op momenten waar anders gezongen wordt. Kies hierbij geen al te lange stukken.

Een CD is ook een mogelijke oplossing, maar maakt de viering minder sfeervol.

- Boekjes of blaadjes die de gemeenschap helpen om mee te bidden zijn enkel toegestaan als ze vooraf op de stoelen gelegd worden.

- Op sommige plaatsen denkt men aan streaming van de viering voor de familieleden die niet in de kerk kunnen meevieren. Streaming is niet zomaar toegelaten. Men dient in orde te zijn met de wetgeving van de GDPR. Alle ouders moeten hiervoor hun toestemming geven. Het is ook aan te raden om te werken met een link die beperkt wordt doorgegeven aan familie of vrienden.

Volgens de huidige bekende richtlijnen is receptie na de viering niet toegestaan. Ook het samenscholen aan de deur van de kerk wordt best voorkomen.

Al het bovenstaande is conform de richtlijnen die we vandaag kennen. De situatie kan ten allen tijden veranderen. Misschien is meer mogelijk, maar het kan evengoed dat regels terug strakker worden.

We wensen u, met deze richtlijnen en suggesties, een fijne voorbereiding van de vormselviering!

Karel D’Huys Ria Thaens

Vicaris General Bisschoppelijk gedelegeerde catechese en gezinspastoraal

UPDATE: Opvolging richtlijnen vormsel en eerste communie najaar 2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten

Gelieve dit ook door te sturen naar de catechisten, de leden van teams pastorale eenheden en dragers in de liturgie,

Beste

Heel wat pastores en catechistenploegen zijn concrete afspraken rond eerste communie en vormsel aan het maken, en willen dit ook met de gezinnen doorspreken, met alle vragen van dien.

Op 6 juli werden er concrete richtlijnen eerste communie en vormsel uitgestuurd. Hoe moeten we de situatie inschatten met het oog op september-oktober?

1. Tenzij er een algemene Lock-down zou worden afgekondigd, gaan eerste communie en vormsel door in de afgesproken weekends. Alles nog eens maanden uitstellen heeft geen zin. Ook het voorjaar van 2021 zal onder een of andere vorm in het teken van coronamaatregelen staan en verdraagt wellicht wat aantallen betreft ook geen dubbele groepen.

2. In ieder geval tot einde augustus geldt voor eredienst van overheidswege een absoluut maximum van 100 deelnemers, ongeacht binnen of buiten. Daar moeten kinderen en jongeren meegeteld worden: bijvoorbeeld 30 vormelingen of eerste communicanten + 70 anderen is 100, niets aan te doen. We weten in theorie niet of dat in september of oktober terug naar 200 wordt gebracht, maar niets laat dit vermoeden.

3. Bereid dus uw catechesewerking en ouders maar voor op het meest strakke scenario voor een gezamenlijke viering: vormeling/eerste communicant begeleid door twee mensen, de ouders of peter en meter. Kunnen er meer mensen uitgenodigd worden, dan kan de groep uitgebreid worden met broers of zussen of peters en meters. Van receptie of ontmoeting op het kerkplein zal er evenmin sprake zijn. Overigens zal een uitgebreid familiefeestje achteraf er niet inzitten, nu beperkt tot 10 personen voor een ‘receptie’, eventueel gezinsbubbel + 5 thuis…

Sommige catecheseploegen denken aan uitsplitsing van vieringen over meerdere momenten, ofwel omdat de groep gezamenlijk te groot is om enkel maar de ouders binnen het maximum van 100 toe te laten, ofwel omdat ze daardoor hopen meer mensen te kunnen betrekken binnen het maximum. Uitsplitsen is mogelijk, mits volgende aandachtspunten:

- We blijven voor vormsel binnen de drie afgesproken weekends en voor eerste communie binnen de afgesproken maanden.

- De priester die als vormheer is aangewezen kan zelf instaan voor de bijkomende viering(en).

De concrete richtlijnen – voornamelijk over het liturgische gebeuren – blijven de richtlijnen die op 6 juli werden meegegeven, u vindt deze documenten nog eens in bijlage (met schrapping van wat niet meer van toepassing is). Toe te voegen is de verplichting van mondmaskers, behalve voor kinderen beneneden 12 jaar. De eerste communicanten zelf hoeven dus geen mondmasker te dragen, alle anderen wel. De vormelingen zitten op de grens van wel/niet, laten we kiezen voor veiligheid. Voor het vormselmoment zelf mogen we wellicht stellen: mondmasker kan achterwege blijven.

We wensen u alleszins veel goede moed en de nodige creativiteit om met dit alles om te gaan, op weg naar intense vormselviering en eerste communie.

Met vriendelijke groeten, mede namens bisschop gedelegeerde Ria Thaens

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 29.07.2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Aan de religieuze gemeenschappen

Beste,

Het secretariaat van de Belgische bisschoppen heeft gisteren via Kerknet een communiqué verspreid naar aanleiding van de besluiten en maatregelen genomen in de Nationale Veiligheidsraad van 27 juli.

Vanaf 29 juli en minstens tot eind augustus wordt bijgevolg het aantal deelnemers aan de liturgische bijeenkomsten opnieuw naar een absoluut maximum van 100 personen teruggebracht, met dien verstande dat daarenboven de 1,5 meter afstand tussen de aanwezigen (individueel of in familiebubbels) dient gerespecteerd te blijven.

Voor alle duidelijkheid, dit geldt zowel voor de eucharistievieringen als voor doopsels, huwelijken, uitvaarten en andere gebedsmomenten in het kerkgebouw.

Alle andere maatregelen zoals vastgelegd in het Draaiboek, en door ons nog eens gepreciseerd in de mededeling van 10 juli 2020, blijven onverminderd van kracht.

In bijlage vindt u het communiqu? van de bisschoppenconferentie.

Hierbij ook de link naar het aangepaste Draaiboek 28 juli 2020.

We wijzen ook op de andere genomen maatregelen inzake de inperking van sociale contacten, en blijven wat overlegvergaderingen en beperkte vormingsmomenten betreft een nauwgezette opvolging vragen van de basisregels van mondmaskers, handhygiëne en de 1,5 meter afstandsregel tussen personen.

Mede namens onze bisschop en de bisschopsraad

Karel D'Huys, vicaris-generaal

Ook voor erediensten opnieuw maximum aantal van 100 deelnemers

GEPUBLICEERD OP DINSDAG 28 JULI 2020 - 11:20

MINDER DAN 1 MINUUT LEESTIJD

In uitvoering van de Nationale Veiligheidsraad van 27 juli 2020, kunnen vanaf woensdag 29 juli nog maximum honderd mensen deelnemen aan een viering.

In uitvoering van de Nationale Veiligheidsraad van maandag 27 juli 2020, kunnen vanaf woensdag 29 juli nog maximum honderd mensen deelnemen aan een viering in een kerk. Een afstand van 1,50m blijft daarbij de stelregel. Ook de verplichtingen om een masker te dragen en handen te desinfecteren bij het betreden van het kerkgebouw blijven gelden, aangezien het een openbare plaats is. Al deze maatregelen zijn alvast tot eind augustus van kracht.

De andere richtlijnen van het eerder afgesproken protocol blijven eveneens onverminderd van kracht. Het protocol staat online op de sites van Kerknet.be en Cathobel.be.

Ook in de zomertijd blijft de eucharistie wezenlijk voor het geestelijke leven en de inzet van christenen. We hoopten dat in augustus de beperkingen om aan de eucharistie deel te nemen, zouden versoepelen, maar door de evolutie van de pandemie kan dit helaas nog niet. Samen met alle burgers van ons land probeert de katholieke kerk de coronapandemie in te dijken, in het besef dat de gevolgen van deze crisis niet te overzien zijn.

In gebed met elkaar verbonden, in het bijzonder met hen die het meest getroffen zijn.

De bisschoppen van België

28 juli 2020

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 10.07.2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Aan de religieuze gemeenschappen

Beste,

“Vanaf morgen, zaterdag 11 juli, is het verplicht om ook in gebedshuizen een mondmasker te dragen. Dat heeft het Overlegcomité van de verschillende regeringen van ons land donderdagavond beslist”, zo laten de Belgische bisschoppen in een communiqué weten. De tekst hiervan werd gepubliceerd op Kerknet en vindt u in bijlage.

Liturgie vieren met mondmaskers op, het is voor sommigen opnieuw een horde om te nemen. Laten we het echter ook positief beschouwen, als een bijdrage om veilig samen te komen. Het is alvast belangrijk deze verplichting goed te communiceren:

• alle verantwoordelijken, zeker ook de stewards, moeten hiervan goed op de hoogte zijn;
• een duidelijke affiche “mondmasker dragen verplicht” in de kerkportalen;
• best ook even meedelen bij het begin van de viering.

In het Draaiboek (versie 11 juli 2020) zijn reeds enkele aanpassingen in die zin gedaan. We sommen ze even op:

- Gelovigen zijn verplicht om voor, tijdens en na de viering een mondmasker te dragen.

- Tot nader order zijn koor- en samenzang niet toegestaan. (De Bisschoppenconferentie buigt zich momenteel, in overleg met experts, over de voorwaarden om deze op termijn toe te kunnen laten.)

- Bij individueel kerkbezoek en bezoek aan bedevaartsplaatsen is men eveneens bij het betreden van het kerkgebouw verplicht een mondmasker te dragen. Zie:

https://www.kerknet.be/bisschoppenconferentie/artikel/draaiboek-katholieke-kerk-hervatting-publieke-vieringen-172020?microsite=223

Een aantal praktische vragen blijven met het communiqué en het Draaiboek voorlopig onbeantwoord. De details moeten nog besproken worden, en zullen zodra er voldoende duidelijkheid is in het Draaiboek aangevuld worden. Daarover later méér. Ondertussen dienen we in de komende zondagsvieringen beroep te doen op het gezonde verstand. In alle voorlopigheid durven we stellen:

• bij de communie kan men de hostie naar de mond brengen en daarbij het mondmasker even opzij houden (cf. Richtlijnen Oostenrijkse Bisschoppenconferentie, 15 mei 202);
• de lector en de cantor doen het mondmasker af om te lezen of om te zingen;
• de voorganger zal wellicht zijn mondmasker afzetten vanaf de aanvang van de viering; bij het uitdelen van de communie draagt hij evenwel het mondmasker, zoals in het Draaiboek voorzien.

Goede moed gewenst, alsook wat rust in zomertijd, mede namens bisschop Patrick Hoogmartens en de bisschopsraad

Karel D’Huys, vicaris-generaal

10 juli 2020

Draaiboek van de katholieke Kerk bij de hervatting van de publieke liturgische vieringen

Vanaf 11 juli 2020

WAAROM DIT DRAAIBOEK?

Vanaf 1 juli zitten wij in de tweede fase van de hervatting van de publieke liturgische vieringen. De Nationale Veiligheidsraad besliste al dat vanaf 8 juni publieke liturgische mogen plaatsvinden in de kerk, mits het volgen van dit draaiboek (zie Ministerieel Besluit van 5 juni). Elk team van de pastorale eenheid beslist over het of, wanneer en hoe herstarten in veilige omstandigheden.

Dit draaiboek is geldig vanaf 1 juli en biedt het nodige houvast. Dit is een dynamisch document, dat aangepast wordt op basis van voortschrijdende inzichten, sociaal overleg en concrete vragen vanuit het veld. Het laat toe te controleren of men al aan alle aspecten van een herstart in zijn parochie gedacht heeft. Dit draaiboek kan ook helpen om te bepalen wat in de specifieke situatie van elke parochie mogelijk is.

Men moet eraan denken dat het verloop van elke viering ook implicaties kan hebben voor andere parochies en geloofsgemeenschappen. Gelovigen en priesters vieren namelijk eucharistie in verschillende parochies. Ook daarmee houdt dit draaiboek rekening. Het zet de neuzen in dezelfde richting, rekenend op de verantwoordelijkheid van de pastorale eenheden en de kerkfabrieken.

Kerken van abdijen en kloosters die voor iedereen toegankelijk zijn, kunnen zich op dit draaiboek baseren.

Het draaiboek is aangepast na het besluit van het Overlegcomité van de verschillende regeringen op donderdagavond 9 juli 2020.

ALGEMENE UITGANGSPUNTEN

I. GEZONDHEID EN VEILIGHEID VAN IEDEREEN DIE NAAR DE KERK KOMT, STAAN VOOROP

Een nulrisico bestaat niet, dat is ook zo in niet-coronatijd. Maar zonder voldoende ruime medische garanties herstarten de vieringen niet. Dit draaiboek is opgesteld in samenspraak met en op advies van de experts die de globale exit strategie bepalen. Elke heropstart zal gepaard gaan met het nemen van een aantal noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.

Ook de mentale gezondheid van iedereen die naar de kerk komt, wordt niet uit het oog verloren. Ondanks de overmachtssituatie, die angst en onzekerheid creëert, willen wij zorgen voor individuele en collectieve spirituele bijstand. Dat is een bijzondere uitdaging. Eenieder die zich ervoor inzet, verdient waardering en ondersteuning.

II. HET TEAM VAN DE PASTORALE EENHEID IS DE EERSTE REGISSEUR VOOR HET CONCRETE VERLOOP VAN DE VIERINGEN EN KAN REKENEN OP DE ONDERSTEUNING VAN HET BISDOM EN DE BISSCHOPPENCONFERENTIE

Ook in coronatijd zijn de teams van de pastorale eenheid in overleg met de kerkfabrieken het best geplaatst om de vieringen in goede banen te leiden en snel te ageren op verschillende omstandigheden. Meer dan ooit geldt dus het vertrouwen in hun professionaliteit.

1. Het team van de pastorale eenheid beslist waar en wanneer vieringen heropgestart worden.
2. De vieringen worden alleen herstart als dat op een voldoende veilige en haalbare manier kan.
3. De veiligheid van iedereen die naar de kerk komt, is een basisvoorwaarde bij de heropstart van de vieringen. Men voorziet maatregelen voor de fysieke veiligheid én voor het mentale welbevinden.
4. De ambitie is een zo veilig mogelijke kerkomgeving, waarbij geprobeerd wordt het risico op besmetting maximaal in te dijken.
5. Social distancing (het bewaren van voldoende afstand in het sociale verkeer) blijft op elk ogenblik gehandhaafd.
6. Zieke pastores en gelovigen moeten thuisblijven. De symptomen van het coranavirus variëren van milde tot ernstige luchtwegaandoeningen met koorts, hoesten en ademhalingsmoeilijkheden. Klik hier voor meer info.
7. Gelovigen zijn verplicht om voor, tijdens en na de viering een mondmasker te dragen.

III. ADVIEZEN VOOR HET TEAM VAN DE PASTORALE EENHEID/HET PAROCHIETEAM

1. Plan - met inachtneming van de veiligheidsregels - zo vlug mogelijk een overleg met het team van de pastorale eenheid om de beslissing te nemen en de concrete toepassingen van dit draaiboek te bespreken.
2. Overleg met de kerkfabriek over de aankoop van de nodige producten.
3. Volgens de wet worden deze kosten gedragen door de kerkfabriek.
4. Bepaal samen hoeveel mensen aan de eucharistie kunnen deelnemen en zoek een methode om deze beperking mee te delen en uit te voeren. Waarschijnlijk is daarvoor een reservatiesysteem nodig.
5. Het parochieteam kiest enkele mensen die voor een ordedienst kunnen zorgen en geeft hen een duidelijk zichtbaar hesje of een teken waaraan de mensen hen meteen kunnen herkennen als ordedienst.
6. Zorg voor een regelmatig overleg met het team om te weten wat er leeft binnen de kerk.
7. Maak duidelijke afspraken met derden: schoonmaak, leverancier, ondersteuningsnetwerken …
8. Communiceer tijdig aan de gelovigen hoe de heropstart in de parochie zal verlopen en wat de Kerk doet om ervoor te zorgen dat dit in veilige omstandigheden gebeurt.
9. Plan na de eerste viering een teamvergadering om het verloop van de vieringen te evalueren en waar nodig bij te stellen.

CONCRETE ORGANISATIE VAN DE VIERINGEN

IV. ALGEMENE MAATREGELEN

1. Bewaar zoveel mogelijk afstand waarbij de minimumafstand tussen personen in het kader van de social distancing 1,50 meter bedraagt, behalve voor families (= personen die onder één dak wonen)
2. Aantal aanwezigen/pastores in de kerk:

Vanaf 1 juli 2020 geldt een maximumaantal van 200 aanwezigen per kerkgebouw met in acht name van de social distancing. Vanaf 1 augustus 2020 zullen, indien het coronavirus verder gunstig evolueert, maximum 400 aanwezigen per kerkgebouw toegelaten worden met in acht name van de social distancing regels.

Afstand van minstens 3 meter tussen pastores en gelovigen

• Het maximumaantal toegelaten aanwezigen wordt geafficheerd aan de ingang van de kerk en gecommuniceerd via de gebruikelijke kanalen (Kerk & leven /Kerknet)
• De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat de maximumcapaciteit niet overschreden wordt.

3. Gelovigen zijn verplicht om voor, tijdens en na de viering een mondmasker te dragen.

4. Respect voor de algemene voorzorgsmaatregelen zoals handhygiëne …

V. DE HERINRICHTING VAN HET KERKGEBOUW

1. Indien mogelijk: 1 deur als ingang en een andere deur als uitgang.
2. Laat de in- en uitgang van het kerkgebouw openstaan voor en na afloop van de viering om de ventilatie te verbeteren en het contact met deuren en klinken te beperken.
3. Het wijwatervat aan de ingang wordt afgedekt of onbruikbaar gemaakt.
4. Alle stoelen zijn ontsmet.
5. De social distancing afstand van 1,50 meter wordt gegarandeerd door in het publieke deel één bestaande stoelenrij ontoegankelijk te maken (fysieke barrière, verbodsbord of -lint) of de rijen zo te (her)schikken dat die afstand wordt geres¬pecteerd.
6. Ieder voorwerp wordt slechts door 1 persoon aangeraakt bv.:
   • één lector per ambo en per microfoon
   • acolieten dragen elk een kaars
   • een diaken die het Evangelie leest, geeft het boek niet door aan de voorganger
   • de voorganger haalt zelf de kelk en de hosties op de credenstafel (waarop de benodigdheden voor de eucharistieviering gereedgelegd worden).
7. De afstand tussen de cantor(s) en de gelovigen bedraagt 5 (vijf) meter.
8. Grote zorg moet worden besteed aan het reinigen en wassen van gebruikte voorwerpen: altaardoek, kelkdoekje, kelk …
9. Tot nader order zijn koor- en samenzang niet toegestaan. De Bisschoppenconferentie buigt zich momenteel, in overleg met experts, over de voorwaarden om deze op termijn toe te kunnen laten.

VI. CONCREET VERLOOP VAN DE VIERINGEN

A. VOOR DE AANVANG VAN DE VIERINGEN

1. Laat gelovigen gezin per gezin (mensen die onder eenzelfde dak wonen) de kerk binnentreden en zo nodig even buiten wachten op een veilige afstand van elkaar.
2. De ordedienst van de parochie zorgt ervoor dat er geen samenscholing ontstaat bij de ingang van de kerk.
3. De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat de maximumcapaciteit niet overschreden wordt.
4. Bij ingang van kerk en sacristie: alcoholgel beschikbaar stellen. Ieder die de kerk binnengaat, ontsmet de handen en zet een mondmasker op.
5. Voer eenrichtingsverkeer in om bezoekers via een routeplan in en uit de kerk te begeleiden. Indien eenrichtingsverkeer niet mogelijk is, werk dan met voorrangsregels.
6. Gelovigen nemen plaats in de kerk op zo’n manier dat eerst de plaatsen het verst van de ingang worden ingenomen en verlaten de kerk waarbij wie het dichtst bij de uitgang zit, eerst vertrekt.
7. De aanwezigen worden erop gewezen dat mensen die onder eenzelfde dak wonen naast elkaar kunnen zitten. Mensen die niet onder eenzelfde dak wonen, moeten telkens links en rechts van hun zitplaats (de afstand van) minstens twee stoelen onbezet houden.
8. Geen zangboeken, misboekjes, gebedenboekjes voor meermaals gebruik.
9. Intentieboeken worden weggenomen uit de kerk.
10. Wel kan een blaadje voor eenmalig gebruik gedrukt worden. Het wordt vooraf op de stoel gelegd of veilig uitgedeeld. Na de viering wordt het mee naar huis genomen of in een doos gedeponeerd en vernietigd.

B. TIJDENS DE VIERINGEN

1. Geen collectes, wel mogelijkheid om bijdrage te deponeren achteraan in de kerk.
2. Geen handen geven bij het Onzevader aan mensen die niet onder eenzelfde dak wonen.
3. Geen handdruk, kus of andere aanraking bij vredeswens tussen mensen die niet onder één dak wonen.
4. Slechts één persoon drinkt uit de kelk.

Uitreiking van de communie

1. Zo weinig mogelijk bedienaars van de communie.
2. De celebrant laat de vrijheid door uit te nodigen tot een geestelijke communie of individuele communie-uitreiking.
3. De celebrant zegt één keer: Het Lichaam van Christus. De communicant zegt binnensmonds: Amen.
4. In geval van individuele communie-uitreiking gelden volgende regels:

• De ordedienst van de parochie staat in voor het veilige verloop van de communie.
• Diegene die de communie uitreikt, ontsmet de handen en draagt een mondmasker.
• Uitreiker en communicant houden ruim afstand door armen ver uit te strekken.
• Uitreiker laat hostie eerbiedig vallen in de uitgestrekte hand van de communicant (zonder hand van communicant te raken).
• De communie-uitreiking op de tong is niet toegelaten.
• De aanwezigen gaan naar voor in één rij per gang en keren terug via een andere gang. Ze respecteren altijd de voorgeschreven afstand van 1,50 m .
• Als de afstand van 1,50 m niet kan gerespecteerd worden, gaan ook personen die niet wensen te communiceren in de rij mee en keren met dezelfde rij terug naar hun plaats zodat iedereen opnieuw dezelfde plaats inneemt.

C. NA DE VIERINGEN

1. De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat samenscholingen in en buiten het kerkgebouw worden vermeden.
2. Er is geen persoonlijke begroeting van de gelovigen door de celebrant aan de uitgang van het kerkgebouw.

VII. SPECIFIEKE VIERINGEN

A. DOOPSELS

1. Slechts één persoon raakt een voorwerp aan; weglaten van alles wat ouders, peter en meter en de bedienaar samen aanraken (kruisje geven, doopkaars, witte doopkleed).
2. Telkens nieuw doopwater voorzien.
3. Zalving met handschoen aan.

B. BIECHT

1. Is mogelijk in de kerk, niet in de biechtstoel (want onvoldoende afstand), maar op gewone stoelen op 1,5 m afstand.
2. Handoplegging vanop afstand zonder aan te raken.

C. HUWELIJKEN

Geen gelukwensen met kus of handdruk

D. ZIEKENZALVING

1. Waar medisch toegelaten en zonder gemeenschap.
2. Zalving met handschoen aan.
3. Binnen een woon- en zorgcentrum worden de geldende huisregels gerespecteerd.

E. GETIJDENGEBED EN ROZENHOEDJE

De vespers en het rozenhoedje kunnen gebeden worden in een kerk als de algemeen geldende regels gerespecteerd worden, met name de social distancing en het maximum aantal aanwezigen.

F. UITVAARTEN

1. Geen deelneming in rouw met handdruk.
2. Geen offergang met aanraking van kruis of pateen.
3. Gedachtenisprentjes worden met handschoenen uitgedeeld of ter beschikking gelegd.

VIII. ONDERHOUD VAN HET KERKGEBOUW

A. ALGEMEEN

1. Regelmatig reinigen (water en zeep) van meubilair, onderhoudsmachines en toestellen
   • Banken of stoelen: na elke viering.
   • Machines, toestellen, instrumenten: na viering en na elk gebruik.
2. Specifieke aandacht voor alles wat kan worden aangeraakt met de handen: klinken (laat deuren zo veel mogelijk openstaan), schakelaars, kranen, wc-spoelingen, wc-deksels, trapleuningen …
3. Besteed aandacht aan het reinigen van bedieningsschermen van machines/toestellen of voorzie alternatieve wijzen van bediening (bv. een touchscreenpen).
4. Desinfecteren is alleen nodig bij vermoeden van infecties. Met bleekwater/ethanol (gebruik de correcte verhoudingen!).
5. Vermijd gebruik van stofzuigers.
6. Was textiel minimaal op 60° en bij voorkeur op 90° graden.

