Αρχαία Γνωμικά στις Έννοιες 01-181 στην Ελληνική Γλώσσα
***************
back to home page
https://sites.google.com/site/niactec/
*****************
( Greek ) ( Ελληνικά ) Αυτη η ιστοσελιδα, τελευταία ενημερώθηκε την 01 Ιανουαρίου 2016, 19:30 ώρα Ελλάδας. Δεν έχω κομπιούτερ. Για να έχω πρόσβαση στο Διαδίκτυο, επισκέπτομαι κατά διαστήματα ( μιά φορά την εβδομάδα ) κάποιο Ιντερνέτ Καφέ !,
Η επόμενη ενημέρωση θα γίνη την 31 Ιανουαρίου 2016 το απόγευμα με τη βοήθεια του ΘΕΟΥ!
========================================
========================================
========================================
Σελίδα 01 απο 17
Αρχαία Γνωμικά
Ύπαρξη - 01 Άνθρωπος, 02 Κόσμος & Σύμπαν, 03 Καλό & Κακό, 04 Ζωή, 04 Θάνατος, 05 Προλήψεις, 06 Μεταφυσική, 07 Κενό, 08 Θρησκεία & Θεός, 09 Αθεΐα, 10 Κόλαση,
Χωροχρόνος - 11 Παρόν, 12 Κατάλληλος Χρόνος, 13 Χρόνος, 14 Μέλλον, 15 Ηλικίες, 16 Νεότητα, 17 Γηρατειά, 18 Προφητείες,19 Αναβλητικότητα, 20 Καθυστέρηση, 21 Βιασύνη, 22 Τέλος,
Φύση & Περιβάλλον - 23 Σκοτάδι, 24 Φύση, 25 Άνεμος, 26 Σκιά, 27 Ήλιος, 28 Βροχή, 29 Γη, 30 Θάλασσα, 31 Νύχτα, 32 Φωτιά, 33 Ζώα,
34 Λουλούδια, 35 Σκύλοι, 36 Λύκοι, 37 Άλογα, 38 Γαϊδούρια, 39 Γουρούνια, 40 Φίδια,
Προσωπικότητα - 41 Εγώ, 42 Χαρακτήρας, 43 Μάτια, 44 Ψυχή, 45 Νους, 46 Όνομα, 47 Στάση & Νοοτροπία,48 Ψυχική Διάθεση, 49 Απόψεις & Γνώμες, 50 Καταγωγή, 51 Νοσταλγία, 52 Μνήμη, 53 Λήθη, 54 Χιούμορ & Πνεύμα, 55 Μυρωδιές & Αρώματα, 56 Εξωτερική Εμφάνιση, 57 Καθρέφτης, 58 Ομορφιά, 59 Σώμα, 60 Υγεία, 61 Συνήθεια, 62 Τύχη & Πεπρωμένο, 63 Υπέρβαροι, 64 Ομοιότητα, 65 Γυμνό, 66 Μαλλιά,
Συναισθήματα - 67 Ικανοποίηση, 68 Χαρά, 69 Θαυμασμός, 70 Έκπληξη, 71 Απογοήτευση, 72 Θλίψη & Πόνος, 73 Άγχος & Στεναχώρια, 74 Κλάμα & Δάκρυα, 75 Φόβος, 76 Ενοχή, 77 Ντροπή,
Αρετές - 78 Αξιολόγηση, 79 Αξία & Ικανότητα, 80 Αρετή, 81 Εγκράτεια, 82 Ευφυΐα, 83 Σοφία, 84 Κατανόηση, 85 Τόλμη & Θάρρος, 86 Θέληση & Δύναμη, 87 Αυτονομία, 88 Ηρωισμός, 89 Αυτογνωσία, 90 Τιμιότητα, 91 Καλοσύνη, 92 Υπευθυνότητα, 93 Μετριοφροσύνη, 94 Γενναιοδωρία,
95 Οίκτος & Έλεος, 96 Ευγνωμοσύνη, 97 Προνοητικότητα, 98 Απλότητα, 99 Υπομονή,
Ελαττώματα - 100 Αδράνεια & Τεμπελιά, 101 Πάθη & Αμαρτίες, 102 Ελαττώματα, 103 Άγνοια, 104 Ματαιοδοξία, 105 Καυχησιολογία, 106 Βλακεία, 107 Αδυναμία, 108 Αναποτελεσματικότητα,109 Ανικανότητα,110 Αχαριστία, 111 Πλεονεξία, 112 Φιλαργυρία, 113 Ισχυρογνωμοσύνη,
114 Δύσκολοι χαρακτήρες, 115 Προκαταλήψεις, 116 Απάθεια, 117 Δειλία, 118 Κακία,119 Φθόνος & Ζήλια, 120 Θρασύτητα, 121 Υποκρισία,
Συμπεριφορά - 122 Αδιαφορία, 123 Ανοχή, 124 Εγκαρτέρηση, 125 Απαξίωση, 126 Αποδραματοποίηση, 127 Σκληρότητα, 128 Αχρειότητα,
129 Πονηριά, 130 Απειλή, 131 Εμπαιγμός, 132 Καχυποψία, 133 Άρνηση, 134 Κριτική, 135 Αμφιβολία, 136 Εξαπάτηση, 137 Επιτηδειότητα,
138 Δικαιολογίες, 139 Υπερβολές, 140 Θυμός, 141 Εκδίκηση, 142 Τιμωρία, 143 Μετάνοια, 144 Φυγή,
Σχέσεις - 145 Ανθρώπινες σχέσεις, 146 Γείτονες, 147 Αλληλεπίδραση, 148 Αγάπη & Έρωτας,
149 Άντρας & Γυναίκα, 150 Ερωτισμός, 151 Σεξ, 152 Ομοφυλοφιλία, 153 Γάμος, 154 Μοιχεία,
155 Γονείς, 156 Γυναίκα, 157 Παιδιά, 158 Φιλία, 159 Συναναστροφές,
160 Ευγένεια, 161 Χαιρετισμοί, 162 Εμπιστοσύνη, 163 Ομιλία, 164 Βραχυλογία, 165 Φλυαρία,
166 Ακρόαση, 167 Σιωπή, 168 Μυστικά, 169 Συγχώρεση, 170 Έπαινος & Κολακεία, 171 Δώρα,
172 Συμβουλές, 173 Παρηγοριά, 174 Συμβιβασμός, 175 Υποτέλεια, 176 Προσβολές,
177 Προδοσία, 178 Ανταγωνισμός, 179 Συγκρούσεις, 180 Κατηγορώ, 181 Εχθροί,
========================================
Ύπαρξη - Άνθρωπος
•
Πάντων χρημάτων μέτρον έστιν άνθρωπος, των μεν όντων ως έστιν, των δε ουκ όντων ως ουκ εστίν.
Πρωταγόρας, Αρχαίος Αθηναίος σοφιστής
R
370
•
Ζώον δίπουν άπτερον
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
(ο ορισμός του ανθρώπου κατά τον Πλάτωνα)
R
119
•
Άνθρωπος: ο αναθρών ά όπωπε.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: Άνθρωπος: αυτός που αναλογίζεται και κρίνει όσα έχει δει.
R
127
•
Τι εστιν ό μίαν έχον φωνήν τετράπουν και δίπουν και τρίπουν γίνεται;
Το αίνιγμα της Σφίγγας
(το έλυσε ο Οιδίποδας· η απάντηση είναι φυσικά «ο άνθρωπος» σε διάφορες ηλικίες)
R
61
•
Φύσει γαρ άνθρωπος, ό βούλεται, τούτο και οίεται.
Ιούλιος Καίσαρ, 101-14 π.Χ., Ρωμαίος στρατηγός & ύπατος
μτφρ: από τη φύση του ο άνθρωπος, αυτό που θέλει, αυτό νομίζει
(υπότιτλος στην «περί του Γαλατικού πολέμου» εξιστόρησή του)
R
100
•
Πολέμιον ανθρώποις αυτοί εαυτοίς.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος
μτφρ: ο εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος εαυτός του
R
165
•
Πάντες άνθρωποι φύσει ορέγονται του ειδέναι.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
117
•
Άνθρωπον ζητώ.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
228
•
Μέμνησο ότι άνθρωπος εί.
Υπενθύμιση προς τον εαυτό του που επέβαλε ο Φίλιππος Β’
R
50
•
Ως χαρίεν εστ’ άνθρωπος αν άνθρωπος ή.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
89
•
Σκιάς όναρ άνθρωπος.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
μτφρ: ο άνθρωπος είναι τ’ όνειρο μιας σκιάς.
R
153
•
Πολλά τα δεινά κουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
R
79
•
Ουκ ένι ιατρικήν είδέναι, όστις μη οίδεν ό τι εστίν άνθρωπος.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
μτφρ: είναι αδύνατο να ξέρει την ιατρική, αυτός που δεν ξέρει ακριβώς τι είναι ο άνθρωπος
R
139
•
Άπαξ άνθρωποι γεγόναμεν, δις δε ουκ έστι γενέσθαι.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
μτφρ: μια φορά γεννηθήκαμε άνθρωποι, δυο φορές όμως δεν είναι δυνατό να γίνουμε
R
132
•
Θνητός γεγονώς άνθρωπε, μη φρόνει μέγα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αφού γεννήθηκες θνητός άνθρωπε, μην έχεις μεγάλες ιδέες
R
85
•
Πρώτον μεν γαρ τρία ην τα γένη τα των ανθρώπων, ουχ ώσπερ νυν δύο.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: στην αρχή τα γένη των ανθρώπων ήταν τρία, όχι δύο όπως τώρα
(από το «Συμπόσιον» του Πλάτωνα)
R
56
•
Άνθρωπος τελειωθείς βέλτιστον των ζώων, χωρισθέν δε νόμου και δίκης, χείριστον πάντων.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
101
========================================
Ύπαρξη - Κόσμος & Σύμπαν
•
Κάλλιστον κόσμος, ποίημα γαρ θεού.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
70
•
Κόσμον τονδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν, αλλ' ην αεί και έστιν και έστε πύρ αείζωον.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
164
•
Σκηνή πας ο κόσμος εστί και παίγνιον· ή μάθε παίζειν ή φέρε τας οδύνας.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
R
21
•
Τοις εγρηγορόσιν ένα και κοινόν κόσμον είναι, των δε κοιμωμένων έκαστον εις ίδιον αποστρέφεσθαι.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
43
========================================
Ύπαρξη - Καλό & Κακό
•
Ουδέν κακόν αμιγές καλού.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
390
•
Ενός κακού μύρια έπονται.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
(ή 'ενός ατόπου δοθέντος μύρια έπονται')
R
148
•
Το μεν καλόν ορώ και επιδοκιμάζω, πράττω δε το κακόν.
Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής
(η Μήδεια…)
R
47
•
Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη, εάν αεί σκάπτεις.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ζ’ 59
μτφρ: σκάβε μέσα σου· μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς
R
51
•
Άρα το όσιον ότι όσιόν εστιν, φιλείται υπό των θεών, ή ότι φιλείται όσιόν εστιν.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: το καλό είναι καλό επειδή αρέσει στους θεούς ή αρέσει στους θεούς επειδή είναι καλό;
(η συνέχεια:«Ομολογούμεν το μέν όσιον δια τούτο φιλείσθαι, οτι όσιόν εστιν, αλλ' ου διότι φιλείται, όσιον είναι»)
R
30
•
Αγαθόν και κακόν ταυτόν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
133
•
Αισχρόν το γ’ αισχρόν, καν δοκή καν μη δοκή.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: το κακό είναι κακό. κι αν φαίνεται κι αν δεν φαίνεται
R
73
•
Αρετής οικείον είναι, κακίας αλλότριον.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
R
23
•
Ουδέν κακόν ραδίως απόλλυται.
μτφρ: κανένα κακό δεν φεύγει εύκολα
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
51
•
Μικρόν κακόν, μέγα αγαθόν.
απόδοση: από ένα μικρό κακό μπορεί να έρθει ένα μεγάλο καλό
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
19
•
Ουκ αν γένοιτο χωρίς εσθλά και κακά, αλλ’ εστί τις σύγκρασις.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ:δεν γίνεται χώρια να είναι και τα καλά και τα κακά, αλλά είναι κάπως ανακατεμένα
R
13
•
Κακόν κακού ου άπτεται.
μτφρ: το κακό δεν αντιμετωπίζεται με το κακό
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
15
========================================
Ύπαρξη - Ζωή
•
Ο κόσμος σκηνή, ο βίος πάροδος. Ήλθες, είδες, απήλθες.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
264
•
Λάθε βιώσας.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
R
307
•
Πάς ώσπερ άρτι γεγονώς εκ του ζην απέρχεται.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
μτφρ: Ο καθένας φεύγει απ’ τη ζωή, σαν να ‘ρθε τώρα μόλις.
R
118
•
Μη ως μύρια μέλλων έτη ζην. Το χρεών επήρτηται. Έως ζης, έως έξεστιν, αγαθός γενού.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ
R
31
•
Μηδένα προ του τέλους μακάριζε.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
(από τον Ηρόδοτο)
R
359
•
Άπας ό βίος των ανθρώπων φύσει και νόμοις διοικείται.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
43
•
Ζώμεν γαρ ού ως θέλομεν, αλλ’ ως δυνάμεθα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
80
•
Άνευ των αναγκαίων αδύνατον και ζην και εύ ζην.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
147
•
Ανοήμονες βιούσι ού τερπόμενοι βιούν.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: οι ανόητοι ζουν χωρίς να είναι ευχαριστημένοι που ζουν.
R
166
•
Τον βίον μη, τω χρόνω βραχύν όντα, πράγμασιν κακοίς μακρόν ποιείν.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: Τη ζωή [σου], μιας και είναι σύντομη, μην την κάνεις [να φαίνεται] μακριά με κακά πράγματα
R
56
•
Του βίου καθάπερ αγάλματος πάντα τα μέρη καλά είναι δει.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
R
65
•
Ο κόσμος αλλοίωσις, ο βίος υπόληψις.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' δ’ 3
μτφρ: ο κόσμος είναι μια [συνεχής] αλλαγή, η ζωή είναι γέννημα της φαντασίας.
R
67
•
Άνθρωποι βίου δεόμενοι, πολλά και παντοία τεχνέονται.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
απόδοση: οι άνθρωποι για να τα βγάλουν πέρα στη ζωή τους, μηχανεύονται πολλά και διάφορα
R
34
•
Μέτρον βίου το καλόν ου το του χρόνου μήκος.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: η αξία της ζωής μετριέται με την ωραιότητά της και όχι με το μήκος της
R
133
•
Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον, αλλά το ευ ζην.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Κριτίας
απόδοση: αυτό που αξίζει δεν είναι να ζεις για να αποκτήσεις περισσότερα αλλά να ζεις καλά
R
140
•
Πολλαί μεταβολαί γίνονται και παντοίαι τύχαι κατά τον βίον.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
35
•
Βραχύς αιών.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Βάκχαι
μτφρ: η ζωή είναι σύντομη
R
59
•
Βιοί γαρ ουδείς ον προαιρείται βίον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: κανένας δεν ζει τη ζωή που διαλέγει να ζήσει
R
74
•
Τω βίω μη μάχου.
μτφρ: μην εναντιώνεσαι στη ζωή σου
Από τα Δελφικά Παραγγέλματα και το "Επτά Σοφών Υποθήκαι"
R
43
•
Τέρμα οράν βιότοιο.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: να βλέπεις πάντα (να λαμβάνεις υπόψη) το τέλος της ζωής
R
47
•
Τούτ᾽ εστί το ζην, μη σεαυτώ ζην μόνον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αυτή είναι η ζωή, να μη ζεις μόνο για τον εαυτό σου
R
8
========================================
Ύπαρξη - Θάνατος
•
Ανδρών επιφανών πάσα η γη τάφος.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
(από τον Επιτάφιο του Περικλή)
R
174
•
Εκ γαίης γαρ πάντα και εις γην πάντα τελευτά.
Ξενοφάνης, 570-480 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
26
•
Ον γαρ οι Θεοί φιλούσιν, αποθνήσκει νέος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
31
•
Ψυχάριον εί, βαστάζον νεκρόν.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
R
28
•
Νεκρός ου δάκνει.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
22
•
Τον τεθνηκότα μη κακολογείν.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
R
32
•
Θνητών όλβιος εις το τέλος ουδείς.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ιφιγένεια εν Αυλίδι
μτφρ: κανένας άνθρωπος δεν είναι τυχερός στο τέλος
R
32
•
Ουδέν τον θάνατον διαφέρει του ζήν.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
24
•
Θανάτου μόνον ουκ έστιν επανόρθωμα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
27
•
Έξω του κόσμου το αποθανόν ου πίπτει.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ
μτφρ: ό,τι πεθαίνει δεν πέφτει έξω από τον κόσμο [δεν χάνεται]
R
41
•
Ο θάνατος τυγχάνει ων, ως εμοί δοκεί, ουδέν άλλο ή δυοίν πραγμάτοιν διάλυσις, της ψυχής και του σώματος απ' αλλήλου.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο διαχωρισμός δύο πραγμάτων, του ενός απ' το άλλο, δηλαδή της ψυχής από το σώμα.
R
112
•
Ύπνω και θανάτω διδυμάοσιν.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Π’ 673
μτφρ: ο ύπνος και ο θάνατος είναι δίδυμα αδέλφια
R
69
•
Κοινωνία γαρ ψυχή και σώματι διαλύσεως ουκ έστιν η κρείττον.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: η ένωση της ψυχής και του σώματος [η γέννηση] δεν είναι με κανένα τρόπο καλύτερη από το χωρισμό τους [το θάνατο]
R
68
•
Τοις γαρ θανούσι μόχθος ου προσγίγνεται.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τραχινίαι
μτφρ: για τους πεθαμένους δεν υπάρχουν βάσανα.
R
8
•
Πολλά λαλείς, άνθρωπε, χαμαί δε τίθη μετά μικρόν. Σίγα, και μελέτα ζών έτι τον θάνατον.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: λόγια πολλά λες, άνθρωπε, σε λίγο θα πεθάνεις. Σώπα, κι ενόσω ακόμα ζείς, τον θάνατο μελέτα
R
37
•
Πάντες τω θανάτω τηρούμεθα καί τρεφόμεσθα ως αγέλη χοίρων σφαζομένων αλόγως.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
R
8
•
Άρα μη θανόντες τώ δοκείν ζώμεν μόνον,
Έλληνες άνδρες, συμφορά πεπτωκότες
όνειρον εικάζοντες είναι τόν βίον;
ή ζώμεν ημείς, του βίου τεθνηκότος;
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: μήπως ενώ έχουμε πεθάνει ζούμε μόνο κατά φαντασίαν,
εμείς οι Έλληνες, που έχουμε περιπέσει σε συμφορά
νομίζοντας ότι η ζωή είναι όνειρο;
ή ζούμε εμείς, και έχει αποθάνει η ζωή;
(θρηνεί για την εξαφάνιση του Ελληνισμού)
R
98
•
Θανέειν πέπρωται άπασι.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: είναι γραφτό σε όλους να πεθάνουν
R
71
•
Θάνατος των ανηκέστων κακών ιατρός.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής
R
12
•
Κατθανών δε πας ανήρ γη και σκιά, το μηδέν εις ουδέν ρέπει.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
11
•
Ομολογείν άρα ημίν και ταύτη τους ζώντας εκ των τεθνεώτων γεγονέναι ουδέν ήττον ή τους τεθνεώτας εκ των ζώντων.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Φαίδων
μτφρ: συμφωνούμε λοιπόν, ότι οι ζωντανοί από αυτούς που έχουν πεθάνει προέρχονται, όπως και αυτοί που έχουν πεθάνει από τους ζωντανούς
R
25
•
Εύκολος η εις άδου οδός· καταμύοντας γουν απιέναι.
Βίων ο Βορυσθενίτης, ~4ος αιών π.Χ., Αρχαίος κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: εύκολος είναι ο δρόμος προς τον Άδη· πας εκεί μες κλειστά τα μάτια
R
62
•
«Ουδέν» έφη «τον θάνατον διαφέρειν του ζην». «Συ ούν,» έφη τις, «διά τι ουκ αποθνήσκεις;»
«ότι,» έφη, «ουδέν διαφέρει.»
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
32
•
Ο θάνατος ουδέν προς ημάς· το γαρ διαλυθέν αναισθητεί· το δ' αναισθητούν ουδέν προς ημάς.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος ‐ Κύριαι Δόξα, 2
μτφρ: Ο θάνατος δεν είναι τίποτε για μας γιατί αυτό που αποσυντίθεται δεν έχει αισθήσεις και ό,τι είναι χωρίς αισθήσεις δεν είναι τίποτε για μας.
R
65
•
Κρείσσον γαρ εισάπαξ θανείν
ή τας απάσας ημέρας πάσχειν κακώς.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Προμηθεύς Δεσμώτης
R
1
•
Θάνατός εστιν οκόσα εγερθέντες ορέομεν, οκόσα δε εύδοντες ύπνος.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: Θάνατος είναι όσα βλέπουμε ξύπνιοι, ενώ όσα [βλέπουμε] κοιμισμένοι [είναι] ύπνος
R
2
•
Αι ψυχαί οσμώνται καθ΄ Άιδην.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: οι ψυχές στον Άδη μυρίζουν
R
•
Αθάνατοι θνητοί, θνητοί αθάναντοι, ζώντες τον εκείνων θάνατον, τον δε εκείνων βίον τεθνεώτες.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: οι αθάνατοι είναι θνητοί, οι θνητοί είναι αθάνατοι που ζουν το θάνατο εκείνων ενώ πεθαίνουν τη ζωή εκείνων
R
3
========================================
Ύπαρξη - Προλήψεις
•
Η δεισιδαιμονία δόξειεν είναι δειλία προς το δαιμόνιον.
Θεόφραστος, 372-287 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος, συνεχιστής του Αριστοτέλη
R
9
========================================
Ύπαρξη - Μεταφυσική
•
Πάντα γαρ φύσει έχει τι θείον.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: σε όλα υπάρχει εκ φύσεως κάτι το θείο
R
121
========================================
Ύπαρξη - Κενό
•
Αρχάς είναι των όλων ατόμους και κενόν, τα δ’ άλλα πάντα νενομίσθαι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: τα άτομα και το κενό είναι η αρχή των πάντων και τα υπόλοιπα είναι κατασκευάσματα του νου
(από το Διογένη Λαέρτιο)
R
3
========================================
Ύπαρξη - Θρησκεία & Θεός
•
Aεί ο θεός γεωμετρεί
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
249
•
Ει θεοί εισί κακοί, ουκ εισί θεοί.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
R
52
•
Περί μεν θεών ουκ έχω ειδέναι, ούθ’ ως εισίν ουθ’ ως ουκ εισίν.
Πρωταγόρας, Αρχαίος Αθηναίος σοφιστής
μτφρ: σχετικά με τους θεούς, δεν ξέρω ούτε πώς είναι ούτε πώς δεν είναι.
R
53
•
Θεός ουδαμή ουδαμώς άδικος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: ο Θεός δεν είναι ποτέ καθόλου άδικος
R
71
•
Πρεσβύτατον των όντων Θεός, αγέννητον γαρ και μήτε αρχήν έχον, μήτε τελετήν.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
29
•
Χρῲ τοις Θεοίς.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: να χρησιμοποιείς [επικαλείσαι] τους θεούς
R
24
•
Εύροις δ’ αν επί ων πόλεις ατειχίστους, αγραμμάτους, αβασιλεύτους, αοίκους, αχρημάτους, νομίσματος με δεομένας, απείρους θεάτρων και γυμναστηρίων. Ανιέρου δε πόλεως και αθέου, μη χρωμένης ευχαίς, μη δ’ όρκοις, μηδέ μαντείαις, μηδέ θυσίαις επ’ αγαθοίς, μη δ’ αποτροπαίς κακών ουδείς έστι, ουδ’ έσται γεγονώς θεατής.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
Σύντομη απόδοση: Μπορείς να βρεις πόλεις χωρίς άλλα πράγματα, αλλά όχι χωρίς θρησκεία και θεό.
R
24
•
Βέλτιστοι γιγνόμεθα προς τους θεούς βαδίζοντες.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
91
•
Θεοί μεν γαρ εισίν. Εναργής γαρ αυτών εστιν η γνώσις.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
μτφρ: οι θεοί υπάρχουν σίγουρα, επειδή η γνώση που έχουμε γι’ αυτούς είναι εναργής
R
45
•
Θεού σέβου και πάντα πράξεις ενθέως.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
28
•
Τοις θεοίς τίθει τα πάντα.
Αρχίλοχος, 725-650 π.Χ., Αρχαίος ιαμβογράφος
μτφρ: άφηνέ τα όλα στη θέληση των θεών
R
18
•
Πόρρω ηδονής και λύπης ίδρυται το θείον.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
37
•
Το θείον και οι νόμοι, ευ μεν αγόντων, εισίν ωφέλιμοι, κακώς δε αγόντων ουδέν ωφελούσιν.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
R
37
•
Ου γαρ αργύρω και χρυσώ μακάριον το θείον ουδέ βρονταίς και κεραυνοίς ισχυρόν, αλλ’ επιστήμη και φρονήσει.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
19
•
Οψέ θεών αλέουσι μύλοι, αλέουσι δε λεπτά.
μτφρ: οι μύλοι των θεών αργούν αλλά αλέθουν λεπτά (καλά)
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
11
•
Κατά νόμον είναι πολλούς Θεούς, κατά δε φύσιν ένα.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
40
•
Ανενδεής ο Θεός.
μτφρ: ο Θεός δεν έχει ανάγκη από (ή δεν του λείπει) τίποτα
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
10
•
Πάντα ιδών Διός οφθαλμός και πάντα νοήσας.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι, 267
R
6
•
Από Θεού άρξασθαι.
απόδοση: ας αρχίσουμε με την επίκληση του Θεού
Αρχαιοελληνκό ρητό
R
9
========================================
Ύπαρξη - Αθεΐα
•
Ημίν ανήκουσιν η ευγλωττία και αι τέχναι της Ελλάδος και η των Θεών αυτής λατρεία, υμέτερος δε κλήρος εστί η αμάθεια και η αγροικία και ουδέν πλέον. Αύτη εστίν η σοφία υμών.
Ιουλιανός ο Παραβάτης, 331-363 μ.Χ., Βυζαντινός Αυτοκράτορας
(λόγοι απαξίωσης του χριστιανικού κλήρου από τον Ιουλιανό)
R
78
•
Ει μοναχοί, τι τοσοίδε; τοσοίδε δε, πώς πάλι μούνοι;
ω πληθύς μοναχών ψευσαμένη μονάδα.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: Εάν είναι μοναχοί, τότε πώς είναι τόσο πολλοί; Αν είναι δε τόσο πολλοί, τότε πάλι πώς είναι μόνοι; Ώ πλήθος των μοναχών είστε ψεύτικη μονάδα
R
56
========================================
Ύπαρξη - Κόλαση
•
Ο Τάρταρος τοσούτον από γης διάστημα, όσον απ’ ουρανού γη.
Αρχαιοελληνική παροιμία
(βασισμένη σε φράση από τη Βιβλιοθήκη του ψευδο-Απολλόδωρου)
R
3
Σελίδα 02 απο 17
========================================
Χωροχρόνος - Παρόν
•
Το παρόν ευ ποιείν.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: να υπομένεις (ή να αξιοποιείς) το παρόν
(απάντηση στην ερώτηση «τι άριστον;»)
R
13
•
Το σήμερον μέλει μοι·
Το δ’ αύριον τις οίδεν;
Ανακρέων, 572-485 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
(Παλατινή Ανθολογία, ΧΙ 47)
R
7
========================================
Χωροχρόνος - Κατάλληλος Χρόνος
•
Καιρός επί πάσιν άριστος.
