Metamorfismo

Orientacións da CIUG

Contidos

B3.9. Orixe das rochas metamórficas. Factores e tipos de metamorfismo. Facies metamórficas. Minerais índice. Observacións: respecto aos tipos de metamorfismo, consideraranse: dinamometamorfismo, metamorfismo térmico ou de contacto, metamorfismo rexional ou dinamotérmico, e metasomatismo. Respecto ás facies metamórficas, presentarase o concepto de xeito sinxelo, co fin de utilizalo despois na clasificación e descrición dos principais tipos de rochas metamórficas.

B3.10. Clasificación das rochas metamórficas. Observacións: na clasificación e descrición seguirase un criterio de grao de metamorfismo crecente dentro das facies de metamorfismo rexional: lousa, xisto, gneis, anfibolita, granulita, ecloxita, migmatita (anatexia). Incluiranse tamén as rochas de composición particular e grao de metamorfismo variable: cuarcitas, mármores e serpentinitas.

Metamorfismo e rochas metamórficas

  1. CONCEPTO DE METAMORFISMO

Definición, limites de metamorfismo (ejemplo superior; migmatita)(Polimetamorfismo, parametamorfismo y ortometamorfismo) Meta (prefijo griego; "después de". Blasto para cristales de rocas metamórficas

      • Rocas sedimentarias---------> PARAMETAMORFISMO
      • Rocas igneas------------------> ORTOMETAMORFISMO
      • Rocas metamórficas----------> POLIMETAMORFISMO

2. FACTORES DE METAMORFISMO

    • Temperatura: Gradiente geotérmico, presencia de magmas cercanos, fricciones de pliegues o fallas (metamorfismo cataclástico) (tectónica de placas) Impactos de meteorito.
    • Presión: Presión litostática, presiónn de fluidos y presión de confinamiento. También presión de gases . Presiones dirigidas o tectónicas
    • Presencia de fluidos: pasiva y activa

3. CAMBIOS EN LA ESTRUCTURA Y TEXTURA DE LAS ROCAS METAMÓRFICAS

    • Cambios de orientación, aumentos de cohesión, ...
    • La foliación: pizarrosidad, esquistosidad lineación y glandular /bandeado

4. CAMBIOS FISICO-QUIMICOS EN LA MINERALOGÍA

En un sistema en equilibrio. (Metaestable) Regla de las fases o de Gibbs de las fases F+L= C+2

Diagrama de las Fases: Puntos invariantes (triple), Curva univariante, punto bivariante. Punto cítico y supercrítico

Cambios más típicos : Recristralización, deshidratación, descarbonatación, Transformaciones isoquímicas sin cambios mineral (blastesis), transformaciones isoquímicas con cambios minerales (polimorfismos) Transformaciones aloquímicas Skarns

Un caso especial de reacciones en estado sólido son las transformaciones polimorfas en las que sólo se produce un cambio estructural en el mineral sin cambio de composición. El ejemplo típico es el triplete de minerales formado por la Andalucita, la Sillimanita y la Distena (o cianita) de composición los tres Al2SiO5.

Distena

Andalucita

Sillimanita

La andalucita es la forma cristalizada a alta temperatura y baja presión, la distena, a alta presión y baja temperatura, y la sillimanita, a alta presión y temperatura.

5. PRINCIPALES MINERALES METAMÓRFICOS (Cuadro libro)

6. CONCEPTO DE METAMORFISMO: MINERAL INDICE, ISÓGRADAS, ZONAS METAMÓRFICAS, ASOCIACIONES MINERALÓGICAS Y FACIES METAMÓRFICAS

Mineral índice

Cada mineral es estable en un intervalo de presión y temperatura por lo que la presencia de un determinado mineral

nos indica cuales han sido sus condiciones de formación

Existen minerales que aparecen en condiciones bien determinadas de presión y temperatura, son testigos de esas condiciones

(geotermómetros o geobarómetros naturales)

Isógradas

Se llaman isógradas a las superficies de igual intensidad de metamorfismo , caracterizadas por la aparición o desaparición de minerales: isógrada de la clorita, de la sillimanita, ...

Estas isógradas determinan zonas de metamorfismo: epizona, mesozona y catazona o grados de metamorfismo, (más utilizado ) : bajo, medio y alto.

En cada zona metamófica aparece además del mineral índice, otros minerales estables a estas presiones y temperaturas: Paragénesis mineral (característica de un tipo de rocas)

Facies metamórfica

Conjunto de rocas que cristalizan en un mismo intervalo de presión y temperatura, pueden ser muy distintas según la composición química existente, la misma facies puede quedar representada por distintos tipos de rocas. En su momento fue muy útil pero a medida que se han tenido que hacer subdivisiones se ha hecho muy engorroso y se ha sustituido e incluso abandonado. No es más que un intervalo de presión y teperatura, decimos que una roca pertenece o no a dicha facies si es estable dentro de ese intervalo

7. TIPOS DE METAMORFISMO: de Contacto (corneanas), Regional (Serie pelítica), Dinamometamorfismo (cataclastitas, milonitas,..) de Enterramiento (pizarras), Hidrotermal, de Fondo oceánico y de Impacto meteorítico.

8. TIPOS DE ROCAS METAMÓRFICAS

  • Según clasificación mineralógica: Diagramas triangulares de % de minerales característicos

  • Según su composición original
    • Serie ultamáfica: Peridotitas (plutónica) y Serpentinitas
    • Serie Mafica: Anfibolitas, Esquistos verdes, azules y Eclogitas
    • Serie pelítica: Pizarras, Esquistos, Neises, Migmatitas y (Granito de Anatexia)
    • Serie Carbonatada (Mármoles) y Silicia (Cuarcitas)
  • Según su estructura
    • Foliadas: Filitas, Esquistos, Micacitas, Neises y Anfibolitas
    • No foliadas: Corneanas, Eclogitas, Mármoles y Cuarcitas
  • Según su textura
    • Granoblástica: Cuarcitas y Mármoles
    • Lepidoblástica: Micacitas, Esquistos y Neises
    • Nematoblástica: Anfibolitas y Ortoneises
    • Porfidoblástica:
    • Glandular: Neis glandular, Ollo de sapo

9. METAMORFISMO Y TECTÓNICA DE PLACAS

    • Metamorfismo de bordes constructivos: Ceolitas, esquistos verdes
    • Metamorfismo de bordes convergentes: Esquistos azules, serie pelítica, de contacto,..
    • Metamorfismo de transformates:
    • Metamorfismo de intraplaca :

Artículos para leer y resumir en ficha (Optativo)

METAMORFISMO (BLOG DE GEOLOGÍA DE PILAR GRACÍA MADRUGA)

AMBIENTE METAMÓRFICO (Proyecto biosfera. MEC)

Metamorfismo Tema .pdf
1º exam 2ª avaliación. Metamorfismo .pdf