Hieronder volgen enkele voorbeelden van STEAM-projecten, tegengekomen in het onderzoek uit Lo Bue (2022) of zelfontworpen door studenten Educatieve Master Ontwerpwetenschappen, in het kader van het opleidingsonderdeel Vakdidactiek Architectuur.
Deze projecten kunnen aangepast worden naargelang de doelgroep, de middelen, de tijd en de betrokken vakken. De voorbeelden tonen aan dat leerkrachten de keuze kunnen maken om alle vijf vakgebieden gelijkmatig in een opdracht te laten terugkomen of juist één of meerdere vakgebieden de overhand te laten nemen.
Er zijn natuurlijk nog tal van voorbeelden te vinden in verschillende bronnen. Zie hiervoor onze aanbevelingen.
Afkomstig van: Studenten Educatieve Master Ontwerpwetenschappen, UHasselt
Opdracht: Een lichtkunstwerk maken a.d.h.v. lampjes, ijzerdraad en afvalplastic. Op de afvalplastic brengen de leerlingen een patroon aan, gebaseerd op de cultuur en genius loci van de plaats waar het kunstwerk zal komen te staan. De energiebron van de lampjes wordt voorzien door stroomgeleidende bacteriën. (inspiratiebron: algen uit de zee)
Doel: bewust maken van duurzame alternatieven voor energie-opwekking + bewustwording van verschillende culturen
STEAM: Science, Engineering, Arts
Tijdsbesteding: Niet nader bepaald
Onderzoek + ontwerp (= lesdoelen):
Onderzoek naar geleidende bacteriën en de werking ervan. (Haalbaarheid: Hiernaar wordt al onderzoek gedaan op UHasselt. Deze bacteriën (en mensen die hierover uitleg kunnen geven) zijn hier dan ook aanwezig.) (Science)
Maken van een geraamte uit ijzerdraad. (Arts, Engineering)
Elk groepje krijgt een andere locatie om zijn werk neer te zetten. De groepjes moeten onderzoek doen naar de genius loci en de cultuur om op basis hiervan een patroon te ontwerpen. Dit patroon moeten ze weergeven op de plastic die ze over het geraamte gaan draperen. (Arts, Science)
Afkomstig van: Studenten Educatieve Master Ontwerpwetenschappen, UHasselt
Opdracht: Een vis creëren van afval dat je vindt in de oceaan. Deze vis wordt geplaatst in een bak met water waarin artificiële golven gemaakt gaan worden om de illusie te creëren dat de vis echt zwemt.
Doel: bewust maken van vervuiling in de oceaan
STEAM: Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics
Tijdsbesteding: Niet nader bepaald
Onderzoek + ontwerp (= lesdoelen):
Maken van een bak met water. (Engineering)
Creëren van golven adhv een duwende kracht. (Science, Mathematics)
Creëren van een duwend mechanisme dat voorgeprogrammeerd wordt om op een bepaald ritme te duwen. (Technology, Engeneering)
Onderzoeken welk afval we terugvinden in de zee. (Science)
Creëren van een vis met behulp van afval. (Arts)
Zorgen dat de vis in het midden van de bak water blijft drijven, dus niet volledig zinken of drijven. (Science)
Testen van prototypes. (Engineering)
Reflecteren
Afkomstig van: Instructables
Opracht: Met het maken van dit instrument leren leerlingen over geluid en geluidsgolven, frequentie, amplitudes, harmonieën enz. Hierbij gaan de studenten eerst onderzoeken hoe het keyboard in elkaar zit. Daarna onderzoeken ze hoe ze de elektrische draden kunnen verbinden aan een speaker en aan de oscilloscoop. Als laatste kunnen ze op het gemaakt instrument zien welke noten welke geluidsgolven veroorzaken.
Doel: Onderzoeken van geluid, geluidsgolven en energie
STEAM: Kunst, Ingenieurskunde en Technologie
Tijdsbesteding: ± 20 min. om te maken → inspiratie voor lessen over geluid
Afkomstig van: Steam Power: Infusing Art Into Your Stem Curriculum - Tim Needles (2020), p. 42
Opdracht: Allereerst krijgen de leerlingen een theoretische les over self-watering of hydroculturele plantenbakken en de landbouwachtergrond die ermee gepaard gaat. Daarna beginnen de leerlingen te bouwen aan een hydroculturele plantenbak gemaakt uit gerecycleerde frisdrankflessen. Dit doen ze aan de hand van een uitgeschreven stappenplan. Na het project is het belangrijk om over het proces te reflecteren.
Doel: Een zelfwaterende of hydroculturele plantenbak ontwerpen van gerecyclede frisdrankflessen.
STEAM: alle vijf vakgebieden worden evenveel aangesproken. Toch wordt biologie (science) als prominent geïnterpreteerd.
Tijdsbesteding: 45 min. tot 2 uur
Afkomstig van: Steam Power: Infusing Art Into Your Stem Curriculum - Tim Needles (2020), p. 42
Opdracht: De bedoeling van deze opdracht is om verschillende bestaande stoelen op te zoeken en te onderzoeken hoe zij structureel zijn opgebouwd. In een brainstormsessie ontwerpen leerlingen zelf een stoel dat gemaakt kan worden uit karton. Daarna maken zij maquettes om de ideeën verder te onderzoeken. Eenmaal als er ontwerp is, wordt deze uitgetekend in plannen met juiste maatvoering en structurele elementen. Daarna worden er prototypes gemaakt en getest. Met deze resultaten gaan de leerlingen verder aan de slag om verbeteringen aan te brengen.
Het hele proces wordt gedocumenteerd door foto’s en video’s. Op het einde reflecteren de studenten over het proces en het eindresultaat.
Doel: Samen een stoel ontwerpen en creëren uit karton dat het gewicht van een persoon kan dragen.
STEAM: alle vijf vakgebieden worden evenveel aangesproken. Dit project neigt naar een (interieur-) architecturale richting.
Tijdsbesteding: 2 tot 6 uur