B. ADVIEZEN VOOR DE VENTILATIE

Algemene regel: verhoog de ventilatie (zo veel mogelijk verse lucht).

Het is raadzaam de luchtverversingssnelheid te verhogen en zo veel mogelijk buitenlucht aan te voeren, hetzij door middel van natuurlijke ventilatie, hetzij door middel van mechanische ventilatie, afhankelijk van de infrastructuur. Bij gebruik van mechanische ventilatiesystemen is het onderhoud van kunstmatige ventilatiesystemen volgens de instructies van de fabrikant, met name wat de reiniging en vervanging van de filters betreft, van essentieel belang.

IX. COMMUNICATIE T.A.V. DE GELOVIGEN

1. INDIVIDUEEL KERKBEZOEK EN BEZOEK AAN BEDEVAARTSPLAATSEN

• Kerkbezoek is mogelijk doorheen de dag (buiten de uren van de diensten).
• De minimumafstand van 1,5 meter wordt gerespecteerd en bij het betreden van het kerkgebouw is het verplicht een mondmasker te dragen.

2. COMMUNICEER DUIDELIJK EN ZO SNEL ALS MOGELIJK VOOR DE HEROPSTART NAAR GELOVIGEN IN SAMENSPRAAK MET KERK & LEVEN EN KERKNET

• Affiches: download de affiches over het coronavirus. Ze is beschikbaar in verschillende talen. Of download de affiche van AZG.
• De meest actuele instructies zijn te vinden op de website van Sciensano.

De Bisschoppenconferentie van België

Mondmaskers verplicht in gebedshuizen

Vanaf morgen, zaterdag 11 juli, is het verplicht om ook in gebedshuizen een mondmasker te dragen. Dat heeft het Overlegcomité van de verschillende regeringen van ons land donderdagavond beslist. Ook in winkels, theater-, muziek- en conferentiezalen, bibliotheken en musea wordt het dragen van een mondmasker verplicht.

Het Overlegcomité nam de beslissing in aanwezigheid van de Groep van Experts belast met de Exitstrategie (GEES), zo meldde premier Sophie Wilmès. “De experts hebben een nieuw verslag voorgelegd waarin zij aanbevelen om de verplichting tot het dragen van een mondmasker uit te breiden. Zij aligneren zich dus met het advies van de Hoge Gezondheidsraad”. Wie de verplichting niet nakomt, riskeert een strafrechtelijke sanctie. Een elektronische Nationale Veiligheidsraad zal vandaag de beslissingen van het Overlegcomité valideren.

De overheid benadrukt om bij het dragen van een mondmasker ook de andere gedragsregels te blijven volgen. Ze herinnert eraan dat het masker een aanvullende bescherming is. Onder meer het wassen en ontsmetten van de handen en het bewaren van een veiligheidsafstand van 1,5m zijn basisregels. Deze regels blijven ook onverkort gelden voor de vieringen in de kerken. Het verplicht dragen van een mondmasker komt daar nu bij.

Voor het volledige draaiboek voor de vieringen in de kerken: klik hier

De Bisschoppen van België

10 juli 2020

Opvolging richtlijnen vormsel najaar 2020 06.07.2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en catechisten

via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Goede vrienden,

Zonder op de feiten en richtlijnen vooruit te willen lopen, bekijken we de mogelijkheden voor aanpak van de vormselvieringen in het najaar van 2020 vanuit de richtlijnen die we vandaag hebben.

Vanaf 1 juli zijn vieringen met max. 200 aanwezigen toegestaan als er voldoende afstand kan gehouden worden. Families vormen een bubbel en kunnen samen zitten zonder afstand.

De vormselvieringen in het najaar zullen wellicht kunnen doorgaan als er geen opflakkering van het virus komt, maar vieren zoals we dat gewoon waren voor de corona-tijd zal niet mogelijk zijn. We zullen rekening moeten houden met de nodige social distance, met beperking van het aantal aanwezigen, met regels die zang en het toedienen van het sacrament op een veilige manier mogelijk maken.

We kiezen er als bisdom niet voor om een beperkende regel voor te schrijven over het maximum aantal vormelingen per viering. Het is beter om dit in het licht van de mogelijkheden en de grootte van de kerk(en) in de betreffende pastorale eenheid of federatie te bekijken. Waar nodig kan gedacht worden aan opsplitsen van vieringen, maar we willen dit zoveel mogelijk beperken om de draagkracht van de pastores en catechisten niet te overvragen en de regeling in de pastorale eenheid of federatie niet nog meer te verstoren. Deze vieringen vormen al een flinke werklast in het vanzelf drukke begin van het werkjaar. Toch willen we voor de vormelingen en hun familie een zo mooi mogelijke viering realiseren.

Omdat het mengen van generaties als risicovol wordt beschouwd, kiezen we eerder voor een viering met beperkt aantal aanwezigen dan voor het opsplitsen van vieringen om alsnog iedereen toch maar te kunnen uitnodigen. In elk scenario moet men rekening houden met de aanwezigheid van een voorganger/vormheer, catechisten, organist of muzikant, eventueel misdienaar.

Vragen die we ons om te beginnen moeten stellen:

• Hoeveel vormelingen telt onze groep?
• Hoeveel mensen kunnen we in onze kerk ontvangen?

Op basis van deze gegevens maken we een keuze:

• In het meest strakke scenario: Waar de ruimte beperkt is, of er veel vormelingen zijn in verhouding tot de ruimte, stellen we voor om de viering te laten doorgaan met de vormeling begeleid door twee mensen, de ouders of peter en meter.
• Kunnen er meer mensen uitgenodigd worden, dan kan de groep uitgebreid worden met broers of zussen of peters en meters of beiden.
• Als men nog parochiaal viert en de plaatselijke kerk blijkt te weinig mogelijkheden te bieden, kan men ervoor kiezen om in de zondagskerk of een grotere kerk binnen de pastorale eenheid of federatie te vieren.

Beweging moet zoveel mogelijk beperkt worden.

• De intredeprocessie met vormelingen laten we dus best achterwege. De vormelingen zitten op hun plaats en het chrisma staat vooraan klaar.
• Het aanschuiven van meerdere lectoren (vormelingen) die elk een klein stukje lezen vermijden we best. Enkele vormelingen kunnen lector zijn, maar niet allemaal. Om ontsmetten van micro’s te voorkomen kan men ook voor één lector, eventueel een catechist, kiezen.
• De handoplegging gebeurt voor de hele groep vanop de nodige afstand.
• De zalving moet individueel, maar aanraking is verboden. Gebruik van een wattenstokje dat voor elke vormeling vernieuwd wordt, kan een oplossing zijn. De tochtgenoot kan een catechist zijn die vanop enige afstand bij de vormeling staat zonder hem/haar aan te raken. Het begeleiden door ouders en/of peters en meters is omwille van de talrijke bewegingen die hiermee gepaard gaan af te raden.
• De deelname aan de eucharistie is de voltooiing van de initiatie in het geloof. Het is dus wel zinvol om de vormelingen toe te laten tot de communie. Om te voorkomen dat iedereen in beweging komt, kan men voor de vormelingen de eucharistie uitdelen zoals dat op zondag gebeurt en voor de andere aanwezigen eventueel de geestelijke communie aanbieden.
• Als de viering toch moet gesplitst worden omwille van de grootte van de groep kan men kiezen voor een gebedsviering met vormsel om alzo een kortere viering te hebben en meer vieringen na elkaar toe te laten. Tussen de vieringen dienen de stoelen ontsmet te worden.
• Wat het gebruik van handgel en mondmaskers betreft, gelden dezelfde regels als voor gewone zondagsvieringen. Hetzelfde geldt voor het circulatieplan.
• Samenzang en/of koorzang is verboden. Een alternatief kan een cantor zijn of waar men geen cantor heeft, een organist of muzikant instrumentaal vreugdevolle muziek speelt op momenten waar anders gezongen wordt. Kies hierbij geen al te lange stukken.
• Een CD is ook een mogelijke oplossing, maar maakt de viering minder sfeervol.
• Allerhande acties die niets met het vormsel te maken hebben (aanbrengen van (doop)kaarsen, gebed met gebaren, …) laten we best achterwege.
• Boekjes of blaadjes die de gemeenschap helpen om mee te bidden zijn enkel toegestaan als ze vooraf op de stoelen gelegd worden.
• Op sommige plaatsen denkt men aan streaming van de viering voor de familieleden die niet in de kerk kunnen meevieren. Streaming is niet zomaar toegelaten. Men dient in orde te zijn met de wetgeving van de GDPR. Alle ouders moeten hiervoor hun toestemming geven. Het is ook aan te raden om te werken met een link die beperkt wordt doorgegeven aan familie of vrienden.

Volgens de huidige bekende richtlijnen is receptie na de viering niet aangewezen. Ook het samenscholen aan de deur van de kerk wordt best voorkomen.

Al het bovenstaande is conform de richtlijnen die we vandaag kennen. De situatie kan veranderen tegen september-oktober. Misschien is meer mogelijk, maar het kan evengoed dat regels terug strakker worden.

We wensen u, met deze richtlijnen en suggesties, een fijne voorbereiding van de vormselviering!

Karel D’Huys Ria Thaens

Vicaris General Bisschoppelijk gedelegeerde catechese en gezinspastoraal

Opvolging richtlijnen eerste communie najaar 2020 06.07.2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en catechisten

via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Goede vrienden,

Zonder op de feiten en richtlijnen vooruit te willen lopen, bekijken we de mogelijkheden voor aanpak van de eerste communievieringen in het najaar van 2020 vanuit de richtlijnen die we vandaag hebben.

Vanaf 1 juli zijn vieringen met max. 200 aanwezigen toegestaan als er voldoende afstand kan gehouden worden. Families vormen een bubbel en kunnen samen zitten zonder afstand.

De eerste communievieringen zullen wellicht kunnen doorgaan als er geen opflakkering van het virus komt, maar vieren zoals we dat gewoon waren voor de corona-tijd zal niet mogelijk zijn. We zullen rekening moeten houden met de nodige social distance, met beperking van het aantal aanwezigen, met regels die zang en het toedienen van de communie op een veilige manier mogelijk maken. Toch willen we voor de eerste communicanten en hun familie een zo mooi mogelijke viering realiseren.

We kiezen er als bisdom niet voor om een beperkende regel voor te schrijven over het maximum aantal communicanten per viering. Het is beter om dit in het licht van de mogelijkheden en de grootte van de kerk(en) in de betreffende pastorale eenheid of federatie te bekijken. Waar nodig kan gedacht worden aan opsplitsen van vieringen, maar we willen dit zoveel mogelijk beperken om de draagkracht van de pastores en catechisten niet te overvragen en de regeling in de pastorale eenheid of federatie niet nog meer te verstoren. Deze vieringen vormen al een flinke werklast in het vanzelf drukke begin van het werkjaar.

Omdat het mengen van generaties als risicovol wordt beschouwd, kiezen we eerder voor een viering met beperkt aantal aanwezigen dan het opsplitsen van vieringen om alsnog iedereen toch maar te kunnen uitnodigen. In elk scenario moet men rekening houden met de aanwezigheid van een voorganger, van catechisten, organist of muzikant, eventueel misdienaar.

Vragen die we ons om te beginnen moeten stellen:

• Hoeveel communicanten telt onze groep?
• Hoeveel mensen kunnen we in onze kerk ontvangen?

Op basis van deze gegevens maken we een keuze:

• In het meest strakke scenario: Waar de ruimte beperkt is, of er veel communicanten zijn in verhouding tot de ruimte, stellen we voor om de viering te laten doorgaan met de eerste communicant begeleid door twee personen, bv. de ouders.
• Kunnen er meer mensen uitgenodigd worden, dan kan de groep uitgebreid worden met broers of zussen of peters en meters of beiden.
• Als men nog parochiaal viert en de plaatselijke kerk blijkt weinig mogelijkheden te bieden, kan men ervoor kiezen om in de zondagskerk of een grotere kerk binnen de pastorale eenheid of federatie te vieren.

Beweging moet zoveel mogelijk beperkt worden.

• De intrede processie met kinderen laten we dus best achterwege. De eerste communicanten zitten op hun plaats als de viering begint.
• Het aanschuiven van meerdere lectoren (communicanten) die elk een klein stukje lezen vermijden we best. Enkele communicanten kunnen lector zijn, maar niet allemaal. Om ontsmetten van micro’s te voorkomen kan men ook voor één lector, eventueel een catechist, kiezen.
• De deelname aan de eucharistie is voor de eerste communicanten noodzakelijk om van een viering van de eerste communie te kunnen spreken. Om te voorkomen dat iedereen in beweging komt, kan men voor de communicanten (eventueel samen met de ouders) de eucharistie uitdelen zoals dat op zondag gebeurt en voor de andere aanwezigen de geestelijke communie aanbieden.
• Als de viering gesplitst wordt, moeten tussen de vieringen de stoelen ontsmet te worden.
• Wat het gebruik van handgel en mondmaskers betreft, gelden dezelfde regels als voor gewone zondagsvieringen. Hetzelfde geldt voor het circulatieplan.
• Samenzang en/of koorzang is verboden. Een alternatief kan een cantor zijn of een organist of muzikant die instrumentaal vreugdevolle muziek speelt op momenten waar anders gezongen wordt. Kies hierbij geen al te lange stukken.
• Een CD is ook een mogelijke oplossing, maar maakt de viering minder sfeervol.
• Allerhande acties die niets met de eerste communie op zich te maken hebben, aanbrengen van allerlei symbolen, dans, toneel, gebaren,… laten we best achterwege.
• Boekjes of blaadjes die de gemeenschap helpen om mee te bidden zijn enkel toegestaan als ze vooraf op de stoelen gelegd worden.
• Op sommige plaatsen denkt men aan streaming van de viering voor de familieleden die niet in de kerk kunnen meevieren. Streaming is niet zomaar toegelaten. Men dient in orde te zijn met de wetgeving van de GDPR. Alle ouders moeten hiervoor hun toestemming geven. Het is ook aan te raden om te werken met een link die beperkt wordt doorgegeven aan familie of vrienden.

Volgens de huidige bekende richtlijnen is receptie na de viering niet aangewezen. Ook het samenscholen aan de deur van de kerk wordt best voorkomen.

Al het bovenstaande is conform de richtlijnen die we vandaag kennen. De situatie kan veranderen tegen september-oktober. Misschien is meer mogelijk, maar het kan evengoed dat regels terug strakker worden.

We wensen u, met deze richtlijnen en suggesties, een fijne voorbereiding van de eerste communie!

Karel D’Huys Ria Thaens

Vicaris General Bisschoppelijk gedelegeerde catechese en gezinspastoraal

30 juni 2020

Draaiboek van de katholieke Kerk

bij de hervatting van de publieke liturgische vieringen

Fase 2 vanaf 1 juli 2020

Waarom dit draaiboek?

Vanaf 1 juli zitten wij in de tweede fase van de hervatting van de publieke liturgische vieringen. De Nationale Veiligheidsraad besliste al dat vanaf 8 juni publieke liturgische mogen plaatsvinden in de kerk, mits het volgen van dit draaiboek (zie Ministerieel Besluit van 5 juni). Elk team van de pastorale eenheid beslist over het of, wanneer en hoe herstarten in veilige omstandigheden.

Dit draaiboek is geldig vanaf 1 juli en biedt het nodige houvast. Dit is een dynamisch document, dat aangepast wordt op basis van voortschrijdende inzichten, sociaal overleg en concrete vragen vanuit het veld. Het laat toe te controleren of men al aan alle aspecten van een herstart in zijn parochie gedacht heeft. Dit draaiboek kan ook helpen om te bepalen wat in de specifieke situatie van elke parochie mogelijk is.

Men moet eraan denken dat het verloop van elke viering ook implicaties kan hebben voor andere parochies en geloofsgemeenschappen. Gelovigen en priesters vieren namelijk eucharistie in verschillende parochies. Ook daarmee houdt dit draaiboek rekening. Het zet de neuzen in dezelfde richting, rekenend op de verantwoordelijkheid van de pastorale eenheden en de kerkfabrieken.

Kerken van abdijen en kloosters die voor iedereen toegankelijk zijn, kunnen zich op dit draaiboek baseren.

Algemene uitgangspunten

1. gezondheid en veiligheid van iedereen die naar de kerk komt, staan voorop

Een nulrisico bestaat niet, dat is ook zo in niet-coronatijd. Maar zonder voldoende ruime medische garanties herstarten de vieringen niet. Dit draaiboek is opgesteld in samenspraak met en op advies van de experts die de globale exit strategie bepalen. Elke heropstart zal gepaard gaan met het nemen van een aantal noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.

Ook de mentale gezondheid van iedereen die naar de kerk komt, wordt niet uit het oog verloren. Ondanks de overmachtssituatie, die angst en onzekerheid creëert, willen wij zorgen voor individuele en collectieve spirituele bijstand. Dat is een bijzondere uitdaging. Eenieder die zich ervoor inzet, verdient waardering en ondersteuning.

1. Het team van de pastorale eenheid is de eerste regisseur voor het concrete verloop van de vieringen en kan rekenen op de ondersteuning van HET BISDOM en de bisschoppenconferentie

Ook in coronatijd zijn de teams van de pastorale eenheid in overleg met de kerkfabrieken het best geplaatst om de vieringen in goede banen te leiden en snel te ageren op verschillende omstandigheden. Meer dan ooit geldt dus het vertrouwen in hun professionaliteit.

1. Het team van de pastorale eenheid beslist waar en wanneer vieringen heropgestart worden.
2. De vieringen worden alleen herstart als dat op een voldoende veilige en haalbare manier kan.
3. De veiligheid van iedereen die naar de kerk komt, is een basisvoorwaarde bij de heropstart van de vieringen. Men voorziet maatregelen voor de fysieke veiligheid én voor het mentale welbevinden.
4. De ambitie is een zo veilig mogelijke kerkomgeving, waarbij geprobeerd wordt het risico op besmetting maximaal in te dijken.
5. Social distancing (het bewaren van voldoende afstand in het sociale verkeer) blijft op elk ogenblik gehandhaafd.
6. Zieke pastores en gelovigen moeten thuisblijven. De symptomen van het coranavirus variëren van milde tot ernstige luchtwegaandoeningen met koorts, hoesten en ademhalingsmoeilijkheden. Voor meer info: https://www.info-coronavirus.be/
7. Het gebruik van mondmaskers voor pastores en gelovigen voor en na de vieringen wordt sterk aangeraden.
8. Adviezen voor HET TEAM VAN DE PASTORALE EENHEID/het PAROCHIETEAM
9. Plan - met inachtneming van de veiligheidsregels - zo vlug mogelijk een overleg met het team van de pastorale eenheid om de beslissing te nemen en de concrete toepassingen van dit draaiboek te bespreken.
10. Overleg met de kerkfabriek over de aankoop van de nodige producten.
11. Volgens de wet worden deze kosten gedragen door de kerkfabriek.
12. Bepaal samen hoeveel mensen aan de eucharistie kunnen deelnemen en zoek een methode om deze beperking mee te delen en uit te voeren. Waarschijnlijk is daarvoor een reservatiesysteem nodig.
13. Het parochieteam kiest enkele mensen die voor een ordedienst kunnen zorgen en geeft hen een duidelijk zichtbaar hesje of een teken waaraan de mensen hen meteen kunnen herkennen als ordedienst.
14. Zorg voor een regelmatig overleg met het team om te weten wat er leeft binnen de kerk.
15. Maak duidelijke afspraken met derden: schoonmaak, leverancier, ondersteuningsnetwerken …
16. Communiceer tijdig aan de gelovigen hoe de heropstart in de parochie zal verlopen en wat de Kerk doet om ervoor te zorgen dat dit in veilige omstandigheden gebeurt.
17. Plan na de eerste viering een teamvergadering om het verloop van de vieringen te evalueren en waar nodig bij te stellen.

Concrete organisatie van de vieringen

IV. Algemene Maatregelen

1. Bewaar zoveel mogelijk afstand waarbij de minimumafstand tussen personen in het kader van de social distancing 1,50 meter bedraagt behalve voor families (personen die onder één dak wonen)
2. Aantal aanwezigen/pastores in de kerk:

Vanaf 1 juli 2020 geldt een maximumaantal van 200 aanwezigen per kerkgebouw met in acht name van de social distancing. Vanaf 1 augustus 2020 zullen, indien het Covid-19 virus verder gunstig evolueert, maximum 400 aanwezigen per kerkgebouw toegelaten worden met in acht name van de social distancing regels.

Afstand van minstens 3 meter tussen pastores en gelovigen

• Het maximumaantal toegelaten aanwezigen wordt geafficheerd aan de ingang van de kerk en gecommuniceerd via de gebruikelijke kanalen (Kerk & leven /Kerknet)
• De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat de maximumcapaciteit niet overschreden wordt.

1. Het gebruik van een mondmasker voor en na het betreden van het kerkgebouw wordt aangeraden.
2. Respect voor de algemene voorzorgsmaatregelen zoals handhygiëne …

V. De herinrichting van het kerkgebouw

1. Indien mogelijk: 1 deur als ingang en een andere deur als uitgang.
2. Laat de in- en uitgang van het kerkgebouw openstaan voor en na afloop van de viering om de ventilatie te verbeteren en het contact met deuren en klinken te beperken.
3. Het wijwatervat aan de ingang wordt afgedekt of onbruikbaar gemaakt.
4. Alle stoelen zijn vooraf ontsmet.
5. De social distancing afstand van 1,50 meter wordt gegarandeerd door in het publieke deel één bestaande stoelenrij ontoegankelijk te maken (fysieke barrière, verbodsbord of lint) of de rijen zo te (her)schikken dat die afstand wordt gerespecteerd.
6. Ieder voorwerp wordt slechts door 1 persoon aangeraakt bv.:

• één lector per ambo en per microfoon
• acolieten dragen elk een kaars
• een diaken die het Evangelie leest, geeft het boek niet door aan de voorganger
• de voorganger haalt zelf de kelk en de hosties op de credenstafel (waarop de benodigdheden voor de eucharistieviering gereedgelegd worden).

1. De afstand tussen de cantors en de gelovigen bedraagt 5 (vijf) meter.
2. Grote zorg moet worden besteed aan het reinigen en wassen van gebruikte voorwerpen: altaardoek, kelkdoekje, kelk …

VI. Concreet verloop van de vieringen

1. Voor de aanvang van de vieringen
2. Laat gelovigen gezin per gezin (mensen die onder eenzelfde dak wonen) de kerk binnentreden en zo nodig even buiten wachten op een veilige afstand van elkaar.
3. De ordedienst van de parochie zorgt ervoor dat er geen samenscholing ontstaat bij de ingang van de kerk.
4. De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat de maximumcapaciteit niet overschreden wordt.
5. Bij ingang van kerk en sacristie: alcoholgel beschikbaar stellen. Ieder die de kerk binnengaat, ontsmet de handen.
6. Voer eenrichtingsverkeer in om bezoekers via een routeplan in en uit de kerk te begeleiden. Indien eenrichtingsverkeer niet mogelijk is, werk dan met voorrangsregels.
7. Gelovigen nemen plaats in de kerk op zo’n manier dat eerst de plaatsen het verst van de ingang worden ingenomen en verlaten de kerk waarbij wie het dichtst bij de uitgang zit, eerst vertrekt.
8. De aanwezigen worden erop gewezen dat mensen die onder eenzelfde dak wonen naast elkaar kunnen zitten. Mensen die niet onder eenzelfde dak wonen moeten telkens links en rechts van hun zitplaats (de afstand van) minstens twee stoelen onbezet houden.
9. Geen zangboeken, misboekjes, gebedenboekjes voor meermaals gebruik.
10. Intentieboeken worden weggenomen uit de kerk.
11. Wel kan een blaadje voor eenmalig gebruik gedrukt worden. Het wordt vooraf op de stoel gelegd of veilig uitgedeeld. Na de viering wordt het mee naar huis genomen of in een doos gedeponeerd en vernietigd.
12. Tijdens de vieringen
13. Geen collectes, wel mogelijkheid om bijdrage te deponeren achter in de kerk.
14. Geen handen geven bij het Onzevader aan mensen die niet onder eenzelfde dak wonen.
15. Geen handdruk, kus of andere aanraking bij vredeswens tussen mensen die niet onder één dak wonen.
16. Slechts één persoon drinkt uit de kelk.