Θέογνις, 6ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Ελεγείαι Α 401
μτφρ: για όλα τα πράγματα υπάρχει ο σωστός χρόνος
R
28
•
Έσσετ’ ήμαρ.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Δ’ 164, Ζ:448
μτφρ: θα ‘ρθει η μέρα που...
R
97
•
Το ρόδον ακμάζει βαιόν χρόνον· ήν δε παρέλθει ζητών ευρήσεις ου ρόδον, αλλά βάτον.
βαιόν χρόνον=για πολύ λίγο
Ανώνυμο αρχαίο ρητό
R
4
•
Άπαντα καιρῷ χάριν έχει τρυγώμενα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: όλα όσα αξιοποιούνται στην ώρα τους είναι ωραία
R
3
•
Ως μέγα το μικρόν εστιν εν καιρώ δοθέν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: πόσο μεγάλο είναι και το πιο μικρό που δόθηκε στην ώρα του
R
5
========================================
Χωροχρόνος - Χρόνος
•
Παν εφήμερον, και το μνημονεύον και το μνημονευόμενον.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' γ’ 35
R
38
•
Πάντων των αναγκαίων κακών ιατρός χρόνος εστίν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
27
•
Χρόνου φείδου.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
R
75
•
Οι καιροί ου μενετοί.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
απόδοση: οι καιροί [οι ευκαιρίες] δεν περιμένουν
R
229
•
Μη πίστευε χρόνω.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
24
•
Χρόνου γαρ εις τα πράγματα εάν λάβης, άπαντα λήξει και κατασταλήσεται.
Απολλόδωρος
R
41
•
Πάντα εκκαλύπτων ο χρόνος εις το φως άγει.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: ο χρόνος αποκαλύπτει τα πάντα και τα φέρνει στο φως
R
78
•
Γνώμαι δ' αμείνους εισί τών γεραιτέρων, ό γάρ χρόνος δίδαγμα ποικιλώτατον.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Βελλερεφόντης
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
14
•
Το νυν εστι μεσότης τις.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
60
•
Όστις νέος ων μουσών αμελεί, τον τε παρελθόντα απόλωλε χρόνον και τον μέλλοντα τέθνηκε.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
R
27
•
Χρόνος παις εστι παίζων πεττεύων. Παιδός η βασιλεία.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
56
•
Βραχύς αιών.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Βάκχαι
μτφρ: η ζωή είναι σύντομη
R
59
•
Χρόνος ο πάντων πρόγονος.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
R
37
•
Σοφώτατον χρόνος· ανευρίσκει γαρ πάντα.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
32
•
Νόημα ή μέτρον τον χρόνον, ουχ υπόστασιν.
Αντιφών ο Ραμνούσιος, 470-410 π.Χ., Αρχαίος Αθηναίος πολιτικός
μτφρ: ο χρόνος είναι επινόηση ή τρόπος μέτρησης και δεν υπάρχει πραγματικά
R
13
•
Εκδιδάσκει πάνθ’ ο γηράσκων χρόνος.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Προμηθεύς Δεσμώτης
R
2
========================================
Χωροχρόνος - Μέλλον
•
Θαρσείν χρη, τάχ’ αύριον έσσετ’ άμεινον.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
61
•
Από κύλικος μέχρι χειλέων πολλά πέλει.
μτφρ: από το ποτήρι μέχρι τα χείλη πολλά γίνονται
Αρχαία παροιμία από περιστατικό με δούλο του αργοναύτη Ανταίου
(με την έννοια ότι πολλά απρόοπτα μπορεί να συμβούν μέχρι να πραγματοποιηθεί κάτι)
R
25
•
Όμοια γάρ ως επί το πολύ τα μέλλοντα τοις γεγονόσι.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος ‐ Ηθικά Νικομάχεια
μτφρ: τα περισσότερα από αυτά που θα γίνουν στο μέλλον είναι ίδια μ’ αυτά που έχουν γίνει
R
64
•
Ει βούλει άλυπον βίον ζην, τα μέλλοντα συμβαίνειν ως ήδη συμβεβηκότα λογίζου.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
R
43
•
Ευ σοι το μέλλον έξει, αν το παρόν ευ τιθής.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
21
•
Ουδείς γινώσκει, τι μετ´αύριον ή τι μεθ´ ώραν. Άσκοπός εστι βροτών θάνατος, το δε μέλλον άδηλον.
Φωκυλίδης, ~5ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Μίλητο
R
9
•
Όρα το μέλλον.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
6
========================================
Χωροχρόνος - Ηλικίες
•
Πειθαρχικόν η νεότης, ηγεμονικόν το γήρας.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
20
•
Κτήσαι μεν εν τη νεότητι ευπραξίαν, εν δε τω γήρα σοφίαν.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
R
25
•
Έργα νέων, βουλαί δε μέσων ευχαί δε γερόντων.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
6
•
Ήλιξ ήλικα τέρπει.
ήλιξ=συνομήλικος
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
3
========================================
Χωροχρόνος - Νεότητα
•
Άμες γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες.
μτφρ: και εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροι [από εσάς]
Τραγούδι από το χορό των νέων στις γιορτές της αρχαίας Σπάρτης.
R
17
•
Μέμνησο νέος ων, ως γέρων έση ποτέ.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: να θυμάσαι όταν είσαι νέος ότι και συ θα γίνεις γέρος
R
36
•
Νεότης πονείν ουκ εθέλουσα, παρά το γήρας κακοπραγεί.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
(από το μύθο «των τεττίγων και των μυρμήκων»)
R
8
•
Παρέρχεται ως όναρ η ήβη.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
(όναρ=όνειρο)
R
6
•
Υπεροχής επιθυμεί η νεότης, η δε νίκη υπεροχή τις.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
27
•
Έλληνες αεί παίδές εστε, γέρων δε Έλλην ουκ έστιν.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
(Αιγύπτιοι ιερείς προς τον Σόλωνα)
R
17
========================================
Χωροχρόνος - Γηρατειά
•
Τίμα το γήρας, ου γαρ έρχεται μόνον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
60
•
Αετού γήρας κορύδου νεότης.
μτφρ: του αετού τα γηρατειά ισοδυναμούν με του κορυδαλλού τα νιάτα.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
23
•
Αμές ποκ’ ήμες άλκιμοι νεανίαι.
μτφρ: Ήμαστε κι εμείς κάποτε ρωμαλέοι νέοι.
Τραγούδι από το χορό των γερόντων στις γιορτές της αρχ. Σπάρτης
R
5
•
Γραυς χορεύει.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
5
•
Το γήρας όρμον είναι των κακών.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
μτφρ: τα γηρατειά είναι λιμάνι όπου αράζουν όλες οι συμφορές
R
23
•
Γέρων εραστής, εσχάτη κακή τύχη.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
48
•
Γνώμαι δ' αμείνους εισί τών γεραιτέρων, ό γάρ χρόνος δίδαγμα ποικιλώτατον.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Βελλερεφόντης
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
14
•
Ο γέρων νέος εγένετο, ο δε νέος άδηλον ει εις γήρας αφίξεται.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: Ο γέρος υπήρξε νέος αλλά ο νέος δεν είναι σίγουρο ότι θα φτάσει να γίνει γέρος
R
79
•
Ψυχρὸν τὸ γήρας, η τ᾿ εμὴ κράσις φύσει (φεύ) φλεγματώδης.
Λέων Στ’ ο Σοφός, 866-912, Βυζαντινός Αυτοκράτορας
R
4
•
Γήρας και πενία δύο τραύματα δυσθεράπευτα.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
29
•
Μη δειν ονειδίζειν το γήρας, εις ό πάντες ευχόμεθα ελθείν.
Βίων ο Βορυσθενίτης, ~4ος αιών π.Χ., Αρχαίος κυνικός φιλόσοφος
R
7
•
Δις παίδες οι γέροντες.
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
12
•
Πάλιν γαρ αύθις παίς ο γηράσκων ανήρ.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
9
•
Μήποτ’ ευ έρδειν γέροντα.
μτφρ: ποτέ μην κάνεις καλό σε γέροντα (επειδή δεν θα σου το ανταποδώσει)
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
1
========================================
Χωροχρόνος - Προφητείες
•
Ήξεις αφήξεις ου εν πολέμω θνήξεις.
Χρησμός του μαντείου των Δελφών.
(σ.σ: Μεγαλοφυές! Το νόημα προκύπτει από τη θέση του κόμματος)
R
122
•
Μάντις κακών.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Α’ 106
(ο Αγαμέμνων για τον Κάλχα)
R
12
•
Σήματα λυγρά.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ζ’ 168
μτφρ: ολέθρια σημάδια
R
25
•
Είς οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Μ’ 243
(ρήση του Έκτορα)
R
167
•
Μάντις δ' άριστος όστις εικάζει καλώς.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
(διασώζεται από τον Πλούταρχο)
R
13
•
Άνευ χαλκού Φοίβος ου μαντεύεται.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
απόδοση: χωρίς λεφτά, ο θεός δεν προφητεύει
R
20
•
Δεινόν συνιδείν το μέλλον, ασφαλές το γενόμενον.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
11
•
Μαντικήν μη εχθαίρει.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
μτφρ: μην απορρίπτεις την προφητική δύναμη
R
17
========================================
Αναβλητικότητα
•
Μήδ’ αναβάλλεσθαι ες τ’ αύριον ες τ’ έννηφιν.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 410
μτφρ: μην αναβάλλετε για αύριο και μεθαύριο
R
23
•
Μη εις αύριον αναβάλλου, η γαρ αύριον ουδέ ποτε λαμβάνει τέλος.
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, 347-407 μ.Χ., Πατέρας της εκκλησίας
R
10
•
Το αεί μέλλειν ατελέας ποιέει τας πρήξιας.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
απόδοση: η διαρκής αναβολή δεν ολοκληρώνει τις πράξεις
R
30
========================================
Χωροχρόνος - Καθυστέρηση
•
Κατόπιν εορτής ήκεις.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
15
•
Αγών ου μένει άνδρας λελειμμένους.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Γλαύκος Ποτνιεύς
μτφρ: ο αγώνας [το αγώνισμα] δεν περιμένει τους άντρες που καθυστερούν
R
17
•
Έχει κίνδυνον η ακαιρία μέγαν.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
7
•
Ωκείαι χάριτες γλυκερώτεραι· ήν δε βραδύνη, πάσα χάρις κενεή, μηδέ λέγοιτο χάρις.
μτφρ: Οι γρήγορες χάρες είναι πιο γλυκές· αν καθυστερήσει μια χάρη δεν έχει νόημα και δεν λέγεται χάρη.
Ανώνυμο αρχαίο ρητό
R
2
========================================
Χωροχρόνος - Βιασύνη
•
Σπεύδε βραδέως.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
75
•
Δύο τα εναντιώτατα ευβουλία είναι, τάχος τε και οργήν.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: δυο πράγματα είναι αντίθετα στη λήψη σωστής απόφασης, η βιασύνη και η οργή
R
141
•
Μη σπεύδ’ ά μη δει, μηδ’ ά δει σπεύδειν μένε.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
========================================
Χωροχρόνος - Τέλος
•
Προς γαρ το τελευταίον εκβάν, έκαστον των πριν υπαρξάντων κρίνεται.
Δημοσθένης, 384-322 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
105
•
Μηδένα προ του τέλους μακάριζε.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
(από τον Ηρόδοτο)
R
359
•
Πέρας γαρ ουδέν μη διά γλώσσης ιόν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ικέτιδες
μτφρ: τίποτα δεν τελειώνει αν δεν περάσει από τη γλώσσα
R
26
•
Τέρμα οράν βιότοιο.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: να βλέπεις πάντα (να λαμβάνεις υπόψη) το τέλος της ζωής
R
47
Σελίδα 03 απο 17
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Σκοτάδι
•
Αποσκότησων με.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: βγάλε με από το σκοτάδι
(με διττή έννοια - η απάντησή του προς το Μ. Αλέξανδρο, όταν τον ρώτησε τι επιθυμούσε από εκείνον)
R
75
•
Λυχνίας σβεσθείσης, πάσα γυνή ομοία.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(σ.σ: Είναι καλύτερα πάντως να μη σβήνεις τη λυχνία…)
R
410
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Φύση
•
Η φύσις ουδέν ποιεί άλματα.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
42
•
Ροδοδάκτυλος Ηώς.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια θ’ 1
Ηώς=Αυγή, μυθική θεά
R
20
•
Τα ψυχρά θέρεται, θερμόν ψύχεται, υγρόν αυαίνεται, καρφαλέον νοτίζεται.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: τα ψυχρά θερμαίνονται, το θερμό ψύχεται, το υγρό ξεραίνεται, το στεγνό δροσίζεται.
R
57
•
Η φύσις μηδέν μήτε ατελές ποιεί μήτε μάτην.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
190
•
Ουδέν άτακτον των φύσει.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: τίποτα απ’ όσα είναι δοσμένα από τη φύση δεν είναι χωρίς τάξη
R
85
•
Φύσις κρύπτεσθαι φιλεί.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
56
•
Η δε μελέτη φύσεως αγαθά πλείονα δωρείται.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
13
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Άνεμος
•
Ένθα ούτε μίμνειν άνεμος ούτ’ εκπλείν εά.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Φιλοκτήτης
μτφρ: Όπου δεν φυσάει άνεμος ούτε επιτρέπει τον απόπλου (παροιμ. φράση για αντιμετώπιση μεγάλων δυσκολιών)
R
7
•
Αρχομένου τε νότου και λήγοντος βορέα.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: [να αποπλέεις] όταν αρχίζει ο νοτιάς και τελειώνει ο βοριάς
R
7
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Σκιά
•
Σκιάς όναρ άνθρωπος.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
μτφρ: ο άνθρωπος είναι τ’ όνειρο μιας σκιάς.
R
153
•
Υπό σκιήι.
μτφρ: [καλύτερα, θα πολεμήσουμε] υπό σκιάν
Διηνέκης (Σπαρτιάτης πολεμιστής, ένας από τους 300)
(απάντηση στην απειλή ότι τα βέλη των Περσών θα κρύβουν τον ήλιο)
R
25
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Ήλιος
•
Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
140
•
Ο ήλιος εις τους αποπάτους, αλλ’ ου μιαίνεται.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(μιαίνεται=λερώνεται)
R
45
•
Ήλιος ούκ αν υπερβήσεται μέτρα.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: [ακόμα και] ο ήλιος δεν μπορεί να υπερβεί τα μέτρα [που του αναλογούν]
R
55
•
Ο ήλιος, καθάπερ ο Ηράκλειτος φησι, νέος εφ’ ημέρη εστίν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: ο ήλιος, όπως λέει και ο Ηράκλειτος, κάθε μέρα είναι καινούργιος
R
2
•
Περί μεγέθους ηλίου: εύρος ποδός ανθρωπείου.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Βροχή
•
Ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(δηλώνει αυθαίρετο συλλογισμό)
R
35
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Γη
•
Γη και ύδωρ πάντα έσθ’ όσα γίνονται ηδέ φύονται.
Ξενοφάνης, 570-480 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: χώμα και νερό είναι όλα όσα γεννιούνται και φυτρώνουν
R
7
•
Πάντες γαίης τε και ύδατος εκγενόμεθα.
Ξενοφάνης, 570-480 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
10
•
Άπαντα τίκτει χθών πάλιν τε και λαμβάνειν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιόπη
μτφρ: τα πάντα τα γεννάει η γη και πάλι τα παίρνει
R
16
•
Μήτηρ απάντων γαία και κοινή τροφός.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
17
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Νερό
•
Άριστον μεν ύδωρ
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
R
19
•
Κοσκίνω ύδωρ αντλείς.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
R
4
•
Γην και ύδωρ.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
(το δείγμα υποτέλειας που ζήτησαν οι Πέρσες πρέσβεις από τη Σπάρτη και τους έριξαν στο πηγάδι)
R
16
•
Ψυχήσιν Θάνατος ύδωρ γενέσθαι, ύδατι δε θάνατος γην γενέσθαι, εκ γης δε ύδωρ γίνεται, εξ ύδατος δε ψυχή.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
56
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Θάλασσα
•
Παρά θίν’ αλός.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Α’ 316
μτφρ: παραλιακά
R
34
•
Θάλασσα και πυρ, και γυνή τρίτον κακόν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
312
•
Μέγα το της θαλάσσης κράτος.
Περικλής, 495-429 π.Χ., Ο επιφανέστερος αρχαίος Αθηναίος ηγέτης
(είναι και στο θυρεό του Πολεμικού Ναυτικού)
R
49
•
Γη πιστόν, θάλασσα άπιστον κέρδος.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
9
•
Θάλαττα ύδωρ καθαρώτατον και μιαρώτατον, ιχθύσι μεν πότιμον και σωτήριον, ανθρώποις δε άποτον και ολέθριον.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
37
•
Ποντίων τε κυμάτων ανήριθμον γέλασμα.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Προμηθεύς Δεσμώτης
μτφρ: το αναρίθμητο λίκνισμα των κυμάτων της θάλασσας
R
4
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Νύχτα
•
Αστέρες ουράνιοι, Νυκτός φίλα τέκνα μελαίνης…
Από τον Ορφικό Ύμνο των Άστρων
R
9
•
Κλεπτών γαρ η νυξ, της δε αληθείας το φως.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ιφιγένεια εν Ταύροις
μτφρ: η νύχτα είναι των κλεφτών, και το φως είναι της αλήθειας
R
23
•
Ανθρώπου μέρους ειμί, ο και τέμνει με σίδηρος. Γράμματος αιρομένου, δύεται ηέλιος.
Απάντηση: το νύχι (όνυξ)
Αρχαίο Αίνιγμα
R
7
•
Τον πυθόμενον τι πρότερον γεγόνοι, νυξ η ημέρα, «η νυξ,» έφη, «μιᾷ ημέρα πρότερον.»
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
10
•
Εν νυκτί βουλή.
Αρχαία Παροιμιακή φράση
(απόφαση με ηρεμία, τη νύχτα)
R
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Φωτιά
•
Των οικιών ημών εμπιμπραμένων, ημείς άδομεν.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
53
•
Οκόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται· Όσσα σίδηρος ουκ ιήται, πυρ ιήται· όσσα δε πυρ ουκ ιήται ταύτα χρη νομίζειν ανίητα.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
ιήται=θεραπεύει, σίδηρος(μτφ.)=εγχείρηση, πυρ(μτφ.)=καυτηρίαση
R
29
•
Πυρ μαχαίρα μη σκαλεύειν.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
(με την έννοια: μην οξύνεις επιθετικές διαθέσεις)
R
40
•
Τέχνας δε πάσας και ανεύρε το πυρ και σώζει.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
7
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Ζώα
•
Πολλ’ οίδ’ αλώπηξ, εχίνος δε εν, μέγα.
Αρχίλοχος, 725-650 π.Χ., Αρχαίος ιαμβογράφος
μτφρ: η αλεπού ξέρει πολλά και ο σκαντζόχοιρος ένα και καλό
R
23
•
Βρεκεκέξ κουάξ κουάξ!
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Βάτραχοι
R
24
•
Τα φυτά των ζώων ένεκέν εστι και τα ζώα των ανθρώπων χάριν.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
34
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Λουλούδια
•
Το ρόδον ακμάζει βαιόν χρόνον· ήν δε παρέλθει ζητών ευρήσεις ου ρόδον, αλλά βάτον.
βαιόν χρόνον=για πολύ λίγο
Ανώνυμο αρχαίο ρητό
R
4
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Σκύλοι
•
Οι μεν άλλοι κύνες τους εχθρούς δάκνουσι, εγώ δε τους φίλους ίνα σώσω.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
17
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Λύκοι
•
Λύκος εν αιτία γίνεται καν φέρει καν μη φέρει.
απόδοση: ο λύκος κατηγορείται φταίει-δε φταίει
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
21
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Άλογα
•
Σμικρώ χαλινώ δ’ οίδα τους θυμουμένους ίππους καταρτυθέντας.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
μτφρ: εγώ ξέρω πως στ’ άγρια άλογα βάζουν μικρό [κοντό] χαλινάρι
R
12
•
Από όνων εφ’ ίππους.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(με την έννοια: από τα χαμηλά στα ψηλά)
R
3
•
Οίον ίππον απολλύουσι, δι’ απειρίαν και μαλακίαν χρήσασθαι μη δυνάμενοι.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
(σχετικά με την αδυναμία των άλλων αυλικών να δαμάσουν τον Βουκεφάλα)
R
24
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Γαϊδούρια
•
Κάμηλος και ψωριώσα πολλών όνων φορτία ανατίθεται.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
5
•
Έργον όνον αποτρέψαι κνώμενον.
μτφρ: η δουλειά (η απασχόληση) θα εμποδίσει το γάιδαρο να ξύνεται
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
5
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Γουρούνια
•
Πάντες τω θανάτω τηρούμεθα καί τρεφόμεσθα ως αγέλη χοίρων σφαζομένων αλόγως.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
R
8
•
Ύες βορβόρω ήδονται μάλλον ή καθαρώ ύδατι.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: τα γουρούνια ευχαριστιούνται περισσότερο στον βούρκο, παρά στο καθαρό νερό
R
88
========================================
Φύση & Περιβάλλον - Φίδια
•
Όφις το δέρμα αποδύεται, την γνώμην δε ουδαμώς.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
24
•
Όφις ει μη φάγοι όφιν, δράκων ου γενήσεται.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
1
Σελίδα 04 απο 17
========================================
Προσωπικότητα - Εγώ
•
Φιλεί δ’ εαυτού πλείον ουδείς ουδένα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
24
•
Το νικάν εαυτόν πασών νικών πρώτη και αρίστη. Το δε ηττάσθαι αυτόν υφ’ εαυτού, αίσχιστον και κάκιστον.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
117
•
Φρονήσης μεν μηδέποτε επί σεαυτώ μέγα, αλλά μηδέ καταφρονήσης σεαυτού.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: ποτέ μην έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου αλλά και ποτέ μην περιφρονήσεις τον εαυτό σου
R
105
•
Λίαν φιλών σεαυτόν ουχ έξεις φίλον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αν αγαπάς τον εαυτό σου πολύ, δεν θα ‘χεις φίλους
R
8
========================================
Προσωπικότητα - Χαρακτήρας
•
Φύσιν πονηρά μεταβαλείν ου ράδιον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: δεν είναι εύκολο να αλλάξει ένας κακός χαρακτήρας
R
86
•
Οία η μορφή, τοιάδε και η ψυχή.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
61
•
Ήθος ανθρώπω δαίμων.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
απόδοση: ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι το πεπρωμένο του
R
246
•
Μήτε ευήθης ίσθι, μήτε κακοήθης.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
μτφρ: να μην είσαι ούτε καλός [μέχρι αφελείας] ούτε κακοήθης
R
41
•
Έξις δευτέρα φύσις.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
150
•
Εν μεν μαινομένοις μάλα μαίνομαι, εν δε δικαίοις πάντων ανθρώπων ειμί δικαιότατος.
Θέογνις, 6ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Ελεγείαι Α 313
R
10
•
Η χάρις αλλάξαι την φύσιν ου δύναται.
μτφρ: η χάρη που κάνουμε σε κάποιον δεν μπορεί να αλλάξει το χαρακτήρα του
Αρχαιοελληνική παροιμία
(από μύθο αίγας που θήλαζε λύκο)
R
15
•
Κακών πράξεων κακός δαίμων ηγεμών.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
9
•
Ο τρόπος ανθρώποισι δαίμων αγαθός, οίς δε και κακός.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
μτφρ: ο χαρακτήρας είναι για τους ανθρώπους ένα καλό πνεύμα (ή πεπρωμένο), αλλά για κάποιους είναι και κακό
R
4
========================================
Προσωπικότητα - Μάτια
•
Οξύς θεών οφθαλμός ες το πανθ’ οράν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: είναι κοφτερό το μάτι των θεών στο να τα βλέπουν όλα
R
17
•
Έστι δίκης οφθαλμός, ος τα πάνθ’ ορά.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
61
•
Πάντα ιδών Διός οφθαλμός και πάντα νοήσας.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι, 267
R
6
•
Τυφλός τα τ’ ώτα, τον τε νουν, τα τ’ όμματ’ εί.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Οιδίπους
μτφρ: είσαι τυφλός και στα αυτιά και στο μυαλό και στα μάτια
(όλη η ποίηση και η ωραιότητα της απαγγελίας βρίσκεται στην παρήχηση του «τ»)
R
9
•
Οφθαλμοί γαρ των ώτων ακριβέστεροι μάρτυρες.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
========================================
Προσωπικότητα - Ψυχή
•
Δει γαρ την μεν τέχνην χρήσθαι τοις οργάνοις, την δε ψυχήν τω σώματι.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: πρέπει η τέχνη να χρησιμοποιεί όργανα και η ψυχή το σώμα
R
52
•
Ψυχήσιν Θάνατος ύδωρ γενέσθαι, ύδατι δε θάνατος γην γενέσθαι, εκ γης δε ύδωρ γίνεται, εξ ύδατος δε ψυχή.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
56
•
Η μεν του σώματος ισχύς γηράσκει, η δε της ψυχής ρώμη αγήραστος εστίν.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
33
•
Πειρώ τω μεν σώματι είναι φιλόπονος, τη δε ψυχή φιλόσοφος.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: να προσπαθείς να είσαι φιλόπονος όσον αφορά το σώμα και φιλόσοφος όσον αφορά την ψυχή
R
33
•
Πολύ κρείττων εστίν ο της ψυχής ή ο του σώματος έρως
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
67
•
Συμπάσχει η ψυχή τω σώματι νοσούντι και τεμνομένω και το σώμα τη ψυχή.
Κλεάνθης ο Τρως
R
6
•
Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: όταν τα σώματα γίνονται μαλθακά και οι ψυχές χάνουν τη δύναμή τους
R
184
•
Νομίζω τους ανθρώπους ουκ εν τη οικία τον πλούτον και την πενίαν έχειν, αλλ’ εν ταις ψυχαίς.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
6
•
Κοινωνία γαρ ψυχή και σώματι διαλύσεως ουκ έστιν η κρείττον.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: η ένωση της ψυχής και του σώματος [η γέννηση] δεν είναι με κανένα τρόπο καλύτερη από το χωρισμό τους [το θάνατο]
R
68
•
Ο εντός της ψυχής προς αυτήν διάλογος… επωνομάσθη διάνοια.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
42
•
Ψυχὴ πᾶσα ἀθάνατος. τὸ γὰρ ἀεικίνητον ἀθάνατον· τὸ δ᾽ ἄλλο κινοῦν καὶ ὑπ᾽ ἄλλου κινούμενον, παῦλαν ἔχον κινήσεως, παῦλαν ἔχει ζωῆς. μόνον δὴ τὸ αὑτὸ κινοῦν, ἅτε οὐκ ἀπολεῖπον ἑαυτό, οὔποτε λήγει κινούμενον, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἄλλοις ὅσα κινεῖται τοῦτο πηγὴ καὶ ἀρχὴ κινήσεως.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Φαίδρος
R
28
•
Ουδέν άλλο έχουσα ες Άδου η ψυχή έρχεται πλην της παιδείας και τροφής.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Φαίδων
μτφρ: η ψυχή έρχεται στον Άδη χωρίς να κουβαλάει τίποτε άλλο πέρα από την παιδεία της και την αγωγή της
R
69
•
Η ψυχή διαιρείται εις τρία· το μεν γαρ αυτής εστι λογιστικόν, το δε επιθυμητικόν, το δε θυμικόν.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
33
========================================
Προσωπικότητα - Νους
•
Νους ορά και νους ακούει.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
43
•
Γράμματα μαθείν δει, και, μαθόντα, νουν έχειν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
36
•
Πάντα χρήματα ην ομού. Είτα ο νους ελθών αυτά διεκόσμησε.
