Dekoloniseer Halle vraagt de Université Libre de Bruxelles (ULB) om een eenvoudig informatiebord met een QR-code aan de ingang van het domein Victor Brien in Lembeek te plaatsen. Dit bord zou iedereen in staat stellen het verborgen koloniale verhaal achter Lembeekbos te ontdekken. Het doel is om voorbijgangers en wandelaars niet alleen te informeren over de natuur van het gebied, maar ook over de geschiedenis die verbonden is aan het domein.
Lembeekbos is een prachtig en waardevol stuk natuur. Het vormde samen met het Hallerbos eertijds één geheel met het Zoniënwoud. Vandaag is het een deel van het Nationaal Park Brabantse Wouden, opgericht in 2023.
Gezien het domein op de route ligt van natuurwandelingen in Lembeek, de weg van de eeuwenoude Sint-Veroonmars, de interactieve wandeling Sint-Veroon achterna op de Erfgoedapp, de trage weg Voetweg A35, de wandeling in het spoor van de boommarter, de fietstocht Fietsen naar Congo is het zeer nuttig om een duidelijk infobord te plaatsen met uitleg over zowel de natuur als de geschiedenis van het domein Victor Brien.
Op dit ogenblik komen voorbijgangers niets te weten over het domein dat ze voorbij stappen. Ze worden enkel geconfronteerd met borden - meer dan 10 - waarop staat : Propriété privée - Private Eigendom - Entrée interdite - Toegang verboden.
In 1936 werd het Lembeekbos, 120 hectare groot, eigendom van Victor Brien. Hij laat er een kasteel bouwen. Na zijn dood komt het kasteel en het bos in handen van de ULB, de Université libre de Bruxelles. Victor Brien heeft zijn fortuin vergaard als bestuurder van bedrijven in Congo in de Belgische koloniale periode.
Dekoloniseer Halle wil een informatiebord aan de ingang van het domein laten plaatsen omdat het kasteel Victor Brien één van de meest opmerkelijke erfenissen van het kolonialisme is op het grondgebied van Halle. Een concreet spoor In Halle van ons gedeeld koloniale verleden. Voorbijgangers en wandelaars krijgen zo een concreet stuk herinneringseducatie mee.
Wat veel mensen niet weten, is dat Victor Brien zijn rijkdom verwierf als een belangrijke speler in de Belgische koloniale economie, met name in Belgisch-Congo. Zijn verleden is een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van het domein, en het is belangrijk dat we deze geschiedenis niet vergeten.
Door historische duiding, context en uitleg ter plaatse te voorzien, kan historisch inzicht groeien. Het uitgangspunt is dat we beter kunnen leren van het verleden door het te begrijpen en erover in gesprek te gaan, in plaats van het te verbergen of te verzwijgen.
Voor de tekst en inhoud op het informatiebord kan samengewerkt worden met onder meer historici uit Halle, natuurorganisaties en Dekoloniseer Halle en uiteraard in overleg met ULB.
Het plaatsen van een hedendaags informatiebord met achtergrondgegevens draagt bij aan de beleving van het gebied. Dekoloniseer Halle heeft hieromtrent een vraag gericht naar de rector van de ULB en zal de stad Halle en de burgers in kennis stellen van hoe met deze vraag zal worden omgegaan.
Lembeekbos is ook in het Vlaams Parlement al meermaals de revue gepasseerd.
Er stond zeer lange tijd aan de ingang en bord met de vermelding : Fondation V. Brien Propriété Privée Privaat Eigendom (zie foto). In 2023 werden deze oude borden vervangen door nieuwe, echter zonder enige publieksinformatie. Dekoloniseer Halle blijft vragen dat de ULB ook een meer hedendaags bordje zal aanbrengen (bijvoorbeeld een QR-code) : een informatief bordje waar niet alleen informatie op te lezen staat betreffende de natuur, maar waarop de geschiedenis van Victor Brien niet zal worden verzwegen.
Wij stellen daarom ook voor dat de Stad Halle het gesprek met ULB ondersteunt en aanmoedigt, zodat er een constructieve oplossing komt die zowel de historische als ecologische waarde van het gebied erkent.
Lembeekbos is eigendom van de Université Libre de Bruxelles. De ULB kreeg het bos als erfenis van Victor Brien.
In Lembeek is er een bushalte die de naam draagt van haar omgeving: ‘Congo’.
Congo in de Zennevallei ?
Wandelen en fietsen in Lembeek : ontdek niet alleen de natuur maar ook de geschiedenis van de omgeving.
Stef Lories, woordvoerder Dekoloniseer Halle : "Lembeekbos is de voorbije jaren in het Vlaams Parlement al meermaals de revue gepasseerd.
In 2010 stond nog in de krant : "Lembeekbos wordt onteigend". Tijd om klaarheid te scheppen in dit dossier ?"
"Een mooi bord met correcte achtergondinformatie bij het domein Victor Brien moet toch een haalbare kaart zijn voor een universiteit. "
"Met een eenvoudige QR-code is het makkelijk om mensen te informeren. Hoewel 'verboden toegang' duidelijk is, roept het, zeker in het geval van een groot bosgebied met een kasteel, vragen op bij mensen. Het is belangrijk om naast de formele boodschap ook oog te hebben voor de bredere context en de mogelijke indruk die het wekt."
Zie ook de volgende relevante links voor achtergrond :
Victor Brien ? Hier tekst van de Wikipedia-pagina over de figuur Victor Brien.
Zie persteksten van Dekoloniseer Halle hieromtrent :
Dekoloniseer Halle vraagt een publiek infobord aan het domein Victor Brien (ULB) in Lembeek (Persbericht inzake ULB-domein Victor Brien)
'Onbekend, anoniem en verborgen'
Straatinterviews over LembeekBOS
'Waargebeurd of verzonnen ?'
Broodjeaapverhalen en urban legends in verband met Lembeekbos ?
Verslag met 'Rondvraag in Halle' dat door Dekoloniseer Halle op 21 juli 2023 werd overgemaakt aan Annemie Schaus (rector van de l'ULB) als follow up van contact op ULB-rectoraat (3 april 2023).
Op pagina 2 de inhoudstafel :
Inleiding 1
Respons bevoorrechte getuigen 3
- Vragen aan bevoorrechte getuigen 3
- Burgemeester Halle, Marc Snoeck 4
- Peter François, Archief Halle (Ast) 5
- Illustraties ontvangen van AST (Bart Desmet) 6
- Overlijdensbericht Victor Brien 9
- 1975 Biotoopstudie door Van Valckenborch Hubert (input Henri Vogeleer) 10
- 1978 Dagboek boswachter Henri Vogeleer 14
- 1979 Artikelenreeks rond Henri Vogeleer in Gazet van Halle 19
- Johan Merckx, voorzitter Natuurpunt Halle 25
- Dirk Vandenplas, Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring Halle 26
- Suzanne Vandenbosch en Ives Janssens 28
- Frans Buelens, professor en auteur Congo 1885-1960. Een financieel-economische geschiedenis 29
- Erfgoedobject ID 135379 31
- Wikipedia-pagina Victor Brien (internet) 32
- Vraag van Dekoloniseer Halle 35
- Brown Paper Follow The Money (Jean-Pierre Laus) 38
Reacties straatinterviews 41
- Handleiding straatinterviews
- Resultaat bevraging
- Strekking straatinterviews
Colofon 44
Zie het rapport (44 bladzijden) hieronder.