Uned 1
Canllawiau

Nod Uned 1 yw archwilio'r canllawiau asesu a chynnydd fel yr amlinellir yn Fframwaith Cwricwlwm i Gymru.

Porwch drwy'r trefniadau asesu a dyfnhewch eich gwybodaeth a'ch dealltwriaeth o asesu a chynnydd yng Nghwricwlwm i Gymru drwy ymgymryd â'r tasgau 'myfyrio ac ymateb' sydd wedi eu hawgrymu.

Asesu a Chynnydd yng Nghwricwlwm i Gymru

Cod Cynnydd - Llywodraeth Cymru

cwricwlwm-i-gymru-y-cod-cynnydd.pdf

Yr Athro Robin Banerjee sy'n esbonio 'cynnydd' mewn dysgu ac yn nodi sut mae'r cwricwlwm newydd yn wahanol i ddysgwyr ac athrawon yng Nghymru?

Cefnogi Cynnydd Dysgwyr:
Canllawiau Asesu

Mae modd cael mynediad i'r 'cefnogi cynnydd dysgwyr: canllawiau asesu' yma.

Nod y ddogfen ganllaw yw rhoi cyfeiriad i ymarferwyr wrth iddynt asesu cynnydd o fewn y continwwm dysgu 3 i 16.

Geirfa Allweddol ar gyfer Asesu a Chynnydd yng Nghwricwlwm i Gymru

Geirfa Allweddol Asesu a Chynnydd Cwricwlwm i Gymru (1).pdf

Mae rhagor o wybodaeth am eirfa allweddol Asesu a Chynnydd yng Nghwricwlwm i Gymru ar gael yma:

Myfyrio ac Ymateb:

Ar y Jamboard atodol (cofiwch ei gopio) - crynhowch yr egwyddorion allweddol, egwyddorion cynnydd a'r disgrifiadau dysgu allweddol ar nodiadau post-it:

Jamboard Trafod, Myfyrio ac Ymateb

Asesu a Chynnydd - Beth sy'n Newid?

Tabl i ddangos rhai o'r newidiadau i asesu a chynnydd yng Nghwricwlwm i Gymru.

  • Beth sy'n Newid?

  • Pam yr ydym yn gwneud hyn?

  • Beth mae hyn yn ei olygu i'n hysgolion/lleoliadau?

Dyma ddogfen ddefnyddiol i'w rhannu â'r holl staff yn eich ysgolion a'ch lleoliadau, er mwyn datblygu dealltwriaeth ddyfnach o'r newidiadau o fewn asesu a chynnydd fel yr amlinellir yn Nhrefniadau Asesu Cwricwlwm i Gymru.

Beth sy'n newid Cymraeg - 12 prif newid asesu.pdf
Cwricwlwm i Gymru- cc.docx



Dyma gwestiynau cyffredin sy'n seiliedig ar asesu a chynnydd. Bydd y ddogfen hon yn cael ei ddiweddaru i gynnwys cwestiynau cyffredin gan leisiau ein hysgolion a'n lleoliadau.

Cliciwch ar y ddelwedd i lawrlwytho'r ddogfen.

Egwyddorion Cynnydd

Dylai cynnydd mewn dysgu bob amser fod wrth wraidd y broses o gynllunio’r cwricwlwm yn hytrach na dechrau gyda thema ac addasu'r dysgu i gydweddu â hi. Wrth ddewis cynnwys cwricwlwm, mae'n rhaid i ysgolion ac ymarferwyr ddefnyddio'r egwyddorion cynnydd i lywio eu dull gweithredu o ran cynnydd.

Tra bod disgrifiadau dysgu yn mynegi ffordd y dylai dysgwyr wneud cynnydd mewn dysgu o ran datganiadau penodol o’r hyn sy’n bwysig, mae'r egwyddorion cynnydd yn mynegi'r egwyddorion ehangach o ran yr hyn y mae cynnydd yn ei olygu yn y Maes yn ei gyfanrwydd.