Αναξαγόρας, π.500-427 π.Χ., Προσωκρατικός φιλόσοφος & αστρονόμος
μτφρ: [Στην αρχή] όλα τα πράγματα ήταν ίδια. Μετά ήρθε ο νους και τα [ξεχώρισε και τα] ταξινόμησε.
R
31
•
Ξίφος τιτρώσκει σώμα, τον δε νουν λόγος.
τιτρώσκει=πληγώνει
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
7
•
Τάχιστον νους, δια παντός γαρ τρέχει
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: ο νους είναι το ταχύτερο από όλα, διότι τρέχει διαπερνώντας τα πάντα.
R
41
•
Καθαρόν αν τον νουν έχης, άπαν το σώμα καθαρός ει.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
10
•
Νους έστι πάντων ηγεμών των χρησίμων.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
14
•
Nους ορή και νους ακούει, τάλλα δε τυφλά και κωφά.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
(αναπαραγωγή και επέκταση παλαιότερου στίχου του Επίχαρμου)
R
14
•
Νους λεπτός όγκον εκδιώκει γαστέρος.
Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, 327-390 μ.Χ., Άγιος
R
20
•
Πάντων νους κρατεί.
Αναξαγόρας, π.500-427 π.Χ., Προσωκρατικός φιλόσοφος & αστρονόμος
R
30
•
Παχεία γαστὴρ λεπτὸν ου τίκτει νόον.
Κλαύδιος Γαληνός, 129-199 μ.Χ., Έλληνας γιατρός
R
22
•
Λέων μεν όνυξι κρατεί, κέρασι δε βούς, άνθρωπος δε νώ.
Αναξαγόρας, π.500-427 π.Χ., Προσωκρατικός φιλόσοφος & αστρονόμος
μτφρ: το λιοντάρι επικρατεί με τα νύχια του, το βόδι με τα κέρατα και ο άνθρωπος με το μυαλό του
R
32
•
Χαλεπόν ετέρου νόον ίδμεναι ανδρός.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: δύσκολο να ξέρεις τι έχει στο μυαλό του ο άλλος
R
3
•
Το νοούν σώμα, το μη νοούν πτώμα.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
3
========================================
Προσωπικότητα - Όνομα
•
Αρχή Σοφίας ονομάτων επίσκεψις.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
185
•
Το των Ελλήνων όνομα πεποίηκε μηκέτι του γένους αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι των της παιδεύσεως της ημετέρας ή των της κοινής φύσεως μετέχοντας.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
69
========================================
Προσωπικότητα - Στάση & Νοοτροπία
•
Προς έκαστα δει εχθρόν ή φίλον μετά καιρού γίγνεσθαι.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: σε όλα τα πράγματα πρέπει να γίνεται κανείς εχθρός ή φίλος, ανάλογα με τις περιστάσεις
R
32
•
Τω βίω μη μάχου.
μτφρ: μην εναντιώνεσαι στη ζωή σου
Από τα Δελφικά Παραγγέλματα και το "Επτά Σοφών Υποθήκαι"
R
43
========================================
Προσωπικότητα - Ψυχική Διάθεση
•
Έκαστος εν αυτώ τα της ευθυμίας και δυσθυμίας έχει ταμιεία.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: ο καθένας έχει μέσα του τα δικά του αποθέματα ευθυμίας και δυσθυμίας
R
11
•
Έθιζε σαυτόν μη σκυθρωπόν είναι αλλά σύννουν. Δι’ εκείνο μεν γαρ αυθάδης δια δε τούτο φρόνιμος είναι δόξεις.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
27
========================================
Προσωπικότητα - Απόψεις & Γνώμες
•
Τα ανθρώπων δοξάσματα παίδων αθύρματα.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: οι γνώμες των ανθρώπων είναι παιδιάστικα παιχνίδια.
R
63
•
Αι δεύτεραι πως φροντίδες σοφώτεραι.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ιππόλυτος
μτφρ: οι δεύτερες σκέψεις είναι μάλλον πιο σωστές.
R
27
•
Έργμασιν εν μεγάλοις, πάσιν αδείν χαλεπόν.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: στα μεγάλα έργα είναι δύσκολο να είναι όλοι ευχαριστημένοι
R
28
•
Ότι πάν υπόληψις.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' β’15
μτφρ: διότι τα πάντα είναι μια ιδέα (μια άποψη, μια γνώμη)
R
2
========================================
Προσωπικότητα - Καταγωγή
•
Κακού κόρακος κακόν ωόν.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
6
•
Εμοί μεν όνειδος η πατρίς, συ δε τη πατρίδι.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος
μτφρ: για μένα είναι ντροπή η πατρίδα μου, ενώ εσύ είσαι ντροπή για την πατρίδα σου
(απαντώντας σε κάποιον που τον ειρωνεύτηκε για τη σκυθική του καταγωγή)
R
47
•
Ουχ ο τόπος τον άνδρα αλλ’ ο ανήρ αυτόν έντιμον ποιεί.
Αγησίλαος, Σπαρτιάτης βασιλιάς
R
23
•
Ω γένος εμόν, εν ω μέσον εγώ.
Λέων Στ’ ο Σοφός, 866-912, Βυζαντινός Αυτοκράτορας
(Καρκινικό επίγραμμα)
R
7
•
Ευγένεια καλόν μεν αλλά προγόνων αγαθόν.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: η ευγενική καταγωγή είναι ωραίο πράγμα αλλά είναι αγαθό των προγόνων
R
20
========================================
Προσωπικότητα - Νοσταλγία
•
Νόστιμον ήμαρ.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια α’ 9
μτφρ: η ημέρα της επιστροφής
R
20
•
Καπνόν αποθρώσκοντα.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια α’ 57
R
15
•
Ως ουδέν γλύκιον ης πατρίδος ουδέ τοκήων γίνεται.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια ι’ 34
μτφρ: Τίποτε γλυκύτερο δεν υπάρχει από την πατρίδα κι απ’ τους γονείς
R
58
========================================
Προσωπικότητα - Μνήμη
•
Χάριν λαβών μέμνησο και δους επιλαθού.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αν δεχτείς μια χάρη, να τη θυμάσαι και αν δώσεις, ξέχασέ την.
R
5
========================================
Προσωπικότητα - Λήθη
•
Θεόν επιορκών μη δόκει λεληθέναι.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: Μη νομίζεις ότι αν παραβείς όρκο, ο θεός θα ξεχάσει
R
21
•
Εγγύς μεν η ση περί πάντων λήθη, εγγύς δε η πάντων περί σου λήθη.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ζ’ 21
μτφρ: σύντομα θα τα έχεις ξεχάσει όλα και σύντομα θα σε έχουν ξεχάσει όλοι
R
6
========================================
Χιούμορ & Πνεύμα
•
Αστειεύθητι μόνον ίσοις σου.
Βίων ο Βορυσθενίτης, ~4ος αιών π.Χ., Αρχαίος κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: να αστειεύεσαι μόνο με ίσους σου.
R
33
========================================
Προσωπικότητα - Γέλιο & Χαμόγελο
•
Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ή.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
103
•
Γέλως άκαιρος εν βροτοίς δεινόν κακόν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: το άκαιρο γέλιο είναι μεγάλο κακό για τους θνητούς
R
14
•
Γέλως άκαιρος κλαυθμάτων παραίτιος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: το γέλιο σε ακατάλληλη στιγμή, γίνεται αιτία για κλάματα
R
21
•
Γέλως μη πολύς έστω, μηδέ επί πολλοίς, μηδέ ανειμένος.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: Να μη γελάς πολύ, ούτε με πολλά πράγματα, ούτε υπερβολικά
R
37
•
Αιάντειος γέλως.
Αρχαία Παροιμιακή φράση
(υστερικό γέλιο)
R
3
========================================
Προσωπικότητα - Μυρωδιές & Αρώματα
•
Αι ψυχαί οσμώνται καθ΄ Άιδην.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: οι ψυχές στον Άδη μυρίζουν
R
========================================
Προσωπικότητα - Εξωτερική Εμφάνιση
•
Είματα ανήρ.
μτφρ: Ο άνθρωπος είναι τα ρούχα του.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
12
•
Οία η μορφή, τοιάδε και η ψυχή.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
61
•
Διότι τηλικούτος ών, κιθαρωδεί και ου ληστεύει!
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: διότι αν και είναι τέτοιος, παίζει κιθάρα και δεν ληστεύει
(εξηγώντας γιατί χειροκροτεί θερμά κάποιον θηριώδη τύπο που έπαιζε -οικτρά- λύρα)
R
68
•
Με την όψιν καλλωπίζου, αλλ’ εν τοις επιτηδεύμασιν ίσθι καλός.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: να φροντίζεις την εμφάνισή σου, αλλά [προπαντός] να είσαι καλός στη δουλειά σου
R
33
•
Τυδεύς τοι μικρός μεν έην δέμας, αλλά μαχητής.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ε’ 80
μτφρ: ο Τυδέας (ο πατέρας του Διομήδη) ήταν μεν μικρόσωμος, αλλά (υπήρξε) μαχητής
R
9
•
Ει το τρέφειν πώγωνα δοκείς σοφίαν περιποιείν, και τράγος ευπώγων αίψ’ όλος εστὶ Πλάτων.
Λουκιανός, 120-180 μ.Χ., Σύρος συγγραφέας
μτφρ: αν το να έχεις γένια νομίζεις ότι φέρνει σοφία, τότε και ο τράγος θα ήταν Πλάτων
R
42
•
'Εσο περί την οικείαν εσθήτα φιλόκαλος αλλά μη καλλωπιστής. Φιλοκάλου μεν γαρ το μεγαλοπρεπές, καλλωπιστού δε το περίεργον.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
(εσθήτα=ρούχα)
R
10
•
Δηλοί πολλάκις κακοσύνθετος όψις ψυχής διεστραμμένης τον σκαιόν τρόπον.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
7
•
Όψιν είδες, περί της γνώμης μη εξέταζε.
απόδοση: μπορείς να κρίνεις τον άλλο από την όψη χωρίς να χρειαστεί να εξετάσεις τις απόψεις του
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
2
========================================
Προσωπικότητα - Καθρέφτης
•
Ες το έσοπτρον εμβλέψαντα δει, ει μεν καλός φαίνη, καλά ποιείν, ει δε αισχρός, το της φύσεως ελλιπές διορθούσθαι τη καλοκαγαθίᾳ.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
R
18
•
Κάτοπτρον είδους χαλκός εστί, οίνος δε νοός.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
9
========================================
Προσωπικότητα - Ομορφιά
•
Θαύμα ιδέσθαι.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Σ’ 83
R
20
•
Αν μεν καλήν, έξεις κοινήν, αν δε αισχράν, έξεις ποινήν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: αν πάρεις όμορφη θα την μοιράζεσαι, αν πάρεις άσχημη θα τιμωρηθείς
(απάντηση στην ερώτηση «τι γυναίκα να παντρευτώ;»)
R
79
•
Αιδώς του κάλλους ακρόπολις.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η ντροπή είναι το κάστρο της ομορφιάς
R
32
•
Ου γαρ ες κάλλος τύχας ο δαίμων δίδωσι.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τρωάδες
μτφρ: ο θεός που σε προστατεύει δεν δίνει καλή τύχη στην ομορφιά
R
13
•
Το κάλλος παντός επιστολίου συστατικώτερον.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: η ομορφιά είναι η καλύτερη συστατική επιστολή
R
97
•
Κάλλος περιμάχητον μεν αλλ’ ολιγοχρόνιον.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
16
•
Μέλιτος μυελός.
μτφρ: μεδούλι από μέλι
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
R
2
========================================
Προσωπικότητα - Σώμα
•
Το μεν σώμα εστίν ημίν σήμα.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
34
•
Αφυΐας σημείον το ενδιατρίβειν τις περί το σώμα.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: είναι σημάδι βλακείας να ασχολείται πολύ κάποιος με το σώμα του
R
98
•
Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: όταν τα σώματα γίνονται μαλθακά και οι ψυχές χάνουν τη δύναμή τους
R
184
•
Ο θάνατος τυγχάνει ων, ως εμοί δοκεί, ουδέν άλλο ή δυοίν πραγμάτοιν διάλυσις, της ψυχής και του σώματος απ' αλλήλου.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο διαχωρισμός δύο πραγμάτων, του ενός απ' το άλλο, δηλαδή της ψυχής από το σώμα.
R
112
•
Καθαρόν αν τον νουν έχης, άπαν το σώμα καθαρός ει.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
10
========================================
Προσωπικότητα - Υγεία
•
Νους υγιής εν σώματι υγιεί.
Αρχαιοελληνική παροιμία
(από το αντίστοιχο λατινικό ρητό του Γιουβενάλη)
R
107
•
Οκόσα φάρμακα ουκ ιήται, σίδηρος ιήται· Όσσα σίδηρος ουκ ιήται, πυρ ιήται· όσσα δε πυρ ουκ ιήται ταύτα χρη νομίζειν ανίητα.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
ιήται=θεραπεύει, σίδηρος(μτφ.)=εγχείρηση, πυρ(μτφ.)=καυτηρίαση
R
29
•
Υγεία και νους εσθλά τω βίω δύο.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: υγεία και μυαλό είναι δυο θαυμαστά πράγματα στη ζωή
R
81
•
Nοσώ, σώτερ, υπό πυρετώ, σώσον
Λέων Στ’ ο Σοφός, 866-912, Βυζαντινός Αυτοκράτορας
(Καρκινικό επίγραμμα)
R
5
•
Ουκ ένι ιατρικήν είδέναι, όστις μη οίδεν ό τι εστίν άνθρωπος.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
μτφρ: είναι αδύνατο να ξέρει την ιατρική, αυτός που δεν ξέρει ακριβώς τι είναι ο άνθρωπος
R
139
•
Υγιεία τίμιον αλλ' ευμετάστατον.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: η υγεία είναι πολύτιμη αλλά ευμετάβλητη
R
12
•
Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
R
69
•
Άριστον υγιαίνειν, δεύτερον δε κάλλος, τρίτον δε πλούτος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
17
========================================
Προσωπικότητα - Οπτικό πεδίο
•
Τυφλός τω τοίχω επερειδόμενος, έως ώδε ο κόσμος έφη.
μτφρ: τυφλός, όταν έπεσε σε εμπόδιο είπε, μέχρις εδώ φτάνει ο κόσμος
Βυζαντινή Παροιμία
R
13
•
Και δια το ανώμαλον της γης, και την έποψιν της ναυμαχίας ανώμαλον ηναγκάζοντο έχειν.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: λόγω της ανωμαλίας του εδάφους δεν είχαν ομοιόμορφη άποψη της ναυμαχίας
(κατά την εκστρατεία στη Σικελία, όπου κάθε Αθηναίος σχημάτισε τη δική του γνώμη για την έκβαση της ναυμαχίας ανάλογα με το σημείο στο οποίο βρισκόταν)
R
17
•
Εκ του οράν το εράν.
μτφρ: από αυτά που βλέπουμε [δημιουργείται] ο έρωτας
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
20
========================================
Προσωπικότητα - Προσωπικότητα - Συνήθεια
•
Έξις δευτέρα φύσις.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
150
========================================
Προσωπικότητα - Τύχη & Πεπρωμένο
•
Άνθρωποι τύχης είδωλον επλάσαντο, πρόφασιν ιδίης αβουλίης.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: οι άνθρωποι επινόησαν τη θεά της Τύχης για να δικαιολογήσουν τη δική τους έλλειψη θέλησης.
R
182
•
Άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε θεός κελεύει.
Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής
R
27
•
Άλλως έδοξεν τοις θεοίς.
Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής
R
6
•
Μηδενί συμφοράν ονειδίσης. Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: μην κοροϊδέψεις καμιά συμφορά γιατί η τύχη είναι κοινή και το μέλλον άγνωστο
R
81
•
Το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
112
•
Των άγαν γαρ άπτεται Θεός, τα μικρά δ’ εις τύχην αφείς εά.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: τα μεγάλα τα φροντίζει ο Θεός και τα μικρά άφησέ τα στην τύχη.
R
62
•
Τα χρήματα τοις πλουσίοις η τύχη ου δεδώρηται, αλλά δεδάνικεν.
Βίων ο Βορυσθενίτης, ~4ος αιών π.Χ., Αρχαίος κυνικός φιλόσοφος
R
18
•
Συν θεοίς ουδέν απορήσωμεν.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: αν οι θεοί είναι μαζί μας, τίποτα δεν θα μας λείψει
R
11
•
Ου τοις αθύμοις η τύχη ξυλλαμβάνει.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: η τύχη δεν πιάνει αυτούς που δεν έχουν ψυχή (ή -ίσως- ενθουσιασμό, κέφι)
R
24
•
Αεί γαρ πίπτουσιν εύ οι Διός κύβοι.
μτφρ: ο Δίας φέρνει πάντα καλό ζάρι (φράση για καλότυχους ανθρώπους, γενικά)
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
18
•
Ουδείς γαρ πάντα έστι πανόλβιος.
Θέογνις, 6ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Ελεγείαι Α 441
μτφρ: κανένας δεν είναι σε όλα τυχερός
R
18
•
Έτος φέρει ούτις άρουρα.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
απόδοση: η χρονιά φέρνει την καλή σοδειά, όχι η γη
R
11
•
Δυσπαρακολούθητόν τι πράγμ’ εστίν η τύχη.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: Την τύχη δεν μπορεί κανείς να την παρακολουθήσει εύκολα
R
15
•
Θεώ μάχεσθαι δεινόν εστι και τύχη.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: Είναι φοβερό είναι να αντιμάχεται κανείς το θεό και την τύχη
R
12
•
Θέλω τύχης σταλαγμόν ή φρενών πίθον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: Προτιμώ μια σταλαγματιά τύχης, παρά ένα πιθάρι μυαλά
R
45
•
Στρέφει δε πάντα τα εν βίω μικρά τύχη.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: Όλα τα αλλάζει στη ζωή λίγη τύχη
R
37
•
Όν η τύχη προπηλακίζει ούτος και παρά των πράων μάστιγας ευρίσκει.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: όποιον τον κατατρέχει η τύχη, ακόμα κι από τους καλούς ανθρώπους βρίσκει δυστυχίες
R
100
•
Ενός εκάστου αρετή τριάς: σύνεσις και κράτος και τύχη.
απόδοση: στον καθένα υπάρχουν τρεις αρετές: Η σύνεση, η δύναμη και η [καλή] τύχη
Ίων ο Χίος
R
4
•
Ανθρώποισι τας μεν εκ θεών τύχας δοθείσας έστ’ αναγκαίον φέρειν.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Φιλοκτήτης
μτφρ: Οι άνθρωποι πρέπει να υπομένουν τις τύχες που τους έδωσαν οι θεοί
R
12
•
Ταύτα θεών εν γούνασι κείται.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Υ’ 435, Οδύσσεια α:400
μτφρ: αυτά εξαρτώνται από τη θέληση των θεών
R
5
•
Το Θείον φθονερόν και ταραχώδες.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: οι θεοί είναι φθονεροί και προκαλούν φασαρίες
R
18
•
Θεός συνεργός, πάντα ποιεί ραδίως.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: όταν ο θεός βοηθάει, όλα τα κάνει εύκολα
R
19
•
Τας μεταβολάς της τύχης γενναίως επίστασο φέρειν.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
9
•
Τον ατυχή και πρόβατον δάκνει.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
17
•
Θεού θέλοντος καν επί ριπός πλέοις.
μτφρ: αν θέλει ο θεός, και σε μια ψάθα επάνω μπορείς να πλεύσεις
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
25
•
Μηδέν της τύχης, αλλά πάντα της ευβουλίας και της προνοίας.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: τίποτα δεν εξαρτάται από την τύχη, αλλά όλα από την ορθή κρίση και την προνοητικότητα
R
53
•
Την ειμαρμένην ουδ’ αν είς εκφύγοι.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από το πεπρωμένο του
R
85
•
Εστιν ειμαρμένα πάντα.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
46
•
Ως ηδύ το ζην μη φθονούσης της τύχης.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
7
•
Χω Ζευς άλλοκα μεν πέλει αίθριος, άλλοκα δ’ ύει.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: Ο Ζευς άλλες φορές κάνει καλό καιρό και άλλες φορές ρίχνει μεγάλη βροχή
R
3
•
Τοις τολμώσιν η τύχη ξύμφορος.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς
R
142
•
Ουκ έστιν όστις την τύχην ου μέμφεται.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
8
•
Τύχη μη πίστευε.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
μτφρ: να μη βασίζεσαι στην τύχη
R
18
•
Τέχνη τύχην έστερξε και τύχη τέχνην.
Αγάθων, 450-400 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
έστερξε=ευνόησε
R
1
========================================
Προσωπικότητα - Υπέρβαροι
•
Νους λεπτός όγκον εκδιώκει γαστέρος.
Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, 327-390 μ.Χ., Άγιος
R
20
========================================
Προσωπικότητα - Ομοιότητα
•
Αεί τον όμοιον άγει θεός ως τον όμοιον.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια ρ’ 218
μτφρ: πάντα ο θεός τον όμοιο κοντά στον όμοιο φέρνει
R
15
•
Ομοίοις χρω.
Σωσιάδης, 6ος π.Χ. αι. (;), Αρχαίος συλλέκτης γνωμικών
απόδοση: να συναναστρέφεσαι τους ομοίους σου
R
4
•
Γυνή γυναικός πώποτ’ ουδέν διαφέρει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: γυναίκα από γυναίκα δεν διαφέρει σε τίποτα
R
13
•
Όμοιος ομοίω αεί πελάζει.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Συμπόσιον
R
265
========================================
Προσωπικότητα - Γυμνό
•
Γυμνοί ήλθομεν οι πάντες, γυμνοί και απελευσόμεθα.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
μτφρ: γυμνοί ήρθαμε όλοι [σ’ αυτή τη ζωή], γυμνοί και θα φύγουμε
R
90
•
Γης επέβην γυμνός θ’ υπό γαίαν άπειμι· και τι μάτην μοχθώ γυμνόν ορών το τέλος;
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: Ήρθα στη γη γυμνός, γυμνός κάτω απ’ τη γη θα πάω. Γιατί να μοχθώ μάταια βλέποντας το γυμνό τέλος;
R
17
•
Γυμνός ως εκ μήτρας.
Αρχαία Παροιμιακή φράση
R
1
========================================
Προσωπικότητα - Μαλλιά
•
Λυκούργου λόγον περί της κόμης, ότι τοις μεν καλούς ευπρεπεστέρους ποιεί, τους δε αισχρούς φοβερωτέρους.
Λυκούργος, περί το 800 π.Χ., Αρχαίος Σπαρτιάτης βασιλιάς & νομοθέτης
απόδοση: τα μακριά μαλλιά κάνουν τους καλούς να φαίνονται πιο ευπρεπείς και τους αχρείους πιο άγριους
R
5
Σελίδα 05 απο 17
========================================
Συναισθήματα - Ικανοποίηση
•
Δόξα τω Θεώ, τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!
Ιουστινιανός, 527-565, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
(μετά την ολοκλήρωση της οικοδόμησης της Αγια-Σοφιάς, το 537)
R
21
========================================
Συναισθήματα - Χαρά
•
Αλλ’ η γαρ εκτός και παρ’ ελπίδας χαρά
έοικεν άλλη μήκος ουδέν ηδονή.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
μτφρ:Μα η ξαφνική και ανέλπιστη χαρά...
...απ’ όλες τις χαρές έχει περίσσια γλύκα.
R
22
•
Έασον αυτόν χαίρειν.
μτφρ: άσ’ τον να χαίρεται [προς το παρόν]
Αρχαιοελληνική έκφραση
R
2
========================================
Συναισθήματα - Θαυμασμός
•
Μηδέν θαυμάζειν.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
30
•
Ει μη Αλέξανδρος ήμην, Διογένης αν ήμην.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
R
54
•
Ου Νέμεσις Τρώας και ευκνήμιδας Αχαιούς
τοιήδ' αμφί γυναικί πολύν χρόνον άλγεα πάσχειν.
Αινώς αθανάτησι θεής εις ώπα έοικεν
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάς Γ’ 156
μτφρ: δεν είναι κατηγόρια, όχι, για πλάσμα σαν κι αυτή /τόσο καιρό που σφάζουνται οι Αχαιοί κι οι Τρώες./Αλήθεια, αθάνατη θεά λες κι είναι σαν τη βλέπεις
(σχόλιο των γερόντων της Τροίας, όταν είδαν την Ωραία Ελένη· το «Ου Νέμεσις» εξελίχθηκε σε παροιμιώδη φράση, δηλωτική θαυμασμού )
R
11
========================================
Συναισθήματα - Έκπληξη
•
Σίτου σπαρέντος κριθή έφυ
μτφρ: σιτάρι σπείραμε, κριθάρι φύτρωσε
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
9
========================================
Συναισθήματα - Απογοήτευση
•
Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν.
Λουκιανός, 120-180 μ.Χ., Σύρος συγγραφέας
(από το «Πώς δει ιστορίαν συγγράφειν»)
R
14
========================================
Συναισθήματα - Θλίψη & Πόνος
•
Άχθος αρούρης.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Σ’ 104
μτφρ: βάρος της γης , άχρηστος (η φράση αρχικά αφορούσε τον Αχιλλέα).
R
101
•
Λύπης ιατρός εστίν ανθρώποις λόγος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
34
•
Παύροι εν πόνω πιστοί.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
μτφρ: λίγοι μένουν πιστοί την ώρα του πόνου
R
51
•
Τέτλαθι δη, κραδίη και κύντερον άλλο ποτ’ έτλης.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια υ’ 18
μτφρ: κράτα καρδιά μου, πολύ σκληρότερο έχεις βαστάξει πόνο
R
65
•
Αγέλαστος πέτρα.
η πέτρα όπου κάθισε η Δήμητρα θρηνούσα την κόρη της
Αρχαία Παροιμιακή φράση
(για πράγματα που προξενούν λύπη)
R
7
•
Τους μεν άφρονας ο χρόνος, τους δε φρονίμους ο λόγος της λύπης απαλλάττει.
Αντιφάνης, 405-335 π.Χ, Αρχαίος Κωμωδιογράφος
R
5
========================================
Συναισθήματα - Άγχος & Στεναχώρια
•
Καρδίαν μη εσθίειν.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: μην τρως την καρδιά σου (μη στεναχωριέσαι)
R
96
•
Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: οι άνθρωποι ταράζονται όχι από αυτά που συμβαίνουν αλλά από την άποψή τους για αυτά που συμβαίνουν
R
184
•
Ει βούλει άλυπον βίον ζην, τα μέλλοντα συμβαίνειν ως ήδη συμβεβηκότα λογίζου.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
R
43
•
Ανοήμονες βιούσι ού τερπόμενοι βιούν.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: οι ανόητοι ζουν χωρίς να είναι ευχαριστημένοι που ζουν.
