การเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ (จิ้งหรีด)

          จิ้งหรีด เป็นแมลงที่มีลักษณะปากเป็นแบบปากกัด มีตารวมหนวดยาวขาคู่หลังมีขนาดใหญ่และ แข็งแรง เพศเมียปีกเรียวและมีอวัยวะวางไข่ยาวแหลมคล้ายเข็มยื่นออกมาจากส่วนท้อง เพศผู้มีปีกคู่หน้าย่น สามารถทำเสียงได้จิ้งหรีดจัดเป็นแมลงชนิดหนึ่งที่พบได้ในทุกภูมิภาคของโลก โดยเฉพาะเขตร้อนอย่าง ประเทศไทย จิ้งหรีดมักกัดกินต้นกล้าของพืช ใบพืช ส่วนที่อ่อนๆ เป็นอาหาร จิ้งหรีดมีหลายชนิด หลายขนาด แตกต่างกันไปตามพฤติกรรมลักษณะพิเศษของจิ้งหรีดที่แตกต่างจากแมลงชนิดอื่นอย่างโดดเด่นและสังเกตได้ ง่ายคือ การส่งเสียงร้องและการผสมพันธุ์ที่เพศเมียจะคร่อมบนเพศผู้เสมอ 

ลักษณะทั่วไปของจิ้งหรีด

 วงจรชีวิตจิ้งหรีด

        อายุจิ้งหรีด จากระยะไข่ถึงระยะตัวเต็มวัยใช้เวลาเฉลี่ยประมาณ 45-60 วัน วงจรชีวิตแบ่งออกเป็น 3 ระยะ 1. ระยะไข่ 2. ระยะตัวอ่อน 3. และระยะตัวเต็มวัย 

       ระยะไข่ ไข่มีสีเหลือง ลักษณะคล้ายเมล็ดข้าวสาร ใช้เวลาฟักเป็นตัวอ่อน ประมาณ 7-10 วัน ตลอดอายุขัย เพศเมีย 1 ตัว สามารถ สามารถวางไข่ได้ 600-1,000 ฟอง  ซึ่งจะวางไข่ได้ประมาณ 4 รอบ ๆละ 200-300 ฟอง

        ระยะตัวอ่อน มีลักษณะคล้ายมด มีการเจริญเติบโต โดยการลอกคราบ 8 ครั้ง จึงจะเป็นตัวเต็มวัย ใช้เวลาประมาณ 45-60 วัน

        ระยะตัวเต็มวัย สามารถแยกเพศได้ชัดเจน เพศผู้ปีกคู่หน้าย่น เมื่อถูกก้นสามารถทำให้เกิดเสียงได้ เพศเมียปีกคู่หน้าเรียบ อวัยวะวางไข่ยาวเฃแหลมคล้ายเข็มยื่นออกมาจากส่วนท้อง วัยนี้จะใช้เวลาประมาณ 45-30 วัน

อุปกรณ์และบ่อเพาะเลี้ยงจิ้งหรีด 

        – บ่อซีเมนต์ : นิยมสร้างขนาด 1*3*0.6 เมตร (พื้นที่ 3 ตร.ม.) หรือ 1.6*4*0.6 เมตร (พื้นที่ 6.4 ตร.ม.) เทปูนที่ก้นบ่อ
1 นิ้ว
         – บ่อแบบกล่อง : โดยการใช้ไม้อัดหรือกระเบื้องสมาร์ทบอร์ดสร้าง ขนาดที่นิยม 1.2*2.4*0.6 เมตร (พื้นที่ 2.9 ตร.ม.) และมีขาสูง 15-20 ซม.

2. กาว สำหรับติดขอบบ่อ ป้องกันจิ้งหรีดไต่ออกนอกบ่อ
3. มุ้งเขียว ไว้ปิดปากบ่อ ป้องกันจิ้งหรีดบินหนีและแมลงศัตรูเข้ามาทำลาย
4. แผงไข่ สำหรับเป็นที่อยู่ของจิ้งหรีด โดยจะใช้ประมาณ 50 % ของพื้นที่
5. ถาดใส่น้ำ, ถาดใส่อาหาร ควรใช้ถาดที่ไม่ลึกมากประมาณ 1-1.5 ซม.
6. ฟองน้ำ หรือผ้าชุบน้ำ สำหรับให้น้ำจิ้งหรีดตัวเล็ก
7. ภาชนะรองไข่ สำหรับให้จิ้งหรีดวางไข่ ขนาดความลึกมากกว่า 5 ซม. ส่วนมากนิยมใช้ขันพลาสติกกลม

ภาพบ่อเพาะเลี้ยงจิ้งหรีด 

   การให้อาหาร

           ระยะตัวอ่อน ให้อาหารไก่เล็ก ให้น้ำโดยการใช้ผ้าซับน้ำ เมื่อจิ้งหรีดโต ประมาณ 3 สัปดาห์ จิ้งหรีดสามารถปีนขึ้นภาชนะได้ จึงเปลี่ยนการให้น้ำเป็็นภาวะให้น้ำไก่ ควรใส่ก้อนหินเล็ก ๆ ไว้ในน้ำเพื่อให้จิ้งหรีดปีนขึ้นจากน้ำได้ อาจจะให้ผักร่วมกับอาหารไก่เล็กก็ได้ เช่น ใบมันเทศ คะน้าเม็กซิโก หญ้าต่าง ๆ

ภาพอาหารสำหรับจิ้งหรีด

              ภาพฐานการเรียนรู้การเลี้ยงจิ้งหรีด ณ ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดลำพูน
(เกษตรที่สูง)  สาขาอำเภอทุ่งหัวช้าง จังหวัดลำพูน  

เรื่อง/เนื้อหา :  นายสำราญ ชูช่วย เจ้าพนักงานเกษตร  ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาอาชีพการเกษตรจังหวัดลำพูน
                           (เกษตรที่สูง) สาขาอำเภอทุ่งหัวช้าง  

 เรียบเรียง   :  นางสาวฐิติมา  พนัสโยธานนท์

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

ฟาร์มแชนเนล (ประเทศไทย). (2564). เทคนิคการเลี้ยงจิ้งหรีดให้ตัวโต น้ำหนักดี และได้มาตรฐาน, สืบค้นเมื่อ 6    
            พฤศจิกายน 2566. จาก. https://shorturl.asia/rgVc1