ย่ามหรือถุงย่าม หลายคนมักนิยามว่า“ย่าม” คือ สีสันแห่งวิถีชีวิต และความงดงามของวัฒนธรรม ย่ามเป็นเครื่องใช้ที่สะดวกมีประโยชน์มาก สามารถใส่สิ่งของสารพัดลงไปได้ ไม่ว่าจะไปทำไร่ ทำนา ทำสวน ไปร่วมกิจกรรม หรือไปที่ไหน สามารถนำติดตัวไปได้ตลอด เป็นของใช้ที่อยู่คู่กับผู้คนโดยทั่วไป ย่ามนี้ทางร้านใช้วัสดุในท้องถิ่นและงานฝีมือของกลุ่มคนในพื้นถิ่นและสรรค์สร้างชิ้นงานที่เป็นองค์ประกอบที่เชื่อมโยงกันระหว่างคนท้องถิ่นที่นำไปใช้ในชีวิตประจำวันหรือหัตถกรรมงานฝีมือ
เมื่อผู้หญิงภายในครอบครัว ย่างเข้าสู่ภาวการณ์เรียนรู้ได้ แม่จะเป็นผู้เริ่มสอนบทเรียนของ การทอผ้า โดยเริ่มจากการอธิบายขั้นตอนต่าง ๆ ของกระบวนการทอผ้า สอนการใช้งานอุปกรณ์การ ทอผ้า และอาจเริ่มด้วยการมอบหมายหน้าที่ในบางขั้นตอนให้ทดลองรับผิดชอบ เช่น การกรอด้าย การขึ้นด้าย จากนั้นจึงจะให้ทดลองทอผ้าเองอย่างจริงจัง ส่วนผ้าที่ให้หัดทอจะเริ่มจากผ้าพื้นแบบ ธรรมดาที่เป็นพื้นฐาน เช่น ทอเป็นสีขาวล้วน และหลังจากผ่านบทเรียนของการทอผ้าพื้น ก็จะให้หัด ทอผ้าที่ซับซ้อนขึ้นไปอีก เช่น ผ้าซิ่น ย่าม ผ้าห่ม กระโปรง เสื้อ เป็นต้น
การทอผ้าของชาวกะเหรี่ยงบ้านไม้สลีเป็นการทอแบบวิถีดั้งเดิม เรียกว่าทอแบบกี่เอวหรือ ใช้เข็มขัดคาดหลัง โดยใช้อุปกรณ์เครื่องทอขนาดเล็กเรียกว่า “กี่เอว” ลักษณะการทอผ้าแบบกี่เอวผู้ ทอจะต้องนั่งกับพื้น เหยียดขาตรงไปข้างหน้าทั้งสองข้าง เส้นยืน มีสายหนังคาดรัดโอบไปด้านหลัง (สายคาดทำด้วยแผ่นหนัง ผ้าที่ทบกันหลาย ๆ ชั้น เชือกที่ฝั้นเป็นเกลียวให้แข็งแรง) ใช้นิ้วหรือไม้ไผ่ซี่ เล็ก ๆ สอดด้ายพุ่ง และใช้ไม้แผ่นกระแทกเส้นด้ายให้แน่น อีกด้านหนึ่งจะผูกมัดกับเสาเรือน ฝาเรือน หลักที่มีความเข็งแรงหรือโคนต้นไม้ก็ได้ การทอด้วยกี่เอวจะใช้การขยับเคลื่อนตัวของผู้ทอบังคับ เส้นด้ายยืนให้ตึงหรือหย่อนได้ตามต้องการทำให้ผู้ทอสามารถเลือกสถานที่ทอได้ตามความพอใจ โยกย้ายได้สะดวก ผ้าที่ทอด้วยกี่เอวจะมีขนาดผ้าหน้าแคบ ๆ