ผ้าทอยกดอก
ประวัติ
- นางสุกันทา ด้วงอ้าย อายุ 60 ปี
- วุฒิการศึกษา มัธยมศึกษาตอนปลาย
- อาชีพ การทอผ้า
- ที่อยู่ 95/1 หมู่ที่ 3 ตำบลดงดำ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน 51110 โทร 087029-9352
วิธีการทอผ้า
1. การกรอด้าย
นำด้ายมาในอุปกณ์การกรอด้าย โดยหาจุดเริ่มต้นของเส้นด้าย จากนั้นเริ่มกรอด้ายใส่หลอดด้ายใหญ่
2. การเดินด้าย
นำที่เดินด้ายตั้งวางไว้ นำหลอดด้ายใหญ่เสียบลงบนแผงตะขอที่เตรียมไว้ จากนั้นเริ่มเดินด้ายครั้งละ 20 หลอดจนครบ 58 รอบ
3. การสอดฟัน
นำที่วางสอดฟันหวีมาตั้งไว้ แล้วนำฝ้ายที่เดินครบ 58 รอบ มามัดกับที่วางสอดฟันหวี แล้วเริ่มเอาฟันหวีมาวาง หลังจากนั้นดึงเส้นด้ายทีละเส้น สอดเข้าฟันหวี 1 คู่ ต่อ 1 รู ของฟันหวีจนครบจำนวนรูของฟันหวี
4. การเข้าหัวม้วน
นำที่วางหัวม้วนมาตั้งวาง นำหัวม้วนเข้าใส่ที่วาง แล้วนำที่หนีบของเส้นด้ายประกบติดกับหัวม้วน แล้วนำที่หนีบของเส้นด้ายมาวางไว้ระหว่างกลางของหัวม้วน แล้วเริ่มหนีบเส้นด้ายม้วนกระจายเส้นด้ายแต่ละสีให้ตรงกัน ดึงให้ตึง แล้วหมุนหัวม้วนไปเรื่อยๆ จนหมดเส้นด้าย
5. การเก็บเขาย่ำ
นำหัวม้วนขึ้นวางบนกี่ หลังจากนั้นจัดเส้นด้ายให้ลงตัวกับรูฟันหวี แล้วกลับเส้นด้ายด้านล่างขึ้นมาด้านบนเพื่อเก็บเขาเหยียบ แล้วกลับเส้นด้ายให้เหมือนเมื่อเก็บเขาเหยียบอีกด้านหนึ่ง หลังจากนั้นมัดเขา แล้วทากาวรอให้แห้ง แล้วมัดเขาย่ำ ติดรอก แล้วเริ่มลงมือทอดูว่าเส้นด้ายเส้นไหนผิดก็แก้ไข
6. การด้านดอก
เลือกลายดอกของผ้าที่ต้องการทอ แล้วเริ่มด้านดอก โดยการนับเส้นด้ายตามลายดอกจนครบจำนวนดอก
7. การเก็บเขาดอก
เก็บเขาดอกโดยการนำไม้ลิ่วมาขัดด้วยกระดาษทรายจนลื่น เริ่มเก็บเขาดอกตามลายที่เลือกไว้ แล้วทากาวกันด้ายไหล รอจนแห้งแล้วลองทอ ถ้าผิดก็แก้ไข
8. วิธีการทอ
เริ่มจากไม้ที่ 1 ถ้าไม่ใส่เกสร ให้ทิ้งไม้ 1 ไม้ หลังจากทอครบทุกไม้ (การทอทุกรอบต้องทิ้งไม้ทุกรอบ)
ถ้ามีเกสรให้ทิ้ง 2 ไม้ เหมือนขั้นตอนแรก แล้วดูตรงไหนผิดให้แก้ไข
เมื่อผ้าทอเสร็จแล้วต้องได้มาตรฐาน ยาว 1 เมตร 85 เซนติเมตร ผ้าตัดเสื้อเป็นชุด ยาว 4 เมตร 20 เซนติเมตร สำหรับตัดเสื้อ 1 ตัว ใช้ผ้า 2 เมตร 20 เซนติเมตร
เนื้อหาโดย : นายจอมแก่น พิศวงค์
เรียบเรียงเนื้อหาโดย : นายจอมก่น พิศวงค์
ภาพถ่าย/ภาพประกอบ : นายจอมแก่น พิศวงค์