เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า
"ดอยอีฮุ้ย"
ประวัติความเป็นมา
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าดอยอีหุ้ย เป็นเทือกเขาสูงชันที่ทอดตัวไปตามแนวเหนือ-ใต้ และกั้นอาณาเขตระหว่างจังหวัดลำปางกับจังหวัดลำพูน ประกอบด้วยยอดเขาสูงชันหลายลูก เช่น ดอยผาเมือง ดอยห้วยหก ดอยผาด่าน ดอยกิวโหวก ดอยฝัดดี ฯลฯ เป็นป่าต้นน้ำที่มีสภาพป่าอุดมสมบูรณ์ ต่อมาราษฎรได้เริ่มอพยพเข้าไปอยู่บริเวณรอบๆ ป่า และเริ่มมีการแผ้วถางป่าเพื่อการกสิกรรมส่วนบริเวณบนยอดดอยต่างๆ ก็มีชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงอยู่อาศัยกระจัดกระจายทั่วไป ในปี พ.ศ. 2507 รัฐบาลจึงประกาศป่าที่อยู่ในท้องที่อำเภอบ้านโฮ่ง เป็นป่าสงวนแห่งชาติ ป่าบ้านโฮ่ง ปี พ.ศ. 2508 ประกาศป่าที่อยู่ในอำเภอแม่ทา เป็นป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ทา และปี พ.ศ. 2515 รัฐบาลได้ประกาศป่าที่อยู่ในอำเภอลี้ เป็นป่าสงวนแห่งชาติป่าขุน
แม่ลี้
สถานที่ตั้ง ตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ตำบลตะเคียนปม อำเภอทุ่งหัวช้าง จังหวัดลำพูน
ข้อมูลด้านกายภาพ
พื้นที่ : 64449 ไร่
ภูมิประเทศ : เป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อนทอดตัวไปตามแนวทิศเหนือและทิศใต้ กั้นอาณาเขตระหว่างจังหวัดลำปางและจังหวัดลำพูน จังหวัดลำปางมีด้านลาดทางทิศตะวันออก จังหวัดลำพูนมีด้านลาดทางทิศตะวันตก ยอดเขาที่สูงที่สุด คือดอยนกสูง ความสูงจากระดับน้ำทะเลต่ำสุด 250 เมตร สูงสุด 1,293 เมตร และมีหินโผล่กระจัดกระจายทั่วไป
ภูมิอากาศ : ลักษณะภูมิอากาศจะเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล ฤดูหนาวค่อนข้างหนาว ฤดูร้อนอากาศไม่ร้อนจัด ฤดูฝนมีฝนตกชุกเป็นบางแห่งของภูมิประเทศ อุณหภูมิโดยเฉลี่ยประมาณ 35 องศาเซลเซียส
ธรณีวิทยา : ชนิดของดิน เป็นดินร่วนปนทราย และดินลูกรังเป็นส่วนใหญ่
ประกอบด้วยฐานการเรียนรู้ 6 ฐานการเรียนรู้
ฐานที่ 1 หิน
หินเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลก โดยขั้นแรกเกิดจากการเย็นตัวและแข็งตัวของหินร้อนที่หลอมละลายทั้งที่อยู่ใต้เปลือกโลก และที่ออกมาพร้อมกับการระเบิดของภูเขาไฟ หินเหล่านี้มีชื่อเรียกตามลักษณะของการเกิดว่า “ หินอัคนี” ต่อมาความดัน และอุณหภูมิสูงอย่างมากมายในเปลือกโลก ทำให้หินอัคนีแปรสภาพมีสมบัติต่างไปจากเดิม เกิดเป็นหินชนิดใหม่ที่มีชื่อเรียกตามลักษณะการเกิดว่า “หินแปร”
ฐานที่ 3 ไลเคนส์
ไลเคนส์ มีประมาณ 15,000 ชนิด เป็นพืชเล็กๆ และมีรูปร่างสีสันต่างกันมากมายเป็นพืชที่ทนทาน แต่การเจริญเติบโตช้ามาก เจริญเติบโตบนพื้นผิวเปล่าๆ เช่น ตามกระเบื้องมุงหลังคา ฝาผนัง บนก้อนหิน และลำต้นของต้นไม้
ฐานที่ 2 มอสส์ และเฟิร์น
มอสส์ มีอยู่ทั่วไปในป่าดิบชื้น ทั้งในระดับต่ำและระดับสูง จะเห็นว่าพืชประเภทนี้ปกคลุมราก ลำต้น กิ่ง และใบของต้นไม้ หรือตามก้อนหินอยู่ทั่วๆ ไป มักพบตามที่ชุ่มชื้นอยู่เสมอ และบางชนิดขึ้นอยู่ในน้ำ
ฐานที่ 4 เถาวัลย์พืชพันธุ์ในป่าผสม
ป่าบริเวณดอยอีหุ้ยเป็นป่าผสมผัดใบซึ่งมีเถาวัลย์หลากหลายชนิดอาศัยอยู่ อาทิเช่น เครือเขาน้ำซึ่งมีน้ำในลำต้นสามารถดื่มกินได้ บันไดลิง
ฐานที่ 5 ต้นน้ำสายธาร สายใยแห่งชีวิต
โลกของเราปกคลุมด้วยน้ำเป็นส่วนใหญ่ ประมาณ 3 ใน 4 ของพื้นที่ผิวโลกทั้งหมดเป็นทะเลและมหาสมุทร น้ำในทะเลและมหาสมุทรมีรสเค็ม นอกจากนั้นบนพื้นดินยังมีแหล่งน้ำอยู่ทั่วไป ตามห้วย หนอง คลอง บึง บ่อ สระ ลำธาร แม่น้ำ ทะเลสาบ น้ำใต้ดิน และที่อื่นๆ อีก น้ำเหล่านี้เกิดจากฝนจึงไม่มีรสเค็ม ในร่างกายมนุษย์ สัตว์ พืช ก็มีน้ำอยู่เป็นจำนวนมาก หากปราศจากน้ำ สิ่งมีชีวิตทั้งหลายก็ไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้
ฐานที่ 6 สุนทรียภาพทางธรรมชาติ
ฐานนี้เป็นพื้นที่สูงที่สุดในเขตป่าดอยอีหุ้ยเหมาะสำหรับถ่ายทอดความรู้สึกที่มีต่อธรรมชาติที่ได้สัมผัส พบเห็น หรืออาจจะเป็นความรู้สึกของการเดินทางจากฐานอื่นๆ โดยการถ่ายทอดออกมาในรูปแบบของ บทร้อยแก้ว บทร้อยกรอง บทความ หรือ รูปภาพ
ผู้เรียบเรียงข้อมูลโดย : นางสาวฐิติมา พนัสโยธานนท์ ตำแหน่ง บรรณารักษ์