…Λήμματα για τον Σκυλλία

Μεταξύ των αρχαίων ιστοριών, αυτή του Σκυλλία είναι ίσως η πιο διάσημη. Ο Ηρόδοτος, ο ιστοριογράφος από την Αλικαρνασσό που ονομάστηκε και Πατέρας της Ιστορίας, αναφέρει ότι το 480 π. Χ. ο δύτης Σκυλλίας ή Σκύλλις ή ακόμη Σκύλαξ και Σκύλλος-ονομαστός κολυμβητής (στο μακροβούτι και στο κολύμβι…σωστό «σκυλόψαρο»!...» από την πολιτεία Σκιώνη, Ευβοέων εποίκων της Παλλήνης Χαλκιδικής, ύστερα από πολλά κατορθώματά του ως βατραχάνθρωπος, συνελήφθη από Πέρσες στρατιώτες, οι οποίοι τον επιβίβασαν σε ένα από τα πλοία του στόλου τους με σκοπό να τον χρησιμοποιήσουν εναντίον του Ελληνικού στόλου. Όμως, ο Σκυλλίας έμαθε τα σχέδια τους και βούτηξε από το πλοίο στη θάλασσα, έκοψε τα σκοινιά από τις άγκυρες και δημιούργησε μεγάλη σύγχυση στον Περσικό στόλο. Χρησιμοποιώντας ένα κούφιο καλάμι, ως αναπνευστήρα, κολύμπησε 9 ναυτικά μίλια μέχρι το Αρτεμίσιο και ανέφερε στους Έλληνες τις προθέσεις του εχθρού καθώς και άλλα χρήσιμα στοιχεία. Η Ύδνα (κατά άλλους Κυανή) εκπληκτική δύτρια και κόρη του Σκυλλία, βοήθησε τον πατέρα της στα έργα εναντίον των Περσών. Προς τιμήν τους ανεγέρθησαν δύο χρυσά αγάλματα-ομοιώματα (το ένα είναι μάλλον η Αφροδίτη του Εσκυλλίνου) στο πανελλήνιο ιερό των Δελφών, τα οποία 500 χρόνια αργότερα σύλησε ο Νέρων. «Άριστος δύτης της εποχής του, εκ Σκιώνης, παράσχων μεγάλας εκδουλεύσεις εις τους Έλληνας κατά του Περσικού στόλου, έπεσεν ημέραν τινά εις την θάλασσαν περί τας Αφέτας και, κατά την παράδοσιν διήλθε υπό εχθρικά πλοία και έφθασε κολυμβών υπό την θάλασσαν μέχρι Αρτεμισίου, όπου εστάθμευεν ο Ελληνικός στόλος, να αναγγείλη το ναυάγιον του Περσικού στόλου, πληροφορών αυτούς συνάμα ότι το υπόλοιπον αυτού περιέπλεε την Εύβοιαν, ίνα περικυκλώση τον Ελληνικόν στόλο. Κατά την παράδοσιν, περί της οποίας αμφιβάλλει και αυτός ο αναφερών ταύτην Ηρόδοτος, ο Σκυλλίας διέτρεξεν υπό την θάλασσαν 80 σταδίους! (Ηρόδοτος VIII,8). Μετά το τέλος του πολέμου, οι Αμφικτύονες εκτιμώντες τας προς την Ελλάδα υπηρεσίας του Σκυλλίου και της θυγατρός του Κυανής, φημιζόμενης και ταύτης ως αρίστου δύτριας και κολυμβήτριας, ανήγειραν προς τιμήν αυτών ανδριάντας εις το αδελφοίς Ιερόν του Απόλλωνος…].

http://hellasblackwhite.blogspot.gr/2011/07/blog-post_09.html

[… Μεταξύ των αρχαίων ιστοριών, η ιστορία του Σκυλλία είναι ίσως η πιο διάσημη. Ο Ηρόδοτος, ο ιστοριογράφος από την Αλικαρνασσό που ονομάστηκε και πατέρας της Ιστορίας, αναφέρει ότι το 500 π.Χ ο δύτης Σκυλλίας ύστερα από πολλά κατορθώματα του ως βατραχάνθρωπος, συνελήφθη από Πέρσες στρατιώτες οι οποίοι τον επιβίβασαν σε ένα από τα πλοία του στόλου τους με σκοπό να τον χρησιμοποιήσουν εναντίον του Ελληνικού στόλου. Όμως ο Σκυλλίας έμαθε τα σχέδια τους και βούτηξε από το πλοίο στην θάλασσα, έκοψε τα σκοινιά από τις άγκυρες και δημιούργησε μεγάλη σύγχυση στον Περσικό στόλο. Χρησιμοποιώντας ένα κούφιο καλάμι ως αναπνευστήρα κολύμπησε 9 ναυτικά μίλια μέχρι το Αρτεμίσιο και ανέφερε στους Έλληνες τις προθέσεις του εχθρού καθώς και άλλα χρήσιμα στοιχεία. Η Ύδνα (κατά άλλους Κυανή) εκπληκτική δύτρια και κόρη του Σκυλλία, βοήθησε τον πατέρα της στα έργα του εναντίον των Περσών..]. *βλ. http://epalkalymnou.gr

