2019-05-29

Bron: NOS 29-05-2019 <<< lees het originele bericht

Privacywaakhond: overheid moet transparanter zijn over algoritmes

De overheid moet transparant zijn over algoritmes, maar is dat nu niet of nauwelijks. Dat zegt Aleid Wolfsen, de voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens. "De overheid moet daar transparant over zijn, en moet helder maken op welke manier jouw gegevens worden verwerkt en hoe die besluiten tot stand komen", aldus Wolfsen.

Eerder vandaag meldde de NOS dat de overheid vaak voorspellende algoritmes gebruikt: van de Belastingdienst en de politie tot verschillende gemeentes. Daarbij is niet altijd even duidelijk voor burgers wanneer algoritmes worden gebruikt.

Wat zijn algoritmes?

Een algoritme is een reeks instructies voor een computer. Zulke instructies kunnen simpel zijn: als iemand 10 kilometer te hard rijdt, dan krijgt hij een boete van een bepaald bedrag. Maar ze kunnen ook ingewikkelder zijn en honderden feiten meewegen, om zo bijvoorbeeld voorspellingen te doen of schattingen te maken. Computers kunnen ingewikkelde patronen veel beter herkennen dan mensen.

Het gebruik van algoritmes is op zich niet erg, zegt Wolfsen. "Maar een belangrijke voorwaarde is dat ze alleen worden gebruikt als het eerlijk, slim en transparant gebeurt", vindt de toezichthouder.

Wolfsen maakt zich zorgen over discriminatie. "De vooroordelen die we allemaal hebben, kunnen in computerprogramma's terecht komen", zegt hij. Juist daarom is het volgens hem belangrijk dat de overheid transparant is over algoritmes. "Als er een besluit over je wordt genomen en je weet niet hoe dat tot stand is gekomen, dan kun je je daar niet tegen verdedigen", zegt Wolfsen.

Welke instantie gebruikt algoritmes, zoek hieronder op een overheidsinstantie om te bekijken of en hoe ze een algoritme gebruiken.

Ook VVD-Kamerlid Jan Middendorp vindt dat er veel meer gecommuniceerd moet worden over wat de overheid nu doet met algoritmes. "Algoritmes kunnen heel veel goeie dingen doen. Die kunnen de overheid echt veel beter voor mensen laten werken." Zo kunnen ze bijvoorbeeld helpen bij het opsporen van fraude, zegt Middendorp. "Maar je moet inderdaad wel voorkomen dat alle dingen die we in de normale wereld niet normaal vinden, zoals discriminatie, dat we die dan ook niet online doen. Dat moet je voorkomen."

De NOS blijft onderzoek doen naar algoritmes. Heb je tips of informatie over gebruik van algoritmes binnen overheden of bedrijven? Help ons bij ons onderzoek en deel je informatie hier.

De gemeente Lekstroom maakt gebruik van algoritmes om bijstandsfraude op te sporen [video]