Mae'r egwyddorion cynnydd yn ofyniad mandadol. Fel y cyfryw, mae'n rhaid i ysgolion ac ymarferwyr ddefnyddio'r egwyddorion hyn i lywio'r holl ddysgu i gefnogi cynnydd. Wrth ystyried disgrifiadau dysgu neu gyd-destun, testun neu brofiad penodol, mae'r egwyddorion cynnydd yn helpu ymarferwyr i ddeall sut y dylai dysgwyr wneud cynnydd mewn modd mwy soffistigedig neu ddwfn. Dylai ymarferwyr hefyd gydnabod y bydd dysgwyr yn gwneud cynnydd ar wahanol gyflymderau.

Egwyddorion Cyffredinol

Mae Egwyddorion cynnydd pob Maes Dysgu a Phrofiad fel â ganlyn:

Egwyddorion Allweddol Asesu

Edrychwch ar y 6 egwyddor allweddol fel y dangosir ar y diagram a welwch (i'r chwith).

Myfyrio ac Ymateb:

Beth ydyn ni'n gwybod am yr egwyddorion allweddol hyn?

Beth mae'r egwyddorion hyn yn eu golygu i ni fel ysgol?

Byddwn yn pori'n ddyfnach i'r egwyddorion allweddol hyn yn Uned 2.

Diben Asesu

Mae asesu yn rhan hanfodol o gynllunio’r cwricwlwm a’i ddiben cyffredinol o fewn y cwricwlwm yw cefnogi pob dysgwr i wneud cynnydd. Mae’n rhan annatod o ddysgu ac addysgu ac mae’n gofyn am bartneriaethau effeithiol ymhlith pawb sy’n rhan o’r broses, gan gynnwys y dysgwr.


Mae gan asesu rôl sylfaenol i’w chwarae wrth sicrhau bod pob dysgwr unigol yn cael ei gefnogi a’i herio’n briodol. Dylai gyfrannu at ddatblygu darlun cyfannol o’r dysgwr – ei gryfderau, y ffyrdd y mae’n dysgu, a’i feysydd i’w datblygu – er mwyn llywio’r camau dysgu ac addysgu nesaf. Ni ddylai asesu gael ei ddefnyddio i lunio barn untro ar gyflawniad cyffredinol dysgwr ar oedran neu adeg benodol yn erbyn disgrifyddion na meini prawf ar sail ffit orau.

Ymateb a Myfyrio:

Myfyriwch ar y cwestiynau sydd ar y dde.

Daw'r cwestiynau hyn allan o'r 'Canllaw Cynllunio a Blaenoriaethau Cwricwlwm i Gymru' ac maent yn gyfle i fyfyrio ar ddatblygiad eich cwricwlwm hyd yn hyn.

Gallwch ddefnyddio'r cwestiynau hyn i ystyried eich cynnydd mewn perthynas â datblygu'r cwricwlwm, a'r hyn y gallech eu hystyried yn fanylach.


3 prif rôl asesu

Mae asesu yn chwarae tair prif ran yn y broses o alluogi cynnydd dysgwyr, sef:

  • cefnogi dysgwyr unigol yn barhaus o ddydd i ddydd

  • pennu cynnydd dysgwr unigol dros amser, llunio darlun ohono, a myfyrio arno

  • deall cynnydd grwpiau er mwyn myfyrio ar arferion

Wrth gynllunio a chyflwyno profiadau dysgu, dylai ysgolion ac ymarferwyr fod yn glir ynghylch rôl benodol pob asesiad a gynhelir ac at ba ddiben y defnyddir y ddealltwriaeth a geir yn sgil yr asesiad, a pham.

Ymateb a Myfyrio:

  • Beth mae 'cefnogi dysgwyr unigol yn barhaus, o ddydd i ddydd' yn ei olygu i'n hysgol?

  • Sut ydyn ni'n adnabod, dal a myfyrio ar gynnydd unigol dros amser? Pa mor effeithiol yw hyn?

  • Beth a wnawn ar hyn o bryd i ddeall cynnydd grwpiau er mwyn myfyrio ar arfer?

Asesu a Chynnydd - Pwy sydd angen beth?