Uitreiking van de Communie

1. Zo weinig mogelijk bedienaars van de communie.
2. De celebrant laat de vrijheid door uit te nodigen tot een geestelijke communie of individuele communie-uitreiking.
3. De celebrant zegt één keer: Het Lichaam van Christus. De communicant zegt binnensmonds: Amen.
4. In geval van individuele communie-uitreiking gelden volgende regels:
• De ordedienst van de parochie staat in voor het veilige verloop van de communie.
• Diegene die de communie uitreikt, ontsmet de handen en draagt een mondmasker.
• Uitreiker en communicant houden ruim afstand door armen ver uit te strekken.
• Uitreiker laat hostie eerbiedig vallen in de uitgestrekte hand van de communicant (zonder hand van communicant te raken).
• De communie-uitreiking op de tong is niet toegelaten.
• De aanwezigen gaan naar voor in één rij per gang en keren terug via een andere gang. Ze respecteren altijd de voorgeschreven afstand van 1,50 m .
• Als de afstand van 1,50 m niet kan gerespecteerd worden, gaan ook personen die niet wensen te communiceren in de rij mee en keren met dezelfde rij terug naar hun plaats zodat iedereen opnieuw dezelfde plaats inneemt.

1. Na de vieringen
2. De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat samenscholingen in en buiten het kerkgebouw worden vermeden.
3. Er is geen persoonlijke begroeting van de gelovigen door de celebrant aan de uitgang van het kerkgebouw.

VII. Specifieke vieringen

1. Doopsels
2. Slechts één persoon raakt een voorwerp aan; weglaten van alles wat ouders, peter en meter en de bedienaar samen aanraken (kruisje geven, doopkaars, witte doopkleed).
3. Telkens nieuw doopwater voorzien.
4. Zalving met handschoen aan.
5. Biecht
6. Is mogelijk in de kerk, niet in de biechtstoel (want onvoldoende afstand), maar op gewone

stoelen op 1,5m afstand.

1. Handoplegging vanop afstand zonder aan te raken.

1. Huwelijken
2. Geen gelukwensen met kus of handdruk
3. Ziekenzalving
4. Waar medisch toegelaten en zonder gemeenschap.
5. Zalving met handschoen aan.
6. Binnen een woon- en zorgcentrum worden de geldende huisregels gerespecteerd.
7. Getijdengebed en Rozenhoedje

De vespers en het rozenhoedje kunnen gebeden worden in een kerk als de algemeen geldende regels gerespecteerd worden, met name de social distancing en het maximum aantal aanwezigen.

1. Uitvaarten
2. Geen deelneming in rouw met handdruk.
3. Geen offergang met aanraking van kruis of pateen.
4. Gedachtenisprentjes worden met handschoenen uitgedeeld of ter beschikking gelegd.

VIII. Onderhoud van het kerkgebouw

1. Algemeen
2. Regelmatig reinigen (water en zeep) van meubilair, onderhoudsmachines en toestellen
   • Banken of stoelen: na elke viering.

- Machines, toestellen, instrumenten: na viering en na elk gebruik.

1. Specifieke aandacht voor alles wat kan worden aangeraakt met de handen: klinken (laat deuren zo veel mogelijk openstaan), schakelaars, kranen, wc-spoelingen, wc-deksels, trapleuningen …
2. Besteed aandacht aan het reinigen van bedieningsschermen van machines/toestellen of voorzie alternatieve wijzen van bediening (bv. een touchscreenpen).
3. Desinfecteren is alleen nodig bij vermoeden van infecties. Met bleekwater/ethanol (gebruik de correcte verhoudingen!).
4. Vermijd gebruik van stofzuigers.
5. Was textiel minimaal op 60° en bij voorkeur op 90° graden.
6. Adviezen voor de ventilatie

Algemene regel: verhoog de ventilatie (zo veel mogelijk verse lucht).

Het is raadzaam de luchtverversingssnelheid te verhogen en zo veel mogelijk buitenlucht aan te voeren, hetzij door middel van natuurlijke ventilatie, hetzij door middel van mechanische ventilatie, afhankelijk van de infrastructuur. Bij gebruik van mechanische ventilatiesystemen is het onderhoud van kunstmatige ventilatiesystemen volgens de instructies van de fabrikant, met name wat de reiniging en vervanging van de filters betreft, van essentieel belang.

IX. Communicatie t.a.v. de gelovigen

1. Individueel kerkbezoek en bezoek aan bedevaartplaatsen

- Kerkbezoek is mogelijk doorheen de dag (buiten de uren van de diensten).

- De minimumafstand van 1,5 meter wordt gerespecteerd.

2. Communiceer duidelijk en zo snel als mogelijk voor de heropstart naar gelovigen in samenspraak met Kerk & Leven en Kerknet

Affiches: download de affiches over het coronavirus. Ze is beschikbaar in verschillende talen. Of download de affiche van AZG.

De meest actuele instructies zijn te vinden op de website Sciensano.

De Bisschoppenconferentie van België

2020-06-30 Publieke liturgische vieringen – aanvullingen bij het Draaiboek

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 30.06.2020

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 30.06.2020

Publieke liturgische vieringen – aanvullingen bij het Draaiboek

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Aan de religieuze gemeenschappen

Goede vrienden,

De Nationale Veiligheidsraad heeft voorbije woensdag 24 juni 2020 een aantal maatregelen ter inperking va het coronavirus versoepeld. We hebben lang gewacht op de publicatie van de besluiten, en meer bepaald op zekerheid over het al dan niet wegvallen van het relatieve maximum van 1 persoon (of 1 bubbel) per 10m² oppervlakte van het kerkgebouw.

Inmiddels werd het wegvallen van deze beperking bekrachtigd, en werd de eerder aangekondigde verhoging van het maximale aantal aanwezigen van 100 naar 200 vanaf 1 juli en van 200 naar 400 op 1 augustus bevestigd. Verder wijzigt er niets essentieels met betrekking tot het protocol tussen erediensten en overheid. Het “Draaiboek van de katholieke Kerk bij hervattingen van de publieke vieringen” (let op de nieuwe versie eind juni/begin juli!) kan dus zijn functie verder vervullen, nl. ons allen in dezelfde richting houden en zo waarborgen dat we op een zo veilig mogelijke manier de eucharistie en andere liturgie kunnen vieren.

Er werden in de vorige “Opvolging richtlijnen… van 3 juni 2020” aanvullingen van het “Draaiboek” meegegeven. Deze aanvullingen blijven grotendeels relevant en van kracht. We willen nog een aantal concrete aspecten en vragen die intussen opduiken, in de aandacht brengen.

Wat aantal deelnemers en plaatsing van stoelen betreft, melden we dus de vermeerdering van 100 naar 200 personen absoluut maximum per kerkgebouw, alsook de vereiste 1,5 meter afstand tussen personen. Voor alle duidelijkheid: een gezin dat komt deelnemen aan de eucharistieviering mag kort bij elkaar zitten en houdt als “bubbel” de 1,5 meter afstand in alle richtingen, maar ieder hoofd telt voor het absolute getal van 200 personen maximum, ongeacht de grootte van de kerk. – Men kondigt aan dat dit in augustus tot 400 personen zou worden opgetrokken…

De voorschriften in het Draaiboek omtrent Inrichting kerk, voorbereiding viering, liturgische handeling etc. blijft onverkort. We zijn dankbaar om de zorg waarmee dit alles wordt opgevolgd. Toch enkele belangrijke aandachtspunten vanuit de praktijk:

Naast een schaaltje met 1 grote hostie voor de voorganger (en enkel voor de voorganger) is er een aparte schaal met hosties voor andere liturgische actoren en de gelovigen; deze wordt afgedekt (met een palla) op het altaar geplaatst en dat blijft zo tot bij de communie. Enkel zo kunnen we eventuele druppelinfectie vermijden.

Concelebratie wordt zo veel mogelijk vermeden; indien ze toch gebeurt, is er een aparte kelk voorzien voor de concelebrant (eveneens afgedekt met een palla).

Aanbeveling tot gesprek met emeriti + voorgangers die behoren tot de zogenaamde risicogroepen blijft gehandhaafd…

Wat moeten we specifiëren omtrent zingen of niet zingen? En zijn repetities voor koren mogelijk? Het is duidelijk dat zingen vooralsnog sterk afgeraden blijft, en niet met zangkoren. Een cantor op voldoende afstand blijft liturgisch de beste oplossing – het kerkvolk kan stilletjes meezingen, laat ons zeggen: meer in gedachten dan uit volle borst. Volgens de nieuwe instructies voor de culturele sector mogen koren repeteren – niet uitvoeren! Men kan best de richtlijnen voor repetities volgen die Koor en Stem uitgeeft: met maximum 20 personen in voldoende grote ruimte, op 2 meter afstand van elkaar en met mondmasker… daar komt het op neer (zie www.koorenstem.be.)

Voor doopsels blijven de richtlijnen van het Draaiboek en van onze aanvullingen (zie 3 juni 2020) gelden. Er werd in ons bisdom gekozen voor individuele doopselvieringen. Dat blijft het meest veilige. Maar in sommige federaties kan men met moeite de inhaalbeweging verwerken, samen met nieuwe doopselaanvragen. Daarom is het mogelijk – in plaats van “200 personen” in één doopsel toe te laten - toch enkele kleine families in een gezamenlijke doopselviering bij elkaar te brengen. De kerk moet voldoende groot zijn, de familiegroepen klein genoeg. Voor het doopsel kunnen aparte kruikjes water voorzien worden voor iedere dopeling; voor de zalving met chrisma kan de handschoen wel vervangen worden, of eventueel ontsmet worden… Dit wordt in enkele andere bisdommen toegepast.

Omtrent liturgie in openlucht voorziet het Draaiboek geen bijzondere richtlijnen. Het maximale aantal deelnemers in combinatie met de afstandsregel dient de richtlijnen van de overheid te volgen. Vanaf 1 juli wordt het maximale aantal deelnemers 200 personen binnen en 400 personen buiten en vanaf 1 augustus zou dit nog eens verdubbelen. Toch maakt de overheid een onderscheid tussen zittende en bewegende activiteiten; schouwburg of cinema is zittend, religie is bewegend. Dat siert ons. Maar het leert ons ook behoedzaam te zijn. De beweging (intrede-, evangelie-, communieprocessies bv.) maakt dat we toch veel in elkaars buurt komen; afstand houden heel zeker, en zelfs mondmaskers gebruiken bij het “bewegen” is aanbevolen.

Iets over pastorale activiteiten en vergaderen? We hebben vorige maand een richtlijn meegegeven omtrent “coronaproof” vergaderen. Deze blijft onverminderd van kracht. Ter informatie verwijzen we naar een omstandig protocol dat in de socioculturele sector werd uitgegeven omtrent samenkomsten allerhande. Het essentiële hiervan komt goed overeen met de maatregelen die we al hadden voorgesteld: https://www.coronagids.be/assets/files/coronagids_v6.docx (van Socius vzw).

In het Draaiboek werd onder nr. X een toelichting opgenomen omtrent verzekeringen en aansprakelijkheid omtrent corona. De informatieve fiche van IC-verzekeringen wordt u in bijlage meegezonden.

Om te besluiten. Het Draaiboek zegt van zichzelf: “Dit is een dynamisch document, dat aangepast wordt op basis van voortschrijdende inzichten, sociaal overleg en concrete vragen vanuit het veld.” Zo dienen we ook deze aandachtspunten te beschouwen. Laten we met de nodige dosis realisme en vol vertrouwen deze nieuwe fase ingaan. Gisteren, op het feest van de HH. Apostelen Petrus en Paulus bemoedigden onze bisschoppen ons: “Sinds enkele weken kunnen we opnieuw ‘in levenden lijve’ de verbondenheid van onze gemeenschappen smaken. De heropstart is nog voorzichtig, maar toch met grote vreugde. (…) We moedigen jullie aan waakzaam en creatief te blijven. Laten we het samen doen: onze gemeenschappen mooier maken, broederlijker en gevoeliger voor elkaars kwetsuren en voor de noden van de wereld. Laten we onze vieringen blijven verzorgen; dan worden ze een bron van inkeer en inzet.”

Namens bisschop Patrick Hoogmartens en de bisschopsraad

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Pastorale brief van de bisschoppen van België

Hoopvol vooruitkijken

De voorbije weken waren historisch en vormden in vele opzichten een beproeving. Heel wat mensen, gezinnen en gemeenschappen werden hard getroffen: door rouw, ziekte, jobverlies en vereenzaming. We denken allereerst aan hen en betuigen hun ons medeleven.

Deze periode van lockdown liet ons ook vele gebaren van solidariteit zien. Zoveel mensen deelden hun tijd en talenten. Buren of volstrekt onbekenden werden naasten van elkaar. Wij geloven dat God niet afwezig was: ondanks de momenten van duisternis konden we ervaren hoe zijn nabijheid en zijn Pasen sterker zijn dan het donker. We zijn dankbaar voor de vele tekenen van de Geest die werkzaam is.

We konden amper publiek liturgie vieren; we mochten elkaar niet ontmoeten in gemeenschap: voor christenen was dat een echte beproeving. Afgesneden zijn van onze broers en zussen woog zwaar. We willen jullie van harte danken dat jullie de opgelegde zware maatregelen hebben nageleefd. Sinds enkele weken kunnen we opnieuw ‘in levenden lijve’ de verbondenheid van onze gemeenschappen smaken. De heropstart is nog voorzichtig, maar toch met grote vreugde.

De lockdown heeft onze bewegingsruimte beperkt, maar daagde ons ook uit om creatief te zijn. In vele parochies, pastorale eenheden en gemeenschappen sloegen jullie de handen in elkaar om initiatief te nemen. Jullie bedachten nieuwe manieren van Kerk-zijn, soms heel eenvoudig omwille van de noodsituatie. Die gebaren van nabijheid, van concrete dienstbaarheid en pastorale vindingrijkheid hebben ons geraakt. Zonder twijfel hebben we ook bepaalde dimensies ontdekt – of herontdekt – die we door de routine dreigden te vergeten: het luisteren naar anderen en naar Gods Woord, het persoonlijk gebed en het gezinsgebed, de waarde van een rustiger levensritme voor bezinning, reflectie en dialoog. Tegelijk ervoeren we de onschatbare rijkdom van ontmoeting en genegenheid, van wederzijdse hulp en van verbondenheid met elkaar en met God. We moedigen jullie aan waakzaam en creatief te blijven. Laten we het samen doen: onze gemeenschappen mooier maken, broederlijker en gevoeliger voor elkaars kwetsuren en voor de noden van de wereld. Laten we onze vieringen blijven verzorgen; dan worden ze een bron van inkeer en inzet.

Reeds daagt de morgen. Zal de wereld van morgen anders zijn dan die van gisteren? Waar je ook leeft, je hebt altijd de kans haar beter te maken. De pandemie stelt trouwens een aantal grote uitdagingen van onze tijd op scherp. Hoe bieden we steun aan de slachtoffers van een sociale crisis waarvan we nu pas de eerste gevolgen beginnen te zien? Hoe kunnen we vooral de jongeren nabij zijn? Hoe solidair zijn met de bejaarden, die vaak door eenzaamheid worden getroffen? Hoe zullen we gastvrijheid bieden aan hen die onze maatschappij liever uitsluit of aan onze grenzen tegenhoudt? Hoe geven we erkenning en waardigheid aan hen die – vaak in moeizame omstandigheden – anderen ten dienste staan? Hoe gaan we te midden van onzekerheid toch op zoek naar zin en hoe bewaren we de hoop? Hoe kunnen we de kwetsbaarheid van ons bestaan aanvaarden en waarderen? Hoe gaan we om met de enorme uitdagingen op ecologisch, sociaal en economisch vlak?

Voor geen van die vragen hebben we pasklare antwoorden. Toverformules werken niet. Maar we geloven in God en we hebben elkaar. Uit die bronnen van geloof en overleg kan elk van ons putten om te onderscheiden en te handelen. Laten we het doen in verbondenheid met andere groepen en individuen in onze maatschappij. We nodigen jullie uit als christelijke gemeenschappen. Vertrek eensgezind vanuit het hart van God. En werk in het hart van de wereld. Het is immers daar dat Christus ons zendt door ons doopsel: naar die wereld die bij deze pandemie wel in staat is tot grote vrijgevigheid, maar die ook aan twijfel ten prooi valt. Wat wij kunnen aanbieden, is onze solidariteit; onze hoop en de vreugde van het Evangelie.

We hebben nog een wens voor elk van jullie. Dat deze zomer ieder van ons de tijd gunt om tot rust te komen. Om opnieuw aansluiting te vinden met wat werkelijk ertoe doet. En om echt te zoeken naar het diepste verlangen dat in God leeft: voor onszelf, voor zijn Kerk en voor onze wereld.

In diepe verbondenheid met elk van jullie

De bisschoppen van België

Feest van Sint-Petrus en Sint-Paulus, 29 juni 2020

2020-06-09 Correctie en opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 09 juni 2020

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 09 juni 2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Aan de religieuze gemeenschappen

Goede vrienden,

1.

Rechtzetting ten opzichte van onze eerdere “Opvolging richtlijnen…” van 3 juni 2020): naast de afstand van 1,5m is, zoals aanvankelijk door ons meegedeeld, ook het relatieve maximum van 1 persoon per 10m² verplicht met als absoluut maximum 100 deelnemers. Draaiboek fase 1 (versie 5 juni 2020).

Er is de laatste dagen veel onzekerheid gegroeid, mede doordat communicaties zich hebben gekruist maar vooral omdat de opheldering van de onzekerheid in gesprek met de overheid tijd heeft gekost. Excuses daarvoor bij al degenen die vanuit de “gecorrigeerde maar niet correcte” informatie al hebben gehandeld…

De onzekerheid ontstond omdat premier Wilmès in de persconferentie niet sprak over de 10 m². Navraag vanuit bisschoppenconferentie op het kabinet Justitie kon blijkbaar niet meteen tot definitief uitsluitsel leiden. Het Koninklijk besluit van 5 juni is inmiddels gepubliceerd, de 10 m³ zijn in het Draaiboek (versie 5 juni) opgenomen. Gisterenavond pas is met informatie van de overheid duidelijker gemaakt wat dit bedoelt en hoe ermee omgaan.

In het Draaiboek (deel IV) vindt u dus:

1. Bewaar zoveel mogelijk afstand waarbij de minimumafstand tussen personen in het kader van de social distancing 1,50 meter bedraagt.
2. Aantal aanwezigen/pastores in de kerk:

• een maximumaantal van 100 aanwezigen per kerkgebouw en vanaf 1 juli 200 aanwezigen
• een relatief maximum van 1 persoon per 10m²
• afstand van minstens 3 meter tussen pastores en gelovigen

www.kerknet.be/bisschoppenconferentie/artikel/draaiboek-katholieke-kerk-bij-hervatting-van-publieke-vieringen

De regel van 1 persoon per 10m² zal waarschijnlijk afgeschaft worden tegen 30 juni – aldus de informatie die uit goede bronnen vanuit de bisschoppenconferentie wordt doorgegeven. Voor de resterende weken tot zullen wij dus praktische oplossingen moeten vinden, en wordt het volgende voorgesteld:

-het “relatieve maximum” van 1 persoon per 10 m² in met een absoluut maximum van 100 personen wordt nu praktisch als volgt opgevat. Om de oppervlakte van het gebouw te meten, tellen alle ruimtes mee, ook de oppervlakte van de sacristie, vergaderzalen, berging enz. Het totaal aantal m² wordt gedeeld door 10. Waardoor wij aan het aantal personen geraken. Vermits personen van één familie (mensen die onder één dak wonen) mogen samen zitten, mogen ze als één persoon (een bubbel) worden geteld. Zo kan men het getal bepalen met een maximum van100 personen per gebouw tot en met 30 juni 2020.

+ de reële afstand tussen de mensen die altijd 1,50 meter dient te zijn, in alle richtingen. Als je dus stoelen plaatst (of wegneemt, of afbakent) betekent dit zeker niet 1 stoel per 10m², ook niet 3 meter tussen twee stoelen, maar wel 1,50 m + extra ruimte om langs links, rechts, voor of achter de zittende persoon te passeren naar een volgende stoel = ongeveer 1,80 m afstand tussen de stoelen, en daarnaast minstens 2 gangen om te circuleren (= zeker 2 m tussen de binnenste stoelen van de rij, of 1,80 meter tussen de muur en de buitenste stoelen van de rij).

+ mensen die in eenzelfde huis wonen hoeven niet de 1,50 meter sociale afstand houden, maar wel tussen hun bubbel en anderen… Het is belangrijk om voor hen gastvrij te zijn. Voorzie dus een aantal “duo- of gezinszitplaatsen”, op gewone afstand van elkaar, maar dan wel op 1,80 m langs elke kant afstand van een volgende stoel (of groepsplaats). Overigens kunnen duo-zitjes zo nodig ook door één persoon bezet worden, je verliest er niet zo veel ruimte mee. Zoals hierboven gesteld, worden deze “bubbels” als 1 persoon geteld in de de wiskundige berekening van 1 persoon per 10m². Het absolute maximum aantal van 100 personen aanwezig, blijft wel de laatste norm.

Hiermee is er wel meer “ademruimte” voor kleinere kerken. Het is duidelijk dat het aangekondigde maximum van 200 personen (vanaf 1 juli) slechts relevant wordt als de regel van 10 m² ook echt afgeschaft wordt. We hopen dat de evoluties dit tegen dan ook toelaten.

2.

Op de bisschoppenconferentie (Zoom) van donderdag 4 juni is beslist om vanaf maandag 8 juni in alle bisdommen voor uitvaarten en huwelijken opnieuw de gewone tarieven toe te passen.

Het is belangrijk – wat uitvaartliturgie betreft – deze boodschap ook aan de plaatselijke uitvaartverzorgers door te geven.

Deze beslissing was al ingerekend in de voorbije communicatie omtrent “Uitvaartliturgie, rouw en gedachtenisviering tijdens en na corona” (7 mei 2020). U vindt daar ook nog de geldende afspraken omtrent de bijdragen voor gedachtenisvieringen voor overledenen uit de periode van zeer beperkende maatregelen, welke dus 13 mei – 7 juni 2020 betreft. De concrete afspraken zullen vanuit de Rekendienst aan de pastoors en de parochieboekhouders doorgestuurd worden.

3.

Vragen omtrent ziekencommunie en communie aan huis.

Sinds 14 maart is ziekencommunie aan huis niet meer toegelaten, behalve in uitzonderlijke gevallen, en dat voor de duur dat de beperkende maatregelen van de overheid duren… We zijn nu in zogenaamde fase 3: wat niet verboden is, is toegelaten... Hierover is niets geregeld in het Draaiboek van de katholieke Kerk. Wat te doen?

Het lijkt ons raadzaam vooralsnog geen systematische ziekencommunie te organiseren, maar in plaats daarvan de weg van de geestelijke communie te beoefenen. Toch is het niet uitgesloten dat de ziekencommunie wordt gebracht, in afspraak met de pastorale verantwoordelijken. Indien de ziekencommunie wordt afgesproken, stellen we volgende voorzorgsmaatregelen voor:

-Eén iemand uit de persoonlijke bubbel (of de buurman die ook gaat winkelen) neemt de communie mee, beter dan dat één persoon van de parochie een aantal huizen na elkaar bezoekt en uiteraard zeker niet met meerdere hosties in één pyxis.

-De pyxis (of ander geschikt doosje) kan goed ontsmet worden alvorens meegenomen te worden naar de kerk;. dan verloopt het doorgeven van dit voorwerp veilig.

-Bij de communie reikt de communiedrager de pyxis op de hand aan en sluit zelf weer zorgvuldig deze pyxis; pas daarna ontvangt en nuttigt hij zelf de communie.

-De eigenlijke communie aan huis betekent dan dat de pyxis (of ander doosje) afgeven wordt, waarna de communicant aan huis zelf de communie neemt. Indien de communiedrager tot de vaste persoonlijke bubbel behoort, kan men met de nodige afstand ook samen bidden.

