Je staat er normaal gesproken niet zo bij stil maar probeer je eens voor te stellen hoe de wereld eruit zou zien zonder verplaatsing. Mensen en dingen worden zeer regelmatig verplaatst en we kunnen stellen dat dit grofweg in twee richtingen gebeurd: De horizontale en de verticale (schuin is dan de combinatie van beide). Omdat dit verplaatsen nogal wat kracht kost zijn er veel hulpmiddelen voor bedacht. Voor de horizontale beweging is lang geleden het wiel bedacht, de belangrijkste uitvinding na de transistor. Voor verplaatsing in de verticale richting zijn takels bedacht. Dit zijn toestellen waarmee je met een relatief kleine kracht grote gewichten kan verplaatsen. Maar ook hier: de belangrijkste onderdelen zijn wieltjes.
OPDRACHT: Maak een hijstoestel waarmee je het gewicht van een Vespa scooter van 105 kg met 1 hand 1 meter omhoog kan trekken. De benodigde trekkracht mag niet meer dan 15 kg zijn.
Als gewicht gebruiken we stoeptegels die per stuk 9,5 kg wegen.
Een takel (of takelblok) is het belangrijkste onderdeel van een hijstoestel. Deze bestaat uit een aantal katrollen (wieltjes waar een touw of kabel over kan lopen). Het takelblok wordt in een constructie gemonteerd, vroeger van hout, nu meestal van staal.
Bestudeer in je natuurkundeboek en op wikipedia de
pagina over katrollen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Katrol
en ook over Kranen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kraan
Palen met touw verbinden:
http://www.stjozef.nl/Speltakken/Cobratroep_Verkenners/Technieken_-_Pionieren/
Bekijk en bestudeer de volgende youtube video’s:
https://www.youtube.com/watch?v=wLfSwTyGJwE
https://www.youtube.com/watch?v=LKeb_bvHwfA
https://www.youtube.com/watch?v=E8EWTOdOvKg
https://www.youtube.com/watch?v=6GuldysCVjI
Bestudeer de theorie over katrollen. Bepaal de samenstelling van het takelblok: hoeveel vaste en hoeveel losse katrollen heb je nodig. Laat de berekening zien.
Maak een ontwerptekening van de constructie van de kraan (geef maten en verbindingen duidelijk aan).
Maak eventueel eerst een eenvoudig schaalmodel.
Hiernaast kan je de PDF van deze opdracht bekijken of downloaden.