[…σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ένας άλλος Μακεδόνας πήγε κι εκμυστηρεύτηκε τα ανθελληνικά σχέδια των Περσών στους Έλληνες το 480 π.Χ. Πρόκειται για τον Σκυλλία από τη Χαλκιδική, που ακολουθούσε τον στόλο του Ξέρξη όταν έπλεε για την κάτω Ελλάδα. Άγνωστο πώς και γιατί συνόδευε τα καράβια του Ξέρξη και ήταν και αυτός μαζί όταν αγκυροβόλησαν στις Αφέτες, τον σημερινό Πλατανιά του Νότιου Πηλίου. Απέναντί τους τότε –θαλάσσια περιοχή του ακρωτηρίου «Αρτεμίσιο» της Βόρειας Εύβοιας– είχε παραταχτεί ο ελληνικός στόλος καθοδηγούμενος από τον Θεμιστοκλή, ώστε να εμποδίσει την κάθοδο του περσικού στόλου στην κάτω Ελλάδα. Άβολος όμως αισθανόταν με τους Πέρσες ο Σκυλλίας και ζητούσε αφορμή για να αυτομολήσει. Η ευκαιρία του δόθηκε όταν είδε ή έμαθε ότι απέναντι στη Βόρεια Εύβοια καιροφυλαχτούσε ο ελληνικός στόλος. Αφού λοιπόν ενημερώθηκε για τα σχέδια των Περσών, πήρε βάρκα και πέρασε κρυφά στους Έλληνες απέναντι. Σύμφωνα όμως με την παράδοση που διασώζει ο Ηρόδοτος, χωρίς να την υιοθετεί, «βυθίστηκε στη θάλασσα από τις Αφέτες και δεν ανέβηκε στην επιφάνεια πριν φτάσει στο Αρτεμίσιο, μένοντας πάντα μέσα στο νερό» ή «διελθών διά του ύδατος ογδοήκοντα περίπου στάδια» (Ηροδότου Μούσαι, μετάφραση Α. Γ. Σκαλίδου, εν Αθήναις 1910, σελ. 7). Εκεί τώρα, στη θαλάσσια περιοχή της Βόρειας Εύβοιας, ο Σκυλλίας βρήκε τους στρατηγούς των Ελλήνων κι έδωκε πληροφορίες για την κατάσταση και τα σχέδια του περσικού στόλου.

Έτσι, ύστερα από όσα πληροφορήθηκαν οι Έλληνες του Αρτεμισίου από τον Σκυλλία, πήραν τα μέτρα τους και δεν έπεσν στην παγίδα που προετοίμαζαν οι Πέρσες. Όργανώθηκαν και με συνεχείς ναυμαχίες έδωσαν ένα μέτρο φιλελεύθερου καημού που κυριαρχούσε πάντα στους Έλληνες. Αργότερα, με διάταγμα της Αμφικτυονίας, στήθηκε στους Δελφούς ο ανδριάντας του Σκυλλία, μαζί και της κόρης του, που συντάχθηκε κι αυτή με τον πατέρα της, αλλά οι δύο ανδριάντες βρίσκονται σήμερα στη Ρώμη. Εκεί μεταφέρθηκαν από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Νέρωνα (βλ. Αλέκου Φίλιππα, Οι πληροφοριοδότες των Ελλήνων κατά τον Περσικό Πόλεμο, περιοδ. «Νουμάς», Φεβρ.-Μαρτ. 2002).