Met enig enthousiasme wordt eraan gedacht de communie aan huis “aan te bieden” aan bv. ouderen die momenteel nog liever via streaming de eucharistie beleven, om zo verbondenheid met de gemeenschap uit te drukken. Laten we om veiligheidsredenen ook met deze mensen liever de weg van de geestelijke communie-beleving bespreken. Indien de communie aan huis wordt afgesproken, moet het duidelijk om een overgangstijd gaan. Het is wellicht geen piste voor de nieuwe normaliteit.

Graag wil ik nog iedereen van harte danken voor de inspanningen, en vooral ook mijn spijt uitdrukken dat er de voorbije week niet sneller duidelijkheid kon komen over het belangrijke punt van het relatieve en absolute maximum aantal aanwezigen in het kerkgebouw. Laten we met goede moed de volgende weken de stappen zetten die we kunnen.

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Gedachtenisvieringen na overlijden in coronatijd

Met de versoepeling van de lockdown voor godsdiensten en levensbeschouwingen kunnen ook nu ook gedachtenisvieringen worden gehouden voor wie in de voorbije quarantaineperiode is overleden. In de Rooms-Katholieke Kerk kan de gedachtenis van de overledenen altijd gebeuren tijdens de eucharistie op zondag of op een weekdag. Maar in de huidige omstandigheden roepen de bisschoppen de parochies op een bijzonder aanbod te doen aan de rouwende families.

Het coronavirus Covid-19 heeft in ons land al ruim 9.500 mensen het leven gekost. Daarnaast stierven in de voorbije drie maanden vele medeburgers ook aan andere oorzaken. Families hebben in deze periode van quarantaine nauwelijks en zelfs geen afscheid kunnen nemen van hun dierbare overledenen. De uitvaartliturgie moest immers in heel beperkte kring plaatsvinden.

Met de versoepeling van de lockdown voor erediensten, kan de pastorale rouwzorg die geloofsgemeenschappen proberen te bieden nu een aanvulling krijgen in gedachtenisvieringen. Zo'n viering kan de getroffen families helpen in het rouwproces. Samen met een ruimere groep familieleden of vrienden de naam van de overledene opnieuw noemen, samen stil worden en bidden om vrede en nieuwe hoop: het kan een bron van kracht zijn én een manier om het gemis een plaats te geven.

Bijzonder aanbod aan rouwende families

ICL, de Interdiocesane commissie voor liturgie, werkte een viering uit voor zowel een gemeenschappelijke als voor een individuele gedachtenisdienst. Ook voor een uitgestelde uitvaart na crematie wordt zo’n viering aangeboden. In de voorbije maanden werd bij crematie immers de asurne soms in bewaring gegeven bij een uitvaartverzorger om later een afscheidsviering te kunnen voorzien met een ruimere groep aanwezigen.

Al deze vieringen kunnen plaatsvinden op een weekdag, overdag of ’s avonds.

Tevens wordt een suggestie aangeboden van een kort gebedsmoment dat families kunnen houden als ze een bezoek brengen aan het graf van hun overledene.

Alle vier de voorstellen zijn te vinden op de website van de ICL:

https://www.kerknet.be/icl/artikel/heer-herinner-u-de-namen-gedachtenisviering-na-lockdown

CORRECTIE bij:

Hervatting van de publieke liturgische vieringen – aanvullingen bij het Draaiboek

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Aan de religieuze gemeenschappen

Gisterenavond reeds hebben enkele attente lezers gewezen op een onjuistheid in onze communicatie.

De besluiten van de Nationale Veiligheidsraad hebben de wettelijke bepalingen in het “Draaiboek (protocol) van de Katholieke kerk” lichtjes – maar voor ons niet onbelangrijk – gewijzigd: naast het vastgelegde maximumaantal (100, vanaf juli 200) is er geen sprake meer van x personen per oppervlakte! Dat is mij gisteren namiddag, wegens gebrek aan juiste informatie op dat moment, ontgaan.

Het Draaiboek op Kerknet heeft dit wel gewijzigd (versie 3 juni 2020), zie https://www.kerknet.be/sites/default/files/20200603%20Draaiboek%20heropstart%20%20katholieke%20Kerk.pdf

Aldus Draaiboek blz 3: IV Algemene maatregelen

1. Bewaar zoveel mogelijk afstand waarbij de minimumafstand tussen personen in het kader van de social distancing 1,50 meter bedraagt.

2. Aantal aanwezigen/pastores in de kerk: - Er geldt een maximumaantal van 100 aanwezigen per kerkgebouw

- Afstand van minstens 3 meter tussen pastores en gelovigen

➔ Het maximumaantal toegelaten aanwezigen wordt geafficheerd aan de ingang van de kerk en gecommuniceerd via de gebruikelijke kanalen (Kerk & leven /Kerknet)

➔ De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat de maximumcapaciteit niet overschreden wordt.

Dit betekent dat de regel van 10 m2 per gelovige er niet meer in staat. Dat lijkt me toch wel heel goed nieuws en biedt heel wat perspectieven. Men zegge het voort.

Met vriendelijke groeten en dank voor alle inspanningen.

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 03.06.2020

Hervatting van de publieke liturgische vieringen – aanvullingen bij het Draaiboek

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Via hen ook aan de leden team pastorale eenheid en federatie en de dragers in liturgie

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Aan de religieuze gemeenschappen

Goede vrienden,

De Nationale Veiligheidsraad heeft vandaag, woensdag 3 juni, beslist om voor de verschillende religies publieke liturgische vieringen toe te laten vanaf maandag 8 juni. Hiermee zijn – naast deze datum - ook de andere wettelijke bepalingen – aantal personen per vierkante meter, afstanden, maximum aantal deelnemers – bekrachtigd en kan het door de overheid goedgekeurde “Draaiboek van de katholieke Kerk bij hervattingen van de publieke vieringen” zijn functie verder vervullen, nl. ons allen in dezelfde richting houden en zo waarborgen dat we op een zo veilig mogelijke manier de eucharistie en andere liturgie kunnen vieren.

Er werden in een e-mail van 29 mei al enkele aandachtspunten vanuit het “Draaiboek” meegegeven. We willen nog een aantal concrete aspecten en vragen die intussen opduiken in de aandacht brengen.

1.

Elk team van de pastorale eenheid/federatieteam beslist over het of, wanneer en hoe herstarten van de liturgische vieringen in veilige omstandigheden. Dit blijft een heel belangrijke stelregel. Neem daarbij in consideratie:

- De schikking van het kerkgebouw en de aanwezigheid van het vereiste materiaal voor hygiëne etc. (zie Draaiboek III en V).

- Het opgelegde maximum aantal van 100 aanwezigen, gecombineerd met de verplichte oppervlakte van 10m² per gelovige en de afstand van 3 meter tussen pastores en gelovigen (zie Draaiboek IV.2). in heel kleine kerken zal er daarom wellicht geen publieke liturgie kunnen doorgaan. Alle liturgie vindt plaats in grote kerkruimten, niet in weekkapellen. In meerdere kerken vieren, zelfs in kleinere aantallen, geeft kans dat de gelovigen zich kunnen spreiden over meerdere plaatsen. Maar misschien is het omwille van alle maatregelen haalbaarder aanvankelijk slechts in één kerk te beginnen – de zondagskerk bv. – met indien nodig aldaar meerdere vieringen op het weekend. Vanaf 1 juli wordt het maximum aantal aanwezigen opgetrokken naar 200 personen. Dat geeft dan weer meer ruimte.

-De inschatting over hoeveel mensen zullen komen; dat is erg moeilijk, het Draaiboek spreekt van reservatie… Het lijkt ons niet gemakkelijk dit diocesaan te bepalen. Misschien is een centraal telefoonnummer (met voicemail of antwoordapparaat) nog het meest toegankelijk voor iedereen…

- Ook het aantal beschikbare voorgangers voor eucharistie en uitvaarten en andere actoren in de liturgie bepaalt mee hoeveel vieringen er concreet mogelijk is. Wanneer de publieke liturgie wordt hernomen, is de oproep aan eenieder om zijn taak op te nemen uiteraard groot. Toch beslist elkeen zelf of hij/zij deelneemt of niet. Wie ziek is of zich ziek voelt, neemt niet deel aan de liturgie en ziet af van zijn liturgische taak (zie Draaiboek II.6). Hierin moeten we elkaar helpen. Ook voor de oudere priesters en diakens, en hen die tot de risicogroepen behoren, dienen we bijzondere aandacht te hebben in verband met voorgaan, assisteren of concelebreren. Een gesprek met de pastoor of deken kan hen helpen onderscheiden wat voor henzelf en voor anderen het meest veilig is. De priesters en diakens ontvangen hierover nog een rondschrijven.

2.

Bij het verloop van de eucharistieviering (zie Draaiboek VI)

- In de sacristie is iedereen voorzien van mondmasker, de afstandsregel van 1,5 m kan daar immers niet gehandhaafd worden; iedereen wast/ontsmet grondig de handen; een aparte pateen met hosties voor de gelovigen wordt door de voorganger klaargemaakt en afgedekt op de credenstafel geplaatst – de voorganger zal ze ook zelf bij de offerande op het altaar plaatsen;

- Zie Draaiboek V 6,7,8 over de handelingen van lectoren, acolieten, diaken, cantor… Tot nader order kan er geen koorzang worden voorzien! De koorleden kunnen zich eventueel in de kerk verspreiden op de ‘gewone’ manier en zo bijdragen aan de liturgie.

- Zie Daaiboek VI B 4: slechts één persoon drinkt uit de kelk; dit betekent feitelijk dat concelebratie best te vermijden is (zie ook voorschriften van Rome in de Goede Week); het is zo al niet aangewezen met te veel personen op het priesterkoor aanwezig te zijn; indien concelebratie dan toch plaatsvindt, voorziet men een andere kelk voor de concelebrant.

- De uitreiking van de communie (zie Draaiboek VI B “uitreiking van de communie”) gebeurt door zo weinig mogelijk bedienaars van de communie. Dat helpt onder meer het algemene circulatieplan voor de communieprocessie. Het helpt de noodzakelijke voorbereiding (mondmasker op, handen ontsmetten) eenvoudiger te maken. Het verdient enige voorkeur om in deze bijzondere omstandigheden een “buitengewone bedienaar van de communie” aan te wijzen, die zich los van de voorgangersrol voldoende rustig en zorgvuldig hierop kan voorbereiden.

3.

Omtrent Doopselvieringen is het draaiboek eerder bondig (zie Draaiboek VII A).

-We richten enkel individuele doopselvieringen in. Reeds geplande gezamenlijke doopvieringen worden dus gesplitst in individuele doopselvieringen. Het is de bedoeling niet te veel verschillende families (komende van overal) met elkaar in contact te brengen. Om praktische redenen zullen deze doopsels allicht in dezelfde kerk, na elkaar doorgaan; denk dus aan enige tijd tussenin, zodat de families elkaar niet kruisen bij het binnen- en buitengaan. Uiteraard moet ook dan telkens nieuw doopwater voorzien worden (Draaiboek VII A 2).

-Aanraking wordt zo veel mogelijk vermeden; voorwerpen worden slechts door één persoon aangeraakt; handelingen worden niet vermenigvuldigd. Het kruisje aan de dopeling kan door de ouders (en anderen die in hetzelfde huis wonen) gegeven worden; handoplegging gebeurt zonder aanraking; de doopkaars hoeft maar door één persoon (peter) vastgenomen te worden; het ‘doopkleed’ van de parochie wordt niet gebruikt; de ‘effeta-ritus’, die op zich facultatief is, vervalt (zie Draaiboek VII A 1).

-een woord bij de rituelen wordt best vooraf – nog op voldoende afstand – gezegd, daarna volgt de handeling; bij het dopen zelf heeft de voorganger best het mondmasker aan (druppelinfectie); bij het zalven gebruikt hij een handschoen (zie Draaiboek VII A 3).

4.

Omtrent eerste communie en vormsel in het najaar rijzen nu al vragen over haalbaarheid ervan binnen het kader van het huidige Draaiboek. Laten we proberen niet vooruit te lopen. We blijven het afgesproken schema voor eind september-begin oktober aanhouden. Hopelijk is er tegen dan meer mogelijk. Hoe dan ook, er zullen tijdig verdere richtlijnen gegeven worden naargelang de omstandigheden en de mogelijkheden.

5.

Omtrent liturgie in openlucht voorziet het Draaiboek geen bijzondere richtlijnen.

-Het maximum aantal deelnemers in combinatie met de afstandsregel dient de richtlijnen van de overheid te volgen (vanaf 1 juli wordt het maximum aantal deelnemers 200 personen; zal men voor open lucht nog iets anders meedelen?) Op enkele plaatsen zijn daarom de geplande uitgebreide vieringen (met processie etc.) bij gelegenheid van O.L.V. Tenhemelopneming geschrapt en herleid tot een eenvoudige viering van het Hoogfeest van 15 augustus, zoals dit binnen het Draaiboek mogelijk is.

-De voorzorgsmaatregelen voor de liturgische handelingen zelf zijn dezelfde als binnen in het kerkgebouw. De afstandsregel van 1,5 meter zal gehandhaafd blijven. Het circulatieplan – in één richting bewegen – voor de communieprocessie zal ook buiten toegepast worden.

6.

Gaandeweg zullen er nog heel wat vragen opkomen of hindernissen opduiken. De dienst Pers en communicatie werkt aan een “FAQ corona” op www.bisdomhasselt.be. U zal daar binnenkort antwoorden vinden op veel gestelde vragen, of er zelf kunnen stellen. Voor ondersteuning kan u dezer dagen bovendien terecht bij het vicariaat parochies, vicariaat.parochies@bisdomhasselt.be of 011 28 84 49 alleszins in de voormiddag, ook op zaterdag); specifieke vragen vanuit de zorgpastoraal of vanuit de kerkfabrieken kan men best richten tot vicariaat.diaconie@bisdomhasselt.be of kerkfabrieken@bisdomhasselt.be

Om te besluiten. Het Draaiboek zegt van zichzelf: “dit is een dynamisch document, dat aangepast wordt op basis van voortschrijdende inzichten, sociaal overleg en concrete vragen vanuit het veld.” Zo dienen we ook deze aandachtspunten te beschouwen. Laten we met de nodige dosis realisme en vol vertrouwen deze nieuwe fase – publieke liturgische vieringen zijn weer toegelaten – voorbereiden en geleidelijk beginnen uit te bouwen, liturgie tot Gods eer en tot opbouw van de Kerk. Dank voor al de inzet!

Namens bisschop Patrick Hoogmartens en de bisschopsraad

Karel D’Huys

Vicaris generaal

Weldra opnieuw samen vieren in onze kerken

De Nationale Veiligheidsraad gaf vandaag groen licht voor de erkende erediensten in ons land om vanaf maandag 8 juni opnieuw te kunnen samenkomen om religieuze diensten te houden. We danken allen die ertoe hebben bijgedragen dat we na het lange wachten nu weldra weer samen kunnen vieren in onze kerken.

De veiligheidsmaatregelen die daarbij zullen gelden, afgesproken met en goedgekeurd door de overheid, zijn eind vorige week aan alle plaatselijke pastorale verantwoordelijken en kerkfabrieken bezorgd. Ze zijn ook online beschikbaar via de portaalwebsites Kerknet en Cathobel. De uitwerking ervan is in volle gang. De lokale verantwoordelijken beslissen wanneer zij helemaal klaar zijn om de vieringen te hernemen. De veiligheid en de gezondheid van eenieder staan altijd voorop.

In deze eerste fase van de opheffing van de lockdown voor erediensten is een van de belangrijkste maatregelen een maximum van 100 deelnemers per viering en 200 deelnemers vanaf 1 juli. Waar dit niet zal volstaan, stellen we voor aan te sluiten bij de weekendvieringen in andere kerken of tijdelijk ter plaatse meer vieringen te organiseren. In heel wat kerken kan men ook op weekdagen de eucharistie vieren.

Van harte ook een welgemeende uitdrukkelijke dank. Voor het begrip en het geduld om zolang niet samen kunnen vieren in de kerken; voor de alternatieven die creatief werden gezocht en gevonden via radio, tv en de vele livestreams die spontaan werden opgezet; voor het individuele gebed thuis, in de kerk, aan een veldkapelletje en op zovele andere plekken uitgesproken; voor het uitwisselen van gebeden en andere bemoedigende teksten; voor zoveel extra geestelijk voedsel dat werd aangeboden via Kerknet, Kerk en Leven, sociale media en andere kanalen; voor de zorg voor elkaar, uitgedrukt in o.a. een telefoontje, mailtje, kaartje, WhatsApp, bezoek op afstand, boodschappen doen voor elkaar en in alle andere hulp die we elkaar boden; en niet het minst voor het nabij zijn en blijven bij wie door het virus een dierbare verloor of ernstig ziek werd.

We konden vele weken niet samen vieren in onze kerken, maar onze diepe verbondenheid met elkaar zocht en vond vele andere wegen.

De bisschoppen van België

IPID – Brussel, woensdag 3 juni 2020

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 29.05.2020

Hervatting van de publieke liturgische vieringen

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Aan de leden team pastorale eenheid

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Aan de religieuze gemeenschappen

Beste,

Nog maar begin deze week werd via Mededelingen een document “Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus -25 mei 2020” rondgestuurd, met de vraag zich voor te bereiden op het moment dat “publieke liturgische vieringen” toegelaten zouden worden.

Zoals in het perscommuniqué van de Belgische bisschoppen te lezen staat, zal de Nationale Veiligheidsraad op woensdag 3 juni beslissen over het moment van toelating tot publieke liturgie aan de verschillende religies. Inmiddels is met de overheid het draaiboek doorgesproken waarin de richtlijnen gegeven worden opdat dit alles zo veilig mogelijk verloopt. Vanaf nu kunnen we dus voorbereidingen treffen met de “definitieve” richtlijn in de hand, steeds onder de voorwaarde van hetgeen de veiligheidsraad zal beslissen.

In bijlage vindt u het perscommuniqué van de Belgische bisschoppen omtrent de komende nieuwe fase.

In bijlage vindt u vooral het “Draaiboek van de katholieke Kerk bij hervatting van de publieke liturgische vieringen. Fase 1”, het protocol van de Belgische bisschoppen dat naast eigen voorstellen ook de wettelijke bepalingen en adviezen van de overheid omtrent de ‘exit-strategie erediensten’ bevat. Dit draaiboek vervangt onze nota van 25 mei in zijn geheel.

Het gedetailleerde draaiboek vraagt heel wat van de verantwoordelijken in parochie en federatie, in zorgpastoraal of religieuze gemeenschappen, maar het helpt ook om met gerust gemoed te kunnen zeggen: “We zijn goed bezig, we kunnen onze mensen op een veilige manier onthalen in de liturgie.”

Graag nu al enkele aandachtspunten vanuit het “Draaiboek”:

1.Elk team van de pastorale eenheid/federatieteam beslist over het of, wanneer en hoe herstarten in veilige omstandigheden. Vanaf dag 1 of een week later, zodra men ervoor klaar is? In alle kerken tegelijk of in enkele kerken eerst? De eucharistie in de week kan een goede “try-out” zijn voor de zondagsviering…

2.In “Deel IV algemene maatregelen” is er sprake van een verplichte oppervlakte per gelovige/pastores in de kerk en van een maximaal aantal mensen per gebouw, nog onder het voorbehoud van de ultieme beslissing veiligheidsraad. We vragen deze berekening nauwgezet te maken. De kerkfabriek kan hier zeker behulpzaam zijn, alsook de gegevens over het kerkgebouw in het kerkenbeleidsplan.

3.Onder “Deel VII specifieke vieringen” vindt u heel wat richtlijnen voor niet-eucharistische liturgie, sacramenten, uitvaarten en gezamenlijk gebed. Hieruit lichten we alvast twee aspecten:

• Huwelijken en uitvaarten kennen dan ook niet meer de beperking tot maximum 30 personen en vallen geheel onder de richtlijnen van het ‘draaiboek’.
• Doopsels zijn vanaf dan ook toegelaten. Het is niet zo uitgesproken in het draaiboek, maar bedoeld zijn wel individuele doopselvieringen. ‘Na ieder doopsel wordt het doopwater vernieuwd” stelt zich geen gezamenlijke doopviering voor. Voor nieuwe aanvragen is het dus duidelijk. Geplande gezamenlijke doopselvieringen worden dus best ‘omgedoopt’ tot individuele doopsels, wellicht na elkaar in dezelfde kerk; denk dan ook aan voldoende tijd tussen, zodat deze families elkaar niet kruisen bij het binnen- en buitengaan.

4.Bij de Mededelingen omtrent de Goede Week en Pasen werd als bijlage een liturgische suggestie meegegeven, uitgewerkt door ICL: Onthaal van de nieuwe paaskaars en zegening van het doopwater, bij gelegenheid van bv. de eerste publieke viering na coronatijd (https://www.kerknet.be/icl/artikel/onthaal-van-de-nieuwe-paaskaars-en-zegening-van-het-doopwater). Het is de gelegenheid om dit documentje terug bij de hand te nemen en van dit mooie symbool - “de verrezen Heer gaat voor ons uit” - een warm moment te maken, een welkom aan de gelovigen, een uiting van vertrouwen in de toekomst. In het kader van de richtlijnen in het draaiboek (“het wijwatervat wordt geledigd en afgedekt”) vragen we de voorziene ritus met het doopwater te schrappen.

5.Vanaf de datum van toelating voor publieke liturgie vervallen de bijzondere financiële afspraken die voor uitvaart en huwelijk in zeer beperkende omstandigheden werden gemaakt en gaan de gewone tarieven weer in voege. Alleen de bijzondere regelingen omtrent bijdragen voor gedachtenisvieringen voor personen overleden in de periode 13 maart tot gestelde datum blijven van kracht. Hierover zullen de pastores en de parochieboekhouders kortelings een nota vanuit de Rekendienst ontvangen.

6.Er zullen gaandeweg heel wat vragen opkomen of hindernissen opduiken. De dienst Pers en communicatie werkt aan een “FAQ corona” op www.bisdomhasselt.be. U zal daar binnenkort antwoorden vinden op veel gestelde vragen, of er zelf kunnen stellen. Voor ondersteuning kan u terecht bij het vicariaat parochies, (tel. 011 28 84 49 in de voormiddag, ook op zaterdag); voor specifieke vragen ook bij vicariaat diaconie of dienst kerkfabrieken.

Namens onze bisschop Patrick Hoogmartens en de bisschopsraad wensen we u oprecht te danken voor al de inzet tijdens de voorbije maanden van beperkingen. Corona is niet voorbij, zoveel is duidelijk. Het lijkt ons dat de gedachte ‘leven na corona’ geworden is: ‘leven met corona.’ Het mag ons niet ontmoedigen. In tegendeel, met zorg het liturgische leven heropstarten op een veilige manier is een ontzettend belangrijke bouwsteen om het leven van de pastorale eenheid/federatie en de plaatselijke gemeenschappen geleidelijk weer aan te wakkeren. Moeilijk en onwennig? Ongetwijfeld. Anders? Ja, maar ook een dankbare kans om met beide armen te ontvangen.

Gods goede Geest die we met Pinksteren vieren, moge ons alle helpen bij de opdracht en de stap waar we nu allen voor staan. Het moge ons en de gelovige gemeenschappen tot vreugde zijn!

Namens bisschop Patrick Hoogmartens en de bisschopsraad

Karel D’Huys

Vicaris generaal

2020-05-29 Draaiboek van de katholieke Kerk bij de hervatting van de publieke liturgische vieringen - Fase 1

29 mei 2020

Draaiboek van de katholieke Kerk

bij de hervatting van de publieke liturgische vieringen

Fase 1

Waarom dit draaiboek?

Vanaf de datum waarover de Nationale Veiligheidsraad beslist, kunnen opnieuw publieke liturgische plaatsvinden in de kerk, mits het volgen van dit draaiboek. Elk team van de pastorale eenheid beslist over het of, wanneer en hoe herstarten in veilige omstandigheden.

Dit draaiboek biedt het nodige houvast. Dit is een dynamisch document, dat aangepast wordt op basis van voortschrijdende inzichten, sociaal overleg en concrete vragen vanuit het veld. Het laat toe te controleren of men al aan alle aspecten van een herstart in zijn parochie gedacht heeft. Dit draaiboek kan ook helpen om te bepalen wat in de specifieke situatie van elke parochie mogelijk is.

