อาชีพแต่ละอาชีพ ไม่ว่าจะเป็นอาชีพอิสระ หรืออาชีพรับจ้าง ย่อมมีความแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นด้านปัจจัย กระบวนการ และผลผลิต ตลอดจนคุณลักษณะเฉพาะของผู้ประกอบการสำหรับอาชีพ นั้น ในการประกอบอาชีพของ แต่ละคนย่อมมีจุดเริ่มต้นระยะเวลาของการประกอบอาชีพการใช้ความรู้ ความสามารถ ปัญหา อุปสรรค ตลอดจน แนวทางการพัฒนาอาชีพแตกต่างกันไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับประเภท และลักษณะของการประกอบอาชีพสำหรับผู้ที่ มองเห็นช่องทางในการประกอบอาชีพซึ่งอาจยังขาดความรู้และประสบการณ์ตรงในงานอาชีพที่ตนเองสนใจ และ คิดว่าเมื่อตัดสินใจเลือกประกอบอาชีพดังกล่าวแล้วสามารถประสบความสำเร็จได ้ก่อนการตดัสนิใจเลอืกประกอบอาชพี แล้วสามารถประสบความสำเร็จได้ ควรได้มีการศึกษาข้อมูลต่างๆ จากผู้ที่ดำเนินการประกอบอาชีพนั้นๆ อยู่ก่อนแล้ว เพื่อจะนำเอาข้อมูลที่เป็นความรู้ หรือประสบการณ์เหล่านั้นมาประกอบการพิจารณา และเป็นแนวทางในการดำเนิน งานของตนเองต่อไป การสำรวจอาชีพ มีแนวทางในการศึกษา ดังนี้

1. การศึกษาอาชีพอิสระ

ประเด็นที่ควรมีการศึกษาพิจารณา ประกอบด้วย

1) ประวัติส่วนตัวของผู้ประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึงความถนัด ความสามารถ ความสนใจ ตลอดจน คุณลักษณะที่สำคัญ และจำเป็นสำหรับการประกอบอาชีพ

2) ระยะเวลาของการประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึงสภาวะ และความมั่นคงตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน และใน อนาคต

3) จุดเริ่มต้น/มูลเหตุจูงใจในการประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึงเหตุผล ที่มาของการตัดสินใจประกอบ อาชีพดังกล่าว

4) การเตรียมตัวก่อนการประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึง แนวทางการเตรียม ความพร้อมในด้านต่างๆ

5) การดำเนินงาน เพื่อให้ทราบถึงวิธีการ หรือขั้นตอนของการดำเนินงานในการประกอบอาชีพ

6) การเสริมสร้างความมั่นคงในการประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึงแนวทางการพัฒนาอาชีพ

7) ปัญหาอุปสรรคในการประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึงปัญหา อุปสรรคตลอดจนแนวทางการแก้ปัญหา

8) แนวคิดในการขยายกิจการ เพื่อให้ทราบถึงวิสัยทัศน์ในการทำงาน การปรับปรุงและพัฒนางานอาชีพที่ ทำด้วย

2. การศึกษาสำรวจอาชีพรับจ้าง ประเด็นที่ควรมีการศึกษาพิจารณา ประกอบด้วย ประวัติส่วนตัวของ

ผู้ประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึงความถนัด ความสามารถ ความสนใจ ตลอดจนคุณลักษณะสำคัญและ จำเป็นสำหรับ การประกอบอาชีพ

1) ความรับผิดชอบในงานที่ทำอยู่เพื่อให้ทราบถึงขอบข่าย ภาระงาน

2) นายจ้าง เพื่อให้ทราบถึงความต้องการ จุดประสงค์ ตลอดจนลักษณะนิสัยใจคอ

3) จดุเรมิ่ตน้/มลูเหตจุงูใจในการประกอบอาชพี เพอื่ใหท้ราบถงึเหตผุลทมี่าของการตดัสนิใจประกอบอาชพี

4) ระยะเวลาของการทำงาน เพื่อให้ทราบถึงสภาวะ และความมั่นคง ตั้งแต่อดีต ปัจจุบัน และในอนาคต

5) ความพึงพอใจ/ความประทับใจในการประกอบอาชีพ เพื่อให้ทราบถึงกระบวนการวิธีการทำงาน

6) รายได้หรือสวัสดิการ เพื่อให้ทราบถึงสภาวะความมั่นคง การเอาใจใส่ดูแล ความยุติธรรม ฯลฯ

7) ความคาดหวังในอนาคต จากการประกอบอาชีพเพื่อให้ทราบถึงแนวทางการพัฒนา ตนเอง นายจ้าง ฯลฯ นอกจากนี้อาจมีประเด็นอื่นๆ ที่สามารถจะนำมาใช้ในการศึกษา สำรวจอาชีพได้อีกทั้งนี้เพื่อจะทำให้ได้ข้อมูล ต่าง ๆ อย่างครบถ้วนสมบูรณ์ ซึ่งจะช่วยทำ ให้การตัดสินใจเลือกประกอบอาชีพ มีความถูกต้อง สอดคล้องกับตนเอง ได้มากที่สุด