ข้าวดอย..สร้างอาชีพ
ข้าวดอย..สร้างอาชีพ
ชุมชนบ้านหนองผำ
เดิมชาวบ้านจะอาศัยอยู่ที่บ้านหัวขัว หมู่ที่ ๔ เนื่องจากการขยายตัวในด้านการเพิ่มขึ้นของประชากร และพื้นที่ทำกินไม่เพียงพอ ในปีพ.ศ.๒๕๒๒ ได้มีชาวบ้านกลุ่มแรกที่ชักชวนกันมาตั้งหลักแหล่งที่หมู่บ้านนี้จำนวน ๗ ครอบครัว คือ นายติ๊บใหม่ คำตั๋น , นายสุขมี เงินจี , ลุงแก้วจันทร์ ติ๊บแก้ว , นายคำ ดอกสั้น,นายเสาร์โท สุวรรณ์ , นายลา อุ่นเรือน และนายนะตู หัวอ่อน โดยสร้างบ้านเรือนกระจัดกระจายตามป่า และไร่เก่า จากนั้นได้รับการจัดสรรที่ดินทำกินให้โดยใช้ชื่อ “จริญญา ๒” แต่ชาวบ้านไม่ยอมใช้ชื่อนี้ โดยจะยอมใช้ชื่อว่า “บ้านหนองผำ” หรือ “เด่าหนองผะดู” จนถึงปัจจุบัน
ข้าวดอยทั้ง 9 พันธุ์ มีปริมาณอะไมโลสต่ำอยู่ที่ 10-19% จัดเป็นข้าวกลุ่มเหนียว-นุ่ม ซึ่งอยู่ในกลุ่มเดียวกับข้าวขาวดอกมะลิ 105 สารสำคัญที่พบในข้าวและมีประโยชน์ต่อร่างกาย อาทิ
สารแกมม่าโอไรซานอล: เพิ่มระดับไขมันชนิดดีให้แก่ร่างกาย ซึ่งไขมันชนิดนี้จะไปขจัดไขมันคอเลสเตอรอล และไตรกลีเซอไรด์ในเส้นเลือด ทำให้ลดการตีบตันของหลอดเลือด เพิ่มการไหลเวียนของโลหิตและยังมีฤทธิ์ในการลดความเครียด
แอนโทรไชยานิน (สารสีม่วงในกลุ่มข้าวสีดำ): จัดเป็น functional food เพราะสารนี้มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant) ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัด
ไขมัน: ในข้าวกล้องมีไขมันดี ไม่มีคอเลสเตอรอล สามารถช่วยในเรื่องของระบบผิวหนังและเส้นประสาท
ที่อยู่ ชุมชนหมู่บ้านหนองผำ หมู่ที่ 10 ต.ทุ่งหัวช้าง อ.ทุ่งหัวช้าง จ.ลำพูน 51160
บ้านนายหล้า สุต๋า
จากความหลากหลายทางพันธุกรรมของพันธุ์ข้าวที่มีคุณค่าจำนวนมาก สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) ได้ปลูกรวบรวม/อนุรักษ์พันธุ์ข้าวดอย จำนวน 470 พันธุ์ ประกอบด้วย พันธุ์ข้าวนา 190 พันธุ์ พันธุ์ข้าวไร่ 280 พันธุ์ ซึ่งได้รวบรวมจากชุมชนบนพื้นที่สูง 10 ชนเผ่า ได้แก่ ชนเผ่าปกาเกอญอหรือกะเหรี่ยง ลีซอ อาข่า ละว้าหรือลัวะ ลาหู่หรือมูเซอ เมี่ยนหรือเย้า ม้ง ไทยใหญ่ จีนฮ่อ และคนเมือง ซึ่งแต่ละชนเผ่าเรียกขานคำว่า “ข้าว” แตกต่างกันไป
ผู้ให้ข้อมูล นายเกรียงวงค์ สุต๋า
ผู้เรียบเรียง นางรัตนา ปักกัง
ภาพถ่าย โดย https://pixabay.com/th/photos/%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81-%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%A2-%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%A2-%E0%B9%83%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%9A-64407/