Men moet eraan denken dat het verloop van elke viering ook implicaties kan hebben voor andere parochies en geloofsgemeenschappen. Gelovigen en priesters vieren namelijk eucharistie in verschillende parochies. Ook daarmee houdt dit draaiboek rekening. Het zet de neuzen in dezelfde richting, rekenend op de verantwoordelijkheid van de pastorale eenheden en de kerkfabrieken.

Kerken van abdijen en kloosters die voor iedereen toegankelijk zijn, kunnen zich op dit draaiboek baseren.

Timing exitstrategie erediensten

Er kan alleen herstart worden als dat op een voldoende veilige manier kan. Als alle voorwaarden in verband met veiligheid nageleefd kunnen worden, kunnen vieringen hervat worden. Is dat niet haalbaar dan kan men ook op een latere datum de vieringen hervatten.

Algemene uitgangspunten

1. gezondheid en veiligheid van iedereen die naar de kerk komt, staan voorop

Een nulrisico bestaat niet, dat is ook zo in niet-coronatijd. Maar zonder voldoende ruime medische garanties herstarten de vieringen niet. Dit draaiboek is opgesteld in samenspraak met en op advies van de experts die de globale exitstrategie bepalen. Elke heropstart zal gepaard gaan met het nemen van een aantal noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.

Ook de mentale gezondheid van iedereen die naar de kerk komt, wordt niet uit het oog verloren. Ondanks de overmachtssituatie, die angst en onzekerheid creëert, willen wij zorgen voor individuele en collectieve spirituele bijstand. Dat is een bijzondere uitdaging. Eenieder die zich ervoor inzet, verdient waardering en ondersteuning.

1. Het team van de pastorale eenheid is de eerste regisseur voor het concrete verloop van de vieringen en kan rekenen op de ondersteuning van HET BISDOM en de bisschoppenconferentie

Ook in coronatijd zijn de teams van de pastorale eenheid in overleg met de kerkfabrieken het best geplaatst om de vieringen in goede banen te leiden en snel te ageren op verschillende omstandigheden. Meer dan ooit geldt dus het vertrouwen in hun professionaliteit.

1. Het team van de pastorale eenheid beslist waar en wanneer vieringen heropgestart worden.
2. De vieringen worden alleen herstart als dat op een voldoende veilige en haalbare manier kan.
3. De veiligheid van iedereen die naar de kerk komt, is een basisvoorwaarde bij de heropstart van de vieringen. Men voorziet maatregelen voor de fysieke veiligheid én voor het mentale welbevinden.
4. De ambitie is een zo veilig mogelijke kerkomgeving, waarbij geprobeerd wordt het risico op besmetting maximaal in te dijken.
5. Social distancing (het bewaren van voldoende afstand in het sociale verkeer) blijft op elk ogenblik gehandhaafd.
6. Zieke pastores en gelovigen moeten thuisblijven. De symptomen van het coranavirus variëren van milde tot ernstige luchtwegaandoeningen met koorts, hoesten en ademhalingsmoeilijkheden. Voor meer info: https://www.info-coronavirus.be/
7. Het gebruik van mondmaskers voor pastores en gelovigen voor en na de vieringen wordt sterk aangeraden.
8. Adviezen voor HET TEAM VAN DE PASTORALE EENHEID/het PAROCHIETEAM
9. Plan - met inachtneming van de veiligheidsregels - zo vlug mogelijk een overleg met het team van de pastorale eenheid om de beslissing te nemen en de concrete toepassingen van dit draaiboek te bespreken.
10. Overleg met de kerkfabriek over de aankoop van de nodige producten.
11. Volgens de wet worden deze kosten gedragen door de kerkfabriek.
12. Bepaal samen hoeveel mensen aan de eucharistie kunnen deelnemen en zoek een methode om deze beperking mee te delen en uit te voeren. Waarschijnlijk is daarvoor een reservatiesysteem nodig.
13. Het parochieteam kiest enkele mensen die voor een ordedienst kunnen zorgen en geeft hen een duidelijk zichtbaar hesje of een teken waaraan de mensen hen meteen kunnen herkennen als ordedienst.
14. Zorg voor een regelmatig overleg met het team om te weten wat er leeft binnen de kerk.
15. Maak duidelijke afspraken met derden: schoonmaak, leverancier, ondersteuningsnetwerken …
16. Communiceer tijdig aan de gelovigen hoe de heropstart in de parochie zal verlopen en wat de Kerk doet om ervoor te zorgen dat dit in veilige omstandigheden gebeurt.
17. Plan na de eerste viering een teamvergadering om het verloop van de vieringen te evalueren en waar nodig bij te stellen.

Concrete organisatie van de vieringen

IV. Algemene Maatregelen

1. Bewaar zoveel mogelijk afstand waarbij de minimumafstand tussen personen in het kader van de social distancing 1,50 meter bedraagt.
2. De verplichte oppervlakte per gelovige/pastores in de kerk:

• Minimaal 10 m² per gelovige
• Afstand van minstens 3 meter tussen pastores en gelovigen
• Er geldt een maximumaantal van 100 aanwezigen per kerkgebouw
  • Het maximumaantal toegelaten aanwezigen wordt geafficheerd aan de ingang van de kerk en gecommuniceerd via de gebruikelijke kanalen (Kerk & leven /Kerknet)
  • De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat de maximumcapaciteit niet overschreden wordt.

1. Het gebruik van een mondmasker voor en na het betreden van het kerkgebouw wordt aangeraden.
2. Respect voor de algemene voorzorgsmaatregelen zoals handhygiëne …

V. De herinrichting van het kerkgebouw

1. Indien mogelijk: 1 deur als ingang en een andere deur als uitgang.
2. Laat de in- en uitgang van het kerkgebouw openstaan voor en na afloop van de viering om de ventilatie te verbeteren en het contact met deuren en klinken te beperken.
3. Het wijwatervat aan de ingang wordt afgedekt of onbruikbaar gemaakt.
4. Alle stoelen zijn vooraf ontsmet.
5. De socialdistancingafstand van 1,50 meter wordt gegarandeerd door in het publieke deel één bestaande stoelenrij ontoegankelijk te maken (fysieke barrière, verbodsbord of lint) of de rijen zo te (her)schikken dat die afstand wordt gerespecteerd.
6. Ieder voorwerp wordt slechts door 1 persoon aangeraakt bv.:

• één lector per ambo en per microfoon
• acolieten dragen elk een kaars
• een diaken die het Evangelie leest, geeft het boek niet door aan de voorganger
• de voorganger haalt zelf de kelk en de hosties op de credenstafel (waarop de benodigdheden voor de eucharistieviering gereedgelegd worden).

1. De afstand tussen de cantors en de gelovigen bedraagt 5 (vijf) meter.
2. Tot nader order kan geen koorzang worden voorzien.
3. Grote zorg moet worden besteed aan het reinigen en wassen van gebruikte voorwerpen: altaardoek, kelkdoekje, kelk …

VI. Concreet verloop van de vieringen

1. Voor de aanvang van de vieringen
2. Laat gelovigen gezin per gezin (mensen die onder eenzelfde dak wonen) de kerk binnentreden en zo nodig even buiten wachten op een veilige afstand van elkaar.
3. De ordedienst van de parochie zorgt ervoor dat er geen samenscholing ontstaat bij de ingang van de kerk.
4. De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat de maximumcapaciteit niet overschreden wordt.
5. Bij ingang van kerk en sacristie: alcoholgel beschikbaar stellen. Ieder die de kerk binnengaat, ontsmet de handen.
6. Voer eenrichtingsverkeer in om bezoekers via een routeplan in en uit de kerk te begeleiden. Indien eenrichtingsverkeer niet mogelijk is, werk dan met voorrangsregels.
7. Gelovigen nemen plaats in de kerk op zo’n manier dat eerst de plaatsen het verst van de ingang worden ingenomen en verlaten de kerk waarbij wie het dichtst bij de uitgang zit, eerst vertrekt.
8. De aanwezigen worden erop gewezen dat mensen die onder eenzelfde dak wonen naast elkaar kunnen zitten. Mensen die niet onder eenzelfde dak wonen moeten telkens links en rechts van hun zitplaats (de afstand van) minstens twee stoelen onbezet houden.
9. Geen zangboeken, misboekjes, gebedenboekjes voor meermaals gebruik.
10. Intentieboeken worden weggenomen uit de kerk.
11. Wel kan een blaadje voor eenmalig gebruik gedrukt worden. Het wordt vooraf op de stoel gelegd of veilig uitgedeeld. Na de viering wordt het mee naar huis genomen of in een doos gedeponeerd en vernietigd.
12. Tijdens de vieringen
13. Geen collectes, wel mogelijkheid om bijdrage te deponeren achter in de kerk.
14. Geen handen geven bij het Onzevader aan mensen die niet onder eenzelfde dak wonen.
15. Geen handdruk, kus of andere aanraking bij vredeswens tussen mensen die niet onder één dak wonen.
16. Slechts één persoon drinkt uit de kelk.

Uitreiking van de Communie

1. Zo weinig mogelijk bedienaars van de communie.
2. De celebrant laat de vrijheid door uit te nodigen tot een geestelijke communie of individuele communie-uitreiking.
3. De celebrant zegt één keer: Het Lichaam van Christus. De communicant zegt binnensmonds: Amen.
4. In geval van individuele communie-uitreiking gelden volgende regels:
• De ordedienst van de parochie staat in voor het veilige verloop van de communie.
• Diegene die de communie uitreikt, ontsmet de handen en draagt een mondmasker.
• Uitreiker en communicant houden ruim afstand door armen ver uit te strekken.
• Uitreiker laat hostie eerbiedig vallen in de uitgestrekte hand van de communicant (zonder hand van communicant te raken).
• De communie-uitreiking op de tong is niet toegelaten.
• De aanwezigen gaan naar voor in één rij per gang en keren terug via een andere gang. Ze respecteren altijd de voorgeschreven afstand van 1,50 m .
• Als de afstand van 1,50 m niet kan gerespecteerd worden, gaan ook personen die niet wensen te communiceren in de rij mee en keren met dezelfde rij terug naar hun plaats zodat iedereen opnieuw dezelfde plaats inneemt.
1. Na de vieringen
2. De ordedienst van de parochie ziet erop toe dat samenscholingen in en buiten het kerkgebouw worden vermeden.
3. Er is geen persoonlijke begroeting van de gelovigen door de celebrant aan de uitgang van het kerkgebouw.

VII. Specifieke vieringen

1. Doopsels
2. Slechts één persoon raakt een voorwerp aan; weglaten van alles wat ouders, peter en meter en de bedienaar samen aanraken (kruisje geven, doopkaars, witte doopkleed).
3. Telkens nieuw doopwater voorzien.
4. Zalving met handschoen aan.
5. Biecht
6. Is mogelijk in de kerk, niet in de biechtstoel (want onvoldoende afstand), maar op gewone

stoelen op 1,5m afstand.

1. Handoplegging vanop afstand zonder aan te raken.

1. Huwelijken
2. Geen gelukwensen met kus of handdruk
3. Ziekenzalving
4. Waar medisch toegelaten en zonder gemeenschap.
5. De priester ontsmet zijn handen met gel voor en na de zalving.
6. Binnen een woon- en zorgcentrum worden de geldende huisregels gerespecteerd.
7. Getijdengebed en Rozenhoedje

De vespers en het rozenhoedje kunnen gebeden worden in een kerk als de algemeen geldende regels gerespecteerd worden, met name de social distancing en het maximum aantal aanwezigen.

1. Uitvaarten
2. Geen deelneming in rouw met handdruk.
3. Geen offergang met aanraking van kruis of pateen.
4. Gedachtenisprentjes worden met handschoenen uitgedeeld of ter beschikking gelegd.

VIII. Onderhoud van het kerkgebouw

1. Algemeen
2. Regelmatig reinigen (water en zeep) van meubilair, onderhoudsmachines en toestellen
   • Banken of stoelen: na elke viering.

- Machines, toestellen, instrumenten: na viering en na elk gebruik.

1. Specifieke aandacht voor alles wat kan worden aangeraakt met de handen: klinken (laat deuren zo veel mogelijk openstaan), schakelaars, kranen, wc-spoelingen, wc-deksels, trapleuningen …
2. Besteed aandacht aan het reinigen van bedieningsschermen van machines/toestellen of voorzie alternatieve wijzen van bediening (bv. een touchscreenpen).
3. Desinfecteren is alleen nodig bij vermoeden van infecties. Met bleekwater/ethanol (gebruik de correcte verhoudingen!).
4. Vermijd gebruik van stofzuigers.
5. Was textiel minimaal op 60° en bij voorkeur op 90° graden.
6. Adviezen voor de ventilatie

Algemene regel: verhoog de ventilatie (zo veel mogelijk verse lucht).

Het is raadzaam de luchtverversingssnelheid te verhogen en zo veel mogelijk buitenlucht aan te voeren, hetzij door middel van natuurlijke ventilatie, hetzij door middel van mechanische ventilatie, afhankelijk van de infrastructuur. Bij gebruik van mechanische ventilatiesystemen is het onderhoud van kunstmatige ventilatiesystemen volgens de instructies van de fabrikant, met name wat de reiniging en vervanging van de filters betreft, van essentieel belang.

IX. Communicatie t.a.v. de gelovigen

1. Individueel kerkbezoek en bezoek aan bedevaartplaatsen

- Kerkbezoek is mogelijk doorheen de dag (buiten de uren van de diensten).

- De minimumafstand van 1,5 meter wordt gerespecteerd.

2. Communiceer duidelijk en zo snel als mogelijk voor de heropstart naar gelovigen in samenspraak met Kerk & Leven en Kerknet

Affiches: download de affiches over het coronavirus. Ze is beschikbaar in verschillende talen. Of download de affiche van AZG.

De meest actuele instructies zijn te vinden op de website Sciensano.

De Bisschoppenconferentie van België

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 27.05.2020

Veilig samenkomen voor pastoraal overleg in beperkte groep

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten, aan de dekenale secretarissen

Aan de leden team pastorale eenheid

Aan de kerkraden en centrale kerkbesturen

Beste,

Met veel zorg hebben jullie tot op vandaag mensen bijgestaan als naaste, als broer of zus. Dat was niet gemakkelijk tijdens de coronacrisis. De veiligheidsvoorschriften legden ons heel wat beperkingen op. Dank u wel voor jullie goede werk.

In afwachting van een beslissing van de Nationale Veiligheidsraad over de mogelijkheden van liturgische of grotere pastorale activiteiten vanaf de zogenoemde derde fase en in voorbereiding daarvan dienen we in overleg te gaan. Sinds bedrijven en winkels open zijn, en mensen in kleine bubbels kunnen samenkomen – altijd met in achtneming van de veiligheidsvoorschriften - kunnen beperkte pastorale activiteiten stilletjes aan opstarten zoals open houden van het plaatselijk secretariaat, kleine vergaderingen, enz.

Met dit schrijven willen we u helpen om deze bijeenkomsten zo veilig mogelijk te organiseren. We vertrouwen erop dat jullie de basisregels (1.5 m afstand, handhygiëne, mondmasker waar nodig bij binnen- en buitengaan en bij het kruisen van anderen) respecteren. We geven u tips in drie etappes: 1) Jouw locatie coronaproof, 2) Jouw bijeenkomst coronaproof, 3) Goede communicatie.

1. Jouw locatie coronaproof

Hieronder vind je aandachtspunten om de secretariaatsplek of de vergaderplek zodanig in te richten dat de veiligheid van jouw bezoekers verzekerd is.

• Onderzoek de mogelijkheden van jouw gebouw.
  • Zullen bezoekers gebruik maken van de trap? Voorzie eenrichtingsverkeer waarbij dalend verkeer voorrang heeft.
  • Kies een voldoende grote ruimte zodat je de fysieke afstand van 1,5m kunt respecteren.
  • ls dat niet kan, bv. in het secretariaat, overweeg om in een grotere ruimte het secretariaat open te houden of zorg voor een scherm van plexiglas.
  • Toiletten zijn eigenlijk een probleem. Je zou ze in principe moeten afsluiten, ontmoedig toiletgebruik. Dit kan niet altijd. Daarom toch proberen ze heel geregeld met geschikte producten te poetsen.
• Bekijk de circulatie in zijn geheel om de fysieke afstand te garanderen.
• Misschien kunnen mensen via een andere deur de ruimte verlaten of duid je met pijlen de looprichting aan.
• Hang instructies uit aan de ingang. Maak daarvoor gebruik van affiches o.a. corona, 1.5m, handhygiëne, hoest- en nieshygiëne, via https://www.info-coronavirus.be/en/translation/
• Verlucht de ruimte. Doe dit zeker voor en na de bijeenkomst. Vermijd tocht( bv. individuele ventilatoren) tijdens de bijeenkomst want dan verspreid je ook virussen. Als je airconditioning hebt, zie erop toe dat deze tijdig gereinigd wordt.
• Laat deuren die niet gesloten moeten blijven om veiligheidsredenen tijdens de openingsuren zoveel mogelijk openstaan om veelvuldig aanraken te vermijden.
• Poets de handcontactpunten (stoelen, tafelblad…) zo vaak als mogelijk en zeker na elke vergadering. Gebruik hiervoor een allesreiniger.

1. Jouw bijeenkomst coronaproof

Hier tref je aandachtspunten voor de momenten dat er volk(bezoek) over de vloer komt.

• beperk het aantal deelnemers en beperk de tijdsduur.
  • Zo garandeer je de 1.5m veiligheidsafstand
  • Zo vermijd je een opstapeling van virusdeeltjes
• Maak het mogelijk dat mensen bij het binnen komen hun handen wassen en drogen met eenmalig te gebruiken handdoeken (van papier en dus weg te gooien in een eenvoudig af te sluiten vuilnisbak.ls dat niet kan, voorzie dan desinfecterende handgel.
• Leg documenten klaar (agenda, vergaderstukken)
  • Zo weet iedereen waar hij/zij kan gaan zitten
  • Je vermijdt besmettingsgevaar doordat papieren niet worden doorgegeven.
• Drank/versnaperingen beter helemaal weglaten; eventueel individuele flesjes water (of zelf meegebracht drankje) + wegwerpbeker; in geval toch “koffiebar” om beurt handen ontsmetten + koffie tappen…

1. Goede communicatie

Vraag uw bezoekers het volgende in acht nemen en laat dit op voor hand weten per e-mail:

• Vooraf
  • Was je handen voor vertrek thuis 20 seconden met water en zeep.
  • Maak thuis nog gebruik van het toilet. Wij kunnen niet garanderen dat de toiletten in de vergaderlocatie coronavrij zijn. Wij raden overigens aan geen gebruik te maken van de toiletten tijdens je bezoek.
  • Was je handen opnieuw na de bijeenkomst voor dat je terug naar huis gaat
• Kom alléén naar de vergadering. Zo verzeker je de afstand van 1.5m. Neem daarom ook niet iemand uit een ander gezin/bubbel mee in de auto.
• Neem je eigen schrijfgerief mee, zo beperken we het aanraken hiervan door verschillende personen van hetzelfde oppervlak.
• Wil je een drankje, neem het dan mee. We schenken liever geen drank om veiligheidsredenen.
• Wees stipt op tijd aan de vergaderlocatie. Zo vermijd je rijvorming aan de deur etc.
• Respecteer 1.5m ook bij het betreden van de vergaderruimte; gebruik eventueel je mondmasker
• Als je ziek bent (koorts, hoesten etc.) verontschuldig je dan en kom niet naar de bijeenkomst.

Namens het vicariaat parochies

Karel D’Huys, vicaris-generaal

2020-05-25 Opvolgingen maatregelen ter inperking van het coronavirus

Opvolgingen maatregelen ter inperking van het coronavirus 25 mei 2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en pastores in de zorg

Aan de leden Team Pastorale Eenheid

Aan de religieuze gemeenschappen

Aan de leden van kerkraden en Centraal kerkbestuur

Werkdocument ter voorbereiding van “publieke liturgie” coronaveilig

Ter inleiding

Velen hopen er op en kijken er naar uit om binnen enkele weken terug samen te komen om publiek de liturgie en de eucharistie te vieren. Zoals u weet zijn de bisschoppenconferentie en de ministers hierover in gesprek. We kunnen niet vooruitlopen op wanneer juist vieringen zullen toegelaten zijn, en we hebben ook nog geen details over de precieze voorwaarden, maar enkele nu al gekende elementen zullen zeker een rol spelen.

Het is belangrijk niet te wachten met de voorbereiding tot op het laatste moment. Hier volgen enkele praktische aanzetten voor die elementen waarvan wij nu inschatten dat ze van belang zullen zijn voor de heropening van onze kerken voor publieke liturgie. Aan de hand hiervan kunnen de pastorale eenheden/federaties zich organiseren om zo goed mogelijk voorbereid te zijn voor het moment dat publieke liturgie mogelijk zal zijn. Het spreekt voor zich dat hetgeen volgt voor het bisdom Hasselt uiteindelijk ingepast dient te worden in de regels die worden bepaald vanuit het overleg tussen de nationale veiligheidsraad en de bisschoppenconferentie.

1. Een gedeelde verantwoordelijkheid

Het team van de pastorale eenheid of - waar nog geen pastorale eenheid gedecreteerd is - de pastoor en het federatieteam is bevoegd voor de organisatie van de liturgie in de verschillende parochiekerken. Of er liturgie gevierd wordt in een bepaalde kerk, wanneer dat zal zijn en welke liturgie er gevierd wordt, wordt dus door hen beslist in goed overleg met de verschillende pastores, voorgangers en plaatselijke geloofskernen.

De kerkraad is voor elk van haar kerken bevoegd voor de veiligheid van/in het kerkgebouw en verantwoordelijk voor de materiële ondersteuning van de liturgie. De aankoop van ontsmettingsmiddelen en eventuele andere benodigdheden en de organisatie van het correcte naleven van de regels die worden opgelegd door de nationale veiligheidsraad en de bisschoppenconferentie, is hun verantwoordelijkheid.

Het is noodzakelijk dat het team/de pastoor en de verschillende kerkraden op korte termijn met elkaar overleggen (digitaal, telefonisch, ook lijfelijk mits voldoende afstand houden) over enkele voorbereidingen die al kunnen getroffen worden. Zo hopen we te vermijden dat vieringen niet kunnen doorgaan omdat er geen tijd meer is om alles in orde te brengen of omdat er op het laatst onduidelijkheid ontstaat wie waarvoor moe(s)t zorgen.

1. Binnen het kader van de algemeen geldende regels van de nationale veiligheidsraad

De algemeen geldende regels van de nationale veiligheidsraad en de eventuele verordeningen van de plaatselijke burgerlijke overheid zijn onverminderd geldig.

Dit betekent bijvoorbeeld dat je niet naar de kerk komt wanneer je koorts hebt of je verkouden voelt, dat je geen andere mensen in je auto kan meenemen om hen naar de kerk te brengen, dat op bepaalde plaatsen mondmaskers aangeraden zijn en op specifieke plaatsen zelfs verplicht…

In de communicatie vanuit de pastorale eenheid / parochie mogen deze elementen niet vergeten worden.

3. Praktische aanzetten voor veilige en verantwoorde liturgie

3.1. Algemeen​

Aankondigen maatregelen

Alle maatregelen die je afspreekt moeten ook gecommuniceerd worden naar al wie komt deelnemen aan de eredienst. Afficheer ze heel duidelijk aan de ingang (buiten en binnen), bespreek welke maatregelen ook op een andere plek moeten aangeduid worden (vb. indien vereist wordt voor allen handen te ontsmetten vóór de communie, kan vooraan bij het ontsmettingsmiddel terug geafficheerd worden). Werk bij voorkeur met duidelijke symbolen en niet enkel met lange teksten (die mensen toch niet kunnen lezen wanneer ze binnen komen). Zet ze te zijner tijd ook in het parochieblad. Ze afdrukken en uitdelen is geen goed idee.

Paaskuis

In vele kerken is het de gewoonte om kort voor Pasen een grote kuisbeurt voor de kerk te organiseren. Die is nu vaak weggevallen. Het is nu de ideale gelegenheid om voor de heropening onze kerken grondig aan te pakken met water en zeep.