Σήμερα, το όνομα «Σκυλλίας» έχει καθηλωθεί σε μικρό πλοιάριο, που πλέει κάθε καλοκαίρι στα ίδια νερά όπου έδρασε ο ελληνικός και ο περσικός στόλος: Πλατανιά, Βόρεια Εύβοια και νοτιοδυτική Σκιάθο. Ύστερα δηλαδή από περίπου δυόμισι χιλιάδες χρόνια, έρχεται πάλι στο προσκήνιο ο Μακεδόνας Σκυλλίας στον τόπο όπου ξετύλιξε το φιλελληνικό πρόσωπό του. * Γιώργος Θωμάς http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_28/03/2008_264270

[…Ο Ηρόδοτος, ο ιστοριογράφος από την Αλικαρνασσό που ονομάστηκε και πατέρας της Ιστορίας, αναφέρει ότι το 480 π.Χ ο δύτης Σκυλλίας ύστερα από πολλά κατορθώματα του ως βατραχάνθρωπος, συνελήφθη από Πέρσες στρατιώτες οι οποίοι τον επιβίβασαν σε ένα από τα πλοία του στόλου τους με σκοπό να τον χρησιμοποιήσουν εναντίον του Ελληνικού στόλου. Όμως, ο Σκυλλίας έμαθε τα σχέδια τους και βούτηξε από το πλοίο στην θάλασσα, έκοψε τα σκοινιά από τις άγκυρες και δημιούργησε μεγάλη σύγχυση στον Περσικό στόλο. Αμέσως μετά κολύμπησε 9 ναυτικά μίλια μέχρι το Αρτεμίσιο και ανέφερε στους Έλληνες τις προθέσεις του εχθρού καθώς και άλλα χρήσιμα στοιχεία.

Η Ύδνα (κατά άλλους Κυάανή) εκπληκτική δύτρια και κόρη του Σκυλλία, βοήθησε τον πατέρα της στα έργα του εναντίον των Περσών. Προς τιμήν τους ανεγέρθησαν δυο χρυσά αγάλματα - ομοιώματα (το ένα είναι μάλλον η Αφροδίτη του Εσκυλλίνου) στο πανελλήνιο ιερό των Δελφών τα οποία σύλησε ο Νέρων 500 χρόνια αργότερα.* ΘΩΚΤΑΡΙΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ:

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΤΑΔΥΣΕΩΝ… http://www.theabyss.gr/community/index.php?topic=3485.5;wap2

[…Αφού λοιπόν έστειλαν αυτά τα πλοία, έγινε μια απαρίθμηση των πλοίων στους Αφέτες. Στη διάρκεια της απαρίθμησης των πλοίων, συνέβη το εξής περιστατικό. Υπηρετούσε στο στρατόπεδο των Περσών ένας άνδρας που λεγόταν Σκυλλίας από τη Σκιώνη, κι ήταν ο πιο επιδέξιος δύτης της εποχής του. Αυτός, μετά το ναυάγιο των περσικών πλοίων στο Πήλιο, έβγαλε από το βυθό πολλά πολύτιμα αντικείμενα εκτός, φυσικά, από αυτά που κράτησε για τον εαυτό του. Αυτός, λοιπόν, προφανώς σχεδίαζε από καιρό να αυτομολήσει στους Έλληνες, αλλά δεν είχε βρει την κατάλληλη ευκαιρία. Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα πώς κατάφερε να φτάσει στους Έλληνες και η κοινώς αποδεκτή άποψη είναι μάλλον αμφίβολη· σύμφωνα μ’ αυτήν, βούτηξε στη θάλασσα από τους Αφέτες και δε βγήκε μέχρι που έφτασε στο Αρτεμίσιο, σε μια απόσταση δηλαδή σχεδόν ογδόντα στάδια. Κυκλοφορούν κι άλλες απίθανες ιστορίες, εκτός απ’ αυτή, σχετικά με το Σκυλλία, καθώς και μερικές πιο αληθοφανείς· όσο γι’ αυτή που μόλις ανέφερα, προσωπικά πιστεύω ότι έφτασε στο Αρτεμίσιο με πλοίο. Μόλις έφτασε, ανέφερε αμέσως στους Έλληνες στρατηγούς το πώς έγινε το ναυάγιο καθώς επίσης και την αποστολή της μοίρας που είχε ξεκινήσει να περιπλεύσει την Εύβοια…].* http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/magazine/ergasies_foititon/ettap/midikoi/art02.htm

ΣΚΥΛΛΙΗΣ & ΥΔΝΑ - ΔΥΤΕΣ ΑΠΟ ΣΚΙΩΝΗ (500 π.Χ.)

