3-сө дәрес

1. Һаумыһығыҙ!

Дәфтәрегеҙгә бөгөнгө датаны һәм дәрестең темаһын яҙып ҡуйығыҙ.

2. Назар Нәжмиҙең биографияһы менән танышыу.

(Назар Нәжметдин улы Нәжметдинов) 1918 йылдың 5 февралендә Башҡортостандың Дүртөйлө районы Миңеште ауылында ярлы крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. 1941 йылда Башҡорт дәүләт педагогия институтының өсөнсө курсынан Бөйөк Ватан һуғышына китә.Фронтта күрһәткән батырлыҡтары өсөн ике тапҡыр II дәрәжә Ватан һуғышы, Ҡыҙыл Йондоҙ ордендары һәм миҙалдар менән наградлана. 1944 йылда Коммунистар партияһы сафына инә. Һуғыштан һуң уҡыуын дауам итә, 1947 йылда институттың тел һәм әҙәбиәт факультетын тамамлай.

1947-1949 йылдарҙа “Совет Башҡортостаны” газетаһы, “Әҙәби Башҡортостан” журналы редакцияларында эшләй. Бер йыл Башҡорт дәүләт академия театрының директоры булып эшләй. 1951 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. 1955-1959 йылдарҙа ул - “Һәнәк” журналының редакторы. 1962-1969 йылдарҙа Н.Нәжми - Башҡортостан Яҙыусылар союзы идараһының председателе.

Назар Нәжмиҙең әҙәби хеҙмәттәре

Назар Нәжми утыҙынсы йылдар аҙағында яҙа башлай. Тәүге шиғырҙары 1937 йылда республика газеталарында баҫыла. 1940 йылда “Октябрь” журналында “Ауыл күренештәре” исемле шиғырҙар циклы баҫылып сыға. 1946-1949 йылдарҙа лирик шиғырҙар һәм хикәйәләр яҙа. 1950 йылда тәүге шиғырҙар йыйынтығы – “Тамсылар” донъя күрҙе. Был китабы менән ул үҙен талантлы шағир итеп таныта. Назар Нәжми – утыҙҙан ашыу шиғыр һәм поэмалар йыйынтығы авторы. Йырсы-шағир булараҡ та киң билдәле. Драматургияла әүҙем эшләне, драмалары Башҡорт академия драма театры сәхнәһендә уңышлы барҙы. А.С.Пушкин, М.Ю.Лермонтов, Н.А.Некрасов, Р.Ғамзатов, Ҡ.Кулиев шиғырҙарын башҡортсаға тәржемә итте.

Ҡыҙы Алһыуҙың хәтирәләре

“Атайым ғаиләлә ҡояш кеүек булды, ә беҙ – уның тирәһендә әйләнеүсе планеталар...” “Атайым беҙҙе бик ныҡ яратты.Йәнен бүлеп бирергә әҙер ине. Ләкин мин бер хәҡиҡәткә төшөндөм: ижади шәхес бер кемдеке лә, хатта ғаиләһенеке лә була алмай. Атайым да, тәү нәүбәттә, барыбер Шағир булып ҡалды. Унан һуң атай...”

Назар Нәжмиҙең хеҙмәте юғары баһаланды.

Ҡыҙыл Йондоҙ ордены – 1944 й.

II дәрәжә Ватан һуғышы ордендары – 1945, 1985 й.

Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордендары – 1955, 1968 й.

Салауат Юлаев исемендәге Республика премияһы – 1972 й.

Октябрь революцияһы ордены – 1978 й.

М. Горький исемендәге РСФСР Дәүләт премияһы – 1982 й.

Башҡортостандың халыҡ шағиры исеме бирелде – 1994 й.

3. Дәреслек менән эш. Тасуири уҡыу.

Н.Нәжмиҙең дәреслектә бирелгән әҫәрҙәрен тасуири уҡырға.

4. Өйгә эш.

Н.Нәжмиҙең биографияһы буйынса хронологик таблица төҙөп, gdavletkulova@mail.ru адресы буйынса ебәрергә.

№ Дата Мөһим ваҡиғалар (главные события)