R
166
•
O δίκαιος αταρακτότατος, ο δ’ άδικος πλείστης ταραχής γέμων.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος ‐ Κύριαι Δόξα, 17
R
29
•
Ουκ εά με καθεύδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον.
Θεμιστοκλής, 525-461 π.Χ., Αθηναίος πολιτικός & στρατιωτικός
(ενδεχομένως δεν επρόκειτο για φθόνο αλλά για αγωνία για τις μελλοντικές προθέσεις των Περσών)
R
19
========================================
Συναισθήματα - Κλάμα & Δάκρυα
•
Δάκρυα, τα προοίμια της τέχνης.
Λουκιανός, 120-180 μ.Χ., Σύρος συγγραφέας
(από το «Ενύπνιον 1.6», για τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς ασχολούμενος με την τέχνη)
R
10
•
Όμοια πόρνη δάκρυα και ρήτωρ έχει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
10
========================================
Συναισθήματα - Φόβος
•
Ποθητός είναι μάλλον ή φοβερός κατά βίον προαιρού. Ον πάντες φοβούνται, πάντας φοβείται.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: διάλεξε να είσαι αγαπητός παρά να σε φοβούνται. Αυτός που τον φοβούνται όλοι, τους φοβάται όλους
R
64
•
Όστις εταίρους δέδοικε, δούλος ων λέληθεν εαυτόν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: όποιος φοβάται τους άλλους, γίνεται δούλος χωρίς να το καταλάβει
R
77
•
Βλαξ άνθρωπος επί παντί λόγω επτοήσθαι φιλεί.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: ο βλάκας θέλει να πτοείται με το παραμικρό
R
123
•
Ησυχίαν είχεν ο Δήμος και αντέλεγε ουδείς, δεδιώς και ορών ότι πολύ το ξυνεστηκός.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: ο λαός σώπαινε, και κανείς δεν μιλούσε, γιατί ήταν φοβισμένος και έβλεπε πως οι συνωμότες ήταν πολλοί.
R
90
•
Βέλτιον θανείν άπαξ ή διά βίου τρέμειν.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
μτφρ: καλύτερα να πεθάνεις μια φορά παρά να τρέμεις από το φόβο σου μια ζωή
R
78
•
Έσθ’ όπου το δεινόν εύ.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Ευμενίδες
μτφρ: υπάρχουν περιπτώσεις που ο φόβος είναι καλό πράγμα
R
16
•
Ανήρ δεδμημένος ούτε τι ειπείν ούθ έρξαι δύναται, γλώσσα δε δέδεται.
Θέογνις, 6ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Ελεγείαι Α 178
μτφρ: ο άνθρωπος που η φτώχεια τσάκισε, αυτός δεν μπορεί να μιλήσει ούτε να κάνει τίποτα, του ‘ναι δεμένη η γλώσσα
R
6
•
Βίος βίου δεόμενος ουκ έστιν βίος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η ζωή που φοβάται τη ζωή δεν είναι ζωή
R
34
•
Μέμνησο μη σε νικάτω φόβος τας φρένας.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Ευμενίδες
R
15
•
Αδεές δέος.
μτφρ: φόβος χωρίς φόβο
Αρχαία Παροιμιακή φράση
(για αδικαιολόγητο φόβο)
R
4
•
Δια δύο προφάσεις των αδικημάτων άνθρωποι απέχονται: ή δια φόβον ή δι’ αισχύνην.
Υπερείδης, 389-322 π.Χ., Αρχαίος Αθηναίος πολιτικός
μτφρ: για δυο λόγους οι άνθρωποι αποφεύγουν τα αδικήματα: από φόβο ή από ντροπή
R
2
•
Ουδείς γαρ ον φοβείται φιλεί.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος ‐ Ρητορική 2
μτφρ: κανένας δεν αγαπάει αυτόν που φοβάται
R
26
•
Φόβος μνήμην εκπλήσσει, τέχνη δε άνευ άλκης ουδέν ωφελεί.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: ο φόβος ακυρώνει τη μνήμη (την εμπειρία), και η τέχνη (γνώση) χωρίς θάρρος δεν ωφελεί σε τίποτα
R
6
========================================
Συναισθήματα - Ενοχή
•
Λύκος εν αιτία γίνεται καν φέρει καν μη φέρει.
απόδοση: ο λύκος κατηγορείται φταίει-δε φταίει
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
21
•
Αυτό δε τo σιγάν ομολογούντος εστί σου.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ιφιγένεια εν Αυλίδι
μτφρ: αυτή η σιωπή σου είναι ομολογία
R
4
========================================
Συναισθήματα - Ντροπή
•
Αιδώς, Αργείοι.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ε’ 787, Θ:228, Ο:502
(χρησιμοποιείται από Δία, Ήρα, Αίαντα)
R
25
•
Αιδώς γαρ εν κακοίσιν ουδέν ωφελεί. Η γαρ σιωπή τω λαλούντι σύμμαχος.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής
μτφρ: στα δύσκολα η ντροπή δεν ωφελεί σε τίποτα. Η σιωπή είναι σύμμαχος αυτού που μιλάει
R
37
•
Άμα δε το χιτώνι εκδυομένω εκδύεται και την αιδώ γυνή.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
R
45
•
Αιδού σαυτόν, και άλλον ουκ αισχυνθήση.
Θεόφραστος, 372-287 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος, συνεχιστής του Αριστοτέλη
μτφρ: να ντρέπεσαι τον εαυτό σου και δεν θα ντραπείς κανέναν άλλον
R
23
•
Κακή γαρ αιδώς ένθα ταναιδές κρατεί.
Δίφιλος ο Σίφνιος, 7ος (;) π.Χ. αι, Επικός ποιητής από τη Σίφνο
μτφρ: είναι κακή η αιδημοσύνη εκεί όπου επικρατεί η αναίδεια
(από τον ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Στοβαίου)
R
5
•
Πας ερυθριών χρηστός είναι μοι δοκεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: κάποιος που κοκκινίζει [από ντροπή] μου φαίνεται πως είναι καλός άνθρωπος
R
42
•
Αιδώς του κάλλους ακρόπολις.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η ντροπή είναι το κάστρο της ομορφιάς
R
32
•
Ένθα δέος, ενταύθα και αιδώς.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
10
•
Αιδώς δ’ ουκ αγαθή κεχρημένω ανδρί παρείναι.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια τ’ 351
μτφρ: η ντροπή δεν ταιριάζει σε αυτόν που βρίσκεται σε ανάγκη
R
17
•
Αιδώς σωφροσύνης πλείστον μετέχει.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: η ντροπή είναι σημαντικό στοιχείο της σωφροσύνης
R
33
•
Αιδώς δ’ ουκ αγαθή κεχρημένω ανδρί παρείναι
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια ρ’ 347
μτφρ: η ντροπή δεν ταιριάζει σε αυτόν που τον δέρνει η ανάγκη
R
4
•
Αιδώς γαρ οργής πλείον ωφελεί βροτούς.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τημενίδαι
μτφρ: η ντροπή ωφελεί τους ανθρώπους περισσότερο από το θυμό
R
2
Σελίδα 06 απο 17
========================================
Αρετές - Αξιολόγηση
•
Εξ όνυχος τον λέοντα.
Αλκαίος, 7-6ος αιών π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
(ερμηνεία: Ο άξιος φαίνεται και από τις μικρές λεπτομέρειες)
R
33
•
Τότε τας πόλεις απόλλυσθαι, όταν μη δύνωνται τους φαύλους από των σπουδαίων διακρίνειν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: Οι πόλεις χάνονται, όταν δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πια τους κακούς από τους καλούς.
R
69
•
Ο κακώς διανοηθείς περί των οικείων, ουδέποτε καλώς βουλεύεται περί των αλλοτρίων.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: αυτός που έχει κανονίσει άσχημα τα δικά του δεν μπορεί ποτέ να σκέφτεται σωστά για τα ξένα
R
41
•
Ο μη χείρων, βέλτιστος.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
38
•
Όψιν είδες, περί της γνώμης μη εξέταζε.
απόδοση: μπορείς να κρίνεις τον άλλο από την όψη χωρίς να χρειαστεί να εξετάσεις τις απόψεις του
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
2
•
Τοσούτου άξιος έκαστός εστιν, όσου άξιά εστι ταύτα περί ά εσπούδακεν.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ζ’ 3
μτφρ: αξίζει κανείς τόσο όσο αξίζουν τα πράγματα με τα οποία ασχολήθηκε συστηματικά
R
6
========================================
Αρετές - Αξία & Ικανότητα
•
Είς εμοί μύριοι, εάν άριστος εί.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
116
•
Είς, αλλά λέων.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
23
•
Τω κρατίστω.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
(Η υπόδειξή του για το ποιος θα είναι ο διάδοχός του. Τα τελευταία του λόγια…)
R
83
•
Άξιος της νηός ο ναύκληρος.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
4
•
Με την όψιν καλλωπίζου, αλλ’ εν τοις επιτηδεύμασιν ίσθι καλός.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: να φροντίζεις την εμφάνισή σου, αλλά [προπαντός] να είσαι καλός στη δουλειά σου
R
33
•
Αετού γήρας κορύδου νεότης.
μτφρ: του αετού τα γηρατειά ισοδυναμούν με του κορυδαλλού τα νιάτα.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
23
•
Εισί γάρ δή οι περί τάς τελετάς ναρθηκοφόροι μέν πολλοί, βάκχοι δε τε παύροι.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: πολλοί έλαβαν μέρος εις τα [Ελευσίνια]μυστήρια αλλά λίγοι είναι οι εκλεκτοί
R
31
•
Το γαρ ευ πράττειν παρά την αξίαν, αφορμήν του κακώς φρονείν τοις ανοήτοις γίγνεται.
Δημοσθένης, 384-322 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: το να πετυχαίνεις χωρίς να το αξίζεις, ωθεί τους ανόητους να σκέφτονται άσχημα
R
24
•
Παρ’ εμοί, ω μειράκιον, ανδραγαθίας εισίν ού πατραγαθίας τιμαί.
Αντίγονος Α΄, 382-301 π.X., Βασιλιάς της Μακεδονίας
μτφρ: για μένα παιδάκι μου, τα αξιώματα δίνονται για ανδραγαθίες, όχι για πατραγαθίες
(προς το γιο του που ήθελε κάποιο αξίωμα)
R
5
•
Κάμηλος και ψωριώσα πολλών όνων φορτία ανατίθεται.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
5
•
Ορθόν ούν είναι χρη, ουχί ορθούμενον.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' γ’ 5
μτφρ: πρέπει να είσαι όρθιος, όχι να κρατιέσαι όρθιος [από τους άλλους]
R
4
========================================
Αρετές - Αρετή
•
Αι μεν ηδοναί θνηταί αι δε αρεταί αθάνατοι.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
28
•
Παπαί, Μαρδόνιε, κοίους επ’ άνδρας ήγαγες μαχησομένους ημέας, οί ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούνται, αλλά περί αρετής.
Πέρσης στρατηγός για τους Έλληνες το 480 π.Χ.
R
29
•
Πόλεμος γαρ σχολείον αρετής εστί
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
81
•
Αρετής προπάροιθε ιδρώτα θεοί αθάνατοι θήκαν.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 289
μτφρ: μπροστά από την αρετή οι αθάνατοι θεοί έβαλαν τον ιδρώτα
R
25
•
Αρετής απάσης σεμνός ηγείται λόγος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
19
•
Ενός εκάστου αρετή τριάς: σύνεσις και κράτος και τύχη.
απόδοση: στον καθένα υπάρχουν τρεις αρετές: Η σύνεση, η δύναμη και η [καλή] τύχη
Ίων ο Χίος
R
4
•
Αρετής οικείον είναι, κακίας αλλότριον.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
R
23
•
Πας γαρ ο τ’ επί γης και υπό γης χρυσός αρετής ουκ αντάξιος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
11
•
Αναφαίρετον όπλον αρετή.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
24
•
Αλέξανδρος την Ιλιάδα αρετής εφόδιον ενόμιζε.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
15
•
Κτήσαι καλοκαγαθίαν, θεραπείαν, ευσέβειαν, παιδείαν, σωφροσύνην, αλήθειαν, πίστιν, εμπειρίαν, επιδεξιότητα, εταιρίαν.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
10
•
Της τελείας αρετής είδη τέτταρα· έν μεν φρόνησις, έν δε δικαιοσύνη, άλλο δ' ἀνδρεία, ταέταρτον σωφροσύνη.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
30
•
Δυσάγωγόν εστι προς αρετήν το γένος των ανθρώπων, δια το προς ηδονήν πολλάκις επιρρεπές.
Μέγας Βασίλειος, 330-379, Πατέρας της Εκκλησίας
R
13
•
Πενία αυτοδίδακτος αρετή.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
39
•
Το κατά Φύσιν ζην, ταυτό του κατ' Αρετήν ζην.
Ζήνων, Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
5
•
Ταμιείον εστί αρετής η σωφροσύνη.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
1
========================================
Αρετές - Εγκράτεια
•
Γλώσσης, γαστρός, αιδοίων κρατείν.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος
μτφρ: να είσαι συγκρατημένος στη γλώσσα, στην κοιλιά και στα γεννητικά όργανα
R
45
•
Μη δια φόβον, αλλά δια το δέον απέχεσθε αμαρτημάτων.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: όχι από φόβο, αλλά επειδή έτσι είναι το σωστό πρέπει να απέχει κανείς από τα αμαρτήματα [και τις αδικίες]
R
29
•
Εγκράτεια και σώματι αγαθόν προς γαρ υγείην αυτώ ξυμμάχεται και σωφροσύνην εν ψυχή τίκτει.
Ευσέβιος ο Καισαρείας, 279-339 μ.Χ., Πατέρας της εκκλησίας & ιστορικός
R
7
•
Υφ’ ων κρατείσθαι την ψυχήν αισχρόν, τούτων εγκράτεια άσκει πάντων: κέρδους, οργής, ηδονής, λύπης.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
7
•
Ανέχου και απέχου.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: να έχεις υπομονή και εγκράτεια.
R
80
•
Κρατεί ηδονής ουχ’ ο απεχόμενος, άλλ’ ο χρώμενος μεν, μη προεκφερόμενος δε.
Αρίστιππος, 435-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: Εγκρατής στις απολαύσεις δεν είναι ο απέχων, αλλά αυτός που τις γεύεται χωρίς να παρεκτρέπεται
R
37
•
Μήτ’ εν ηδοναίς εκλύτους είναι μήτ’ εν ταις οργαίς εκπαθείς και θηριώδεις.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: ούτε στις ηδονές πρέπει να είμαστε αχαλίνωτοι ούτε στους θυμούς παράφοροι και θηριωδεις
R
10
•
Ουδείς ελεύθερος εαυτού μη κρατών.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
R
10
========================================
Αρετές - Ευφυΐα
•
Υγεία και νους εσθλά τω βίω δύο.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: υγεία και μυαλό είναι δυο θαυμαστά πράγματα στη ζωή
R
81
•
Τοσούτω διαφέρει η φρόνησις των άλλων αρετών, όσω η όρασις των άλλων αισθήσεων.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
R
18
•
Κράτιστον κτημάτων ευβουλία.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
μτφρ: το πιο καλό απόκτημα είναι η ορθή κρίση
R
24
•
Όφις Έλλην ο ποικίλος.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
(πικρό και πολυσήμαντο σχόλιο του Πέρση χιλίαρχου Ρωξάνη, για τον Θεμιστοκλή)
R
20
========================================
Αρετές - Σοφία
•
Αρχή Σοφίας ονομάτων επίσκεψις.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
185
•
Σοφία μόνον κτημάτων αθάνατον.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
25
•
Ανδρί σοφώ πάσα γη βατή, ψυχής γαρ αγαθής πατρίς ο ξύμπας κόσμος.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
37
•
Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
87
•
Σκαιοίσι πολλοίς είς σοφός διόλλυται.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: ανάμεσα σε πολλούς αγροίκους, ένας σοφός χάνεται
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
37
•
Σοφός Σοφοκλής, σοφότερος Ευριπίδης, ανδρών δ’ απάντων Σωκράτης σοφότατος
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
(από την Παλατινή Ανθολογία)
R
55
•
Χρήσιμ’ ειδώς ουχ ο πολλά ειδώς σοφός.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής
μτφρ: σοφός είναι εκείνος που ξέρει χρήσιμα, όχι πολλά
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
48
•
Ει το τρέφειν πώγωνα δοκείς σοφίαν περιποιείν, και τράγος ευπώγων αίψ’ όλος εστὶ Πλάτων.
Λουκιανός, 120-180 μ.Χ., Σύρος συγγραφέας
μτφρ: αν το να έχεις γένια νομίζεις ότι φέρνει σοφία, τότε και ο τράγος θα ήταν Πλάτων
R
42
========================================
Αρετές - Κατανόηση
•
Ίνα τω παραδείγματι φωτεινότερον ποιήσω τον λόγον…
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
7
•
Ανέγνων, έγνων, κατέγνων.
Ιουλιανός ο Παραβάτης, 331-363 μ.Χ., Βυζαντινός Αυτοκράτορας
μτφρ: το διάβασα, το κατάλαβα, το απέρριψα
(όταν διάβασε βιβλίο με χριστιανικό περιεχόμενο)
R
44
•
Σοφόν το σαφές.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ορέστης
R
48
•
Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: αυτά που δεν φαίνονται να τα συμπεραίνεις με βάση αυτά που φαίνονται
R
54
•
Αμαθέστερον πως ειπέ και σαφέστερον.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Βάτραχοι
μτφρ: πες κάτι κάπως λιγότερο μορφωμένο και πιο σαφές
R
17
•
Ακούσας νόει.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
10
•
Πρόσεχε τω υποκειμένω ή τη ενεργεία ή τω δόγματι ή τω σημαινομένω.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' η’ 22
μτφρ: πρόσεχε την ουσία του πράγματος παρά τις ενέργειες ή τις πεποιθήσεις ή τις ερμηνείες
(η φράση στην οποία παραπέμπει και ο Hannibal Lecter…)
R
5
========================================
Αρετές - Τόλμη & Θάρρος
•
Θαρσείν χρη, τάχ’ αύριον έσσετ’ άμεινον.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
61
•
Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: ευτυχισμένοι είναι οι ελεύθεροι και ελεύθεροι είναι οι γενναίοι
(από τον Επιτάφιο του Περικλή)
R
310
•
Ανδρεία, σωφροσύνης αιρετοτέρα.
Αντιφάνης, 405-335 π.Χ, Αρχαίος Κωμωδιογράφος
μτφρ: η ανδρεία είναι προτιμότερη από τη σωφροσύνη
R
13
•
Ανδρείος ο περί τον καλόν θάνατον αδεής.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: ανδρείος είναι αυτός που δεν φοβάται τον τιμημένο θάνατο
R
72
•
Θαρσαλέος ανήρ εν πάσιν αμείνων.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια η’ 51
μτφρ: ο θαρραλέος άνθρωπος υπερτερεί σε όλα
R
49
•
Τοις τολμώσιν η τύχη ξύμφορος.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: η τύχη βοηθάει τους τολμηρούς
R
142
•
Και παρά δύναμιν τολμηταί και παρά γνώμην κινδυνευταί και εν τοις δεινοίς ευέλπιδες.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: [Οι Αθηναίοι είναι] τολμηροί πέρα από τις δυνάμεις τους, ριψοκίνδυνοι εν γνώσει τους και αισιόδοξοι στις δυσκολίες.
R
44
•
Πάντα κακοί τολμώσι.
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
7
•
Θάρσει. Λέγων τ' αληθές ου σφαλεί ποτε.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: Έχε θάρρος. Όταν λες την αλήθεια, δε θα κάνεις ποτέ λάθος.
R
46
•
Προς σοφίᾳ μεν έχειν τόλμαν μάλα σύμφορον εστι, χωρίς δε, βλαβερή.
Θέογνις, 6ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η τόλμη ωφελεί αν έχει γνώση, χωρίς αυτή βλάπτει
R
2
========================================
Αρετές - Θέληση & Δύναμη
•
Ανίκητος εί, ω παι.
H Πυθία προς Μ. Αλέξανδρο
R
39
•
Βουλή και μύθοισι και ηπεροπηΐδι τέχνη.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
μτφρ: με θέληση, με παραμύθια και με την τέχνη της εξαπάτησης
(ερωτηθείς πώς κατάφερε να κατακτήσει τον κόσμο σε τόσο σύντομο διάστημα)
R
146
•
Ρώμη δε μετά φρονήσεως ωφέλησεν, άνευ δε ταύτης πλείον τους έχοντας έβλαψεν.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: η σωματική δύναμη μαζί με φρόνηση ωφέλησε, αλλά χωρίς αυτή, τους περισσότερους τους έβλαψε
R
34
•
Ό,τι δεν λύεται κόπτεται.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
(κόβοντας το Γόρδιο Δεσμό)
R
507
•
Ρώμη αμαθής πολλάκις τίκτει βλάβην.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τημανίδαι
μτφρ: η δύναμη χωρίς παιδεία είναι πολλές φορές βλαβερή
R
7
========================================
Αρετές - Αυτονομία
•
Ουαί τω μη τοις ιδίοις όνυξι ξυομένω.
μτφρ: αλίμονο σ’ αυτούς που δεν μπορούν να ξυστούν με τα δικά τους νύχια
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
3
•
Φαγέτω με η ιδία φθεὶρ και μη η αλλοτρία.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
μτφρ: ας με φάει η δική μου ψείρα και όχι η ξένη
R
2
========================================
Αρετές - Ηρωισμός
•
Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων, μηδέ γένος πατέρων αισχυνέμεν.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ζ’ 208
(ο Ιππόλαχος από τη Λυκία στο γιο του Γλαύκο)
R
148
•
Παπαί, Μαρδόνιε, κοίους επ’ άνδρας ήγαγες μαχησομένους ημέας, οί ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούνται, αλλά περί αρετής.
Πέρσης στρατηγός για τους Έλληνες το 480 π.Χ.
R
29
•
Υπό σκιήι.
μτφρ: [καλύτερα, θα πολεμήσουμε] υπό σκιάν
Διηνέκης (Σπαρτιάτης πολεμιστής, ένας από τους 300)
(απάντηση στην απειλή ότι τα βέλη των Περσών θα κρύβουν τον ήλιο)
R
25
•
Ώλετο μεν μοι νόστος, ατάρ κλέος άφθιτον έστα.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ι’ 13
μτφρ: δεν υπάρχει για μένα επιστροφή, μα αιώνια θα είναι η δόξα
R
49
•
Ουκ αν είη ατείχιστος πόλις άτις άνδρεσσι, και ου πλίνθοις εστεφάνωται.
Λυκούργος, περί το 800 π.Χ., Αρχαίος Σπαρτιάτης βασιλιάς & νομοθέτης
απόδοση: δεν μπορεί να θεωρείται ατείχιστη μια πόλη που στεφανώνεται με άνδρες και όχι με τούβλα
(«εστεφάνωται» με τη διττή έννοια 'περικυκλώνεται' και 'δοξάζεται')
R
3
•
Αρηϊφάτους θεοί τιμώσι και άνθρωποι.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
αρηϊφάτους=αυτούς που έφαγε ο Άρης (δηλ. ο πόλεμος)
R
1
========================================
Αρετές - Αυτογνωσία
•
Δύσκολον τον εαυτόν γνώναι, εύκολον τω άλλω υποτίθεσθαι.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: το να γνωρίζεις τον εαυτό σου είναι δύσκολο, αλλά εύκολο να συμβουλεύεις τους άλλους
R
105
•
Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη, εάν αεί σκάπτεις.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ζ’ 59
μτφρ: σκάβε μέσα σου· μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς
R
51
•
Εδιζησάμην εμεωυτόν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: αναζήτησα τον εαυτό μου
R
78
•
Φρονήσης μεν μηδέποτε επί σεαυτώ μέγα, αλλά μηδέ καταφρονήσης σεαυτού.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: ποτέ μην έχεις μεγάλη ιδέα για τον εαυτό σου αλλά και ποτέ μην περιφρονήσεις τον εαυτό σου
R
105
•
Τις είναι θέλεις σαυτώ πρώτον ειπέ. Είθ’ ούτως ποίει ά ποιείς.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: πρώτα πες στον εαυτό σου ποιος θέλεις να είσαι· μετά να κάνεις αυτά που κάνεις σύμφωνα με αυτό
R
14
========================================
Αρετές - Τιμιότητα
•
Χρύσιππος ερωτηθείς δια τι ου πολιτεύεται είπε: Διότι ει μεν πονηρά πολιτεύεται, τοις θεοίς απαρέσει· ει δε χρηστά, τοις πολίταις.
Ιωάννης Στοβαίος, 5ος μ.Χ. αιών, Έλληνας συλλέκτης γνωμικών
R
25
•
Δει τον αγαθόν άνδρα παυόμενον της αρχής μη πλουσιώτερον, αλλά μάλλον ενδοξότερον γεγονέναι.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
R
56
•
Ει μη καθήκει, μη πράξης· ει μη αληθές εστι, μη είπης.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ιβ’17
μτφρ: αν δεν είναι σωστό, μην το κάνεις αν δεν είναι αλήθεια, μην το πεις
R
8
•
Μη πλούτει κακώς.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
15
•
Ο μηδέν αδικών ουδενός δείται νόμου.
Αντιφάνης, 405-335 π.Χ, Αρχαίος Κωμωδιογράφος
μτφρ: Όποιος δεν αδικεί, δεν χρειάζεται κανένα νόμο.
R
21
•
Αριστείδης ο δίκαιος ερωτηθείς τι εστι το δίκαιον, «το μη αλλοτρίων επιθυμείν», έφη.
Ιωάννης Στοβαίος, 5ος μ.Χ. αιών, Έλληνας συλλέκτης γνωμικών
R
17
•
Αγνώς και οσίως διατηρήσω βίον τον εμόν και τέχνην την εμήν.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
(από τον όρκο του Ιπποκράτη)
R
8
========================================
Αρετές - Καλοσύνη
•
Πας ερυθριών χρηστός είναι μοι δοκεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: κάποιος που κοκκινίζει [από ντροπή] μου φαίνεται πως είναι καλός άνθρωπος
R
42
•
Ως χαρίεν εστ’ άνθρωπος αν άνθρωπος ή.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
89
•
Μεγαλοψυχίη το φέρειν πραέως πλημμέλειαν.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: είναι μεγαλοψυχία να αντιμετωπίζεις με πραότητα το σφάλμα [του άλλου]
R
33
•
Ανήρ δίκαιος πλούτον ουκ έχει ποτέ.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
65
•
Ουδαμού δε αδικείν. Ουδ’ αδικούμενον ανταδικείν.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
R
114
•
Ου συνέχθειν αλλά συμφιλείν έφυν.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
μτφρ: δεν είναι στη φύση μου να μισώ αλλά να αγαπώ
R
64
•
Ο δ’ εύκολος μεν ενθάδ’ εύκολος δ’ εκεί.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Βάτραχοι
μτφρ: ενώ ο άλλος είναι βολικός εδώ και είναι βολικός εκεί
(αναφέρεται στον Σοφοκλή, σε αντιδιαστολή με τον Ευριπίδη)
R
2
•
Οι αγαθοί ευαπάτητοι.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
μτφρ: οι καλοί άνθρωποι εξαπατούνται εύκολα
R
42
•
Αγαθόν ή είναι χρεών ή μιμείσθαι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: πρέπει να είσαι καλός ή να προσποιείσαι ότι είσαι
R
16
========================================
Αρετές - Υπευθυνότητα
•
Ο τρώσας και ιάσεται.