Beth sydd ei angen ar ddysgwyr?

  • Adborth amserol am eu cynnydd presennol ac arweiniad ar gyfer eu camau dysgu nesaf e.e. ar ffurf adborth dyddiol gan oedolion, cyfoedion, hunanasesu yn yr ystafell ddosbarth a hefyd o asesiadau cyfnodol.

  • Dathlu ac atgyfnerthu cyflawniadau a chymhelliant ar gyfer dysgu pellach.

  • Perchnogaeth o’r broses asesu a chwarae rhan ganolog yn y gwaith o gynllunio ar gyfer cynnyddpellach:

  • Asesu sy'n cefnogi egwyddorion cynnydd

  • Dealltwriaeth dda o sut maen nhw'n dysgu a sut maen nhw'n datblygu fel dysgwyr hyderus ac annibynnol.

  • Amgylchedd dysgu sy'n eu galluogi i asesu eu dysgu'n effeithiol, trafod camgymeriadau neu gamsyniadau yn hyderus a rhoi a derbyn adborth yn barchus.

Beth sydd ei angen ar ymarferwyr?

  • Gwybodaeth berthnasol, ymarferol a hygyrch y gellir ei defnyddio'n hyblyg i gynllunio ar gyfer dilyniant dysgwyr, yn ddyddiol yn yr ystafell ddosbarth ac o asesiadau cyfnodol.

  • Gwneud defnydd da o asesu ffurfiannol a sicrhau ymateb effeithiol i adborth.

  • Rhoi amser a'u hegni i addysgu, a chydnabod bod cymryd amser i siarad â dysgwyr a gwrando arnynt, yn asesiad gwerthfawr.

  • Gallu asesu'r dysgwr gan ddefnyddio data mwy ansoddol, gan fabwysiadu dull cyfannol o adolygu cynnydd a llywio'r camau nesaf. Dylid canolbwyntio ar les a metawybyddiaeth yn ogystal â chynnydd academaidd e.e ystyried gwaith dysgwyr, eu datblygiad fel dysgwr a chymryd mewnbwn gan rieni/staff cymorth /asiantaethau allanol.

  • Amser i gymryd rhan mewn deialog broffesiynol effeithiol a rheolaidd ar gynnydd dysgwyr gyda chydweithwyr ac arweinwyr eraill yn yr ysgol a, phan fo'n berthnasol, rhwng ysgolion. Er enghraifft, ymgysylltu â chyfoedion, deialog broffesiynol, cyfarfodydd pontio.

Beth sydd ei angen ar arweinwyr ysgolion?

  • Prosesau syml ac effeithiol i nodi cynnydd dysgwyr er mwyn cael darlun clir o addysgu a dysgu. Yna dylai arweinwyr ddefnyddio'r wybodaeth yma i gynllunio’n strategol ac effeithiol ar gyfer yr ysgol a rhannu'r wybodaeth hon yn briodol gyda gwahanol randdeiliaid a chynulleidfaoedd.

  • Annog amgylchedd sy'n seiliedig ar ymddiriedaeth a pharch at ei gilydd, yn hytrach na chydymffurfio ac adrodd.

  • Sicrhau dysgu proffesiynol parhaus ac effeithiol i'r holl staff er mwyn datblygu arferion asesu ffurfiannol cryf.

  • Trafodaethau a gwybodaeth reolaidd a gwybodus am asesu a chynnydd dysgwyr rhwng arweinwyr canol ac uwch arweinwyr a llywodraethwyr, er mwyn cefnogi cynllunio strategol ar gyfer datblygiad ysgol.

Beth sydd ei angen ar rieni/gofalwyr?

  • Bod yn wybodus ac yn hyderus am gynnydd eu plentyn/plant ac i ddathlu eu llwyddiannau yn academaidd ac fel person ifanc.

  • Cymryd rhan mewn cyfathrebu amrywiol a rheolaidd gyda'r ysgol i rannu gwybodaeth am gynnydd eu plentyn/plant ac i wybod beth yw'r ffordd orau o gefnogi dysgu a chynnydd pellach.