Cwynion Ysgol
Dylai cwynion gael eu rheoli gan bob ysgol unigol.
Mae'n ofynnol yn ôl y gyfraith i gyrff llywodraethu sefydlu trefn gwyno. Argymhellir bod cyrff llywodraethu yn adolygu eu gweithdrefnau cwyno yng ngoleuni’r canllawiau diwygiedig hyn, sy’n disodli canllawiau blaenorol.
Gall cyrff llywodraethu roi trefn gwyno o'u dewis ar waith, ond mae LlC yn argymell bod cyrff llywodraethu yn mabwysiadu'r weithdrefn gwyno enghreifftiol. Mae hwn yn cynghori, fel y gwnaeth y canllawiau blaenorol, ar broses 3 cham:
Cam A - Cam Anffurfiol (lle gellir setlo'r rhan fwyaf yn gyflym)
Achwynydd yn trafod gyda'r athro dosbarth / pennaeth blwyddyn.
Achwynydd yn cynnal trafodaeth anffurfiol gyda'r pennaeth.
Cam B - Cam Ffurfiol (yn dilyn yn gyffredinol lle na ellir setlo yn A)
Cwyn yn uniongyrchol i’r Pennaeth, neu Gadeirydd y Llywodraethwyr (dim ond os yw’n cwyno am y Pennaeth)
Efallai y bydd angen ymchwiliad annibynnol.
Gall benderfynu nad yw'n gŵyn, a dylid ymdrin â hi yn dilyn proses arall (Diogelu, Disgyblu Staff, Cwynion Staff, Derbyn i Ysgolion, Gwahardd Disgyblion, Darpariaeth ADY, Cynigion Trefniadaeth Ysgolion, Cyflwyno'r cwricwlwm i Gymru).
Cam C - Pwyllgor Cwynion (Dylai fod yn brin)
Cyfle i'r achwynydd gael ei 'glywed' gan y pwyllgor cwynion.
Bydd pwy bynnag a ymchwiliodd yng Ngham B yn cyflwyno ei adroddiad ar ran yr ysgol.
Efallai y bydd angen Pwyllgor Cwynion annibynnol. Gallai hwn fod yn aelod llawn neu'n aelod annibynnol.