μτφρ: αυτός που προξένησε την πληγή θα τη γιατρέψει (ο Αχιλλέας εν προκειμένω)
Αρχαίο ρητό από το μύθο του Τήλεφου
(απάντηση μαντείου στον Τήλεφο που είχε τραυματιστεί από τον Αχιλλέα)
R
42
•
Αιτία ελομένου θεός αναίτιος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
απόδοση: ο θεός δεν έχει ευθύνη για τις πράξεις αυτών που έχουν ελευθερία επιλογής
R
137
•
Τοις ελευθέροις μεγίστη ανάγκη η υπέρ των πραγμάτων αισχύνη.
Δημοσθένης, 384-322 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: είναι επιβεβλημένο οι ελεύθεροι να έχουν συναίσθηση ευθύνης για τα πολιτικά πράγματα
R
18
•
Ουχ εύδει ποιμήν.
απόδοση: δεν κοιμάται ο βοσκός [από φόβο ή από αίσθηση ευθύνης]
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
10
========================================
Αρετές - Μετριοφροσύνη
•
Καγώ, φησίν, Διογένης ο κύων.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(συστηνόμενος στον Μ. Αλέξανδρο)
R
29
•
Λάθε βιώσας.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
R
307
•
Μέμνησο ότι άνθρωπος εί.
Υπενθύμιση προς τον εαυτό του που επέβαλε ο Φίλιππος Β’
R
50
•
Καν ευτυχήσας της φακής μνημόνευε.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
1
========================================
Αρετές - Γενναιοδωρία
•
Η δούσα πάντα και κομίζεται φύσις.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
2
========================================
Αρετές - Οίκτος & Έλεος
•
Ικέτας αιδού.
Σωσιάδης, 6ος π.Χ. αι. (;), Αρχαίος συλλέκτης γνωμικών
R
2
•
Βελισαρίω οβολόν δότε τω στρατηλάτη, ον τύχη μεν εδόξασεν, αποτυφλοί δ’ ο φθόνος.
Ιωάννης Τζέτζης, 1110-1180, Βυζαντινός λόγιος
(σύμφωνα με το θρύλο, ο στρατηγός Βελισάριος στο τέλος της ζωής του έπεσε σε δυσμένεια και κατάντησε ζητιάνος)
R
7
========================================
Αρετές - Ευγνωμοσύνη
•
Μάλλον φιλούσιν οι ποιήσαντες ευ τους παθόντας ή οι παθόντες ευ τους ποιήσαντας.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: περισσότερο αγαπούν οι ευεργέτες τους ευεργετούμενους παρά οι ευεργετούμενοι τους ευεργέτες
R
134
•
Ευποιίας ης έτυχες, μνημόνευε
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
μτφρ: να μνημονεύεις τις ευεργεσίες που έχεις λάβει
R
24
•
Δόσις ολίγη τε φίλη τε.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια ξ’ 57
μτφρ: Προσφορά μικρή αλλά εγκάρδια (ή καλοδεχούμενη).
R
27
•
Ευ λέγειν τον ευ λέγοντα και ευ ποιείν τον ευ ποιούντα.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: Πρέπει κανείς να επαινεί αυτούς που τον επαινούν και να ευεργετεί αυτούς που τον ευεργετούν.
R
13
•
Λαβών απόδος άνθρωπε και λήψη πάλιν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: να ανταποδίνεις αυτό που παίρνεις, και θα ξαναπάρεις
R
45
•
Μετά την δόσιν τάχιστα γηράσκει χάρις.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: μετά τη δωρεά, η χάρη ξεχνιέται πολύ γρήγορα
R
24
•
Χάριν λαβών μέμνησο και δους επιλαθού.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αν δεχτείς μια χάρη, να τη θυμάσαι και αν δώσεις, ξέχασέ την.
R
5
========================================
Αρετές - Προνοητικότητα
•
Ουκ αεί θέρος έσσεται, ποιείσθε καλιάς.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 503
μτφρ: δεν θα είναι πάντα καλοκαίρι, θερίστε όσο είναι καιρός.
R
18
•
Ούτε ναυν εκ μιάς αγκύρας, ούτε βίον εκ μιας ελπίδος ορμιστέον.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
R
28
•
Ά μη προσήκει μητ’ άκουε μηθ’ όρα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αυτά που δεν πρέπει, μήτε να τ’ ακούς μήτε να τα βλέπεις.
R
9
•
Ου μετανοείν, αλλά προνοείν χρη τον άνδρα τον σοφόν.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
15
•
Αποκρίνου εν καιρώ.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
6
•
Των ανθρώπων τους φρονίμους δει πρότερον τα τήλε των πραγμάτων σκοπείν, ειθ’ ούτως αυτοίς επιχειρείν.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
μτφρ: οι συνετοί πρέπει προηγουμένως να βλέπουν μακριά τα πράγματα πριν τα επιχειρήσουν.
R
19
•
Ο μέλλεις πράττειν μη πρόλεγε, αποτυχών γαρ γελασθήση.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: μην προλέγεις αυτό που πρόκειται να κάνεις, γιατί αν αποτύχεις θα σε κοροϊδέψουν
R
46
•
Εν πόλει μήτε ως λέων ανατρέφου μήτε ως κώνωψ. Το μεν γαρ εκπατείται, το δε καιροφυλακτείται.
Μητρόδωρος ο Χίος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
R
24
•
Άμα πρόσσω καί οπίσσω λεύσσει...
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Γ’ 109
μτφρ: κοιτάει από μπροστά και από πίσω [για να δει ποιο είναι το καλύτερο]
R
7
•
Πάσαν γλώσσα βασάνιζε.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Σφήκες
απόδοση: να σκέφτεσαι καλά αυτό που θα ξεστομίσεις
R
42
•
Μηδέν της τύχης, αλλά πάντα της ευβουλίας και της προνοίας.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: τίποτα δεν εξαρτάται από την τύχη, αλλά όλα από την ορθή κρίση και την προνοητικότητα
R
53
•
Έλπιζε ως θνητός, φείδου ως αθάνατος.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
16
•
Πριν τι κακόν παθέειν. Ρεχθέν δε τε νήπιος έγνω
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ρ’ 32
μτφρ: [το θέμα είναι να λογαριάζεις] πριν πάθεις κακό. Ακόμα και ο άμυαλος όταν πάθει βάζει μυαλό.
R
15
•
Καιρών μεταβολήν πάντοτε χρη σε σκοπείν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
10
•
Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
R
69
•
Γνους πράττε.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: να ενεργείς έχοντας γνώση
R
45
•
Όρα το μέλλον.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
6
•
Μηδέν ανακοινού τη γυναικί χρήσιμον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
2
========================================
Αρετές - Απλότητα
•
Φιλοκαλούμεν γαρ μετ’ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
(από τον Επιτάφιο του Περικλή)
R
203
•
Απλά γαρ εστι της αληθείας έπη.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Όπλων Κρίσις
μτφρ: τα λόγια της αλήθειας είναι απλά
R
15
========================================
Αρετές - Υπομονή
•
Χρόνου γαρ εις τα πράγματα εάν λάβης, άπαντα λήξει και κατασταλήσεται.
Απολλόδωρος
R
41
========================================
Ελαττώματα - Αδράνεια & Τεμπελιά
•
Αργία μήτηρ πάσης κακίας.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
R
135
•
Έργον δ’ ουδέν όνειδος, αεργίη δε τ’ όνειδος.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 311
μτφρ: η δουλειά δεν είναι ντροπή και ντροπή είναι η τεμπελιά
R
31
•
Αδύνατον τον μηδέν πράττοντα πράττειν εύ.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
66
•
Από μεν ησυχίης και ραθυμίης ή δειλίη αύξεται, από δε τής ταλαιπωρίης και των πόνων αι ανδρείαι.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
μτφρ: από την ηρεμία και την τεμπελιά αυξάνεται η δειλία, από τις κακουχίες και τον πόνο, η ανδρεία
R
116
•
Ουδείς ών ράθυμος ευκλεής ανήρ, άλλ’ οι πόνοι τίκτουσι την ευδοξίαν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αρχέλαος
μτφρ: κανείς δεν αποκτά φήμη αν είναι τεμπέλης, αλλά οι κόποι γεννούν τη δόξα
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
13
•
Θεός τοις αργούσιν ου παρίσταται.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: ο θεός δεν βοηθάει αυτούς που τεμπελιάζουν
R
24
•
Απορίαν γαρ δει βοηθείν, ουκ αργίαν εφοδιάζειν.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: Πρέπει να βοηθούμε τους φτωχούς, όχι να ενισχύουμε τους αέργους.
R
39
•
Αμαθία μεν θράσος, λογισμός δε όκνον φέρει.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
R
68
•
Αργός μη ίσθι μηδ’ αν πλουτής
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: Μην τεμπελιάζεις, ακόμα κι αν είσαι πλούσιος
R
17
•
Καθεύδων ουδείς ουδενός άξιος, ουδέν μάλλον του μη ζώντος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: αν κοιμάται [συνέχεια] κανείς, δεν είναι άξιος για τίποτα, όχι πιο πολύ από αυτόν που δεν υπάρχει στη ζωή
R
41
•
Διογένης τον έρωτα είπε σχολαζόντων ασχολίαν.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: Ο Διογένης είπε ότι ο έρωτας είναι ασχολία των αργόσχολων
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
67
•
Αμελούντα του ζην, ουκ εστιν ευσχημονείν.
Μανουήλ Χρυσολωράς, 1355-1415, Βυζαντινός λόγιος
μτφρ: όταν παραμελείς τις υποθέσεις της ζωής δεν είναι δυνατό να τα πας καλά
R
8
•
Ραθυμία τα πολλ’ ελαττούσθαι ποιεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η τεμπελιά κάνει να λιγοστεύουν τα πολλά
R
16
•
Απραγούντα μη ονείδιζε· επί γαρ τούτοις νέμεσις θεών κάθηται.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
5
•
Αεργοίς αιέν εορτά.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: για αυτούς που δεν δουλεύουν, πάντα είναι γιορτή
R
2
•
Αργός εκλάσθη και είπεν αι ευχαί μου επληρώθησαν.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
1
•
Και ο κυκεών διίσταται μη κινούμενος.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: ακόμα και ο χυλός κόβει όταν δεν ανακατεύεται
R
Σελίδα 07 απο 17
========================================
Ελαττώματα - Πάθη & Αμαρτίες
•
Ελεύθερον αδύνατον είναι τον πάθεσι δουλεύοντα και υπό παθών κρατούμενον.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: είναι αδύνατο να θεωρείται ελεύθερος αυτός που είναι δούλος στα πάθη του και κυριαρχείται από αυτά
R
176
•
Των παθών κρίσει και ασκήσει περιγενόμεθα.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: αντιμετωπίζουμε τα πάθη μας [ή αυτά που παθαίνουμε ] χάρη στη λογική μας και με την άσκηση
R
20
•
Αισχρόν δε μηδέν πράττε, μηδέ μάνθανε.
Μανουήλ Χρυσολωράς, 1355-1415, Βυζαντινός λόγιος
μτφρ: την αισχρή πράξη ούτε να την κάνεις ούτε να τη μαθαίνεις
R
16
•
Άκαιρος εύνοια ουδέν έχθρας διαφέρει.
μτφρ: η ανάρμοστη εύνοια (ή αγάπη) δεν διαφέρει από έχθρα
Αρχαιοελληνική Παροιμία
(όπως είπε και ο «Ιππόλυτος προς Φαίδραν φάσκουσαν φιλείν αυτὸν σφόδρα»)
R
4
•
Πολλοίς αρέσκει τα του βίου χείρονα.
μτφρ: σε πολλούς αρέσουν τα χειρότερα της ζωής (η αμαρτία)
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
========================================
Ελαττώματα - Ελαττώματα
•
Υφ’ ων κρατείσθαι την ψυχήν αισχρόν, τούτων εγκράτεια άσκει πάντων: κέρδους, οργής, ηδονής, λύπης.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
7
•
Ω, γένος ανθρώπων ανεμώλιον, αυτοχόλωτον, μέχρι τέλους βιότου μηδέν επιστάμενον.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: Ω άστατο ανθρώπινο γένος, που πολεμάς τον εαυτό σου, ώς το τέλος της ζωής δε βάζεις μυαλό.
R
37
•
Ουκ έστι χώρα άνευ σκωλήκων.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
2
•
Ώσπερ έργον εστιν ευρείν ιχθύν άκανθα μη έχοντα, ούτω και άνθρωπον μη κεκτημένον δολερόν τι και ακανθώδες.
Αρχύτας ο Ταραντίνος, 428-347 π.Χ., Αρχαίος Πυθαγόρειος φιλόσοφος
R
6
•
Ο κρύβων την ψώραν αυτού διπλήν αυτήν ποιεί.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
4
========================================
Ελαττώματα - Άγνοια
•
Νήπιοι, ουδέ ίσασιν όσω πλέον ήμισυ παντός.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 40
μτφρ: οι ανόητοι δεν ξέρουν πόσο πολύ το μισό είναι περισσότερο από το όλον
R
11
•
Συν όχλω αμαθία πλείστον κακόν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: αμάθεια και όχλος είναι πολύ μεγάλη συμφορά
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
8
•
Σφαλερόν εστι τό άν μή οίδε τις ταύτα ή λέγειν ή πράττειν.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: είναι λάθος να λες και να κάνεις αυτά που δεν ξέρεις
R
12
•
Μετ’ αγνοίας των οικείων κακών αλυπότατος βίος.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
8
•
Αμαρτίης αιτίη η αμαθίη του κρέσσονος.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: αιτία της κακής πράξης είναι η άγνοια του καλύτερου
R
23
•
Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
87
•
Το ουκ οίδα εις φυλακήν ου βάλλει.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
9
•
Κρύπτειν αμαθίην κρέσσον, ή ες το μέσον φέρειν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: καλύτερα να κρύβεις την αμάθειά σου παρά να την φανερώνεις
R
53
•
Τυφλός τα τ’ ώτα, τον τε νουν, τα τ’ όμματ’ εί.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Οιδίπους
μτφρ: είσαι τυφλός και στα αυτιά και στο μυαλό και στα μάτια
(όλη η ποίηση και η ωραιότητα της απαγγελίας βρίσκεται στην παρήχηση του «τ»)
R
9
•
Ρώμη αμαθής πολλάκις τίκτει βλάβην.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τημανίδαι
μτφρ: η δύναμη χωρίς παιδεία είναι πολλές φορές βλαβερή
R
7
•
Ο γραμμάτων άπειρος ου βλέπει βλέπων.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
3
========================================
Ελαττώματα - Ματαιοδοξία
•
Αλαζονεία εμπόδιον σοφίας.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
R
37
•
Ζευς κολαστής των άγαν υπερφρόνων.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ηρακλείδαι
μτφρ: ο Ζευς είναι τιμωρός αυτών που είναι υπερβολικά υπερήφανοι
(πρόκειται για παροιμία· τη χρησιμοποιεί και ο Αισχύλος στους Πέρσες)
R
5
•
Αβρύνεται πας τις ευ πράσσων πλέον.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Αγαμέμνων
μτφρ: το παίρνει επάνω του όποιος τα πάει καλύτερα από τους άλλους
R
8
•
Θνητός γεγονώς άνθρωπε, μη φρόνει μέγα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αφού γεννήθηκες θνητός άνθρωπε, μην έχεις μεγάλες ιδέες
R
85
•
Κενής δε δόξης ουδέν αθλιώτερον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: δεν υπάρχει τίποτα πιο άθλιο από την κενοδοξία
R
20
•
Ο δε γε Ηράκλειτος έλεγε την οίησιν προκοπής εγκοπήν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: η έπαρση είναι εμπόδιο της προκοπής
R
71
•
Ου γαρ εά φρονέειν μέγα ο Θεός άλλον ή εαυτόν.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
μτφρ: ο θεός δεν επιτρέπεται σε κανέναν, εκτός από τον ίδιο, να έχει μεγαλεπήβολες ιδέες
R
7
•
Τους μεν κενούς ασκούς η πνοή διίστησι, τους δ’ ανοήτους, το οίημα.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: τα άδιεα σακιά τα φουσκώνει ο αέρας και τους ανόητους η έπαρση
R
311
•
Ου γαρ εκπέλει φρονείν μέγα όστις δούλος εστι των πέλας.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
απόδοση: δεν ταιριάζει να είναι πολύ ξιπασμένος όποιος είναι δούλος των άλλων.
R
2
•
Τι πρώτον εστιν έργον του φιλοσοφούντος; αποβαλείν οίησιν· αμήχανον γαρ, ά τις ειδέναι οίεται ταύτα άρξασθαι μανθάνειν.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: η πρώτη δουλειά αυτού που θέλει να αποκτήσει σοφία; να αποβάλει την οίηση· γιατί δεν γίνεται να αρχίσεις να μαθαίνεις αυτά που νομίζεις ότι ξέρεις.
R
7
•
Τιμαί θεούς και ανθρώπους καταδουλούνται.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
•
Ύβριν χρη σβεννύναι μάλλον ή πυρκαϊήν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: προτιμότερο να σβήνεις την υπεροψία παρά την πυρκαγιά
R
========================================
Ελαττώματα - Καυχησιολογία
•
Δόξα τω Θεώ, τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!
Ιουστινιανός, 527-565, Αυτοκράτορας του Βυζαντίου
(μετά την ολοκλήρωση της οικοδόμησης της Αγια-Σοφιάς, το 537)
R
21
•
Αυτεπαινέτους γαρ μισεί ο Θεός.
Κλήμης Ρώμης, 1ος αιών μ.Χ., Πάπας & Άγιος
R
6
•
Ζευς γαρ μεγάλης γλώσσης κόμπους υπερεχθαίρει.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
μτφρ: ο Ζευς τιμωρεί τους κομπασμούς της μεγάλης γλώσσας
R
14
•
Υπέρ σεαυτού μη φράσης εγκώμιον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
16
•
Μη μέγα επαρθής, ίνα μη μείζον κατενεχθής.
μτφρ: μην υπερηφανεύεσαι πολύ, για να μην τιμωρηθείς πολύ
Αρχαία παροιμία
R
1
========================================
Ελαττώματα - Βλακεία
•
Αφυΐας σημείον το ενδιατρίβειν τις περί το σώμα.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: είναι σημάδι βλακείας να ασχολείται πολύ κάποιος με το σώμα του
R
98
•
Το δις εξαμαρτείν τ’ αυτόν ουκ ανδρός σοφού.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
217
•
Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι.
Αρχαιοελληνική παροιμία
(δεν είναι εκκλησιαστικό ούτε του Ευριπίδη στον οποίο αποδίδεται εσφαλμένα)
R
95
•
Βλαξ άνθρωπος επί παντί λόγω επτοήσθαι φιλεί.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: ο βλάκας θέλει να πτοείται με το παραμικρό
R
123
•
Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ή.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
103
•
Νηπίοισιν ου λόγος, αλλά ξυμφορή γίνεται διδάσκαλος.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: για τους ανόητους, δάσκαλος δεν είναι η λογική αλλά η συμφορά
R
66
•
Ανοήμονες βιούσι ού τερπόμενοι βιούν.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: οι ανόητοι ζουν χωρίς να είναι ευχαριστημένοι που ζουν.
R
166
•
Ασύνετος όστις εν φόβω μεν ασθενής, λαβών δε μικρόν της τύχης φρονεί μέγα.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τημενίδαι
απόδοση: είναι άμυαλος όποιος είναι ανήμπορος όταν φοβάται και όταν δε λίγο του χαμογελάσει η τύχη, παίρνει πολύ αέρα
R
28
•
Θεός κολάζει τους βλάκας.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
12
•
Ανόητος νεοσσός εκών, δείκνυσι την εαυτού νεοσσιάν.
μτφρ: το ανόητο πουλάκι με τη θέλησή του δείχνει τη φωλιά του
Βυζαντινή Παροιμία
R
12
•
Υπερήδεται άφρονι άφρων.
μτφρ: χαίρεται ο χαζός σε βάρος του χαζού
Βυζαντινή Παροιμία
R
12
•
Ω, γένος ανθρώπων ανεμώλιον, αυτοχόλωτον, μέχρι τέλους βιότου μηδέν επιστάμενον.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: Ω άστατο ανθρώπινο γένος, που πολεμάς τον εαυτό σου, ώς το τέλος της ζωής δε βάζεις μυαλό.
R
37
•
Των γαρ ηλιθίων απείρων γένεθλα.
Σιμωνίδης ο Κείος, 556-468 π.Χ., Αρχαίος ποιητής & συγγραφέας επιγραμμάτων
μτφρ: άπειρη η γενιά των ηλιθίων
R
69
•
Φευ της ανοίας!
Αρχαιοελληνική έκφραση
R
========================================
Ελαττώματα - Αδυναμία
•
Αβουλία γαρ πολλά βλάπτονται οι βροτοί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: με την έλλειψη θέλησης πολλά ζημιώνονται οι θνητοί
R
25
========================================
Ελαττώματα - Αναποτελεσματικότητα
•
Ζητών Ερμήν γλύψαι, Κέκροπα έγλυψα.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
απόδοση: ήθελα να κάνω άγαλμα του Ερμή και μου βγήκε Κέκρωψ (τέρας)
R
6
•
Σύρβα τύρβα.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
( "επί των ατάκτως και μετά θορύβου διαπραττομένων", κάτι σαν "άρτζι-μπούρτζι…")
R
2
•
Τριχολογείν και τρίχας αναλέγεσθαι
μτφρ: να ασχολείσαι με τρίχες
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
R
1
•
Σίτου σπαρέντος κριθή έφυ
μτφρ: σιτάρι σπείραμε, κριθάρι φύτρωσε
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
9
•
Ελαίω πυρ σβεννύεις.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
R
========================================
Ελαττώματα - Ανικανότητα
•
Δαπανώμενος εφ’ α μη δει, ολίγος έση εφ’ α δει.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: ξοδεύοντας τον εαυτό σου σ’ αυτά που δεν χρειάζεται, δεν φτάνεις γι’ αυτά που πρέπει.
R
36
•
Αίσχιον δε έχοντας αφαιρεθήναι ή κτωμένους ατυχήσαι.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: Είναι πολύ μεγαλύτερη ντροπή να χάσει κανείς κάτι αυτά που έχει από το να αποτύχει να το αποκτήσει
R
33
•
Οίον ίππον απολλύουσι, δι’ απειρίαν και μαλακίαν χρήσασθαι μη δυνάμενοι.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
(σχετικά με την αδυναμία των άλλων αυλικών να δαμάσουν τον Βουκεφάλα)
R
24
========================================
Ελαττώματα - Αχαριστία
•
Ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος.
Καλλίμαχος, 310-240 π.Χ., Αλεξανδρινός ποιητής & επιγραμματοποιός
R
450
•
Η χάρις αλλάξαι την φύσιν ου δύναται.
μτφρ: η χάρη που κάνουμε σε κάποιον δεν μπορεί να αλλάξει το χαρακτήρα του
Αρχαιοελληνική παροιμία
(από μύθο αίγας που θήλαζε λύκο)
R
15
•
Άμ’ ηλέηται και τέθνηκεν η χάρις.
απόδοση: η χάρη πεθαίνει μόλις την κάνουμε
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
3
========================================
Ελαττώματα - Πλεονεξία
•
Η πενία πολλών εστιν ενδεής, η δ’ απληστία πάντων.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: η φτώχεια είναι έλλειψη πολλών πραγμάτων και η απληστία όλων
R
156
•
Ως μετά Χαιρώνειαν συλληφθείς απήχθη προς Φίλιππον· και ερωτηθείς τις είη, απεκρίνατο, «κατάσκοπος της σης απληστίας.» Όθεν θαυμασθείς αφείθη.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(από τον Διογένη Λαέρτιο)
R
30
•
Κύων παρ’ εντέροις.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(για ανικανοποίητους που δεν μπορούν να απολαύσουν τα αγαθά τους)
R
1
•
Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον, αλλά το ευ ζην.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Κριτίας
απόδοση: αυτό που αξίζει δεν είναι να ζεις για να αποκτήσεις περισσότερα αλλά να ζεις καλά
R
140
========================================
Ελαττώματα - Φιλαργυρία
•
Ούτε παρά νεκρού ομιλίαν, ούτε παρα φιλαργύρου χάριν δει επιζητείν.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
R
73
•
Η φιλοχρημοσύνη μήτηρ κακότητος απάσης.
Φωκυλίδης, ~5ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Μίλητο
R
7
========================================
Ελαττώματα - Ισχυρογνωμοσύνη
•
Ου με πείσεις, καν με πείσης.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Πλούτος
R
29
•
Πάταξον μεν, άκουσον δε.
Θεμιστοκλής, 525-461 π.Χ., Αθηναίος πολιτικός & στρατιωτικός
R
19
•
Όφις το δέρμα αποδύεται, την γνώμην δε ουδαμώς.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
24
========================================
Ελαττώματα - Δύσκολοι χαρακτήρες
•
Κόρακος εξελεύσεται «κρα».
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
R
26
•
Άλλος ούτος Αεροπαγίτης.
για ανθρώπους σκυθρωπούς, δύσθυμους και αμίλητους
Αρχαία παροιμιακή φράση
R
1
========================================
Ελαττώματα - Προκαταλήψεις
•
Λύκος εν αιτία γίνεται καν φέρει καν μη φέρει.
απόδοση: ο λύκος κατηγορείται φταίει-δε φταίει
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
21
========================================
Ελαττώματα - Απάθεια
•
Των οικιών ημών εμπιμπραμένων, ημείς άδομεν.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
53
•
Εμού θανόντος γαία πυρί μιχθήτω.
Από στίχο αρχαίου άγνωστου ποιητή
R
19
•
Παντελής απάθεια μέγα και θείον.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
10
•
Χάλαζα αίγα δέρει, αυτή δε την ουράν άνω.
μτφρ: το χαλάζι χτυπά την κατσίκα κι αυτή κρατάει όρθια την ουρά της
Βυζαντινή Παροιμία
(δηλαδή κάνει την αδιάφορη)
R
2
•
Ούθ’ ύεται ούθ’ ηλιούται.
μτφρ: ούτε βρέχεται ούτε λιάζεται
Αρχαία παροιμιακή φράση
(αντίστοιχο του «ούτε κρύο ούτε ζέστη»)
R
1
========================================
Ελαττώματα - Δειλία
•
Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
ερμηνεία: Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει.