Boekjes

Hoe minder oppervlakken mensen moeten aanraken, hoe beter. Het zal niet toegelaten zijn om zangboekjes, flyers, folders, blaadjes of wat dan ook uit te delen en van hand tot hand te laten gaan. We vragen u uitdrukkelijk ze weg te nemen uit de kerk. Het heeft geen zin rekken met zangboeken te laten staan en er een blaadje bij te hangen dat ze niet mogen gebruikt worden.

Wijwater

wijwatervaten blijven tot nader order ongebruikt.

Sanitair

Sanitair in de kerk is een moeilijke aangelegenheid. Het is aan te raden het sanitair volledig af te sluiten. Waar dit niet haalbaar is, moet er iemand verantwoordelijk zijn voor het systematisch ontsmetten van zitting, kranen, deurklinken. Daarvoor moet het juiste materiaal voorhanden zijn

3.2. Circulatieplan

Bekijk grondig waar en hoe mensen kunnen binnenkomen in de kerk, hoe ze naar hun stoel kunnen gaan, hoe de circulatie verloopt bij de communiegang, waar en hoe ze terug buiten gaan. Om zoveel mogelijk afstand te kunnen bewaren, maak je best een verschil tussen ingang(en) en uitgang(en). Hou ook rekening met de afstand tussen mensen die op hun stoel zitten en de rij die hen passeert voor bijvoorbeeld de communie. In sommige kerken betekent dit wellicht dat er maar 1 aanschuifrij kan worden opgesteld waar er normaal 2 plaatsen van bedeling zijn.

Zorg voor duidelijke signalisatie. Enkele pijlen of stickers zullen wellicht volstaan.

3.3. Hygiënemaatregelen

Wellicht moeten mensen die de kerk binnenkomen hun handen kunnen ontsmetten. Zorg voor voldoende ontsmettingsmogelijkheden op een duidelijk zichtbare manier (vb.: 2 losse tafels met busjes ontsmettingsgel of een dispenser op paal) bij elke ingang. (Zorg voor bijkomend ontsmettingsmateriaal in geval bijvoorbeeld iedereen voorgeschreven wordt dat ieder die te communie gaat zijn handen moet ontsmetten). Zorg bij voorkeur voor snel drogende handgel, zeker bij de communiegang. Vergeet niet dat ook voorgangers, misdienaars, lectoren… materiaal nodig hebben om hun handen te ontsmetten.

Ontsmettingsmiddelen kan u vinden bij de plaatselijke apotheek. Een aantal firma’s hebben zich ook toegelegd op ontsmettingsmiddelen en dispensers. Men kan eventueel een samen-aankoop overwegen tussen kerkraden en gemeente…

3.4. Afstandsmaatregelen

Steeds 1,5m afstand houden van elkaar zal wellicht nog een hele tijd verplicht blijven. Denk er over na, en duid goed aan in het kerkgebouw hoe je daarvoor zal zorgen.

Zitplaatsen

Welke mogelijkheden zijn er, aangepast aan het kerkgebouw? Zet je de stoelen 1,5 m uit elkaar en haal je het teveel aan stoelen uit de kerk? Of plak je naast elke stoel waarop iemand mag zitten 3 stoelen af? Plak je om de andere rij stoelen helemaal af? Keer je de stoelen tussenin om? Kies je voor en recht of een zigzag patroon? Zet je alle stoelen in de zijbeuken tegen elkaar en haal je enkel het toegelaten aantal stoelen terug naar de middenbeuk? In een kleinere kerk organiseer je mogelijk voor elke rij stoelen een ingang aan de ene kant en uitgang aan de andere kant, dus geen middengang. Als je (vaste) banken hebt in de kerk, moeten er wellicht rijen banken afgeplakt worden, zodat mensen elkaar niet kruisen…

Aanschuiven

Duid je in de midden- en zijgangen op één of andere manier aan wat 1,5m is, voor wanneer mensen aanschuiven bij communie of offergang? (Je kan hiervoor bijvoorbeeld vloerstickers aankopen of gekleurde tape). Zie ook hoger bij ‘circulatieplan’.

Vraag je gezinnen om de zitplaatsen te respecteren, of kunnen zij wel samen zitten? Hoe maak je dat duidelijk?

Zangkoren

Voor koren zullen wellicht specifieke afstandsregels gelden. (Volgens sommige informatiebronnen: voor mensen die voluit zingen wordt al gesproken over minimum 8 meter afstand! Dan wordt het moeilijk). Mogelijk met een cantor?

3.5. Voor de viering zelf

Hoe hartelijk we ook willen samenkomen om te vieren, we zullen in de eerste tijd geen handen kunnen geven tijdens het Onzevader en geen knuffels of handen geven bij de vredewens. We mogen natuurlijk wel enige creativiteit aan de dag leggen in de manier waarop we toch aan elkaar een teken van vrede kunnen geven, maar blijf er rekening mee houden dat we liturgie aan het vieren zijn…

Duid iemand (of enkele mensen) aan om alle maatregelen in goede banen te leiden. In het begin zal men er moeten op toezien dat mensen de regelgeving kennen en toepassen, dat ze hun weg vinden in de circulatieplannen, dat ze weten wat er van hen verwacht wordt. Het is altijd aangenamer voor mensen als ze daarin vriendelijk geholpen worden.

Het is voorlopig niet mogelijk om aansluitend aan de viering een gezellige koffiebabbel te organiseren. Ook napraten buiten aan de kerk kan niet zolang samenscholingen niet toegelaten zijn. Het is belangrijk dat de vierende gemeenschap daar in meegenomen wordt.

1. Besluit

We herhalen dat al deze praktische richtlijnen bedoeld zijn om nu in gezamenlijk overleg – teams en kerkraden – de nodige voorbereidingen te treffen voor de heropstart van zondagsliturgie en publieke liturgische vieringen. Veel zal uiteindelijk nog moeten getoetst worden aan de regels die zullen worden afgesproken tussen de Bisschoppenconferentie en de ministers.

We leven allen in de hoop dat wij als Rooms Katholieke Kerk in gelijke tred met de andere christelijke kerken – en met de andere religies - weer kunnen samenkomen, geroepen als we ons weten door onze God als zijn volk.

We zijn ervan overtuigd dat allen hun verantwoordelijkheid zullen opnemen om binnen de toegemeten beperkingen maar met de nodige creativiteit tot een aangename ontmoetingsplek en plek van liturgie vieren te komen, God ter ere en ons, mensen tot steun en genoegen. Velen snakken hiernaar.

Namens de bisschopsraad en bisschop Patrick Hoogmartens

Karel D’Huys,

vicaris-generaal

Hebt u hierbij nog vragen of bedenkingen, of kan u hierbij nog ondersteuning gebruiken?

Neem dan gerust contact met vicariaat.parochies@bisdomhasselt.be indien u ook een telefoonnummer achterlaat, kan u telefonisch bereikt worden (nuttig voor telewerkers).

Opvolging richtlijnen ter inperking van corona 15 mei 2020

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en pastores in de zorg

Aan de religieuze gemeenschappen,

We laten u graag het communiqué van de Belgische bisschoppen van 14 mei geworden, alsook in diezelfde lijn een aantal punten ter opvolging van de richtlijnen ter inperking van corona:

Exit lockdown religies wordt voorbereid

Belgische bisschoppen hebben draaiboek klaar

De erkende religies van ons land bereiden zich voor op het opheffen van de lockdown voor het samen kunnen vieren in de kerken, tempels, moskeeën en synagogen. Op vraag van de Federale Overheid werken ze momenteel een draaiboek uit waarin heel gedetailleerd wordt aangegeven hoe de vieringen dan zullen verlopen en welke beschermende maatregelen zullen worden genomen om een besmetting met het virus Covid-19 maximaal te voorkomen.

De Belgische bisschoppen hebben inmiddels hun ontwerp van protocol klaar voor de vieringen van de katholieke Kerk in ons land. Ze hebben hierover vandaag nog intern overlegd. Het draaiboek is opgesteld in samenwerking met virologische experten. Het wordt nu voorgelegd aan de Nationale Veiligheidsraad voor advies en goedkeuring.

Intussen ontvangen de bisschoppen heel wat vragen van gelovigen om opnieuw samen te kunnen vieren in de kerken. In hun ontmoetingen met de burgerlijke overheid en de experten die de regering adviseren, hebben de kerkleiders dat verlangen ook vertolkt. Tegelijk zijn ze zich ervan bewust dat de gezondheid en de veiligheid van iedereen die een kerk binnengaat absoluut prioritair zijn.

In afwachting van het opheffen van de lockdown voor religies, heeft de regering alvast beslist dat vanaf 18 mei dertig in de plaats van vijftien mensen kunnen deelnemen aan een huwelijk of een begrafenis. De mogelijkheid om in de kerken afscheid te nemen, is altijd gebleven.

Voor de doopsels geven de bisschoppen er de voorkeur aan de datum van de hervatting af te stemmen op de datum van de meer algemene opheffing van de lockdown.

De bisschoppen van België

14 05 2020

1.

Zoals het communiqué van de Belgische bisschoppen stelt, wordt intensief gewerkt aan de nodige afspraken met de overheid om de liturgie weer te kunnen vieren en het kerkelijk leven stilaan op te starten. Momenteel is de publieke liturgie – we denken dan in eerste instantie aan de zondagse eucharistieviering – vooralsnog niet toegelaten. Alle maatregelen zoals nog eens op een rijtje gezet in de mededeling van 16 april 2020 en herhaald op 3 mei blijven bijgevolg van toepassing, totdat er een andere boodschap komt.

2.

Ook met het nodige geduld waartoe we opgeroepen worden, kunnen we de komende periode intens geestelijk beleven.

Al op 26 maart schreef onze bisschop in zijn brief voor de Goede Week en Pasen: “Het wordt een bijzondere veertigdagentijd en Goede Week en Pasen. De Heer zal ons zegenen, ook door de bijzondere stilte van deze dagen. Pasen beleven we trouwens vijftig dagen lang, de paastijd door. Het wordt Pinksteren. We kunnen nu al met Maria en de leerlingen in het cenakel, biddend leren uitzien naar de gave van de Geest, teken van de Verrezen Heer in ons midden.”

Paus Franciscus en de bisschoppen roepen de gelovigen dan ook op om tijdens de pinksternoveen persoonlijk en in de huiskring trouw en eensgezind te bidden, zoals eertijds de elf apostelen met de Moeder van Jezus in de bovenzaal (cf. Hnd. 1,14). Zie hierover meer op Kerknet:

https://www.kerknet.be/bisschoppenconferentie/artikel/met-maria-bidden-om-de-heilige-geest

Het begin en het einde van deze pinksternoveen worden in ons bisdom – dankzij een mooie samenwerking met TVL – op een bijzondere wijze gemarkeerd:

Op Hemelvaart kunt u op TVL om 10 uur de viering volgen vanuit de Sint-Quintinuskathedraal, voorgegaan door E.H. Ali Cornelissis, deken van Hasselt. In deze viering geven we extra aandacht aan de kinderen die in normale omstandigheden hun eerste communie zouden vieren.

Op Pinksteren om 10 uur gaat onze bisschop Mgr. Patrick Hoogmartens voor vanuit het bedevaartsoord Heppeneert, eveneens op TVL. Om 11 uur is er de eucharistieviering van Pinksteren in Eurovisie op VRT.

3.

We keren even terug naar de coronamaatregelen. Op twee domeinen is er vanuit de Nationale veiligheidsraad van 13 mei evolutie:

Voor uitvaartliturgie blijven de bestaande richtlijnen en de beschrijving van hoe de liturgie kan verlopen van kracht, behalve dat het maximumgetal aanwezigen (liturgische actoren en uitvaartverzorgers inbegrepen) vanaf 18 mei dus 30 personen is.

Vermits er verder geen publieke liturgische vieringen op zondag zijn toegelaten, blijft de financiële afspraak over de bijdrage van 80,00 euro voor de uitvaarten van kracht (zie mededeling 7 mei 2020).

Wat kerkelijke huwelijkssluiting betreft was al vanaf 11 mei toegelaten dat naast het koppel, hun getuigen en de bedienaar van de eredienst nu ook de ouders van het koppel bij de plechtigheid aanwezig kunnen zijn (zie Het Belgisch Staatsblad van 08.05.2020, Ed. 2, art. 5,6°). In onze richtlijnen (zie mededeling 16 april) hebben wij dit “canonieke huwelijkssluiting” genoemd en beschouwd als een zeer beperkt liturgisch gebeuren. Vanaf 18 mei mogen dus ook bij de huwelijksplechtigheid maximum 30 personen aanwezig zijn.

De huwelijkssluiting in een gebedsviering stelt geen specifiek probleem, mits opvolging van de gekende voorschriften omtrent sociale afstand, geen vredewens, de nodige hygiënische maatregelen omtrent ontsmetting etc.

We zijn van mening dat de planning van kerkelijke huwelijkssluiting – anders dan uitvaartliturgie – een bewuste keuze is; het gewone tarief voor de huwelijkssluiting blijft dan ook van toepassing.

Wat de viering van de eucharistie betreft, ook bij gelegenheid van het huwelijk of bij uitvaartliturgie, stellen we het volgende voor. Vermits de veiligheidsvoorschriften voor publieke liturgie en zondagseucharistie met de overheid nog in onderhandeling zijn, vieren we de eucharistie vooralsnog zoals nu mogelijk is: als private mis, in religieuze gemeenschappen in eigen kring, of bij uitzondering met het oog op publieke uitzending en met de voorschriften die daartoe bepaald werden: maximum 10 personen (allen inbegrepen) en achter gesloten deuren.

De ruimere aanwezigheid van 30 personen bij huwelijk of uitvaartliturgie maakt dat we veiligheidshalve afzien van de eucharistie bij deze gelegenheden. Hoe dan ook, bij uitzondering, geldt bovenop de gewone voorschriften: er wordt geen communie uitgedeeld, alleen de voorganger en – bij het huwelijk – het koppel dat huwt communiceren; er worden daarvoor twee kelken en twee hostieschalen voorzien.

Alvast een intense weg naar Hemelvaart en Pinksteren gewenst!

Namens de bisschopsraad en bisschop Patrick Hoogmartens

Karel D’Huys, vicaris-generaal

Opvolging richtlijnen ter inperking van coronavirus 7 mei 2020

Mensen nabij zijn in rouw, uitvaartliturgie en gedachtenisviering in en na coronatijd

In deze maanden en weken zijn vele mensen overleden, al dan niet door het coronavirus. De omstandigheden waarin velen gestorven zijn, vooral in rusthuizen en ziekenhuizen, waren voor naaste familieleden en vrienden heel moeilijk. En ook de beperkingen die gelden bij uitvaarten, hebben vele families als heel pijnlijk ervaren. Bovendien zet de maatregel om thuis te blijven, de eenzaamheid dikwijls op scherp; ook voor wie een geliefde verloren heeft in de tijd toen corona nog geen nieuws of realiteit was in ons land.

Daarom vinden we het - zoals velen van jullie - belangrijk dat we zorg dragen voor families of personen in onze parochies die in rouw zijn. Die zorg moet in het hart van onze aandacht staan.

Deze brief wil daartoe oproepen en versterken wat jullie al doen. Het gaat immers om werken van barmhartigheid: hen die treuren troosten en de doden begraven. Drie wegen kunnen we daarbij bewandelen: nabijheid in rouw, in reële uitvaartliturgie nu en in gedachtenisviering zodra die mogelijk is.

1. Aandacht voor personen in rouw.

Die aandacht gaat uit naar velen, ook naar families van wie de overledene niet in de kerk is gepasseerd. Zie hiervoor de suggesties vanuit onze diocesane diensten op de website van het bisdom: https://www.kerknet.be/bisdom-hasselt/informatie/afscheid-en-rouw-tijdens-corona.

1. Een kerkelijke uitvaart in de huidige context.

De ervaring leert dat de uitvaartliturgie diepe troost kan bieden, ook al gebeurt het nu noodgedwongen in kleine kring. Families zijn er heel dankbaar om. De dood van een geliefde creëert een ‘momentum’ voor het afscheid dat eenmalig is en dat je niet kunt herhalen. Van onze kant zijn ook wij dankbaar voor allen – priesters, diakens, leiders uitvaart, lectoren of kosters – die zich inzetten voor een zinvolle uitvaartliturgie in de kerk en/of het afscheidsgebed op de begraafplaats of het kerkhof.

Wat is er mogelijk?

Uitvaartliturgie in zeer beperkte kring in het kerkgebouw blijft in de huidige context de wenselijke vorm, maar enkel in aanwezigheid van maximaal 15 personen, met een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon. De verdere beschrijving van het verloop van de uitvaartliturgie in zeer beperkte kring blijft gelden, zie mededeling 19 maart 2020.

Afscheidsgebed op het kerkhof in open lucht is een mogelijk alternatief. Het verloop hiervan is eveneens beschreven in de mededeling van 19 maart 2020.

Sommige families stellen een “uitgestelde uitvaartliturgie” met asurne in het vooruitzicht voor een latere datum. We hebben begrip voor deze keuze, maar bevelen ze pastoraal gezien niet aan, gezien het belang voor de rouwverwerking van een afscheid nu - ook al is het in minimale vorm – en gezien we niet kunnen inschatten wanneer deze uitgestelde uitvaartliturgie kan gebeuren. Vermits door het uitstel stel deze uitvaartliturgie ook meer het karakter van gedachtenis achteraf zal krijgen, komen we hierop terug op het einde van het volgende deel.

1. De gedachtenisviering achteraf.

Al bij het begin van de coronamaatregelen werd deze weg ter sprake gebracht, ook door onze bisschop: “Wanneer de pandemie voorbij is, kunnen gedachtenisvieringen gehouden worden voor allen die zijn overleden in deze periode waarin de beperkende maatregelen gelden ter bestrijding van de corona-pandemie. Het is nog te vroeg om in te schatten wanneer, en in welke mate deze maatregelen worden opgeheven. (…) Toch is het goed de families in rouw en de christelijke gemeenschap een perspectief mee te geven voor wat achteraf kan gebeuren.”

Voor deze weg en dit perspectief willen we jullie een instrument aanbieden, een overzicht van noden en mogelijkheden die we met hulp van de dekens, hebben onderscheiden. Vanuit het luisteren naar de nood van families kunnen jullie ze voorstellen. Het idee is dat jullie ze in je achterhoofd hebben en vanuit het gesprek met de familie aangeven wat mogelijk is en wat zo nauw mogelijk aansluit bij haar verlangen. De focus ligt op de vraag: wat kan voor deze familie een hulp zijn? Dit kan ook gaan om families die jullie geen dienst gevraagd hebben bij het overlijden van hun familielid.

Merk op dat na verloop van tijd die behoefte ook kan veranderen. Gedachtenis kan ook met een zekere regelmaat plaatsvinden en families in de loop der jaren tot steun zijn, bv. in de vorm van een jaarmis.

Het volgende algemeen kader voor gedachtenisviering probeert een samenspel te zijn van verschillende noden en evenwichten:

• herinnering aan de persoon van overledene;
• het gezamenlijk kunnen rouwen met familie, vrienden, de christelijke gemeenschap;
• de mogelijkheden en draagkracht van de pastores en leiders uitvaart;
• de rol van de verantwoordelijken in de pastorale eenheden/federaties om te zien wat hiervan ter plaatse nodig en mogelijk is.

Wat schuingedrukt staat geeft modaliteiten aan waarop de herdenking of gedachtenis concreet kan gebeuren. Spreek in uw pastorale eenheid of federatie af op welke manier jullie die vier mogelijkheden concreet zullen maken.

1. Een gezamenlijk herdenkingsmoment voor de pastorale eenheid of federatie

Wanneer het publieke liturgische leven in de pastorale eenheid of federatie weer mogelijk is, kan er een uitdrukkelijk gezamenlijk moment van herdenking zijn van alle overledenen in de periode van pandemie.

Sommigen denken hierbij aan de ‘heropstart’ van het parochieleven, anderen aan kermismaandag, Kruisverheffing of Allerheiligen-Allerzielen, weer anderen willen gedachtenis en dank – o.m. voor de zorgverleners – bij elkaar brengen of zien het eventueel in het kielzog van een burgerlijk herdenkingsmoment. Het is best dit plaatselijk in te schatten.

Voor een aantal families zal zich aansluiten bij zo een herdenkingsmoment misschien volstaan, anderen zullen mogelijk vragen naar een uitdrukkelijker gedachtenisviering voor hun overledene.

1. Gedachtenis in de gemeenschap die op zondag eucharistie viert

In bepaalde eucharistievieringen op zondag of zaterdagavond worden de families die dit wensen uitgenodigd om samen met hun kennissenkring en de christelijke gemeenschap de overledenen van wie zij in moeilijke omstandigheden afscheid genomen hebben, te gedenken en voor hen te bidden.

In deze viering worden zij uitdrukkelijk onthaald en wordt ter intentie van hun overledene gebeden. Aan het einde van de eucharistieviering (eventueel erna wanneer het om één familie gaat) , klinkt een aangepast afscheidswoord aan alle betrokkenen. Men kan de kans bieden voor een groet aan de familie en eventuele overhandiging van een gedachtenisprentje.

1. Gedachtenis voor één overledene in de avond of overdag

Indien een aparte en uitgesproken persoonlijke viering gewenst is, kan de gemeenschap samenkomen voor de gedachtenis van één - of meerdere overledenen bv. van éénzelfde familie - op een weekdag in de avond.

Dit kan de geplande eucharistie zijn, waarbij het misformulier voor de overledenen een rol kan spelen; dit kan ook een gebedsviering zijn, naar analogie van de avondwake. Er is gelegenheid voor een afscheidswoord vanwege de familie, indien gewenst ook voor het uitdelen van gedachtenisprentjes en voor een groet aan de familie.

Sommige families zullen misschien denken aan een gedachtenisviering om 10.30 uur, op het gewone uur van de uitvaartliturgie, maandag – zaterdag.

Er is dan geen afscheidsliturgie (‘absoute’) vermits er geen kist of urne aanwezig is. Er is uiteraard ook gelegenheid voor een afscheidswoord vanwege de familie, eventueel voor het uitdelen van gedachtenisprentjes en voor een groet aan de familie.

1. Uitgestelde uitvaartliturgie in aanwezigheid van de asurn

Sommige families hebben gekozen om bij het overlijden van hun dierbare geen uitvaartliturgie of afscheidsgebed te vragen, maar deze te plannen – in aanwezigheid van de asurn – zodra dit mogelijk is, voluit na de beperkende maatregelen, of nog binnen een – weliswaar versoepelde – beperking van het aantal deelnemers.

Zodra publieke vieringen toegelaten zijn, kan een uitvaartliturgie met de urne van een overledene die tijdens de pandemie gestorven is. Vermits het om uitvaartliturgie gaat, wordt het gebruikelijke uur van 10.30 uur aangehouden. Toch vraagt het gedachteniskarakter van zo een ‘uitgesteld afscheid’ een bijzondere aandacht.

4.Liturgische suggesties

De interdiocesane commissie voor liturgie werkt aan liturgie voor gemeenschappelijke gedachtenisviering, gedachtenisviering voor één overledene, kort gebedsmoment op de begraafplaats (bv. na de zondagse eucharistie), uitgestelde uitvaart in woord- en gebedsdienst in aanwezigheid van de asurn. Dit zal binnenkort gepubliceerd worden via Kerknet.

Zie hiervoor (na publicatie) en voor verdere suggesties voor liturgie vanuit onze diocesane diensten de website van het bisdom: https://www.kerknet.be/bisdom-hasselt/informatie/afscheid-en-rouw-tijdens-corona.

5.Financiële bijdrage

Dit punt voegen we toe om ook op dit vlak helderheid te creëren voor de families en de parochies.

Deze financiële regeling geldt betreffende overlijdens vanaf 13 maart voor de hele periode dat coronamaatregelen van overheidswege slechts zeer beperkte uitvaartliturgie toelaat. Vanaf het ogenblik dat publieke liturgie op zondag toegelaten zal worden, en de zeer beperkende maatregelen voor uitvaartliturgie worden opgeheven, zullen de gebruikelijke tarieven opnieuw van toepassing zijn. Hiervan wordt u op dat moment uiteraard op de hoogte gebracht.

• Voor de uitvaartliturgie in zeer beperkte kring vervalt het gewone tarief. Er wordt een bijdrage van 80,00 euro gevraagd om tegemoet te komen aan de minimale kosten, te verdelen als volgt: koster 20 euro, organist (of parochie als er geen organist is) 20 euro, kerkfabriek 20 euro, voorganger 20 euro.

