Identificatie Heterogeniteit

Dat laatste is des te belangrijker, omdat de schizofrene mens enkel stand kan houden in het dagelijkse leven wanneer hij zich in de huid van een ander personage bevindt. Bijvoorbeeld, hij dient op aan de bar: hij is dus barman. Hij werkt in de keuken: hij is kok. Een groepsmodel zou hem volledig in zijn personage opsluiten. Daar komt nog bij dat wanneer de schizofreen van de ene ruimte naar de andere overgaat, er altijd een moeilijk moment ontstaat. Dit is het moment dat hij van het ene personage op het andere overgaat. Hoe meer stoornissen er bestaan op het niveau van de identiteit, hoe groter de tendens om een personage te belichamen. Om dus een veelheid van investeringen te laten bestaan, moet men waken over de heterogeniteit van het milieu. Elke verantwoordelijke persoon moet de afstand behouden tussen statuut, rol en functie. Er is geen zwaardere universele zieke dan de verpleger die zich verpleger waant, de geneesheer die zich geneesheer waant, enz. Iedereen kent deze neiging om zich met zijn statuut te vereenzelvigen.

Om deze diakritische oefening te kunnen maken en vol te houden, moet men een adekwate structuur kunnen opzetten die een 'institutionaliseringsproces' toelaat. Tosquelles spreekt in dit verband over 'een institutionele rode draad'... Deze 'draad' is onafscheidelijk verbonden met de verantwoordelijkheidsgraad van elke patiënt. Verantwoordelijk zijn, bijvoorbeeld voor de bibliotheek, de bar, de kas, is een gelegenheid om met verschillende mensen in contact te treden, om verantwoordelijkheden met anderen te delen en rekenschap af te leggen tegenover het institutionele geheel. Dat alles heeft pas zin op de achtergrond van een ethische passie: men is verantwoordelijk voor de verantwoordelijkheid van de ander.