R
75
•
Χέσαιτο γαρ ει μαχαίσετο.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Ιππής
μτφρ: έτσι και μαχότανε σίγουρα θα χεζότανε
R
50
•
Δειλού μήτηρ ου κλαίει, αλλ' ουδέ χαίρει.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
19
•
Οίκοι μεν λέοντες, εν μάχη δ’ αλώπεκες.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
18
•
Δειλού γαρ αντρός δειλά και φρονήματα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
17
•
Δειλοί άνθρωποι ουκ έχουσιν εν μάχη αριθμόν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Μελέαγρος
μτφρ: οι δειλοί δεν μετριούνται [υπολογίζονται] στη μάχη
R
10
•
Από μεν ησυχίης και ραθυμίης ή δειλίη αύξεται, από δε τής ταλαιπωρίης και των πόνων αι ανδρείαι.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
μτφρ: από την ηρεμία και την τεμπελιά αυξάνεται η δειλία, από τις κακουχίες και τον πόνο, η ανδρεία
R
116
•
Αρετής ελπίς ο θεός εστιν, ου δειλίας πρόφασις.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
6
•
Πόθεν αν λάβοιμι βύσμα τω πρωκτώ φλέων;
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Αμφιάραος
φλέω=ξεχειλίζω
R
4
•
Δούλου τόδ’ εστίν, μη λέγειν ά τις φρονεί.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Φοίνισσαι
μτφρ: είναι χαρακτηριστικό δούλου να μην λέει αυτά που πιστεύει
R
3
========================================
Ελαττώματα - Κακία
•
Ουδείς εκών κακός.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
R
171
•
Ευλαβού τας διαβολάς καν ψευδείς ώσιν.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: να φοβάσαι τις συκοφαντίες, ακόμα κι αν είναι ψέματα.
R
36
•
Διαβολήν μίσει.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
μτφρ: να μισείς τη συκοφαντία
R
14
•
Η δε κακή βουλή τω βουλεύσαντι κακίστη.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 266
μτφρ: η κακή πρόθεση (ή απόφαση) κάνει πιο πολύ κακό σε αυτόν που την έχει
R
30
•
Εν τη προαιρέσει η μοχθηρία και το αδικείν.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: η μοχθηρία και η αδικία υπάρχουν από πρόθεση [και όχι τυχαία ή κατά λάθος]
R
217
•
Θησαυρός εστι των κακών κακή γυνή.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η κακιά γυναίκα είναι αποθήκη συμφορών
R
3
========================================
Ελαττώματα - Φθόνος & Ζήλια
•
Ώσπερ υπό του ιού τον σίδηρον, ούτω τους φθονερούς υπό του ιδίου ήθους κατεσθίεσθαι.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: Όπως η σκουριά τρώει το σίδερο, έτσι και ο φθονερός κατατρώγεται από το πάθος του.
R
46
•
Κρέσσων γαρ οικτιρμού φθόνος.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
μτφρ: καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται.
R
152
•
Ουκ εά με καθεύδειν το του Μιλτιάδου τρόπαιον.
Θεμιστοκλής, 525-461 π.Χ., Αθηναίος πολιτικός & στρατιωτικός
(ενδεχομένως δεν επρόκειτο για φθόνο αλλά για αγωνία για τις μελλοντικές προθέσεις των Περσών)
R
19
•
Ουκ αν φορητός είης, ει πράσσοις καλώς.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Προμηθεύς Δεσμώτης
μτφρ: είσαι ανυπόφορος, αν είσαι πετυχημένος
R
23
•
Και κεραμεύς κεραμεί κοτέει, και τέκτονι τέκτων· και πτωχός πτωχώ φθονέει και αοιδός αοιδώ.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 25
R
18
•
Το Θείον φθονερόν και ταραχώδες.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: οι θεοί είναι φθονεροί και προκαλούν φασαρίες
R
18
•
Πτωχός πτωχώ φθονέει.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 26
R
27
•
Βελισαρίω οβολόν δότε τω στρατηλάτη, ον τύχη μεν εδόξασεν, αποτυφλοί δ’ ο φθόνος.
Ιωάννης Τζέτζης, 1110-1180, Βυζαντινός λόγιος
(σύμφωνα με το θρύλο, ο στρατηγός Βελισάριος στο τέλος της ζωής του έπεσε σε δυσμένεια και κατάντησε ζητιάνος)
R
7
•
Προς γαρ τον έχοντα ο φθόνος έρπει.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αίας
R
19
•
Πάντα προλήψεται ο πατήρ, εμοί δ’ ουδέν απολείψει μεθ’ υμών έργον αποδείξασθαι μέγα και λαμπρόν.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
μτφρ: όλα θα τα προλάβει ο πατέρας μου και δεν θα μου αφήσει να κάνω μαζί σας μεγάλα και λαμπρά έργα
(«Αλέξανδρος» από το έργο του Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοi)
R
16
•
Φθόνος εστί κάκιστος, έχει δε τι καλόν εν αυτώ. Τήκει γαρ φθονερών όμματα και κραδίην.
μτφρ: ο φθόνος είναι πολύ κακός αλλά έχει ένα καλό: λιώνει τα μάτια και την καρδιά των φθονερών
Ανώνυμο αρχαίο ρητό
R
7
•
Μη φθονείτε τους πρωτεύουσιν αλλ’ αμιλλάσθαι.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
9
•
Φθόνος έλκος εστι της αληθείας.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
4
========================================
Ελαττώματα - Θρασύτητα
•
Δειλών γυναίκες δεσποτών θρασύστομοι.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αιγεύς
R
1
•
Το τα αδύνατα διώκειν μανικόν· αδύνατον δε το τους φαύλους μη τοιαύτά τινα ποιείν.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ε’ 17
μτφρ: το να επιδιώκεις πράγματα που είναι αδύνατα είναι τρελό· και είναι αδύνατο οι φαύλοι να μην κάνουν κάτι τέτοιο.
R
2
========================================
Ελαττώματα - Υποκρισία
•
Πολλοί δρώντες τα αίσχιστα, λόγους τους αρίστους ασκέουσι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
61
•
Αλλήλων καταφρονούντες αλλήλοις αρεσκεύονται και αλλήλων υπερέχειν θέλοντες, αλλήλοις υποκατακλίνονται.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ια’14
R
84
•
Άλλων ιατρός, αυτός έλκεσι βρύων.
μτφρ: είναι γιατρός για τους άλλους, αλλά ο ίδιος είναι γεμάτος πληγές
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
5
•
Μισώ τον άνδρα τον διπλούν πεφυκότα, χρηστόν λόγοισι, πολέμιον δε τοις τρόποις.
Φωκυλίδης, ~5ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Μίλητο
μτφρ: μισώ τον διπρόσωπο που είναι αγαθός στα λόγια αλλά εχθρικός στις πράξεις
R
8
•
Αγαθόν ή είναι χρεών ή μιμείσθαι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: πρέπει να είσαι καλός ή να προσποιείσαι ότι είσαι
R
16
•
Όμοια πόρνη δάκρυα και ρήτωρ έχει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
10
Σελίδα 08 απο 17
========================================
Συμπεριφορά - Αδιαφορία
•
Ου φροντίς Ιπποκλείδη.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
(συνηθισμένη κατά την αρχαιότητα φράση που στα Νέα Ελληνικά σημαίνει «σκασίλα μου»)
R
19
•
Αδικεί πολλάκις ο μη ποιών τι, ου μόνον ο ποιών τι.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' θ’ 5
R
52
========================================
Συμπεριφορά - Ανοχή
•
Μη ζήτει τα γενόμενα γίνεσθαι ως θέλεις, αλλά θέλε γίνεσθαι τα γινόμενα ως γίνεται και ευροήσεις.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
R
36
•
Ανέχου και απέχου.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: να έχεις υπομονή και εγκράτεια.
R
80
•
Ο μη χείρων, βέλτιστος.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
38
•
Ο σιωπών συναινεί.
Αρχαιοελληνική παροιμία
(μετάφραση αντίστοιχης λατινικής)
R
24
•
Ουδέν ουδενί συμβαίνει, ό ού πέφυκε φέρειν.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ
απόδοση: τίποτε δεν μπορεί να σου συμβεί που δεν μπορείς να το αντέξεις
R
40
•
Αγάπα τον πλησίον σου μικρά ελαττούμενος.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: να ανέχεσαι τον πλησίον σου ακόμα και μειώνοντας [ή ζημιώνοντας] λίγο τον εαυτό σου
R
54
•
Σωκράτης, προς Αλκιβιάδη ειπόντα ουκ ανεκτή η Ξανθίππη λοιδορούσα, ου και συ, είπε, χηνών βοώντων ανέχει;
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
R
11
========================================
Συμπεριφορά - Εγκαρτέρηση
•
Μήτε νικών αμφάδην αγάλλεο, μήτε νικηθείς, εν οίκω καταπεσών οδύρεο.
Αρχίλοχος, 725-650 π.Χ., Αρχαίος ιαμβογράφος
μτφρ: μήτε αν νικήσεις να χαίρεσαι πολύ ούτε αν νικηθείς να κλαις και να οδύρεσαι στο σπίτι σου
R
24
•
Στέργε μεν τα παρόντα, ζήτει δε τα βελτίω.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
26
•
Δει φέρειν τα των θεών.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Φοίνισσαι
μτφρ: πρέπει να αντέχουμε όσα μας στέλνουν οι θεοί
R
7
•
Άφοβον ο θεός, ανύποπτον ο θάνατος και το αγαθόν μεν εύκτητον, το δε δεινόν ευκαρτέρητον.
Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
R
74
•
Πειρώ τύχης άνοιαν ανδρείως φέρειν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: προσπάθησε να αντιμετωπίζεις με γενναιότητα τη δυσμένεια της τύχης
R
19
•
Ανάσχου πάσχων. Δρων γαρ έχαιρες.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: όταν υποφέρεις να έχεις υπομονή, γιατί όταν εσύ δρούσες χαιρόσουν [και άλλοι υπέφεραν]
R
9
•
Χω Ζευς άλλοκα μεν πέλει αίθριος, άλλοκα δ’ ύει.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: Ο Ζευς άλλες φορές κάνει καλό καιρό και άλλες φορές ρίχνει μεγάλη βροχή
R
3
•
Δει καρτερείν επί τοις παρούσι και θαρρείν περί των μελλόντων.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
9
•
Οι εκούσιοι πόνοι την των ακουσίων υπομονήν ελαφροτέραν παρασκευάζουσι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
12
•
Σκηνή πας ο κόσμος εστί και παίγνιον· ή μάθε παίζειν ή φέρε τας οδύνας.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
R
21
========================================
Συμπεριφορά - Απαξίωση
•
Αθλίας, παρ’ αθλίου, δι’ Αθλίου προς άθλιο.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: Ο άθλιος στέλνει άθλια επιστολή με τον Αθλία προς ένα άθλιο
(ο Αθλίας ήταν απεσταλμένος του Μ. Αλέξανδρου, που παρέδωσε επιστολή του στο Διογένη)
R
40
•
Ο μεν λόγος θαυμαστός, ο δε λέγων άπιστος
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
16
•
Εμοί μεν όνειδος η πατρίς, συ δε τη πατρίδι.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος
μτφρ: για μένα είναι ντροπή η πατρίδα μου, ενώ εσύ είσαι ντροπή για την πατρίδα σου
(απαντώντας σε κάποιον που τον ειρωνεύτηκε για τη σκυθική του καταγωγή)
R
47
•
Κρήτες αεί ψεύσται, κακά θηρία, γαστέρες αργαί.
μτφρ: Οι Κρήτες είναι πάντα ψεύτες, είναι άγρια θηρία και λαίμαργοι.
Επιμενίδης ο Κρης
R
14
•
Ημίν ανήκουσιν η ευγλωττία και αι τέχναι της Ελλάδος και η των Θεών αυτής λατρεία, υμέτερος δε κλήρος εστί η αμάθεια και η αγροικία και ουδέν πλέον. Αύτη εστίν η σοφία υμών.
Ιουλιανός ο Παραβάτης, 331-363 μ.Χ., Βυζαντινός Αυτοκράτορας
(λόγοι απαξίωσης του χριστιανικού κλήρου από τον Ιουλιανό)
R
78
•
Κακόν άγγος ου κλάται.
μτφρ: το κακό δοχείο δε σπάει
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
2
•
Δειλοί άνθρωποι ουκ έχουσιν εν μάχη αριθμόν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Μελέαγρος
μτφρ: οι δειλοί δεν μετριούνται [υπολογίζονται] στη μάχη
R
10
•
Τέμνει σου το ξίφος ύδωρ, η δε σπάθη σου χιόνα.
Βυζαντινή Παροιμία
R
2
•
Αγροίκου μη καταφρόνει ρήτορος.
απόδοση: να μην περιφρονείς τον ομιλητή που δεν ξέρει να μιλάει
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
1
•
Πάππος ακάνθης.
πάππος= ο ανθός της ακάνθης που παρασέρνει ο άνεμος
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(σε νεοελληνική απόδοση: «σαπουνόφουσκα»)
R
1
•
Διά πενίαν μηδενός καταφρόνει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: να μην περιφρονείς κανέναν για τη φτώχεια του
R
19
•
Ει μοναχοί, τι τοσοίδε; τοσοίδε δε, πώς πάλι μούνοι;
ω πληθύς μοναχών ψευσαμένη μονάδα.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: Εάν είναι μοναχοί, τότε πώς είναι τόσο πολλοί; Αν είναι δε τόσο πολλοί, τότε πάλι πώς είναι μόνοι; Ώ πλήθος των μοναχών είστε ψεύτικη μονάδα
R
56
•
Στρατηγοί πλείονες ή βελτίονες.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Αχαρνής
μτφρ: στρατηγούς έχουμε πολλούς αλλά όχι καλούς
R
•
Άλλος ούτος Ηρακλής.
απαξιωτική έκφραση για κάποιον που παρά τις προσδοκίες είναι ασήμαντος
Αρχαία παροιμιακή φράση
R
•
Ελεύθεραι αίγες αρότρων.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(για όσους είναι απαλλαγμένοι από μια ευθύνη, κατά τρόπο που δεν τους τιμά)
R
•
Αεί κολοιός παρά κολοιώ ιζάνει
νεοελ. απόδοση: κολιός και κολιός απ’ το ίδιο βαρέλι (αλλά στα αρχαία κολοιός=κάργα)
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
8
========================================
Συμπεριφορά - Αποδραματοποίηση
•
Αδεές δέος.
μτφρ: φόβος χωρίς φόβο
Αρχαία Παροιμιακή φράση
(για αδικαιολόγητο φόβο)
R
4
========================================
Συμπεριφορά - Ανωτερότητα
•
Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων, μηδέ γένος πατέρων αισχυνέμεν.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ζ’ 208
(ο Ιππόλαχος από τη Λυκία στο γιο του Γλαύκο)
R
148
•
Ου γαρ δοκείν άριστος, αλλ’ είναι θέλει.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Επτά επί Θήβας
R
8
•
Ο ήλιος εις τους αποπάτους, αλλ’ ου μιαίνεται.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(μιαίνεται=λερώνεται)
R
45
•
Αετός μυίας ου θηρεύει.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
14
•
Φιλοκαλούμεν γαρ μετ’ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
(από τον Επιτάφιο του Περικλή)
R
203
•
Ερωτηθείσα υπό τινος Αττικής,
«διά τι υμείς άρχετε μόναι των ανδρών αι Λάκαιναι;»
«ότι», έφη, «και τίκτομεν μόναι άνδρας».
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
απόδοση: οι Σπαρτιάτισσες είναι οι μόνες γυναίκες στην Ελλάδα που κυβερνάνε άντρες επειδή μόνο αυτές γεννάνε άντρες
(απάντηση από την Γοργώ, κόρη του βασιλιά Κλεομένη και σύζυγο του Λεωνίδα)
R
58
•
Βασιλικόν, καλώς ποιούντα κακώς ακούειν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
απόδοση: είναι μεγαλειώδες να σε κατηγορούν ενώ κάνεις το σωστό
(σχόλιο του όταν πληροφορήθηκε ότι ο Πλάτωνας μίλησε άσχημα γι’ αυτόν)
R
56
•
Αγαθώ περί ουδενός εγγίγνεται φθόνος ούτε φόβος ούτε οργή ή μίσος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
17
•
Ή καλώς ζην ή καλώς τεθνηκέναι τον ευγενή δει.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αίας
μτφρ: ο ευγενής πρέπει ή να ζει με αξιοπρέπεια ή να πεθαίνει με αξιοπρέπεια
R
15
•
Υπεροχής επιθυμεί η νεότης, η δε νίκη υπεροχή τις.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
27
•
Τον ελάττω μη αποσκευαλίζεις.
Αναξαγόρας, π.500-427 π.Χ., Προσωκρατικός φιλόσοφος & αστρονόμος
μτφρ: μην ταπεινώνεις τον κατώτερό σου
R
24
•
Ανίκητος εί, ω παι.
H Πυθία προς Μ. Αλέξανδρο
R
39
========================================
Συμπεριφορά - Σκληρότητα
•
Βροτοίς πέφυκε τον πεσόντα λακτίσαι.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Αγαμέμνων
μτφρ: είναι στην ανθρώπινη φύση να κλωτσάνε αυτόν που έχει ξεπέσει
R
26
•
Ίση λεαίνης και γυναικός ωμότης.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
2
========================================
Συμπεριφορά - Αχρειότητα
•
Έξεστι Κλαζομενίοις ασχημονείν.
Αιλιανός, 170-235 μ.Χ., Ρωμαίος σοφιστής
R
4
•
Το μεν καλόν ορώ και επιδοκιμάζω, πράττω δε το κακόν.
Οβίδιος, 43 π.Χ.-17 μ.Χ., Ρωμαίος ποιητής
(η Μήδεια…)
R
47
•
Ο συκοφάντης εστί τοις πέλας λύκος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: ο συκοφάντης είναι λύκος για τους γύρω του
R
14
•
Ύες βορβόρω ήδονται μάλλον ή καθαρώ ύδατι.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: τα γουρούνια ευχαριστιούνται περισσότερο στον βούρκο, παρά στο καθαρό νερό
R
88
•
Πάντα κακοί τολμώσι.
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
7
•
Ο αμαρτάνων εαυτώ αμαρτάνει· ο αδικών εαυτόν αδικεί, εαυτόν κακόν ποιών.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' θ’4
R
4
========================================
Συμπεριφορά - Πονηριά
•
Φασί κακίστους οι πονηροί τους καλούς.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: οι πονηροί κατηγορούν τους καλούς ότι είναι κάκιστοι
R
17
•
Προφάσεως δείται μόνον η πονηρία.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
49
•
Ανδρός πονηρού φεύγε συνοδίαν αεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
25
•
Νόμος πονηρός ανομίαν παρεισφέρει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
14
•
Αλωπεκίζειν προς ετέραν αλώπεκα.
μτφρ: κάνει την αλεπού σε άλλη αλεπού
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
R
5
•
Όφις Έλλην ο ποικίλος.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
(πικρό και πολυσήμαντο σχόλιο του Πέρση χιλίαρχου Ρωξάνη, για τον Θεμιστοκλή)
R
20
•
Δειναί γαρ αι γυναίκες ευρίσκειν τέχνας.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ιφιγένεια εν Ταύροις
μτφρ: οι γυναίκες είναι άφταστες στο να βρίσκουν τεχνάσματα
R
13
•
Ανήρ πονηρός δράσσεται πράον λόγον. Έχει γαρ αυτός τους λόγους ώσπερ δόλους.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
(δόλοι=δολώματα)
R
22
•
Μη προς εμέ τα ποικίλα.
ποικίλα=πονηρά
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(νεοελληνική απόδοση: "όχι σε μένα αυτά")
R
3
•
Γυνή πολλά ανδρός οξυτέρη προς κακοφραδμοσύνην.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
απόδοση: η γυναίκα είναι πιο ξύπνια από τον άντρα στις πονηριές
R
63
•
Ουδείς εκών πονηρός ουδ’ άκων μάκαρ.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
2
•
Ποτί πονηρόν ου άχρηστον όπλον ά πονηρία.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
απόδοση: απέναντι στους πονηρούς, η πονηριά δεν είναι άχρηστο όπλο
R
1
•
Βουλή πονηρά χρηστόν ουκ έχει τέλος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η πονηρή (ή η κακή) πρόθεση δεν οδηγεί σε καλό
R
2
========================================
Συμπεριφορά - Απειλή
•
Έσσετ’ ήμαρ.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Δ’ 164, Ζ:448
μτφρ: θα ‘ρθει η μέρα που...
R
97
•
Μη απειλείν ουδενί. Γυναικώδες γαρ.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
R
21
•
Αι μεν βρονταί τους παίδας, αι δε απειλαί τους άφρονας καταπλήττουσι.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: οι μεν βροντές τρομάζουν τα παιδιά και οι απειλές τους ανόητους
R
126
•
Διογένης ερωτηθείς τι των θηρίων κάκιστα δάκνει έφη: των μεν αγρίων συκοφάντης, των δε ημέρων κόλαξ.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
97
========================================
Συμπεριφορά - Εμπαιγμός
•
Τω δυστυχούντι μη επιγέλα.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
R
27
•
Λοιδωρούμενος ποτε ανεχώρει. Του δ’ επιδιώκοντος ειπόντος, «τι φεύγεις;», «ότι», φησί, «του μεν κακώς λέγειν συ την εξουσίαν έχεις, του δε μη ακούειν εγώ».
Αρίστιππος, 435-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
(από τον Διογένη Λαέρτιο)
R
8
•
Ατυχίαν μη ονειδίζειν, νέμεσιν αιδούμενον.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: την ατυχία [του άλλου] μην την κοροϊδεύεις, φοβούμενος τη θεία δίκη
R
13
•
Μη λοιδόρει γυναίκα μηδέ νουθέτει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
31
•
Ακούσας υπό τινος λοιδορείσθαι, «Απόντα με,» έφη, «και μαστιγούτω.»
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: όταν άκουσε ότι κάποιος τον κορόιδευε, «όταν λείπω, μπορούν και να με μαστιγώσουν», είπε
(από τον Διογένη Λαέρτιο)
R
140
========================================
Συμπεριφορά - Καχυποψία
•
Νήφε και μέμνησο απιστείν.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
μτφρ: να παραμένεις νηφάλιος και να θυμάσαι να δυσπιστείς
R
35
•
Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας.
Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής
R
78
•
Επαινούμενος, μη πάντα πίστευε.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
3
•
Ανδρών δε φαύλων όρκον εις ύδωρ γράφε.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
16
•
Όρκους εγώ γυναικός εις ύδωρ γράφω.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
R
42
•
Εχθροίς απιστών ούποτ’ αν πάθοις βλάβην.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αν δεν εμπιστεύεσαι τους εχθρούς σου δεν πρόκειται ποτέ να ζημιωθείς
R
16
•
Δει τοις μεν εχθροίς και περί των πιστών απιστείν, τοις δε φίλοις και τα άπιστα πιστεύειν.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
10
•
Λόγον παρ’ εχθρού μη ποθ’ ηγήση φίλον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: τα λόγια του εχθρού σου μην τα θεωρήσεις ποτέ φιλικά
R
21
•
Μη πάσι πίστευε.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
6
•
Ένεστι γαρ πως τούτο τη τυραννίδι νόσημα, τοις φίλοισι μη πεποιθέναι.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Προμηθεύς Δεσμώτης
μτφρ: κατά κάποιο τρόπο αυτό είναι αρρώστια του τυραννικού καθεστώτος: να μην εμπιστεύεται [ούτε] τους φίλους του
R
5
========================================
Συμπεριφορά - Άρνηση
•
Ου δώσω δε ουδέ φάρμακον ουδενί αιτηθείς θανάσιμον.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
μτφρ: αν μου ζητήσουν θανατηφόρο φάρμακο, σε κανέναν δεν θα δώσω
(όρκος του Ιπποκράτη)
R
23
========================================
Συμπεριφορά - Απόρριψη
•
Παύσαι προς με καλλωπιζόμενος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Φαίδρος
μτφρ: σταμάτα να μου κουνιέσαι [για να με καλοπιάσεις]
R
18
•
Ά μη προσήκει μητ’ άκουε μηθ’ όρα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αυτά που δεν πρέπει, μήτε να τ’ ακούς μήτε να τα βλέπεις.
R
9
•
Μη προς εμέ τα ποικίλα.
ποικίλα=πονηρά
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(νεοελληνική απόδοση: "όχι σε μένα αυτά")
R
3
•
Παν το ανόμοιον ακοινώνητον.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
15
•
Εκάς οι βέβηλοι.
μτφρ: μακριά οι αμύητοι, οι ασεβείς
Από το τελετουργικό των Ελευσίνιων Μυστηρίων
(εντολή πριν την έναρξη των Μυστηρίων για να απομακρυνθούν οι αμύητοι που συμμετείχαν μέχρι τότε στον εορτασμό)
R
2
•
Ει μη καθήκει, μη πράξης· ει μη αληθές εστι, μη είπης.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ιβ’17
μτφρ: αν δεν είναι σωστό, μην το κάνεις αν δεν είναι αλήθεια, μην το πεις
R
8
========================================
Συμπεριφορά - Κριτική
•
Βασιλικόν, καλώς ποιούντα κακώς ακούειν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
απόδοση: είναι μεγαλειώδες να σε κατηγορούν ενώ κάνεις το σωστό
(σχόλιο του όταν πληροφορήθηκε ότι ο Πλάτωνας μίλησε άσχημα γι’ αυτόν)
R
56
•
Εάν τοις άλλοις επιτιμώμεν, αυτοί μη δρώμεν
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
31
•
Θαυμάζειν δε έφη πώς παρά τοις Έλλησιν αγωνίζονται μεν οι τεχνίται, κρίνουσι δε οι μη τεχνίται.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος
τεχνίται=οι ειδικοί
R
1
========================================
Συμπεριφορά - Αμφιβολία
•
Αγχιβασίην
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
πιθανότερη μετάφραση: προσέγγιση αμφισβητώντας
R
1
========================================
Συμπεριφορά - Εξαπάτηση
•
Μη γυναικός εν τρόποις εμέ άβρυνε.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Αγαμέμνων
μτφρ: μη με καλοπιάνεις με γυναικείες μεθόδους ("άσε τα γυναικουλίστικα")
R
7
•
Βουλή και μύθοισι και ηπεροπηΐδι τέχνη.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
μτφρ: με θέληση, με παραμύθια και με την τέχνη της εξαπάτησης
(ερωτηθείς πώς κατάφερε να κατακτήσει τον κόσμο σε τόσο σύντομο διάστημα)
R
146
•
Την αγοράν ωρισμένον τόπον εις το αλλήλους απατάν και πλεονεκτείν.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος
μτφρ: η αγορά είναι το μέρος που έχει οριστεί για να εξαπατά ο ένας τον άλλο και να είναι πλεονέκτης
R
20
•
Οι αγαθοί ευαπάτητοι.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ., Εκ των 7 σοφών της αρχαίας Ελλάδος
μτφρ: οι καλοί άνθρωποι εξαπατούνται εύκολα
R
42
•
Ανήρ πονηρός δράσσεται πράον λόγον. Έχει γαρ αυτός τους λόγους ώσπερ δόλους.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
(δόλοι=δολώματα)
R
22
========================================
Συμπεριφορά - Επιτηδειότητα
•
Τοις επιτηδείοις συγχρώ
μτφρ: να συναναστρέφεσαι τους ικανούς
Δελφικό παράγγελμα
R
5
•
Πολλάς αν εύροις μηχανάς, γυνή γαρ εί.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ανδρομάχη
μτφρ: μπορείς να βρεις πολλά τεχνάσματα, αφού είσαι γυναίκα
R
7
========================================
Συμπεριφορά - Δικαιολογίες
•
Όμφακες εισίν.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
20
•
Το δε σώφρον του ανάνδρου πρόσχημα.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: Η σύνεση είναι το πρόσχημα του άνανδρου
R
76
•
Προφάσεως δείται μόνον η πονηρία.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
49
•
Αρετής ελπίς ο θεός εστιν, ου δειλίας πρόφασις.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
6
========================================
Συμπεριφορά - Υπερβολές
•
Μέτρον άριστον.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
R
68
•
Μηδέν Άγαν.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
R
101
•
Παν το πολύ τη φύσει πολέμιον.