• Voor een afscheidsgebed op het kerkhof in open lucht wordt geen bijdrage gevraagd.

• Wanneer publieke liturgie toegestaan is: voor gedachtenisviering in de zondagse eucharistie – eventueel de eucharistie op weekdag – wordt geen bijdrage gevraagd. De omhaling zal de noodzakelijke kosten helpen dekken.

• Wanneer publieke liturgie toegestaan is: voor gedachtenisviering op aanvraag van de familie ingericht op een avond of voormiddag in de week, wordt een bijdrage van 80,00 euro gevraagd (160,00 euro indien er geen uitvaartliturgie in de kerk heeft plaatsgevonden voordien).

• Een uitgestelde uitvaartliturgie in aanwezigheid van de asurn na de periode van beperking – wanneer publieke liturgie toegestaan is - zal beschouwd worden als een uitvaartliturgie in gewone omstandigheden, met het gangbare tarief van 275,00 euro.

Namens de bisschopsraad en bisschop Patrick Hoogmartens

Karel D’Huys, vicaris-generaal

Opvolging richtlijnen ter inperking van het coronavirus 29 april 2020

Aan alle priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en pastores in de zorg

Aan de religieuze gemeenschappen

Dinsdag 28 april, werd via Kerknet het volgende communiqué vanwege de Belgische bisschoppen verspreid:

Belgische bisschoppen hopen spoedig opnieuw samen eucharistie te kunnen vieren in de kerken

De bisschoppen van België hebben vandaag, 28 april, via een videoconferentie vergaderd.

Centraal op de agenda stond de hervatting van de publieke eucharistie- en andere vieringen. De bisschoppen willen die graag spoedig kunnen hernemen en dat in overleg met de leiders van alle erkende erediensten in België, de federale en de gewestelijke overheden.

Ook voor de bisschoppen is het van groot belang dat er spoedig opnieuw "in persoon" kan deelgenomen worden aan de vieringen; een wens die ook heel wat gelovigen de voorbije weken en dagen hebben geuit. Maar In ieder geval moeten daarbij de officiële normen voor de bescherming van de gezondheid worden gerespecteerd.

De bisschoppen hebben hierover contacten met de verschillende regeringen van het land. Zij stellen voor dat de, hopelijk spoedige, hervatting van de eucharistievieringen gebeurt binnen het kader van het algemene plan tot geleidelijke opheffing van de lockdown, zoals dat door de Nationale Veiligheidsraad op 24 april is vastgelegd.

De bisschoppen van België

28 april 2020

De tot hiertoe in het bisdom Hasselt – en interdiocesaan – uitgevaardigde richtlijnen ter inperking van het coronavirus blijven over de datum van 3 mei heen van kracht. Zoveel is duidelijk uit de besluiten van de Nationale Veiligheidsraad van 24 april en het daar geschetste kader voor een plan tot geleidelijke opheffing van de bijzondere maatregelen. Vermits de overheid spreekt in termen van geleidelijke opheffing van maatregelen, is er ook door de bisschoppen geen nieuwe ‘einddatum’ vooruitgeschoven. Alles blijft zoals het nu is tot nader order voor onbepaalde duur, in het perspectief dat op gestelde momenten er één en ander wel weer mogelijk zal zijn.

Het genoemde overleg zal duidelijkheid brengen, zowel over een mogelijk tijdspad als over welke liturgische en pastorale activiteiten eventueel hervat kunnen worden en onder welke voorwaarden. Vanaf dat punt is het een kwestie van huiswerk op diocesaan en plaatselijk vlak om deze voorwaarden te creëren en stap voor stap het tijdspad te implementeren. Laten we alvast, met alle geduld dat nodig is, het verlangen naar liturgisch en eucharistisch samenkomen - zoals de bisschoppen het verwoorden - ook tot het onze maken.

Graag verwijs ik naar de oproep van Nationale Naaiactie, gisteren via Nieuwsbrief bisdom Hasselt verspreid, om mondmaskers te helpen maken en verdelen. Alle info, zie: https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/artikel/mondmaskers-verdelen-kerk-actie

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

2020-04-16 Opvolging richtlijnen ter inperking coronavirus

Hasselt, 16 april 2020

Aan de priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Aan de leden van de pastorale teams

Aan de religieuze gemeenschappen

Beste,

Uitgaande van de beslissingen in de veiligheidsraad die woensdag 15 april is samengekomen, kunnen we – in aansluiting bij het communiqué van de Belgische bisschoppen – bevestigen dat de gemaakte afspraken ter inperking van het coronavirus ook voor het bisdom Hasselt verlengd worden tot en met 3 mei. We volgen hierin – zoals de Kerk ook elders in de wereld doet – de maatregelen die de overheid uitvaardigt. Graag willen we u ook danken voor het nauwgezet opvolgen hiervan. We zetten alles nog eens op een rij.

De volgende richtlijnen blijven van kracht tot en met 3 mei 2020:

• Publieke liturgische samenkomsten blijven opgeschort. Dit betekent concreet dat er geen eucharistievieringen noch gebedsdiensten plaatsvinden, noch in de week, noch op zondag.
• We verwijzen de gelovigen voor de eucharistie op zondag bij voorkeur naar de programmatie die interdiocesaan wordt opgemaakt in samenspraak met Kerknet en VRT (+ Nederland). Alle info op www.kerknet.be en in het weekblad Kerk en Leven. Het is goed dit ook in uw gemeenschappen kenbaar te maken.
• Naast de private mis van de priester, kunnen in beperkte mate eucharistievieringen gehouden worden in functie van streaming via sociale media of lokale TV of radio. Voor deze initiatieven van streaming is toelating vanwege de bisschop vereist (contact vicaris parochies). Beperkt tot een maximum van 5 liturgische actoren en de nodige sociale distantie.
• Geplande misintenties suggereren we later te hernemen.
• Doopsels kunnen vooralsnog niet plaatsvinden. Zelfs met een zeer beperkte kring, is de sociale distantie niet haalbaar en blijft het besmettingsgevaar omwille van aanraking (zowel via water als chrisma) reëel.
• Canonieke huwelijkssluiting (slechts in aanwezigheid van bruidspaar, hun getuigen en de kerkelijke voorganger) is in principe mogelijk.
• Uitvaarten kunnen plaatsvinden enkel in zeer beperkte kring (15 personen), mits in acht name van voldoende afstand en hygiënemaatregelen. De afspraken rond vormgeving en financiële bijdrage blijven van kracht.
• Een ziekenzalving aan huis kan toegediend worden wanneer daar uitdrukkelijk om gevraagd wordt, mits de afstandsregels (slechts enkele mensen in de kamer) en de nodige hygiënische maatregelen (handen wassen voor en na zalving). Velen zullen ook troost en bemoediging vinden door een luisterend oor te bieden en samen een gebed te zeggen langs telefonische weg. Indien de oproep tot ziekenzalving de opgelegde quarantaine zou doorbreken (coronapatiënt of familielid in quarantaine), vragen we vooraf de huisarts te raadplegen omtrent wat mogelijk is. In de context van een rusthuis of instelling worden de regels die daar gelden, gevolgd.
• De kerkgebouwen kunnen open blijven voor persoonlijk gebed en bezinning. De wijwatervaten blijven leeg.
• Vieringen in religieuze gemeenschappen kunnen eventueel plaatsvinden voor de gemeenschap zelf, niet voor buitenstaanders.
• De ziekencommunie aan huis in de parochie blijft opgeschort, behalve in bijzondere omstandigheden. Aandacht voor de zieken en de eenzamen moet er beslist blijven, maar dan langs andere wegen.
• Voor alle pastorale bijeenkomsten volgen we de voorschriften van de overheid, geen groepen samenbrengen, beperkt samenkomen voor essentiële doelen, met sociale distantie.
• Vormsel en Eerste communie zijn verdaagd tot in september-oktober. Men brengt de families op de hoogte van de nieuwe datum en vraagt hen hun deelname te bevestigen. Geplande catechesesamenkomsten voor vormsel of eerste communie gaan gedurende deze periode niet door, noch voor de kinderen of jongeren, noch voor de ouders.
• Eventuele ontvangen giften voor Broederlijk Delen kunnen nog steeds overgemaakt worden via storting op rekening BE12 0000 0000 9292.
• Er worden plaatselijk, diocesaan en interdiocesaan tal van initiatieven genomen om mensen te bereiken en hen te betrekken in het kerkelijke leven, of om hun spiritueel leven in deze moeilijke tijden te voeden. We verwijzen naar Kerknet en naar www.bisdomhasselt.be waar ook de tegel Pastoraal digitaal heel wat initiatieven samenbrengt.

Ondanks – en tegelijkertijd dankzij – al deze maatregelen en inperkingen blijven we ons als Kerk inzetten om mensen zo goed mogelijk nabij te zijn en een hart onder de riem te zijn voor allen die zorgend in onze samenleving aanwezig zijn.

Met vriendelijke groeten

Mede namens bisschop Patrick Hoogmartens

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Aan de priesters en de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastorale werkers in de zorg

Aan de religieuze gemeenschappen

Op paasdag luiden we de klokken om 12.00 uur, in alle parochies over heel België. Jullie luiden mee?!

Heilig Triduüm

Met de vespers van Witte Donderdag (voor sommigen de eucharistie, via streaming) gaan we morgen het Heilig Triduüm in. Liturgisch vangt deze heilige driedaagse aan met het kruisteken waarmee de Witte Donderdagviering start en dat slechts hernomen wordt bij de plechtige zegen aan het einde van de Paaswake. Dat kruisteken kunnen we allen bewust beleven. Binnengaan in de ruimte van de Vader de Zoon en de heilige Geest is nu de doortocht, het Pasen van de Heer mee beleven. De liturgische vieringen werden ooit gekoppeld aan de verschillende stappen en plaatsen in Jeruzalem waar de gebeurtenissen zich voltrokken. Wij kunnen onze beleving nu koppelen aan gebeurtenissen om ons heen, waarin het mysterie van lijden én van verrijzen in gelovig perspectief ook gebeurt, buiten die liturgie die we nu niet voluit kunnen vieren. Het breviergebed, een kort bezoekje in de kerk en een stil moment bij het tabernakel, persoonlijk de kruisweg gaan en de ‘in mineur’ beleefde liturgische momenten – individueel of misschien in de religieuze gemeenschap – kunnen ons daarbij helpen.

Pasen in verbondenheid

Op Pasen zelf kunnen we enkele gemeenschappelijke tekenen van verbondenheid stellen, als gelovigen, als christelijke gemeenschap en als Kerk in de samenleving:

- Paasdag om 10.00 uur: TV Limburg zendt de eucharistieviering vanuit de kathedraal uit, voorgegaan door onze bisschop Patrick Hoogmartens; dit in samenwerking met Kerknet, dat in live-streaming voorziet op www.bisdomhasselt.be (ook achteraf nog te herbekijken).

Zoals op Kerknet en in Kerk en Leven aangekondigd, zendt Radio 1 om 10.00 uur de eucharistie uit vanuit Abdij Keizersberg Leuven;

Op VRT wordt om 11.00 uur de eucharistie in Eurovisie uitgezonden vanuit Parijs.

Aansluitend om 12.00 uur zendt VRT de zegen Urbi et Orbi en de paaswens van paus Franciscus uit.

- De Belgische bisschoppen vragen op paasdag om 12.00 uur gezamenlijk de kerkklokken te luiden, een uiting van feestvreugde en tegelijk een teken van solidariteit met allen die er ook op deze Hoogdag staan in dienst van zieken en van heel onze samenleving. Wij sluiten ons daarbij uiteraard aan en vragen aan alle parochies voor het luiden van de klokken (3’) in te staan.

Mag ik u namens onze bisschop en de bisschopsraad een deugddoend Heilig Triduum en van daaruit een zalig Pasen wensen.

U kan deze mail naar velen - medewerkers en gelovigen – doorsturen

U kan deze mededeling ook in de kerken afficheren.

Vriendelijke groeten

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Opvolging richtlijnen ter inperking van coronavirus – 6 april 2020

Aan de priesters, aan de diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Aan de voorzitters en leden kerkfabrieken en CKB

Aan de religieuze gemeenschappen ter informatie

Beste,

Aansluitend bij de brief van 6 april van onze bisschop Patrick Hoogmartens bieden we enkele diocesane aanvullingen bij richtlijnen ter inperking van het coronavirus. Deze richtlijnen gaan in vanaf heden.

1. Kerkelijk huwelijk in zeer beperkte kring en uitgesteld huwelijk

(1)De update (3 april) van het ministerieel besluit omtrent inperking corona laat nu expliciet kerkelijke huwelijkssluiting toe, mits volgende beperking: enkel in het bijzijn van de echtgenoten, hun getuigen en de bedienaar van de eredienst. Vanaf 4 april, en dat voor de periode van de maatregelen, kunnen kerkelijke huwelijken dus in zeer beperkte kring doorgaan.

Dit kan een hulp zijn om de kerkelijke huwelijkssluiting toch op de geplande dag te laten doorgaan, losgekoppeld van een eventueel feestgebeuren met een grotere groep genodigden dat nu niet kan plaatsvinden. Het is wel duidelijk dat ook in dit geval een kerkelijk huwelijk enkel toegelaten is na de sluiting van het burgerlijke huwelijk.

(2)Voor zulk kerkelijk huwelijk in zeer beperkte kring binnen de periode van deze beperkende maatregelen, wordt niet het gewone tarief maar een bijdrage van 80,00 euro gevraagd om minimaal aan de kosten te voldoen, te verdelen als volgt: koster 20 euro, organist (of parochie als er geen organist is) 20 euro, kerkfabriek 20 euro, voorganger 20 euro. De rekendienst zal aan de parochiale boekhouders toelichting geven over de boeking hiervan.

(3)We vragen aan de pastores om de koppels die hun kerkelijk huwelijk uitstellen tot wanneer publieke liturgie weer mogelijk is en indien ze geen andere redelijke oplossing vinden, tegemoet te komen en ook op zondag hun huwelijk te laten plannen. Vanzelfsprekend geldt deze maatregel enkel voor huwelijken die gepland zijn binnen deze periode van beperkende maatregelen. Voor het uitgestelde kerkelijke huwelijk na de periode van beperkende maatregelen wordt uiteraard het gewone tarief van 275,00 euro gevraagd.

1. Aanvulling omtrent beperkte uitvaartliturgie in coronatijd

(1)Uitvaartliturgie in zeer beperkte kring in het kerkgebouw blijft mogelijk en wenselijk, maar enkel in

aanwezigheid van maximaal 15 personen, met een afstand van 1,5 meter tussen elke persoon. De verdere beschrijving van het verloop van de uitvaartliturgie in zeer beperkte kring blijft gelden, zie mededeling 19 maart 2020.

(2)Afscheidsgebed op het kerkhof in open lucht is een mogelijk waardig alternatief.

(3)Zoals onze bisschop in zijn brief stelt, vervalt voor de uitvaartliturgie in zeer beperkte kring het gewone tarief. Er wordt een bijdrage van 80,00 euro gevraagd om tegemoet te komen aan de minimale kosten, te verdelen als volgt: koster 20 euro, organist (of parochie als er geen organist is) 20 euro, kerkfabriek 20 euro, voorganger 20 euro. De rekendienst zal aan de parochiale boekhouders toelichting geven over de boeking hiervan.

Voor een afscheidsgebed op het kerkhof in open lucht wordt geen bijdrage gevraagd.

(4) Sommige families stellen een “uitgestelde uitvaartliturgie” met asurne in het vooruitzicht voor een latere datum. Hoe hiermee omgaan? Zodra publieke vieringen toegelaten zijn, kan een uitvaartliturgie op de gebruikelijke wijze gehouden worden, met de urne van een overledene die tijdens de pandemie gestorven is. We willen zeker begrip tonen voor deze keuze, maar bevelen ze pastoraal gezien niet aan gezien het belang van een afscheid nu, ook al is het in minimale vorm. Vermits er in dit geval nu geen uitvaartliturgie wordt gevraagd, is de financiële maatregel die deze periode van strikte beperking behelst, niet van toepassing.

1. Aanvulling bij gedachtenisvieringen na de corona-pandemie

In vorige mededelingen van de Bisschoppenconferentie – zie ook onze aanvulling van 19 maart 2020 - wordt voorzien dat “wanneer de pandemie voorbij is, gedachtenisvieringen kunnen gehouden worden voor allen die zijn overleden in deze periode waarin de beperkende maatregelen gelden ter bestrijding van de corona-pandemie.”

Het is nog te vroeg om in te schatten wanneer, en in welke mate deze maatregelen worden opgeheven. Toch is het goed, zoals onze bisschop schrijft, “de families in rouw en de christelijke gemeenschap een perspectief mee te geven voor wat achteraf kan gebeuren.” Het afscheid in zeer beperkte kring, of zelfs het ontbreken daarvan, is immers iets anders dan een vrijwillige keuze. Laten we pogen deze families achteraf maximaal nabij te kunnen zijn.

De concrete vormgeving van zulke gedachtenisvieringen achteraf zal in de komende weken wel groeien. Het zal een samenspel zijn van verschillende noden: herinnering van het persoonlijke verhaal van overledene en familie, het gezamenlijk kunnen rouwen ook met de christelijke gemeenschappen alsook de mogelijkheden en draagkracht van de pastores en leiders uitvaart. We zullen dit gaandeweg verhelderen, zodat ook het aanvoelen kan groeien van wat dan echt nodig en haalbaar is.

We vragen de pastoors-moderatoren deze afspraken ook met de gemandateerde leiders uitvaart en met alle betrokkenen in uitvaartliturgie- en pastoraal te bespreken, en ze door te geven aan de uitvaartverzorgers in hun regio.

Mede namens onze bisschop en de bisschopsraad

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Opvolging richtlijnen ter inperking van coronavirus – 30 maart 2020

Aan de priesters, diakens, parochieassistenten van het bisdom Hasselt,

Betreft eerste communievieringen en vormsel 2020

We beleven vreemde tijden. Heel ons sociaal leven met familie, vrienden en collega’s lijdt eronder. Voor de vormsels en de eerste communies, de vieringen en de eventuele familiefeesten, hebben we gezocht naar een goed alternatief. Het vraagt van iedereen veel begrip, geduld en goede wil en positieve medewerking.

De bisschoppen hebben op maandag 30 maart gecommuniceerd dat de vormsels en eerste communievieringen van dit jaar niet zoals gepland zullen doorgaan in de tijd tussen Pasen en Pinksteren. Wij willen als bisdom Hasselt een goed alternatief voorstellen dat rekening houdt met de verlangens en mogelijkheden van de kinderen en jongeren, en met de draagkracht van de parochies. Ook al eindigen de overheidsmaatregelen die nu van kracht zijn, we gaan ervan uit dat het niet onmiddellijk toegelaten zal zijn om met velen tegelijk en over de generaties heen samen te komen. De risico’s op hervallen zijn daarvoor te groot.

De gezondheid van iedereen en de zorg voor het schoolcurriculum van de kinderen staan voorop. Op de tweede plaats willen we een oplossing zoeken die voor iedereen zo eenduidig mogelijk is. We houden er rekening mee dat voor gezinnen een eerste communie of vormsel naast een kerkelijke viering ook een echt familiegebeuren is en we willen dat familiaal karakter respecteren. Ook voor parochies, catechisten en al wie betrokken is bij de voorbereiding, is het nodig toch een minimale voorbereidingstijd te kunnen organiseren.

Rekening houdend met al die elementen zijn we tot volgend besluit gekomen (alles onder voorbehoud van nieuwe richtlijnen van de overheid).

Het vormsel

Omwille van de eenduidigheid willen we de vormsels zoveel mogelijk in dezelfde periode laten plaatsvinden. We stellen hiervoor 3 weekends voorop:

• 19 en 20 september
• 26 en 27 september
• 3 en 4 oktober

We stellen voor om de geplande vormselvieringen zoveel mogelijk per federatie of per pastorale eenheid te organiseren. Wellicht kunnen er vieringen worden samengebracht in één weekend, misschien moet er opgesplitst worden. Om dat haalbaar te maken, kan er gespreid worden over de drie weken. Deze plaatselijke planning wordt via de dekens aan het parochievicariaat meegedeeld.

De bisschop en de door hem aangeduide vormheren zullen in de mate van het mogelijke ter beschikking zijn, zeker voor de grotere groepen. Bovendien zullen een aantal andere priesters ter plaatse door de bisschop als vormheer gedelegeerd worden. De toewijzing van vormheren gebeurt op diocesaan vlak en zo mogelijk via de dekens. Daarover later meer.

De jongeren zijn op dat moment aan een nieuw schooljaar begonnen. Voor velen onder hen is dat voor het eerst in de middelbare school. We erkennen dat dit een drukke periode is voor iedereen. Toch vragen we aan de catechisten om vooraf één catechesemoment te voorzien opdat de jongeren niet onvoorbereid naar de viering komen.

Door de plaatselijke verantwoordelijken wordt aan de ouders gevraagd dat ze hun inschrijving herbevestigen vóór 30 juni.

De vormselviering voor volwassenen die voorzien was op zaterdag 26 september, verschuift naar zaterdag 10 oktober om 17.00 uur in de kathedraal. In deze viering, voorgegaan door onze bisschop kunnen de jongeren aansluiten die omwille van familiale omstandigheden niet in de mogelijkheid zijn om het vormsel te vieren zoals gepland in de eigen parochie. Dit wordt via de pastorale verantwoordelijken aan de dienst catechese doorgegeven.

Door de vormselvieringen op deze manier te organiseren, kan het nieuwe catechesejaar voor de jongeren die in 2021 gevormd worden, van start kan gaan na de vormsels van de vormelingen van 2020. Deze regeling laat ook toe dat de jongeren nog niet helemaal “uit hun vormselkleren” gegroeid zullen zijn, een zorg die we bij veel ouders horen.

Eerste communie

Ook deze feestelijke aangelegenheid – ook intergenerationeel - zal wellicht niet toegelaten zijn dit schooljaar. We willen het risico niet lopen met de eerste communie naar juni te verschuiven en dan nog een keer moeten verschuiven.

We stellen dan ook voor dat de eerste communievieringen hernomen worden in de maanden september en oktober, voor de herfstvakantie.

Voorrang gevend aan de planning van het vormsel, overlegt de pastorale eenheid of federatie zelf met catechisten, en eventueel met betrokken leerkrachten (de kinderen zitten dan in het tweede leerjaar) hoe en wanneer zij de viering organiseren, bij voorkeur in een geplande zondagsviering. Ook een eenvoudige viering kan zeer mooi zijn. Een gezin kan er ook individueel voor kiezen om in samenspraak met de pastoor op eender welk weekend, in de gewone zondagsviering, de eerste communie te doen.

We vragen ook hier dat de pastorale verantwoordelijken de ouders hun inschrijving laten herbevestigen voor 30 juni.

Catechumenen

De catechumenen worden in normale omstandigheden in de paaswake gedoopt. Omwille van de Corona-maatregelen is dat dit jaar niet mogelijk. Pastorale eenheden of federaties zoeken (in samenspraak met de catechumenen) zelf een geschikte zondag om hun catechume(e)n(en) te dopen zodra de publieke liturgie terug mogelijk wordt.

Een mooi moment kan de eerste zondagsviering na de coronatijd zijn. Het is een belangrijk moment vermits we dan het gezamenlijke vieren weer opnemen. We stellen voor heel ons bisdom voor – waarover later meer - dat in deze viering de nieuwe paaskaars plechtig wordt binnengebracht, doopwater wordt gewijd en allen de geloofsbelijdenis uitspreken. . Dit zou een sterk moment zijn om dan ook de catechumenen te dopen.

Besluit

Velen, ouders – en wellicht ook de kinderen of de jongeren – catechisten, pastores of leerkrachten hebben de voorbije weken gewacht op een mededeling omtrent vormsel en eerste communie. We danken hen allen voor het beproefde geduld.

We willen allen danken en bemoedigen allen die zodra dit mogelijk is, hieronder weer hun schouders zullen zetten. We hopen dat deze richtlijn omtrent het hernemen van deze noodzakelijk uitgestelde vieringen van de initiatiesacramenten allen helpt om in het najaar – we gaan daar tenminste van uit – binnen het mogelijke en het haalbare tot mooie kerk- en gezinservaringen te komen.

