Cursisten vertellen

Straf

Op de basisschool had ik moeite met lezen. Het ging heel langzaam. Soms moest ik binnen blijven om mijn werk af te maken, terwijl de andere kinderen naar buiten mochten om te gaan spelen. Dat voelde als straf. Ik had er al snel geen zin meer in. Op de middelbare school ging het niet veel beter. Mijn hoofd was er niet bij. Rekenen lukte wel, maar lezen en schrijven niet.

Kunst

Na de middelbare school ben ik begonnen met tekenen en schilderen op een centrum voor dagbesteding. Dat was fijn. Ik had iets gevonden wat ik kon en waar ik verder mee wilde. Mijn kunstwerken werden steeds beter. Ik heb de meeste technieken zelf geleerd, door te experimenteren. Leren lezen had ik losgelaten. Ik was ervan overtuigd dat ik dat niet kon.

Vast

Ik wilde kunstwerken verkopen, een naam opbouwen, opdrachten krijgen. Dat wil ik nog steeds. Maar dat gaat niet als je niet kan lezen en schrijven. Dus ik zat vast. Iemand in mijn familie zei: je kan wél leren lezen en schrijven. Hij hield vol. Hij geloofde echt in mij. Uiteindelijk ging ik er zelf ook in geloven. Ik kreeg ook een gevoel van nu of nooit: nu kan ik nog iets van mijn leven maken. Maar als ik nu niet ga leren lezen en schrijven, dan doe ik het nooit meer en dan kom ik dus ook nooit een stap verder.

Voor mezelf

Dat was ongeveer twee jaar geleden. Toen heb ik hulp gezocht en ben ik bij Prago gekomen. Ik ga twee keer per week naar school. Daarvoor moest ik wel eerst mijn nare herinneringen aan de basisschool aan de kant zetten. Ik zei tegen mezelf: dit doe ik niet voor een docent, dit doe ik voor mezelf. Mijn kunst was mijn motivatie.

Basiskennis

Leren lezen was in het begin nog best lastig. Je moet eerst de regels kennen. Daarna wordt het makkelijker. Net als schilderijen maken: je hebt een basiskennis nodig, daarna kun je er van alles mee. En ik dacht: ik heb mezelf leren tekenen en schilderen, dan zal ik toch ook wel kunnen leren lezen. Nu lees ik elke dag. Ik ga ook vaak naar de bibliotheek. Wat ik lees, maakt me niet uit. Het gaat om het oefenen. Ik pak gewoon een boek en als ik het verhaal begrijp, dan ben ik blij. Thuis lees ik de post en appjes op mijn telefoon. Appen is heel belangrijk. Wie belt er nou nog? Mensen appen met elkaar. En ik zoek informatie op internet. Dat gaat ook veel makkelijker. Ik denk dat ik de basis wel bijna onder de knie heb nu.

Kritisch

Ik heb nooit een echte kunstopleiding kunnen doen. Maar dat geeft misschien ook helemaal niet. Kunst is iets wat in je zit, of niet. Ik denk dat het in mij zit. Ik ben heel kritisch over mijn eigen kunst. Het moet altijd beter en beter. Maar zo is het leven, vind ik: als je echt iets wil bereiken, moet je heel goed je best doen. Net als met leren lezen. Het kan gewoon wél. Als je maar gelooft in jezelf. En iemand hebt die jou steunt.

Titels

Leren lezen en schrijven heeft mijn leven veranderd. Hoe meer ik leer, hoe meer ik mezelf kan zijn. Ik ben zelfverzekerder geworden. En mijn kunst wordt er ook beter van. Ik kan mijn kunstwerken titels geven. En ik kan dingen opzoeken op internet die ik nog niet weet, zodat ik het nog mooier kan maken. Ik denk ook sneller na dan vroeger. Ik ben zelfverzekerd omdat ik iets heb gedaan waarvan ik dacht dat ik het niet kon. Ik denk nu niet meer zo snel: dat kan ik niet. Want ik kon ook niet lezen en ik kan het nu toch.

Huis

Ik ben ook verhuisd. Voor het eerst woon ik zelfstandig. Dit huis heb ik zelf gevonden. Het is heel fijn wonen hier. Weinig verkeer, lekker rustig, daar houd ik van. Ik moet niet te veel aan mijn hoofd hebben. Daarom ga ik nu ook niet meer naar dagbesteding. Ik wil mij helemaal focussen op lezen en kunst.

Opdracht

Ik heb een schilderij gemaakt in opdracht van Prago. Het wordt honderden keren gekopieerd, voor alle cursisten. Daar moest ik natuurlijk rekening mee houden. Welke kleuren, welke verf, welk papier? In opdracht werken is heel anders dan voor jezelf werken. Je moet beter nadenken: wat past bij deze opdrachtgever? Mijn schilderij voor Prago gaat over hoop en zelfvertrouwen, omdat dat is wat Prago mij heeft gegeven.

Open staan

Ik heb het nooit verborgen gehouden dat ik niet kan lezen of schrijven. Je kan je wel gaan zitten schamen, maar daar heb je niets aan. Zorg juist dat je open staat voor mensen, dan zul je zien dat er één persoon is die je steunt. Iedereen heeft wel iets waar hij niet goed in is. Als je het niet zegt, kan niemand rekening met je houden. Dus je kan het maar beter wel zeggen.

Doorgeven

Ik wil mensen motiveren om te gaan leren lezen. Als je ergens moeite mee hebt, is het heel belangrijk dat er iemand is die je stimuleert. Dat wil ik doen voor andere mensen. Ik heb zelf steun gekregen en die mag ik niet voor mezelf houden, vind ik. Ik wil het doorgeven. Daarom ben ik blij dat ik taalambassadeur kon worden. Ik hoop dat er iemand dankzij mijn verhaal gaat leren lezen. En dat diegene dan net zo ver komt als ik, en dat hij of zij dan ook weer iemand anders kan motiveren om te gaan leren lezen.