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής
μτφρ: οτιδήποτε υπερβολικό είναι αντίθετο στη φύση
R
36
•
Το γαρ ηδύ, εάν πολύ, ου τι γε ηδύ.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
6
•
Ήλιος ούκ αν υπερβήσεται μέτρα.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: [ακόμα και] ο ήλιος δεν μπορεί να υπερβεί τα μέτρα [που του αναλογούν]
R
55
•
Οι πέρα στέρξαντες, οίδε και πέρα μισούσι.
μτφρ: αυτοί που αγάπησαν υπερβολικά, αυτοί και μισούν υπερβολικά
Ανώνυμος αρχαίος τραγικός ποιητής
R
58
•
Φιλούσι ιατροί λέγειν τά φαύλα μείζω.
μτφρ: συνηθίζουν οι γιατροί [για το συμφέρον τους] να μεγαλοποιούν τα άσχημα
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
8
•
Εις Μύνδον ελθών και θεασάμενος μεγάλας τας πύλας, μικράν δε την πάλιν, έφη, «άνδρες Μύνδιοι, κλείσατε τας πύλας, μη η πόλις υμών εξέλθη».
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(από τον Διογένη Λαέρτιο)
R
21
========================================
Συμπεριφορά - Θυμός
•
Αθάνατον οργήν μη φύλαττε, θνητός ων.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
26
•
Θυμού κράτει.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
R
33
•
Δύο τα εναντιώτατα ευβουλία είναι, τάχος τε και οργήν.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: δυο πράγματα είναι αντίθετα στη λήψη σωστής απόφασης, η βιασύνη και η οργή
R
141
•
Μένεα πνέων.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής
(σε πολλά σημεία στην Ιλιάδα)
R
13
•
Μήνιν άειδε θεά Πηληιάδεω Αχιλήος.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Α’ 1
(η πρώτη φράση της Ιλιάδας)
R
19
•
Το γαρ μηδαμού κρατείν οργής απαίδευτον και ακόλαστον
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: να μη συγκρατείς καθόλου την οργή σου είναι ανάγωγο και χυδαίο
R
14
•
Εν οργή μήτε τι λέγειν μήτε πράσσειν.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
83
•
Πολλά εστι του θυμού φοβερά, πολλά δε και γελοία.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
19
•
Χόλος νόον οιδάνει.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ι’ 549
μτφρ: ο θυμός φουσκώνει το μυαλό
R
27
•
Σώφρονος ανδρός έχθραν φυλάττεσθαι και οργήν.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: είναι χαρακτηριστικό μυαλωμένοτ ανθρώπου να μένει μακριά από έχθρα και οργή
R
19
•
Ακαίρου θυμού το κέρδος πτώσις.
Μέγας Βασίλειος, 330-379, Πατέρας της Εκκλησίας
R
13
•
Ά πάσχοντες υφ’ ετέρων οργίζεσθε, ταύτα τοις άλλοις μη ποιείτε.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
(προς Νικοκλέα Ιε, 61)
R
6
•
Αιδώς γαρ οργής πλείον ωφελεί βροτούς.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τημενίδαι
μτφρ: η ντροπή ωφελεί τους ανθρώπους περισσότερο από το θυμό
R
2
•
Οργής νοσούσης εισίν ιατροί λόγοι.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Προμηθεύς Δεσμώτης
μτφρ: τα λόγια θεραπεύουν ένα μυαλό που είναι άρρωστο [ή οργισμένο]
R
2
•
Ότι ουδέν ήττον τα αυτά ποιήσουσι, καν συ διαρραγής.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' η’ 4
μτφρ: δεν θα κάνουν τίποτα λιγότερο, ακόμα κι αν εσύ γίνεις έξαλλος
R
4
========================================
Συμπεριφορά - Εκδίκηση
•
Τύμμα τύμματι τίσαι.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Αγαμέμνων
μτφρ: την πληγή με πληγή την πληρώνεις
R
73
========================================
Συμπεριφορά - Τιμωρία
•
Ζευς κολαστής των άγαν υπερφρόνων.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ηρακλείδαι
μτφρ: ο Ζευς είναι τιμωρός αυτών που είναι υπερβολικά υπερήφανοι
(πρόκειται για παροιμία· τη χρησιμοποιεί και ο Αισχύλος στους Πέρσες)
R
5
•
Το κατ' αρχάς [κακόν] μή κολαζόμενον επί μείζον αύξεται
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
11
•
Σχέτλια μεν έπαθες, ανόσια δ’ ειργάσω.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ηλέκτρα
μτφρ: έπαθες φρικτά, αλλά έκανες απαίσια
R
1
========================================
Συμπεριφορά - Μετάνοια
•
Μόνη σιγή μεταμέλειαν ου φέρει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: μόνο η σιωπή δεν δείχνει μεταμέλεια
R
31
•
Ου μετανοείν, αλλά προνοείν χρη τον άνδρα τον σοφόν.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
15
•
Σιμωνίδης έλεγε μηδέποτε αυτώ μεταμελήσαι σιγήσαντι, φθεγξαμένω δε πολλάκις.
Ιωάννης Στοβαίος, 5ος μ.Χ. αιών, Έλληνας συλλέκτης γνωμικών
R
6
•
Πράττε αμεταμέλητα.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
8
========================================
Συμπεριφορά - Φυγή
•
Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
ερμηνεία: Αυτός που αποφεύγει τη μάχη στο τέλος θα τη δώσει.
R
75
•
Αντίγονος υποχωρών ποτε τοις πολεμίοις επερχομένοις, «ουκ», έφη, «φεύγειν αλλά διώκειν το συμφέρον οπίσω κείμενον».
Αντίγονος Α΄, 382-301 π.X., Βασιλιάς της Μακεδονίας
μτφρ: ο Αντίγονος υποχωρώντας μπροστά στον εχθρό είπε «δεν το βάζω στα πόδια αλλά κυνηγάω το συμφέρον μου που βρίσκεται προς τα πίσω»
R
3
•
Γιγνώσκω ον φύγω μη γιγνώσκων προς ον φύγω.
Κικέρων, 106-43 π.Χ., Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός
μτφρ: ξέρω από ποιον να ξεφύγω [για να γλυτώσω] αλλά δεν ξέρω σε ποιον να πάω
(για το αδιέξοδο της επιλογής μεταξύ Πομπηίου και Ιουλίου Καίσαρος)
R
14
Σελίδα 09 απο 17
========================================
Σχέσεις - Ανθρώπινες σχέσεις
•
Ξένους ξένιζε και συ γαρ ξένος γ’ έση.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
54
•
Οι άνθρωποι γεγόνασιν αλλήλων ένεκα. Ή δίδασκε ούν ή φέρε.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' η’59
R
13
•
Αλλήλων καταφρονούντες αλλήλοις αρεσκεύονται και αλλήλων υπερέχειν θέλοντες, αλλήλοις υποκατακλίνονται.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' ια’14
R
84
•
Ό συ μισείς, ετέρω μη ποιήσεις.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
R
60
•
Εν πόλει μήτε ως λέων ανατρέφου μήτε ως κώνωψ. Το μεν γαρ εκπατείται, το δε καιροφυλακτείται.
Μητρόδωρος ο Χίος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος
R
24
•
Πάσιν άρεσκε.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
μτφρ: να είσαι αρεστός σε όλους
R
11
•
Βούλου δ’ αρέσκειν πάσι, μη σαυτώ μόνον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: να επιδιώκεις να είσαι αρεστός σε όλους, όχι μόνο στον εαυτό σου
R
30
•
Αγάπα τον πλησίον σου μικρά ελαττούμενος.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
μτφρ: να ανέχεσαι τον πλησίον σου ακόμα και μειώνοντας [ή ζημιώνοντας] λίγο τον εαυτό σου
R
54
========================================
Σχέσεις - Γείτονες
•
Γαμείν δε μέλλων βλέψον εις τους γείτονας.
μτφρ: όταν πρόκειται να παντρευτείς, ρώτα τους γείτονες (της)
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
5
========================================
Σχέσεις - Αλληλεπίδραση
•
Κακοίς ομιλών καυτός εκβήσει κακός.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αν συναναστρέφεσαι κακούς, και συ θα γίνεις κακός.
R
30
•
Το τω σμήνει μη συμφέρον ουδὲ τη μελίσση συμφέρει.
Μάρκος Αυρήλιος, 121-180 μ.Χ., Ρωμαίος Αυτοκράτωρ ‐ 'Τα εις εαυτόν' στ’54
μτφρ: ό,τι είναι κακό για το μελίσσι, είναι κακό και για τη μέλισσα
R
25
========================================
Σχέσεις - Αγάπη & Έρωτας
•
Τυφλός ο έρως.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ. αιών, Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
37
•
Έρως ανίκατε μάχαν,
Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις, ός εν μαλακαίς παρειαίς νεάνιδος εννυχεύεις.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αντιγόνη
R
126
•
Πολύ κρείττων εστίν ο της ψυχής ή ο του σώματος έρως
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
67
•
Ούτε δια τούτου ούτε άνευ τούτου.
Αρίστιππος, 435-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: ούτε γι’ αυτό ούτε χωρίς αυτό
(απάντηση στην ερώτηση αν «ο έρως ένεκα τής συνουσίας γίγνεται»)
R
92
•
Φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν ενοικουμένη.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: Η φιλία [ή η αγάπη] είναι μια ψυχή που κατοικεί σε δυο σώματα.
R
527
•
Επιθυμίαν μεν διπλασθιαθείσαν έρωτα είναι, έρωτα δε διπλασιασθέντα μανίαν γίγνεσθαι.
Πρόδικος, 5ος-4ος π.Χ. αι, Αρχαίος Έλληνας σοφιστής από την Κέα
R
30
•
Αγάπης δε ουδέν μείζον ούτε ίσον εστί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
49
•
Έρωτα παύει λιμός ή χαλκού σπάνις.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: τον έρωτα τον σταματάει η πείνα ή η έλλειψη χρημάτων
R
147
•
Οι πέρα στέρξαντες, οίδε και πέρα μισούσι.
μτφρ: αυτοί που αγάπησαν υπερβολικά, αυτοί και μισούν υπερβολικά
Ανώνυμος αρχαίος τραγικός ποιητής
R
58
•
Χαλκοτύπος τον Έρωτα μεταλλάξας επόησε τήγανον, ουκ αλόγως όττι και αυτό φλέγει.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
μτφρ: χαλκωματάς τόν Έρωτα τόν έκανε τηγάνι, κ’ ήτανε κάτι λογικό γιατί καί τούτο καίει
R
19
•
Τω μεθύειν το εράν όμοιόν εστι. Ποιεί γαρ θερμούς και ιλαρούς και διακεχυμένους.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: Ο έρωτας μοιάζει με το μεθύσι. Κάνει τους ανθρώπους θερμούς, εύθυμους και διαχυτικούς.
R
61
•
Έρως εν τοις αμηχάνοις ευπορώτατος.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
μτφρ: ο έρωτας στις δυσκολίες είναι εφευρετικότατος
R
38
•
Διογένης τον έρωτα είπε σχολαζόντων ασχολίαν.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: Ο Διογένης είπε ότι ο έρωτας είναι ασχολία των αργόσχολων
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
67
•
Αφροδίσιος γαρ όρκος ουκ εμποίνιμος.
μτφρ: ο όρκος που δίνεται για τον έρωτα δεν σηκώνει τιμωρία
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
32
•
Ου το εράν νόσος, αλλά το μη εράν. Ει γαρ από του οράν το εράν, τυφλοί οι μη ερώντες. Νυν έγνων τον Έρωτα. Βαρύς Θεός!
Φιλόστρατος, 170-246 μ.Χ., Έλληνας σοφιστής της Ρωμαϊκής περιόδου
R
37
•
Τυφλούται ο φιλών περί το φιλούμενον.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
31
•
Εκ του οράν το εράν.
μτφρ: από αυτά που βλέπουμε [δημιουργείται] ο έρωτας
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
20
========================================
Σχέσεις - Άντρας & Γυναίκα
•
Ένιοι, πόλεων μεν δεσπόζουσι, γυναιξί δε δουλεύουσι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: κάποιοι κυβερνούν πόλεις αλλά είναι δούλοι γυναικών
R
49
•
Γυνή δικαία του βίου σωτηρία.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η καλή γυναίκα είναι σωτηρία στη ζωή [ενός άντρα]
R
71
•
Ού μεν γαρ τι γυναικός άμεινον αγαθής.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 702
μτφρ: δεν υπάρχει κάτι καλύτερο [για τον άντρα] από την καλή γυναίκα
R
55
•
Τας μεν κόρας άνδρας ευρείν δει, τας δε γυναίκας σώζειν τους έχοντας.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
12
•
Αδρανές άρρεν τε και θήλυ χωρίς αλλήλων.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
18
•
Υπό γυναικός άρχεσθαι ύβρις αν ανδρί είη εσχάτη.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: το να εξουσιάζεται ένας άντρας από μια γυναίκα είναι ο μεγαλύτερος εξευτελισμός
R
99
•
Γυνή πολλά ανδρός οξυτέρη προς κακοφραδμοσύνην.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
απόδοση: η γυναίκα είναι πιο ξύπνια από τον άντρα στις πονηριές
R
63
•
Παρθενικήν δε γαμείν, ως κ’ ήθεα κεδνά διδάξης.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 699
μτφρ: να παντρευτείς παρθένα για να της διδάξεις σωστά ήθη
R
41
•
Γυναικός άρχε.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
14
•
Το άρρεν προς το θήλυ φύσει το μεν κρείττον το δε χείρον, και το μεν άρχον το δ' αρχόμενον.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος ‐ Πολιτικά Α’
R
29
========================================
Σχέσεις - Ερωτισμός
•
Νέας γυναικός ου με μη λάθη φλέγων οφθαλμός ήτις ανδρός γεγευμένη. Έχω δε τούτων θυμόν ιππογνώμονα.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Τοξοτιδες
μτφρ: Δεν μου ξεφεύγουν τα φλογερά βλέμματα νέας γυναίκας που έχει γνωρίσει άντρα. Τις θέλω σαν επιβήτορας.
R
8
========================================
Σχέσεις - Σεξ
•
Λυχνίας σβεσθείσης, πάσα γυνή ομοία.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(σ.σ: Είναι καλύτερα πάντως να μη σβήνεις τη λυχνία…)
R
410
•
Ούτε δια τούτου ούτε άνευ τούτου.
Αρίστιππος, 435-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: ούτε γι’ αυτό ούτε χωρίς αυτό
(απάντηση στην ερώτηση αν «ο έρως ένεκα τής συνουσίας γίγνεται»)
R
92
•
Άμα δε το χιτώνι εκδυομένω εκδύεται και την αιδώ γυνή.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
R
45
========================================
Σχέσεις - Ομοφυλοφιλία
•
Παιδός δ' ευμόρφου φρουρείν νεοτήσιον ώρην· πολλοί γαρ λυσσώσι προς άρσενα μείξιν έρωτος.
Φωκυλίδης, ~5ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Μίλητο
R
3
•
Μήτε γαμοκλοπέειν μήτ´ άρσενα Κύπριν ορίνειν.
Φωκυλίδης, ~5ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Μίλητο
μτφρ: ούτε να ξενοπηδάς ούτε να ερεθίζεις αντρικό μόριο
(Κύπρις= η θεά Αφροδίτη και μτγν:«βάλανος του ανδρικού αιδοίου»)
R
7
========================================
Σχέσεις - Γάμος
•
Γαμείν εκ των ομοίων. Εάν γαρ εκ των κρειττόνων, δεσπότας, ου συγγενείς κτήσει.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
μτφρ: να παντρεύεσαι από τη σειρά σου. Αν παντρευτείς καλύτερο θα αποκτήσεις αφεντικά, όχι συγγενείς.
R
32
•
Γάμος γαρ ανθρώποισιν ευκταίον κακόν.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
5
•
Γαμείν δε μέλλων βλέψον εις τους γείτονας.
μτφρ: όταν πρόκειται να παντρευτείς, ρώτα τους γείτονες (της)
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
5
•
Βίον καλόν ζης αν γυναίκα μη έχεις.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
23
•
Γάμει δε μη την προίκα αλλά την γυναίκα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
27
•
Προτρεπομένη δε τον άνδρα Λεωνίδαν εξιόντα εις Θερμοπύλας άξιον της Σπάρτης φανήναι, ηρώτα τι χρη πράττειν· ο δε έφη, «αγαθόν γαμείν και αγαθά τίκτειν.»
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
(αναφέρεται στην Γοργώ, κόρη του βασιλιά Κλεομένη και σύζυγο του Λεωνίδα)
R
12
•
Ή μη γάμει το σύνολον ή γαμών κράτει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
65
•
Αν μεν καλήν, έξεις κοινήν, αν δε αισχράν, έξεις ποινήν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: αν πάρεις όμορφη θα την μοιράζεσαι, αν πάρεις άσχημη θα τιμωρηθείς
(απάντηση στην ερώτηση «τι γυναίκα να παντρευτώ;»)
R
79
========================================
Σχέσεις - Μοιχεία
•
Μήτε γαμοκλοπέειν μήτ´ άρσενα Κύπριν ορίνειν.
Φωκυλίδης, ~5ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Μίλητο
μτφρ: ούτε να ξενοπηδάς ούτε να ερεθίζεις αντρικό μόριο
(Κύπρις= η θεά Αφροδίτη και μτγν:«βάλανος του ανδρικού αιδοίου»)
R
7
========================================
Σχέσεις - Γονείς
•
Στους γονείς οφείλομεν το ζην, στους δε διδασκάλους το ευ ζην.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
R
209
•
Ως ουδέν γλύκιον ης πατρίδος ουδέ τοκήων γίνεται.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια ι’ 34
μτφρ: Τίποτε γλυκύτερο δεν υπάρχει από την πατρίδα κι απ’ τους γονείς
R
58
•
Εκ γάρ πατρός και μητρός όστις εκπονεί σκληράς διαίτας, οι γόνοι βελτίονες.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Μελέαγρος
μτφρ: οι γονείς που σκληραγωγούν κάνουν καλύτερα παιδιά
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
8
•
Το μεν θήλυ τίκτειν, το δε άρρεν οχεύειν.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
οχεύω=βατεύω
(από την «Πολιτεία»)
R
5
========================================
Σχέσεις - Γυναίκα
•
Γυναιξί πάσαις κόσμον η σιγή φέρει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: σε όλες τις γυναίκες η σιωπή είναι στολίδι
R
67
•
Θάλασσα και πυρ, και γυνή τρίτον κακόν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
312
•
Ρύπος γυνή πέφυκε ηργυρωμένος.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
11
•
Γυναικί κόσμος οι τρόποι, ουχί χρυσία.
μτφρ: το στολίδι της γυναίκας είναι η συμπεριφορά και όχι τα κοσμήματα.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
32
•
Λυχνίας σβεσθείσης, πάσα γυνή ομοία.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(σ.σ: Είναι καλύτερα πάντως να μη σβήνεις τη λυχνία…)
R
410
•
Ερωτηθείσα υπό τινος Αττικής,
«διά τι υμείς άρχετε μόναι των ανδρών αι Λάκαιναι;»
«ότι», έφη, «και τίκτομεν μόναι άνδρας».
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
απόδοση: οι Σπαρτιάτισσες είναι οι μόνες γυναίκες στην Ελλάδα που κυβερνάνε άντρες επειδή μόνο αυτές γεννάνε άντρες
(απάντηση από την Γοργώ, κόρη του βασιλιά Κλεομένη και σύζυγο του Λεωνίδα)
R
58
•
Γυνή το σύνολόν εστι δαπανηρόν φύσει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: στο σύνολό τους οι γυναίκες είναι εκ φύσεως σπάταλες
R
24
•
Γυνή γαρ ουδέν οίδε πλην ό βούλεται.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: η γυναίκα δεν ξέρει τίποτα εκτός από αυτό που θέλει
R
116
•
Γυνή δε κολακεύει σε του λαβείν χάριν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
14
•
Το θήλυ έχει το βουλητικόν αλλ' άκυρον.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: η γυναίκα θέλει αλλά δεν μπορεί
R
54
•
Ουδέν εστι θηρίον γυναικός αμαχώτερον.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Λυσιστράτη
μτφρ: δεν υπάρχει θηρίο πιο δύσκολο να πολεμήσεις από τη γυναίκα
R
99
•
Πᾶσαν Ὅμηρος ἔδειξε κακὴν σφαλερὴν τε γυναῖκα, σώφρονα καὶ πόρνην, ἀμφοτέρας ὄλεθρον. Ἐκ γὰρ τῆς Ἑλένης μοιχευσαμένης φόνος ἀνδρῶν καὶ διὰ σωφροσύνην Πηνελόπης θάνατοι. Ἰλιὰς οὖν τὸ πόνημα μιᾶς χάριν ἐστὶ γυναικός, αὐτὰρ Ὀδυσσείῃ Πηνελόπη πρόφασις.
Παλλαδάς ο Αλεξανδρεύς, 4ος μ.Χ. αιών, Έλληνας ποιητής
R
16
•
Γυνή ανδρός φθονερώτερον και μεμψιμοιρότερον.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
52
•
Μη λοιδόρει γυναίκα μηδέ νουθέτει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
31
•
Γυναικί μη πίστευε, μηδ᾽ αν αποθάνη.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
94
•
Γυναικός εσθλής εστι σώζειν οικίαν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: καθήκον της καλής γυναίκας είναι να σώζει το σπίτι της
R
29
•
Εκ των γυναικών όλλυται κόσμος άπας.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
13
•
Διά τας γυναίκας πάντα τα κακά γίγνεται.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
15
•
Τερπνόν κακόν πέφυκεν ανθρώποις γυνή.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
8
•
Χρυσός και γυνή τους φίλους εχθρούς ποιεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
22
•
Λέοντι κρείττον ή γυναικί συμβιούν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: καλύτερα να ζεις με λιοντάρι παρά με γυναίκα
R
15
•
Γυνή γυναικός πώποτ’ ουδέν διαφέρει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: γυναίκα από γυναίκα δεν διαφέρει σε τίποτα
R
13
•
Πολλάς αν εύροις μηχανάς, γυνή γαρ εί.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ανδρομάχη
μτφρ: μπορείς να βρεις πολλά τεχνάσματα, αφού είσαι γυναίκα
R
7
•
Πάντων δυσμαχώτατον γυνή.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Οιδίπους
R
4
•
Κακόν φυτόν πέφυκε βίω γυνή κακή.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
2
•
Ίση λεαίνης και γυναικός ωμότης.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
2
•
Μηδέν ανακοινού τη γυναικί χρήσιμον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
2
========================================
Σχέσεις - Παιδιά
•
Ζηλωτός όστις ηυτύχησεν εις τέκνα
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
29
•
Ο μη δαρείς άνθρωπος ου παιδεύεται.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
61
•
Αυθαίρετος λύπη ’στιν η τέκνων σπορά.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: οικειοθελής λύπη είναι να σπέρνεις παιδιά
R
14
•
Χαλεπόν θυγάτηρ κτήμα και δυσδιάθετον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
9
•
Δαρείου και Παρυσάτιδος γίγνονται παίδες δύο.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
(η πρώτη φράση από την «Κύρου Ανάβασιν»)
R
18
========================================
Σχέσεις - Φιλία
•
Κρίνει φίλους ο καιρός, ως χρυσόν το πυρ.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
86
•
Ζην ουκ άξιος, ότω μηδείς εστι χρηστός φίλος.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
32
•
Ο φίλος τον φίλον εν κινδύνοις γιγνώσκει.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
105
•
Ζει χύτρα, ζη φιλία.
μτφρ: όσο βράζει η χύτρα, υπάρχει φιλία
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
13
•
Φιλίας μεν αρχή έπαινος, έχθρας δε ψόγος.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
39
•
Εάν δ’ έχωμεν χρήμαθ’, έξομεν φίλους
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ:αν έχουμε λεφτά, θα έχουμε και φίλους
R
38
•
Μηδένα φίλον ποιού, πριν αν εξετάσης πώς κέχρηται τοις προτέροις φίλοις.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
76
•
Δούλοι γαρ και δεσπότης ουκ αν ποτέ γένοιντο φίλοι.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
59
•
Φίλοις ευτυχούσι και δυστυχούσιν ο αυτός ίσθι.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
μτφρ: να είσαι ο ίδιος σε φίλους που ευτυχούν και δυστυχούν
R
81
•
Φίλους μη ταχύ κτω.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: μην κάνεις βιαστικά φίλους
R
77
•
Εν τοίς κακοίσι τους φίλους ευεργέτει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: να ευεργετείς τους φίλους όταν τους συμβαίνει κάτι κακό
R
27
•
Φίλος και ίππος εν ανάγκη δοκιμάζονται.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
59
•
Φίλους κτίζε και μη χρήματα.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
χρήματα=υλικά αγαθά
R
31
•
Βραδέως μεν φίλος γίγνου, γενόμενος δε, πειρώ διαμένειν.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: Μη βιάζεσαι να γίνεις φίλος, αλλά όταν γίνεις, προσπάθησε να παραμείνεις
R
119
•
Ουδείς φίλος ώ πολλοί φίλοι.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
270
•
Επί δείπνα των φίλων βραδέως πορεύου, επί δε τας ατυχίας ταχέως.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
R
52
•
Φιλία εστί μία ψυχή εν δυσί σώμασιν ενοικουμένη.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: Η φιλία [ή η αγάπη] είναι μια ψυχή που κατοικεί σε δυο σώματα.
R
527
•
Βέβαιος ίσθι και βεβαίοις χρώ φίλοις.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
(βέβαιος=σταθερός)
R
17
•
Σον φίλον ει θέλεις δοκιμάσαι, ή μέθυσον ή ύβρισον.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
47
•
Ο φίλος τον φίλον εν πόνοις και κινδύνοις ου λείπει.
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
54
•
Ο μεν Ηφαιστίων φιλαλέξανδρος, ο δε Κρατερός φιλοβασιλεύς.
Μέγας Αλέξανδρος, 356-323 π.Χ.,
μτφρ: ο μεν Ηφαιστίων είναι φίλος του Αλεξάνδρου, ο δε Κρατερός φίλος του βασιλιά
(«Αλέξανδρος» από το έργο του Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοi)
R
28
•
Κρείττον ένα φίλον έχειν πολλού άξιον, ή πολλούς μηδενός αξίους.
Ανάχαρσις, 6ος π.Χ. αιών, Σκύθης ηγεμόνας & φιλόσοφος
μτφρ: καλύτερα να έχεις έναν [αλλά] άξιο φίλο παρά πολλούς που δεν αξίζουν τίποτα
R
34
•
Άλας συνανηλώκαμεν.
μτφρ: φάγαμε αλάτι μαζί
Αρχαία παροιμιακή φράση
R
9
•
Λίαν φιλών σεαυτόν ουχ έξεις φίλον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αν αγαπάς τον εαυτό σου πολύ, δεν θα ‘χεις φίλους
R
8
========================================
Σχέσεις - Συναναστροφές
•
Γέρων γέροντι ηδίστην γλώτταν έχει, παις παιδί.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
19
•
Όμοιος ομοίω αεί πελάζει.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος ‐ Συμπόσιον
R
265
•
Αεί κολοιός παρά κολοιώ ιζάνει
νεοελ. απόδοση: κολιός και κολιός απ’ το ίδιο βαρέλι (αλλά στα αρχαία κολοιός=κάργα)
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
8
•
Τοις επιτηδείοις συγχρώ
μτφρ: να συναναστρέφεσαι τους ικανούς
Δελφικό παράγγελμα
R
5
•
Αισχρόν τον μεθύοντα παρ ανδράσι νήφεσιν είναι, αισχρόν δ’ ει νήφων παρά μεθύουσι μένει.
