Semana das Ciencias_4d

É imposible para a mente humana visualizar catro dimensións. Mais as matemáticas e a xeometría permítennos coñecer as súas características. A figura máis sinxela (4-simplex) consta de 5 vértices equidistantes, e tamén se chama pentácoro.

O alumnado de 5º e 6º de Primaria dos centros educativos de Ponteareas foi quen de xogar (por parellas, o cal require de estratexias colaborativas en cada parella frente á outra) a un xogo empregando unha proxección do pentácoro en dúas dimensións.

Na 1ª partida (orde: amarelo, verde, vermello, azul), a ficha azul despístase e permite (0:45) que as amarelas fagan unha liña pasando polo punto central.

Na 2ª partida (0:58), son as amarelas as que se despistan e permiten ás vermellas facer unha liña gañadora por un lado exterior do pentágono. https://sites.google.com/view/xodixe/semanaciencias2022/semccs3d

Na 1ª partida (orde: vermello, azul, verde, amarelo), o xogador das fichas vermellas xoga antes de tempo en dúas ocasións para facer unha liña (0:24 e 0:40), e cando lle toca o seu turno de verdade, despístase e permite que as azuis fagan unha liña diagonal longa (0:50).

Na 2ª partida (0:55, orde: azul, amarelo, vermello, verde), as vermellas (2:12) pretenden bloquear ás amarelas, mais deixan un oco que permite ás verdes facer a liña gañadora.

Explicacións do 3-en-raia na cuarta dimensión

Explicación das liñas que se poden facer no pentágono resultante de proxectar un pentácoro de 4 dimensións nun plano de 2 dimensións.

Explicación do xogo 3-en-raia por parellas no pentágono resultante de proxectar un pentácoro de 4 dimensións nun plano de 2 dimensións.

máis exp'licacións (e fichas para imprimir e xogar), neste enlace

Intuición da cuarta dimensión

Explicación das relacións entre dimensións sucesivas (xiros), usando esta mesma páxina web.

Ao remate, prodúcese unha votación para coñecer as preferencias do alumnado

Hai unha páxina para cada unha das visualizacións explicadas no video anterior. En cada caso, procura usar só o cursor vertical, pois os outros cursores presentan outras rotacións que poden despistarte ao principio.

2 dimensións (x,y) proxectadas en 1d (x)

O cursor vermello amosa o efecto (nulo) sobre un eixe (x) dunha rotación nun plano (yz) perpendicular ao mesmo.

3 dimensións (x,y,z) proxectadas en 2d (x,y) e, posteriormente, en 1d (x).

O cursor vermello amosa o efecto (nulo) sobre un eixe (x) dunha rotación nun plano (yz) perpendicular ao mesmo.

4 dimensións (x,y,z,t) proxectadas en 3d (x,y,z) e, posteriormente, en 2d (x,y).

O cursor vermello amosa o efecto (nulo) sobre o plano 2d (x,y) dunha rotación nun plano (zt) perpendicular ao mesmo.