Vragen om verheldering of om bijkomende inspiratie en ondersteuning kunnen gericht worden aan de Dienst parochiecatechese, Tulpinstraat 75, 3500 Hasselt, voorlopig in telewerk, maar bereikbaar via ria.thaens@bisdomhasselt.be

Ria Thaens, bisschoppelijk gedelegeerde catechese

Karel D’Huys, vicaris-generaal

Alle openbare kerkelijke vieringen tot en met 19 april worden afgelast; dat staat te lezen in een uitgebreide reeks richtlijnen van de bisschoppen.

De verspreiding van het coronavirus verplicht alle overheden en instellingen van ons land tot uiterste voorzichtigheid. Ook de katholieke Kerk wil een verdere verspreiding van het coronavirus voorkomen. Daarom hebben de bisschoppen van België beslist om de schorsing van alle publieke kerkelijke vieringen te verlengen tot en met 19 april. Pas wanneer zowel de burgerlijke als de kerkelijke overheden daartoe de toelating geven, zullen opnieuw publieke kerkelijke vieringen kunnen plaatsvinden. Ze nemen deze maatregelen in overeenstemming met de voorstellen en het voorbeeld van paus Franciscus over mogelijke aanpassingen in de viering van de komende paastijd.

Alle liturgische diensten van de Goede Week (van Palmzondag 5 tot Pasen 12 april 2020) worden geschorst. Om de gelovigen toe te laten deze diensten te volgen via radio, tv of livestream kan de bisschop voor enkele plaatsen een uitzondering maken. Slechts de medewerkers die noodzakelijk zijn voor deze viering met opname, kunnen in de kerk aanwezig zijn. Daarbij zullen zij de regels van social distancing of bewaren van een veilige afstand zorgvuldig in acht nemen.

Deze schorsing geldt voor alle kerken en kapellen waar een publieke eredienst plaatsvindt, inbegrepen alle kapellen of gebedsruimten van kloosters, katholieke instellingen of bedevaartsoorden. Ze geldt eveneens voor niet-katholieke gemeenschappen die gebruik maken van katholieke kerken of kapellen. Contemplatieve of monastieke religieuze gemeenschappen kunnen het getijdengebed en de diensten van de Goede Week enkel vieren in besloten kring, zonder gasten of bezoekers.

Informatie over welke liturgische diensten tijdens de Goede Week kunnen gevolgd worden op radio, tv of livestream kan men vinden op Kerknet en Cathobel (zowel op de algemene als op de microsites van de bisdommen).

1. Palmzondag

Hoewel er geen publieke vieringen doorgaan, zullen uitsluitend vieringen plaatsvinden met ten hoogste enkele personen met het oog op de uitzendingen op radio, tv of streaming. Zij verlopen in besloten kring en met inachtneming van de voorgeschreven ‘veilige afstand’. Er worden geen gezegende palmtakken verspreid binnen of buiten het kerkgebouw. Om een tweevoudige reden. Een liturgische reden: omdat deze palmtakken eerst en vooral thuishoren in de liturgie van palmzondag. Een preventieve reden: om samenscholingen van personen te vermijden.

2. Chrismaviering

De zegening van de heilige oliën en de wijding van het heilig chrisma (voor het doopsel, het vormsel, de priesterwijding en de ziekenzalving) kan alleen maar plaatsvinden in besloten kring, met de bisschop als voorganger, samen met enkele priesters. De bisschop kan de chrismaviering ook uitstellen tot wanneer opnieuw publieke liturgische vieringen mogelijk zijn. De verdeling van de heilige oliën zal gebeuren na de pandemie, volgens richtlijnen die elk bisdom daarover zal geven.

3. Witte Donderdag, Goede Vrijdag, paaswake en Pasen

Er zijn enkel vieringen met ten hoogste enkele personen met het oog op de uitzendingen op radio, tv of streaming. Zij verlopen in besloten kring met inachtneming van de voorgeschreven ‘veilige afstand’.

Onder de huidige maatregelen kan het persoonlijke biechtsacrament niet toegediend worden. De bisschoppen van België verlenen toestemming aan de gelovigen hun paasbiecht uit te stellen tot een latere datum. Of, zoals paus Franciscus het onlangs zegde voor de uitzonderlijke omstandigheden dit jaar: Ja, het is mogelijk vergiffenis van God te ontvangen zonder priester; het volstaat met Hem te spreken, Hem de waarheid te zeggen: ‘Heer, ik heb dit en dat gedaan’, Hem dan om vergeving te vragen, een oprechte ‘akte van berouw’ te spreken en Hem te beloven: ‘Nadien zal ik biechten, maar wil mij nu vergiffenis schenken’. En onmiddellijk zal men in Gods genade terugkeren.

Hoe kan men dit jaar, zonder biecht en communie, toch Pasen vieren of zijn ‘paasplicht’ vervullen? Door te doen wat wel kan: bidden thuis, alleen of met het gezin; de Schriftlezingen en gebeden van de Goede Week persoonlijk lezen en overwegen; zich verbinden met een liturgische viering via radio, tv of streaming.

4. Volwassendopen

Dit jaar kunnen de volwassendopen niet doorgaan in de paasnacht of op Pasen. De bisschoppen weten zich verbonden met wie zich al lange tijd voorbereiden op hun doopsel met Pasen. Zij begrijpen hun ontgoocheling en vragen hen geduld. Zodra mogelijk zullen zij een andere dag of periode voor hun doopsel voorstellen.

5. Doopsels en kerkelijke huwelijken

Alle doopsels en kerkelijke huwelijken worden uitgesteld tot wanneer deze vieringen opnieuw mogelijk zijn. De bisschoppen nemen deze beslissing met alle begrip voor de ontgoocheling bij wie hun huwelijk of het doopsel van hun kind zorgvuldig hebben voorbereid en intens ernaar verlangen.

6. Vormsels en eerste communies

Vormselvieringen en eerste communies die tot en met 19 april gepland zijn, worden geschorst. Dat is voor de betrokken kinderen en jongeren, voor hun familie en voor de parochie een ingrijpende beslissing waarvan de bisschoppen de impact terdege beseffen. Wat de vormselvieringen en eerste communies na 19 april betreft, is het voor het ogenblik te vroeg om al definitieve beslissingen te nemen. Het gaat dan immers over een periode tot einde mei. De bisschoppen zullen zo snel mogelijk en van zodra de maatregelen van de regering dit toelaten daarover de nodige informatie verstrekken.

7. Kerkgebouwen blijven open

Waar mogelijk blijven de kerkgebouwen open (tenzij de gemeente anders beslist) voor individueel gebed en bezinning. In het gebouw, dat een publieke ruimte is, gelden uiteraard de veiligheidsvoorschriften van de overheid, in het bijzonder de ‘veilige afstand’.

8. Vastencampagnes Broederlijk Delen en Entraide et Fraternité

De jaarlijkse vastencampagnes van beide kerkelijke organisaties zijn niet stilgelegd, alleen kunnen de collectes in contant geld nu niet doorgaan. De bisschoppen roepen de gelovigen op onverminderd solidair te zijn met volken of landen in nood, en hun jaarlijkse gift te storten via overschrijving. Voor Broederlijk Delen via BE12 0000 0000 9292. Voor Entraide et Fraternité via BE68 0000 0000 3434.

9. Klokken van dank en hoop

De bisschoppen sluiten zich aan bij alle blijken van dank en waardering die de bevolking richt tot al wie zich inzet voor de strijd tegen het coronavirus: artsen en verpleegkundigen, orde- en hulpdiensten, beleidsvoerders en hun administraties. Parochies die het wensen, kunnen zich aansluiten bij wie ’s avonds applaudisseren voor wie zich inzetten in de strijd tegen het coronavirus, bijvoorbeeld door een kaars voor het raam te zetten of door de klokken te luiden (beter de angelusklok dan de feestklokken).

10. Media

De bisdommen maken het mogelijk om via videoboodschappen of livestream verbonden te blijven met de nationale en diocesane kerkgemeenschap. U vindt de nodige links en overzichten op de algemene en de diocesane pagina’s van Kerknet of Cathobel.

VRT en RTBF proberen op zondag hun vaste uitzendingen van de eucharistievieringen op radio en tv voort te zetten. Ook RCF, KTO, France 2, Radio Maria en NPO Nederland zenden religieuze vieringen uit.

De Bisschoppen van België

IPID – Brussel, maandag 23 maart 2020

Opvolging richtlijnen ter inperking van coronavirus 19 maart 2020 – kerkelijke uitvaart

Gisteren liet de bisschoppenconferentie van België weten: Kerkelijke uitvaarten enkel nog in heel beperkte kring

Rekening houdend met de nieuwe maatregelen die de burgerlijke overheid vandaag laat ingaan, wijzen de Belgische bisschoppen erop dat een kerkelijke uitvaart momenteel enkel kan doorgaan in heel beperkte kring. Dit betekent dat men slechts met enkele nabestaanden in het kerkgebouw aanwezig is en op voldoende afstand van elkaar.

Een tweede mogelijkheid bestaat erin enkel een afscheidsgebed te bidden op de begraafplaats en dit eveneens in heel beperkte kring.

Wanneer de pandemie voorbij is, kunnen gedachtenisvieringen gehouden worden voor allen die zijn overleden in deze periode waarin de beperkende maatregelen gelden ter bestrijding van de corona-pandemie.

De bisschoppenconferentie van België

18 maart 2020

We herhalen nog even dat de oproep van de bisschoppenconferentie omtrent klokkenluiden in voorgaande mededeling verkeerdelijk werd meegestuurd. Dit is was op het secretariaat van de bisschoppenconferentie nog in beraad en werd voorlopig niet weerhouden in de uiteindelijke mededeling.

Het is inmiddels ook duidelijk dat de laatste richtlijnen van overheidswege allemaal alvast tot 5 april gelden. Het weekend van Palmzondag is daarbij dus begrepen. Over Goede Week, Pasen etc. hopen we u spoedig verder te informeren.

Hierbij enkele concrete richtlijnen omtrent kerkelijke uitvaarten, om te beginnen met dank aan allen die betrokken zijn in de uitvaartliturgie, priesters, diakens, leiders uitvaart, kosters, acolieten, organisten, koren omwille van hun inzet om onze medegelovigen in rouw en afscheid met gebed en liturgie toch nabij te zijn!

1. Twee mogelijkheden

Deze mogelijkheden kunnen vrij met de familie worden besproken; ook de tweede mogelijkheid, het afscheidsgebed op de begraafplaats, kan als volwaardig afscheidsmoment worden aangeboden.

1. Uitvaartliturgie in heel beperkte kring

De zeer beperkte kring wordt afgesproken met de betrokken familie, waarbij de uitvaartverzorger en de voorganger betrokken zijn. Het kan gaan om naaste familie, enkele vrienden of buren… De richtlijnen voor burgerlijk afscheid spreken van 15 à 30 personen. Daar sluiten we ons bij aan.

De kring genodigden wordt mee beperkt gehouden door bij publieke mededelingen (krant, parochiale mededeling via website of e-mail) geen datum en uur te vermelden.

Er wordt geen rouwstoet gevormd, en ook begroeting in de kerk voor de dienst valt om hygiënische redenen weg. De genodigden gaan rechtstreeks naar hun plaats in de kerk – best op enige afstand (met begrip voor de nabije familie en de steun die ze elkaar willen verlenen). Door voorganger en kruisdrager kan het onthaal wel achteraan in de kerk beginnen, het gebed wordt echter best pas vooraan uitgesproken – zo is de familie ook betrokken.

De plechtigheid kan verder zijn normale verloop hebben, met zo mogelijk lector en acoliet, weliswaar zonder koor en eventueel met organist (of enkele CD’s). In zeer beperkte kring kan men wel de afscheidsgroet houden, mits de nodige afstand onderling te bewaren en zich te beperken tot een eerbiedige buiging (geen handen leggen op kruis of icoon). Om dezelfde hygiënische redenen worden er op dat ogenblik ook geen gedachtenisprentjes uitgereikt.

Vlak voor de afscheidszang ‘ten paradijze’ groet de voorganger, op afstand maar nabij in hartelijkheid, de familie. Men vormt geen processie, men keert zich allen naar de middengang, de uitvaartverzorgers dragen de kist naar buiten, de familie en beperkte kring volgt met de nodige afstand onderling.

1. Afscheidsgebed op de begraafplaats

Voor de beperkte kring blijven dezelfde maatregelen gelden, cf. 1. Naar de plek van samenkomst op de begraafplaats begeeft men zich ook individueel, met de nodige afstand, en niet in rouwstoet. De kring rond de lijkkist wordt uiteraard gevormd met de nodige afstand.

Het voorziene ritueel in de Orde van dienst Uitvaartliturgie voor het gebed op het kerkhof kan zo mogelijk worden uitgebreid met het ‘absoute-gebed’ (zie afscheidsgebed in de uitvaartliturgie) en de besprenkeling van het lichaam. Wierook is eventueel mogelijk op de begraafplaatsen rondom de kerk. Na de gebeden zal de voorganger de kist nog éénmaal besprenkelen ten afscheid, in naam van alle aanwezigen (zodat er geen wijwaterkwispel van hand tot hand gaat). Uiteraard wordt ter plaatse ook geen begroeting van de familie georganiseerd, en verlaat men de begraafplaats met voldoende afstand van elkaar.

1. Gedachtenisviering in de zondagse eucharistie.

Hierover kunnen nu geen precieze richtlijnen gegeven worden. Het is wel goed dit perspectief aan mensen te kunnen meegeven, om zo het huidige gemis aan verbondenheid met de geloofsgemeenschap en de bredere vriendenkring enigszins te kunnen duiden. Concrete afspraken hieromtrent kunnen nu jammer genoeg nog niet gemaakt worden.

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

19 maart 2020

Aan de priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Aan de leden van de pastorale teams

Aan de religieuze gemeenschappen

Beste,

Vanuit de Bisschoppenconferentie werd ons aanvullend op de maatregelen die reeds genomen waren, het volgende meegedeeld: Coronavirus: katholieke Kerk in België schorst ook doopsels en kerkelijke huwelijken

“De overheid nam nieuwe maatregelen in de strijd tegen de corona-epidemie. Zij laat wat de erediensten betreft enkel nog uitvaarten toe in beperkte kring. Doopsel en kerkelijke huwelijken worden niet meer toegestaan, ook niet in beperkte kring”.

16 maart 2020

Daarom hernemen we nog eens de volgende richtlijnen (preciseringen in vetjes) tot alvast tot 3 april:

• Er zullen vanaf zaterdag 14 maart geen publieke liturgische samenkomsten meer doorgaan. Dit betekent concreet dat er geen eucharistievieringen noch gebedsdiensten plaatsvinden, noch in de week, noch op zondag. Evenmin doopsels of kerkelijke huwelijken.
• Geplande misintenties suggereren we later te hernemen.
• Uitvaarten kunnen plaatsvinden enkel in beperkte kring (suggestie bv. nauwe familie en enkele buren en kennissen op uitnodiging), mits in acht name van voldoende afstand en hygiënemaatregelen; geen koffietafels (tenzij thuis in intieme kring).
• De kerkgebouwen kunnen open blijven voor persoonlijk gebed en bezinning. De wijwatervaten worden leeggemaakt. We vragen bovendien om de volgende mededeling aan het kerkgebouw uit te hangen: “Omwille van het coronavirus gaan de eucharistie- en gebedsvieringen in deze kerk niet door van 14 maart tot alvast 3 april.”
• Vieringen in religieuze gemeenschappen kunnen plaatsvinden voor de gemeenschap zelf, niet voor buitenstaanders.
• We raden de bedeling van de communie aan de zieken in de parochie af, behalve in bijzondere omstandigheden. Aandacht voor de zieken en de eenzamen moet er beslist blijven, maar dan langs andere wegen.
• Voor alle pastorale bijeenkomsten wordt maximale voorzichtigheid gevraagd. Kleine vergaderingen kunnen plaatsvinden mits in acht name van de door de overheid opgelegde voorzorgsmaatregelen. Het organiseren van grote activiteiten en evenementen wordt ten sterkste afgeraden en in de meeste gemeenten verboden.
• Geplande catechesesamenkomsten voor vormsel of eerste communie gaan in deze periode niet door, noch voor de kinderen of jongeren, noch voor de ouders.
• De eerste collecte voor Broederlijk Delen tijdens het weekend van 21 en 22 maart zal niet plaatsvinden. We bevelen solidariteit aan via een gift of via een storting op rekening BE12 0000 0000 9292

Over de geplande vormsel- en communievieringen is het nog te voorbarig om een beslissing te nemen. We wachten op verdere richtlijnen van de overheid voor de periode na 3 april. Ook wat de Goede Week en Pasen betreft, volgen we de situatie verder op de voet deze weken.

Op de website van het bisdom Hasselt kan u enkele suggesties vinden om mensen deze periode spiritueel te helpen beleven, zie www.bisdomhasselt.be/pastoraaldigitaal

Op de microsite van ICL - ook prominent op de homepage Kerknet – vindt u, voor privégebruik of bij een kleine vergadering, een gebedsmoment uitgewerkt dat inspirerend kan zijn in deze dagen. Zie ook bijlage bij deze mail. Link :

https://www.kerknet.be/icl/artikel/persoonlijk-gebed-coronacrisis

Met vriendelijke groeten

Mede namens bisschop Patrick Hoogmartens

Karel D’Huys

Vicaris-generaal

Hasselt, 16 maart 2020

Aan de priesters en diakens

Aan de parochieassistenten en de pastores in de zorg

Aan de leden van de pastorale teams

Aan de religieuze gemeenschappen

Hasselt, 13 maart 2020

Goede vrienden

Gisteren besloten wij met de Belgische bisschoppen om in de eerste weken geen publieke liturgische samenkomsten, en dus ook geen zondagse eucharistievieringen, te laten doorgaan in ons land. De beslissing zal sommigen onder u verbazen of teleurstellen. Anderzijds zullen jullie begrijpen dat de beslissing genomen werd in een geest van burgerzin. Uit bekommernis voor de gezondheid van allen werken wij met de overheden mee aan de poging om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Onze tijdsbesteding en onze aandacht zullen in de komende weken wellicht andere invullingen krijgen. We zullen ook de veertigdagentijd dus op een andere manier beleven.

De omstandigheden bieden ons de kans om ons geestelijk te verdiepen in lectuur of bezinning. Voeding daartoe zijn zeker de schriftlezingen van de zondag, zoals ze elke week te lezen zijn in Kerk & Leven, en de lezingen van elke dag. Een priester kan privatim de eucharistie vieren ‘ten bate van het volk’. Ook de eucharistievieringen via radio of tv of via het internet kunnen nu meer dan ooit geestelijke voeding en ‘levend water’ (Joh. 4, 5-42) bieden. Volg daartoe ook in het bijzonder www.kerknet.be.

Naast geestelijke verdieping kunnen we ons met een vernieuwde creativiteit toeleggen op de aandacht voor de anderen, in het bijzonder voor de ouderen en voor hen die doorheen dit alles alleen komen te staan. Dit kan via een telefoontje of de moderne communicatiemiddelen, of bijvoorbeeld door boodschappen te doen voor een ander. Solidariteit - zo eigen aan de veertigdagentijd - is ook mogelijk via een gift of via een storting in plaats van via een collecte. Solidariteit kan immers langs vele wegen.

De richtlijnen van de Bisschoppenconferentie zoals hierna herhaald, aangevuld met eigen richtlijnen voor ons bisdom, dienen met grote nauwgezetheid toegepast te worden, ook al halen ze onze gewoonten misschien helemaal ondersteboven. Mits enige creativiteit kunnen we geestelijk en maatschappelijk een bijzonder vruchtbare periode beleven.

Wie nog vragen heeft omtrent praktische gevolgen van deze beslissing kan terecht op de gewone kantooruren op het bisdom, maar ook uitzonderlijk op zaterdag 14 maart van 9.30 tot 12.00 uur op 011 28 84 40.

Laten we onze verbondenheid ook beleven met allen die in deze bijzondere omstandigheden de zorg opnemen voor anderen.

Van harte, in Christus met jullie verbonden

+ Patrick Hoogmartens

Hierbij de richtlijnen van de Belgische Bisschoppen, zoals gisteren via Belga ook overgemaakt aan de media:

Corona: katholieke Kerk in België schorst alle publieke liturgische samenkomsten

Vanwege de huidige evolutie van de corona-epidemie nemen de bisschoppen de beslissing om alle publieke liturgische bijeenkomsten van de katholieke Kerk in ons land te schorsen. Deze beslissing gaat in komend weekend (14-15 maart) en geldt alvast tot vrijdag 3 april.

Doopsels, huwelijken en uitvaarten kunnen plaatsvinden in beperkte kring.

Voor alle andere pastorale bijeenkomsten wordt maximale voorzichtigheid gevraagd.

De kerkgebouwen blijven open voor persoonlijk gebed en bezinning.

De bisschoppen roepen de gelovigen op deze periode van de vasten te beleven als een tijd van gebed, bekering, broederlijk delen en van grotere aandacht voor de medemens.

De Schriftlezingen blijven ons individueel of in het gezin inspireren op weg naar Pasen.

Kerknet, Cathobel, KTO, Kerk en Leven, Dimanche, de vieringen op radio en tv, VRT en RTBF, en livestream kunnen daarbij helpen.

Voor vragen omtrent de praktische gevolgen van deze beslissing kan men terecht op het eigen bisdom of vicariaat.

De bisschoppen danken al diegenen die alles op alles zetten om de verspreiding van het virus Covid19 tegen te gaan en ook hen die de zieken met de grootste zorg omringen.

Praktische richtlijnen voor het bisdom Hasselt in verband met coronavirus:

Om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen en tegelijkertijd het pastorale werk zo goed mogelijk doorgang te laten vinden, formuleren we hierbij enkele aanvullende richtlijnen voor het bisdom Hasselt.

Alvast tot vrijdag 3 april gelden de volgende richtlijnen:

• Zoals de Belgische bisschoppen beslisten, zullen er vanaf zaterdag 14 maart geen publieke liturgische samenkomsten meer doorgaan. Dit betekent concreet dat er geen eucharistievieringen noch gebedsdiensten plaatsvinden.
• Geplande misintenties suggereren we later te hernemen.
• Doopsels, huwelijken en uitvaarten kunnen plaatsvinden in beperkte kring. We vragen om geen gezamenlijke doopvieringen te organiseren in deze periode.
• De kerkgebouwen blijven open voor persoonlijk gebed en bezinning. De wijwatervaten worden leeggemaakt. We suggereren om een onthalende permanentie te voorzien in de kerken tijdens het weekend van 14 en 15 maart op de uren waarop gewoonlijk de eucharistie wordt gevierd. De kans bestaat immers dat sommige parochianen niet op de hoogte zijn dat er geen viering plaats zal vinden. We vragen bovendien om de volgende mededeling aan het kerkgebouw uit te hangen: “Omwille van het coronavirus gaan de eucharistie- en gebedsvieringen in deze kerk niet door van 14 maart tot alvast 3 april.”
• Vieringen in religieuze gemeenschappen kunnen plaatsvinden voor de gemeenschap zelf, niet voor buitenstaanders.
• We raden de bedeling van de communie aan de zieken in de parochie af, behalve in bijzondere omstandigheden. Aandacht voor de zieken en de eenzamen moet er beslist blijven, maar dan langs andere wegen.
• Voor alle pastorale bijeenkomsten wordt maximale voorzichtigheid gevraagd. Kleine vergaderingen kunnen plaatsvinden mits in acht name van de door de overheid opgelegde voorzorgsmaatregelen. Het organiseren van grote activiteiten en evenementen wordt ten sterkste afgeraden.
• Geplande catechesesamenkomsten voor vormsel of eerste communie gaan in deze periode best niet door.
• De eerste collecte voor Broederlijk Delen tijdens het weekend van 21 en 22 maart zal niet plaatsvinden. We bevelen solidariteit aan via een gift of via een storting: BE12 0000 0000 9292

Over de geplande vormsel- en communievieringen is het nog te voorbarig om een beslissing te nemen. We wachten op verdere richtlijnen van de overheid voor de periode na 3 april. Ten gepaste tijden hopen wij u hierover te kunnen informeren.

Namens de bisschopsraad

Karel D’Huys

vicaris-generaal