เครื่องมือการวิจัย เป็นสิ่งสำคัญในการเก็บรวบรวมข้อมูลสิ่งที่ต้องการศึกษา เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมีหลายประเภท ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และแบบสังเกต

แบบสอบถาม

แบบสอบถามเป็นเครื่องมือการวิจัยที่นิยมนำมาใช้รวบรวมข้อมูลงานวิจัยเชิงปริมาณ เช่น การวิจัยเชิงสำรวจ การวิจัยเชิงอธิบาย เป็นต้น แบบสอบถามมีทั้งแบบสอบถามปลายปิด และแบบสอบถามปลายเปิด

แบบสัมภาษณ์

แบบสัมภาษณ์ เป็นเครื่องมือการวิจัยที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลงานวิจัยทุกประเภท ทุกสาขา แต่ที่นิยมคือใช้กับการวิจัยเชิงคุณภาพ

การสัมภาษณ์ เป็นการรวบรวมข้อมูลในลักษณะเผชิญหน้ากันระหว่างผู้สัมภาษณ์ และผู้ให้สัมภาษณ์ โดยผู้สัมภาษณ์เป็นผู้ซักถามและผู้ให้สัมภาษณ์เป็นผู้ให้ข้อมูลหรือตอบคำถามของผู้สัมภาษณ์ เช่นครูสัมภาษณ์นักศึกษาเกี่ยวกับการเรียนการสอน คณะกรรมการสัมภาษณ์นักศึกษาที่สอบเข้าเรียนในสถานศึกษาได้

แบบสังเกต

แบบสังเกตเป็นเครื่องมือการเก็บรวบรวมข้อมูล ที่ใช้ได้กับงานวิจัยทุกประเภท โดยเฉพาะงานวิจัยเชิงคุณภาพ งานวิจัยเชิงทดลอง เช่น ใช้แบบสังเกตพฤติกรรมของนักศึกษาในการใช้ห้องสมุดผู้สังเกตจะบันทึกพฤติกรรมของนักศึกษาตามความเป็นจริง