Στη Σκιώνη της Μακεδονίας, στις αρχές του 5^ου αι. π.Χ., γεννήθηκε η Ύδνα Κυανή. Πατέρας της ήταν ο διάσημος κολυμβητής Σκύλλις ή Σκυλίας. Από τα πρώτα της βήματα η μικρή τον ακολούθησε και τον μιμήθηκε στις θαλασσινές επιδόσεις, εξελισσόμενη σε εκπληκτική δύτρια του Ελληνικού στόλου. Η μόλις έφηβη κόρη του με εντυπωσιακή αποφασιστικότητα, τον παρακολούθησε από απόσταση. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το καλοκαίρι του 480 π.Χ. ο στόλος του Ξέρξη στρατολόγησε με τη βία τον πατέρα της, για να χρησιμοποιήσουν εναντίον των Ελλήνων. Έξω απ’ το θεσσαλικό λιμάνι των Αφετών, όπου αγκυροβόλησαν τα περσικά καράβια, «ο Σκύλλις» ξέφυγε από τους Πέρσες. Μαζί με την Ύδνα, έκαναν απανωτές καταδύσεις και έκοψαν τις άγκυρες των περσικών πλοίων, προξενώντας μεγάλη σύγχυση, πανικό και φθορές. Στη συνέχεια, κολύμπησαν ογδόντα στάδια (περίπου 9 ναυτικά μίλια), μέχρι το Αρτεμίσιο και ανέφεραν στους Έλληνες τις προθέσεις του εχθρού και χρήσιμα στοιχεία για το στόλο τους. Προς τιμήν τους ανεγέρθησαν δύο χρυσά αγάλματα … ]

* Οποιος δεν ήξερε κολύμπι και γράμματα «απαίδευτός εστί και βάρβαρος»

H Ελλάδα, αν και είναι μια χώρα άρρηκτα συνδεδεμένη με τη θάλασσα, εντούτοις δεν φαίνεται να είχε αναπτύξει κατά την αρχαιότητα αξιόλογο θαλάσσιο αθλητισμό. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι οι Ελληνες αγνοούσαν την κολύμβηση. Από μικροί μάθαιναν να δαμάζουν το υγρό στοιχείο θεωρώντας ότι όποιος δεν ήξερε κολύμπι και γράμματα «απαίδευτός εστι και βάρβαρος». H κολύμβηση ήταν, όπως και στις μέρες μας, πολλαπλώς χρήσιμη. Επρόκειτο για μια εξαίρετη άσκηση με ευεργετικές επενέργειες στην ανθρώπινη υγεία, για ένα χρήσιμο μέσο ψυχαγωγίας το οποίο συγχρόνως μπορούσε να φανεί σωτήριο στον ασχολούμενο με αυτό, ο οποίος μάλιστα θα μπορούσε να φανεί ωφέλιμος και σε άλλους συνανθρώπους του. Ο Ηρόδοτος μας πληροφορεί π.χ. ότι στην ονομαστή ναυμαχία της Σαλαμίνας τα θύματα από την πλευρά των Ελλήνων ήταν λιγοστά γιατί όποιοι από αυτούς βρέθηκαν στη θάλασσα, όταν το καράβι τους βυθίστηκε, κολύμπησαν και βγήκαν σώοι στις γειτονικές ακτές.

Απεναντίας οι περισσότεροι από τους «βαρβάρους» πνίγηκαν επειδή δεν ήξεραν κολύμπι. Ο ίδιος συγγραφέας, σε προηγούμενο σημείο της διήγησής του, μιλά για κάποιον Σκυλλία, από τη Σκιώνη της Χαλκιδικής, ο οποίος είχε ακολουθήσει χωρίς τη θέλησή του - αυτό ίσχυε και για πολλούς άλλους Ελληνες - τις ορδές του Ξέρξη κατά την πορεία τους προς τη Νότια Ελλάδα. Έψαχνε ευκαιρία να αυτομολήσει προς τα ελληνικά στρατεύματα και αυτή του δόθηκε όταν ο περσικός στόλος ναυλοχούσε στις Αφέτες, στην είσοδο του Παγασητικού κόλπου. M' ένα... ατέλειωτο μακροβούτι μήκους πάνω από 80 στάδια (γύρω στα 15 χλμ.!), χάθηκε από τα μάτια των εχθρών και έφτασε στις απέναντι ακτές της Εύβοιας, μεταφέροντας στους Έλληνες στρατηγούς πολύτιμες πληροφορίες για τα περσικά στρατεύματα και τα σχέδιά τους. Ωστόσο το υποβρύχιο αυτό... ταξίδι, ακόμη και για τον Ηρόδοτο, δεν έγινε πιστευτό εξαιτίας του απίθανα μεγάλου μήκους του. Υπενθυμίζω ότι και στην αρχαιότητα, η γνώση κολύμβησης ήταν πολλαπλώς χρήσιμη σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ο Θουκυδίδης π.χ. κάνει λόγο για «ύφυδρους» κολυμβητές, με άλλα λόγια για δύτες, που κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου εξετέλεσαν ριψοκίνδυνες αποστολές, ανάλογες μ' αυτές των βατραχανθρώπων των ημερών μας!...]* Μιχάλης A. Τιβέριος Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.