Θέογνις, 6ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Ελεγείαι Α 627
μτφρ: είναι ντροπή ο μεθυσμένος να βρίσκεται πλάι σε νηφάλιους και ντροπή να βρίσκεται ο νηφάλιος πλάι σε μεθυσμένους.
R
16
•
Και τοις θηρίοις πόθος εγγίγνεται των συντρόφων.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: [ακόμα] και τα θηρία ποθούν να βρίσκονται με συντρόφους
R
7
•
Ανδρός πονηρού φεύγε συνοδίαν αεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
25
•
Πένητα φεύγει πας τις εκποδών φίλος.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Μήδεια
μτφρ: ο καθένας αποφεύγει ένα φτωχό φίλο
R
17
•
Ήλιξ ήλικα τέρπει.
ήλιξ=συνομήλικος
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
3
========================================
Σχέσεις - Ευγένεια
•
Καλόν φέρουσι καρπόν οι σεμνοί τρόποι.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
16
•
Τοις σεαυτού πράος ίσθι.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: στους δικούς σου ανθρώπους να είσαι πράος
R
30
========================================
Σχέσεις - Χαιρετισμοί
•
Τις όδ'; Ή φίλιος φθόγγος· τις ανήρ;
Τι το σήμα;
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ρήσος
μτφρ: ποιος είναι; Φωνή αγαπημένη. Ποιος άνδρας; Τί σημαίνει;
(ομιλεί ο Έκτωρ)
R
2
•
Ως ευ παρέστης.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αίας
R
3
========================================
Σχέσεις - Εμπιστοσύνη
•
Ουκ ανδρός όρκοι πίστις, αλλ’ όρκων ανήρ.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής ‐ Αποσπάσματα
απόδοση: δεν είναι οι όρκοι που μας κάνουν να πιστέψουμε κάποιον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος που μας κάνει να πιστέψουμε τους όρκους
R
21
========================================
Σχέσεις - Ομιλία
•
Άνθρωπος: ο αναθρών ά όπωπε.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: Άνθρωπος: αυτός που αναλογίζεται και κρίνει όσα έχει δει.
R
127
•
Έπεα πτερόεντα.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Ε’ 871
μτφρ: λόγια που πετάνε (και δεν έχουν καμιά αξία)
R
38
•
Τις αγορεύειν βούλεται;
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(πρόσκληση κατά τις εργασίες της Εκκλησίας του Δήμου)
R
•
Ξίφος τιτρώσκει σώμα, τον δε νουν λόγος.
τιτρώσκει=πληγώνει
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
7
•
Ά ποιείν αισχρόν, ταύτα νόμιζε μηδέ λέγειν είναι καλόν.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: όσα είναι ντροπή να πράττεις , να θεωρείς ότι δεν πρέπει ούτε να τα λέγεις
R
15
•
Ρήμα παράκαιρον τον όλον ανατρέπει βίον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: μια αταίριαστη κουβέντα μπορεί να σου καταστρέψει τη ζωή
R
47
•
Ο μεν λόγος θαυμαστός, ο δε λέγων άπιστος
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
16
•
Του λόγου μέτρον εστίν ουχ ο λέγων, αλλ’ ο ακούων
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
R
30
•
Λόγος έργου σκιή.
Δημοκράτης, Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: τα λόγια είναι η σκιά των έργων
R
4
•
Ποίον σε έπος φύγεν έρκος οδόντων;
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Δ’ 360
μτφρ: κυριολεκτικά: τι λόγος ξέφυγε από την οδοντοστοιχία σου. Μεταφορικά: τι μαλακία είπες τώρα;
(ο Δίας αντιδρώντας στην κατηγορία της Αθηνάς ότι εγκατέλειψε τον Οδυσσέα)
R
86
•
Πολλοί δρώντες τα αίσχιστα, λόγους τους αρίστους ασκέουσι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
61
•
Λέγοντα μη κινείν την χείρα, μανικόν γαρ.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
μτφρ: όταν μιλάς μην χειρονομείς, διότι δείχνει ταραχή
R
16
•
Αρετής απάσης σεμνός ηγείται λόγος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
19
•
Ρερητόρευκα το ρερητορευμένο ρω.
Δημοσθένης, 384-322 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
R
34
•
Τον λόγον είδωλον είναι των έργων.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
R
20
•
Ου γαρ το ειπείν καλώς καλόν, αλλά τω ειπόντι δράσας τα ειρημένα.
Ζήνων, Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: το καλό δεν είναι τα λες καλά, αλλά [το καλό είναι] αυτός που τα λέει να κάνει αυτά που λέει.
R
28
•
Πέρας γαρ ουδέν μη διά γλώσσης ιόν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ικέτιδες
μτφρ: τίποτα δεν τελειώνει αν δεν περάσει από τη γλώσσα
R
26
•
Πάσαν γλώσσα βασάνιζε.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Σφήκες
απόδοση: να σκέφτεσαι καλά αυτό που θα ξεστομίσεις
R
42
•
Μη λάλει προς ηδονήν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: να μη μιλάς μόνο και μόνο επειδή αυτό σε ευχαριστεί
R
67
•
Δει τα μεν εικότα λέγειν, τα δ’ αμήχανα σιωπάν.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: πρέπει να μιλάει κανείς για τα φυσιολογικά πράγματα και για τα απίθαν ανα σιωπά
R
11
•
Εκ λόγου άλλος εκβαίνει λόγος.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τρωάδες
μτφρ: από έναν λόγο βγαίνει άλλος λόγος
R
7
•
Ψυχής νοσούσης εστί φάρμακον λόγος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
28
•
Σαφή δ’ ακούεις εξ ελευθεροστόμου γλώσσης.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ποιητής
R
6
•
Οπποίον κ’ είπησθα έπος, τοίον κ’ επακούσαις.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Υ’ 250
μτφρ: ό,τι λόγο πεις, τέτοιον και θ’ ακούσεις
R
17
•
Πολλά γαρ πολλά λέλεκται.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
R
7
•
Ει βούλει καλώς ακούειν, μάθε καλώς λέγειν, μαθών δε καλώς λέγειν, πειρώ καλώς πράττειν, και ούτω καρπώση το καλώς ακούειν.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: Αν θέλεις να σε επαινούν, μάθε πρώτα να λες καλά λόγια, και αφού μάθεις να λες καλά λόγια, να κάνεις καλές πράξεις, και τότε θα ακούς καλά λόγια για σένα
R
57
•
Αγροίκου μη καταφρόνει ρήτορος.
απόδοση: να μην περιφρονείς τον ομιλητή που δεν ξέρει να μιλάει
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
1
•
Λόγος δυνάστης μέγας εστίν.
Γοργίας, 485-380 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας σοφιστής
R
5
•
Βούλεται δε η φύσις τοις νοήμασιν έπεσθαι την λέξιν, ού τη λέξει τα νοήματα.
Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς, 1ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
R
1
•
Όσον εν πολέμω σίδηρος δύναται, τοσούτον εν πολιτεία λόγος ευ έχων ισχύει.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: όση αξία έχει στον πόλεμο το σίδερο τόση αξία έχει στην πολιτική η καλή ομιλία
R
10
========================================
Σχέσεις - Βραχυλογία
•
Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
12
•
Μη εν πολλοίς ολίγα λέγε, αλλ’ εν ολίγοις πολλά.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
139
•
Λυκούργος προς τον ειπόντα δια τι Λακεδαιμόνιοι την βραχυλογίαν ασκούσιν, είπεν, «ότι εγγύς εστί του σιγάν».
Λυκούργος, περί το 800 π.Χ., Αρχαίος Σπαρτιάτης βασιλιάς & νομοθέτης
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
5
•
Δύο ώτα έχομεν, στόμα δε έν, ίνα πλείονα μεν ακούωμεν, ήττονα δε λέγωμεν.
Ζήνων, Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
19
•
Ανήρ φρόνιμος ουκ έχει πολλούς λόγους. Το γαρ λαλείν περισσά της αγροικίας.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
10
•
Επιτέλει συντόμως.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
μτφρ: τέλειωνε γρήγορα
R
4
•
Φαινομένων έργων περιττόν εστί μακρολογία.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
•
Οι κράτιστοι των ανθρώπων βραχυλογώτατοι.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
R
5
========================================
Σχέσεις - Φλυαρία
•
Η γλώσσα σου μη προτρεχέτω του νου.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδας
R
79
•
Μηδέ χελιδόνας εν οικία δέχεσθαι.
Αρχαιοελληνική παροιμία
(αναφέρεται σε ανθρώπους που δεν ανέχονται τη φλυαρία)
R
2
•
Ζήνων των μαθητών έφασκε τους μεν φιλολόγους είναι τους δε λογοφίλους.
Ζήνων, Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: ο Ζήνων έλεγε για τους μαθητές του ότι κάποιοι από αυτούς αγαπούν τη λογιότητα και οι άλλοι αγαπούν τα πολλά λόγια
R
6
•
…του Αρείου το απύλωτον στόμα…
Παροιμιακή φράση της Πρωτοβυζαντινής περιόδου
(εμπνευσμένη από την εντυπωσιακή πολυλογία και ευγλωττία του αιρετικού Αρείου)
R
•
Ου λέγειν τυγ’ εσσί δεινός, αλλά σιγάν αδύνατος.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
μτφρ: δεν είσαι καλός στην ομιλία αλλά ούτε μπορείς να σωπάσεις
R
1
•
Απιστούνται δ’ oι λάλοι καν αληθεύωσιν.
Πλούταρχος, 47-120 μ.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
μτφρ: δεν πιστεύει κανείς τους φλύαρους, ακόμα κι όταν λένε την αλήθεια
R
1
•
Λαλείν άριστος, αδυνατώτατος λέγειν.
απόδοση: πολύ καλός στο να φλυαρεί, πολύ αδύνατος στο να μιλάει
Εύπολις, 445 π.Χ.-; , Αρχαίος Αθηναίος Κωμωδιογράφος
R
========================================
Σχέσεις - Ακρόαση
•
Φιλήκοον είναι μάλλον ή πολύλαλον.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
R
11
•
Ειπέ ά θέλεις και άκουε ά μη θέλεις.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
13
•
Πάταξον μεν, άκουσον δε.
Θεμιστοκλής, 525-461 π.Χ., Αθηναίος πολιτικός & στρατιωτικός
R
19
•
Ακούσας νόει.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
10
•
Ακούσαι ουκ επιστάμενοι ουδ’ επείν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: μην ξέροντας να ακούν δεν ξέρουν και να μιλούν
R
2
========================================
Σχέσεις - Σιωπή
•
Κρείττον του λαλείν το σιγάν.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
143
•
Χρη σιγάν ή κρείσσονα σιγής λέγειν
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: πρέπει να σωπαίνεις ή να λες κάτι καλύτερο από τη σιωπή
R
123
•
Μόνη σιγή μεταμέλειαν ου φέρει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: μόνο η σιωπή δεν δείχνει μεταμέλεια
R
31
•
Γυναιξί πάσαις κόσμον η σιγή φέρει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: σε όλες τις γυναίκες η σιωπή είναι στολίδι
R
67
•
Αιδώς γαρ εν κακοίσιν ουδέν ωφελεί. Η γαρ σιωπή τω λαλούντι σύμμαχος.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής
μτφρ: στα δύσκολα η ντροπή δεν ωφελεί σε τίποτα. Η σιωπή είναι σύμμαχος αυτού που μιλάει
R
37
•
Ο σιωπών συναινεί.
Αρχαιοελληνική παροιμία
(μετάφραση αντίστοιχης λατινικής)
R
24
•
Φησίν σιωπών.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ορέστης
μτφρ: μιλάς με τη σιωπή σου
R
32
•
Σιμωνίδης έλεγε μηδέποτε αυτώ μεταμελήσαι σιγήσαντι, φθεγξαμένω δε πολλάκις.
Ιωάννης Στοβαίος, 5ος μ.Χ. αιών, Έλληνας συλλέκτης γνωμικών
R
6
•
Ω παι σιώπα· πόλλ’ έχει σιγή καλά.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αλεάδες
(από το ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ Ιωάννη Στοβαίου)
R
16
•
Σόλων ερωτηθείς υπό Περιάνδρου παρά πότον επεί σιωπών ετύγχανε, πότερα δια λόγων σπάνιν ή δια μωρίαν σιωπά· αλλ’ ουδείς αν, είπε, μωρός εν συμποσίω σιωπάν δύναιτο.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: ερωτηθείς, ενώ τα πίνανε και δεν μιλούσε, αν σιωπά επειδή δεν έχει τίποτα να πει ή επειδή είναι βλάκας: κανένας βλάκας δεν μπορεί να μείνει σιωπηλός σε ένα συμπόσιο
(από τον ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ του Ιωάννη Στοβαίου)
R
84
•
Η γαρ σιωπή τοις σοφοίς απόκρισις.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός
(Διασώζεται από τον Πλούταρχο)
R
19
•
Ο αν μη ίδης, μη λέγε. Ειδώς σιγά.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
μτφρ: Μη μιλάς για ό,τι δεν ξέρεις. Και όταν μάθεις, σιώπα.
R
124
•
Αυτό δε τo σιγάν ομολογούντος εστί σου.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Ιφιγένεια εν Αυλίδι
μτφρ: αυτή η σιωπή σου είναι ομολογία
R
4
========================================
Σχέσεις - Μυστικά
•
Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
140
•
Κακά εν οίκω κρύπτε.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
24
•
Τα εν οίκω μη εν δήμω.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
46
•
Ου πάντα τοις πάσι ρητά.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: δεν μπορούν να ειπωθούν όλα σε όλους
R
136
•
Ατυχίαν κρύπτε.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
8
•
Λόγων απορρήτων εκφοράν μη ποιού.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
19
•
Δυστυχών κρύπτε, ίνα μη τους εχθρούς ευφρανής.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
10
•
Ή μη ποίει το κρυπτόν ή μόνος ποίει.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
14
•
Φύσις κρύπτεσθαι φιλεί.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
R
56
========================================
Σχέσεις - Συγχώρεση
•
Συγγνώμη τιμωρίας κρείσσων.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ., εκ των 7 σοφών της Αρχ .Ελλάδας
R
3
========================================
Σχέσεις - Έπαινος & Κολακεία
•
Μεγάλα βλάπτουσι τους αξυνέτους οι επαινέοντες.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
9
•
Επαινούμενος, μη πάντα πίστευε.
Αρχαιοελληνική παροιμία
R
3
•
Ήδιστον άκουσμα έπαινος.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστορικός
R
8
•
Ουδείς έπαινον ηδοναίς εκτίσατο.
Καρκίνος, Αρχαίος Έλληνας ποιητής από τη Ναύπακτο
R
15
•
Ει βούλει καλώς ακούειν, μάθε καλώς λέγειν, μαθών δε καλώς λέγειν, πειρώ καλώς πράττειν, και ούτω καρπώση το καλώς ακούειν.
Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ.Χ, Στωικός φιλόσοφος
μτφρ: Αν θέλεις να σε επαινούν, μάθε πρώτα να λες καλά λόγια, και αφού μάθεις να λες καλά λόγια, να κάνεις καλές πράξεις, και τότε θα ακούς καλά λόγια για σένα
R
57
•
Πολλών χρημάτων κρείττων ο παρά του πλήθους έπαινος.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: από πολλά πράγματα είναι καλύτερος ο έπαινος τους πλήθους
R
12
•
Ηδονών ήδιον έπαινος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ., Φιλόσοφος
μτφρ: από όλες τις ηδονές ο έπαινος είναι η πιο γλυκιά.
R
71
•
Γυνή δε κολακεύει σε του λαβείν χάριν.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
14
•
Κρείττον εις κόρακας ή εις κόλακας εμπεσείν. Οι μεν γαρ νεκρούς, οι δε ζώντας εσθίουσιν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: καλύτερα να πέσεις σε κοράκια παρά σε κόλακες. Διότι τα μεν τρώνε νεκρούς, οι δε ζωντανούς.
R
125
•
Προς τον ειπόντα «Πολλοί σε επαινούσι»: «Τι γαρ», έφη, «κακόν πεποίηκα;»
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
(από τον Διογένη Λαέρτιο)
R
23
•
Ζων μεν επαινού, αποθανών δε μακαρίζου.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
μτφρ: όσο ζεις να σε παινεύουν κι όταν πεθάνεις, να σε μακαρίζουν.
R
18
•
Μέχρι τούδε ανεκτοί οι έπαινοι εισι περί ετέρων λεγόμενοι, εξ όσων αν και αυτών έκαστος οίηται ικανός είναι δράσαι τι ων ήκουσε.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
μτφρ: Οι έπαινοι για άλλους είναι ανεκτοί μέχρι του σημείου που νομίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε και εμείς κάτι από αυτά που ακούσαμε
R
24
•
Το εύ λέγειν κάκιστον, ει φέρει βλάβην.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
μτφρ: ο έπαινος είναι κάκιστος, αν βλάπτει
R
11
•
Διογένης ερωτηθείς τι των θηρίων κάκιστα δάκνει έφη: των μεν αγρίων συκοφάντης, των δε ημέρων κόλαξ.
Διογένης, 410-323 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
97
•
Κάλλιστα Μουσών φθέγγεται πλουτών ανήρ.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ άδηλ. αποσπ.
μτφρ: ο πλούσιος εκφράζεται καλύτερα κι από τις Μούσες (για τους κόλακες)
R
========================================
Σχέσεις - Δώρα
•
Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας.
Βιργίλιος, 70-19 π.Χ., Λατίνος ποιητής
R
78
•
Δόσις ολίγη τε φίλη τε.
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Οδύσσεια ξ’ 57
μτφρ: Προσφορά μικρή αλλά εγκάρδια (ή καλοδεχούμενη).
R
27
•
Δώρα και θεούς έπεισαν.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ., Αρχαίος μυθοποιός, δούλος εκ Φρυγίας
R
18
•
Εχθρών άδωρα δώρα κούκ ονήσιμα.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αίας
μτφρ: τα δώρα των εχθρών δεν είναι πραγματικά και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται
R
18
•
Κακού ανδρός δώρα όνησιν ουκ έχει.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Μήδεια
μτφρ: τα δώρα του κακού ανθρώπου δεν έχουν όφελος
R
7
•
Δος τι και λάβε τι.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω
R
9
========================================
Σχέσεις - Συμβουλές
•
Δύσκολον τον εαυτόν γνώναι, εύκολον τω άλλω υποτίθεσθαι.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: το να γνωρίζεις τον εαυτό σου είναι δύσκολο, αλλά εύκολο να συμβουλεύεις τους άλλους
R
105
•
καλοκαγαθίαν όρκου πιστοτέραν έχε.
μη ψεύδου.
τα σπουδαία μελέτα.
φίλους μη ταχύ κτω· ους δ᾿ αν κτήσῃ μη αποδοκίμαζε.
άρχε πρώτον μαθών άρχεσθαι.
συμβούλευε μη τα ήδιστα, αλλά τα άριστα.
νουν ηγεμόνα ποιού.
μη κακοίς ομίλει.
θεοὺς τίμα,
γονέας αιδού.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
R
31
•
Συμβούλευε μη τα ήδιστα, αλλά τα βέλτιστα.
Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης & φιλόσοφος
R
34
•
Άκουε πόντων, εκλέγου δ᾽ ά συμφέρει
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: να τα ακούς όλα, αλλά να διαλέγεις αυτά που σε συμφέρουν
R
2
========================================
Σχέσεις - Παρηγοριά
•
Ψυχής νοσούσης εστί φάρμακον λόγος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
28
•
Λύπης ιατρός εστίν ανθρώποις λόγος.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
34
========================================
Σχέσεις - Συμβιβασμός
•
Δυοίν κακοίν προκειμένοιν, το μη χείρον βέλτιστον
Πλαύτος, 251-184 π.Χ., Ρωμαίος κωμωδιογράφος
R
4
========================================
Σχέσεις - Υποτέλεια
•
Ου τοις άρχειν βουλομένοις μέμφομαι, αλλά τοις υπακούειν ετοιμοτέροις ούσιν.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., Αθηναίος ιστορικός
R
152
•
Γην και ύδωρ.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ιστοριογράφος
(το δείγμα υποτέλειας που ζήτησαν οι Πέρσες πρέσβεις από τη Σπάρτη και τους έριξαν στο πηγάδι)
R
16
•
Ένιοι, πόλεων μεν δεσπόζουσι, γυναιξί δε δουλεύουσι.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: κάποιοι κυβερνούν πόλεις αλλά είναι δούλοι γυναικών
R
49
•
Οι βάρβαροι δουλικώτεροι τα ήθη φύσει των Ελλήνων.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: οι βάρβαροι είναι εκ φύσεως πιο δουλοπρεπείς από τους Έλληνες
R
62
•
Δεσπότης δούλου δείται και δούλος δεσπότου.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
25
•
Νόμω και άρχοντι και τω σοφωτέρω είκειν κόσμιον.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
μτφρ: στο νόμο, στον άρχοντα και στον σοφό είναι σωστό να υποχωρεί κανείς
R
11
•
Έλληνες όντες βαρβάροις δουλεύσομεν;
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Τήλεφος
R
5
========================================
Σχέσεις - Προσβολές
•
Ποίον σε έπος φύγεν έρκος οδόντων;
Όμηρος, περ. 800-750 π.Χ., Ποιητής ‐ Ιλιάδα Δ’ 360
μτφρ: κυριολεκτικά: τι λόγος ξέφυγε από την οδοντοστοιχία σου. Μεταφορικά: τι μαλακία είπες τώρα;
(ο Δίας αντιδρώντας στην κατηγορία της Αθηνάς ότι εγκατέλειψε τον Οδυσσέα)
R
86
========================================
Σχέσεις - Προδοσία
•
Ο μεν δειλός της πατρίδος, ο δε φιλόδοξος της πατρώας ουσίας εστί προδότης.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ., Φιλόσοφος
R
145
========================================
Σχέσεις - Ανταγωνισμός
•
Την των δήμων ελευθερίαν η των αγαθών ανδρών άμιλλα φυλάττει.
Δημοσθένης, 384-322 π.Χ., Αθηναίος ρήτορας
μτφρ: την ελευθερία των λαών προφυλάσσει η άμιλλα μεταξύ τίμιων αντρών
R
15
•
Όπου άμιλλα ενταύθα και νίκη εστί.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
50
•
Και κεραμεύς κεραμεί κοτέει, και τέκτονι τέκτων· και πτωχός πτωχώ φθονέει και αοιδός αοιδώ.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής ‐ Έργα και Ημέραι 25
R
18
========================================
Σχέσεις - Συγκρούσεις
•
Πυρ μαχαίρα μη σκαλεύειν.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
(με την έννοια: μην οξύνεις επιθετικές διαθέσεις)
R
40
•
Άρχειν χειρών αδίκων.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
20
•
Απόντι μη μάχου.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ., Ίων φιλόσοφος
μτφρ: μην τα βάζεις με κάποιον που είναι απών
R
90
•
Ουκ αντιλέγοντα δει τον αντιλέγοντα παύειν, αλλά διδάσκειν; ουδέ γαρ τον μαινόμενον αντιμαινόμενός τις ιάται.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
R
14
•
Προς λέοντα δορκάς άπτεται μάχης.
Αρχαιοελληνική παροιμιακή φράση
(για άνιση μάχη που προκαλεί ο πιο αδύναμος)
R
2
•
Έριν μίσει.
Σωσιάδης, 6ος π.Χ. αι. (;), Αρχαίος συλλέκτης γνωμικών
R
•
Ίσος πόλεμον ου ποιεί.
Αρχαιοελληνική Παροιμία
R
3
========================================
Σχέσεις - Κατηγορώ
•
Αιτιώ παρόντα.
Σωσιάδης, 6ος π.Χ. αι. (;), Αρχαίος συλλέκτης γνωμικών
μτφρ: να κατακρίνεις κάποιον [μόνον] όταν είναι παρών
R
3
========================================
Σχέσεις - Εχθροί
•
Προσέχειν τοις εχθροίς· πρώτοι γαρ των αμαρτημάτων αισθάνονται.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ., Κυνικός φιλόσοφος
μτφρ: Να προσέχεις αυτά που λένε οι εχθροί σου. Είναι οι πρώτοι που θα επισημάνουν τα λάθη σου.
R
67
•
Τον εχθρόν φίλον ποιείν και ευεργετείν.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών, Εκ των 7 σοφών της Αρχ. Ελλάδος
μτφρ: τον εχθρό σου να τον κάνεις φίλο και να τον ευεργετείς
R
23
•
Αλλ’ απ’ εχθρών δήτα πολλά μανθάνουσιν οι σοφοί.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας κωμωδιογράφος ‐ Όρνιθες
R
7
•
Εχθρών άδωρα δώρα κούκ ονήσιμα.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ., Αρχαίος τραγικός ‐ Αίας
μτφρ: τα δώρα των εχθρών δεν είναι πραγματικά και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται
R
18
•
Εχθροίς απιστών ούποτ’ αν πάθοις βλάβην.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: αν δεν εμπιστεύεσαι τους εχθρούς σου δεν πρόκειται ποτέ να ζημιωθείς
R
16
•
Δυστυχών κρύπτε, ίνα μη τους εχθρούς ευφρανής.
Περίανδρος, 668-584 π.Χ., Τύραννος της Κορίνθου και εκ των 7 σοφών
R
10
•
Δει τοις μεν εχθροίς και περί των πιστών απιστείν, τοις δε φίλοις και τα άπιστα πιστεύειν.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος
R
10
•
Ποτί δ’ εχθρόν, άπ’ εχθρός εών, λύκοιο δίκαν υποθεύσομαι.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ., Αρχαίος λυρικός ποιητής
μτφρ: εναντίον του εχθρού, αφού είναι εχθρός, θα ορμήξω σαν λύκος
R
9
•
Λόγον παρ’ εχθρού μη ποθ’ ηγήση φίλον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
μτφρ: τα λόγια του εχθρού σου μην τα θεωρήσεις ποτέ φιλικά
R
21
•
Σθλάβος γαρ Ούννω και Σκύθης τω Βουλγάρω αύθις τε Μήδος συμφρονήσας τω Σκύθη μίαν καθ’ ημών ανεκίνησαν μάχην.
Γεώργιος Πισίδης, 7ος αιώνας, Βυζαντινός υμνογράφος
(για τη συμμαχία όλων εναντίον του Βυζαντίου)
R
3
•
Χρυσός και γυνή τους φίλους εχθρούς ποιεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ., Αρχαίος Έλληνας ποιητής
R
22
•
Ει ζην δεήσει μη μόνον τους εχθρούς αλλά και τους φίλους φυλαττόμενον.
Αντίγονος Α΄, 382-301 π.X., Βασιλιάς της Μακεδονίας
μτφρ: αν θες να ζήσεις, να φυλάγεσαι όχι μόνο από τους εχθρούς αλλά και από τους φίλους
(συμβουλή προς το γιο του Δημήτριο)
R
5
========================================
ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΠΙΣΚΕΦΘΗΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ...12c2. Αρχαία Γνωμικά στις Έννοιες 182-333 στην Ελληνική Γλώσσα
***************
back to home page
https://sites.google.com/site/niactec/
*****************