1. สาระสำคัญ
การบอกค่าประมาณของปริมาณของสิ่งต่าง ๆ โดยไม่ได้วัดจริงและใช้วิธีการประมาณอย่างคร่าว ๆ เพื่อลดความคลาดเคลื่อนของข้อมูลอาจใช้ความรู้และทักษะทางคณิตศาสตร์ เรียกว่า การคาดคะเน
2. ตัวชี้วัดชั้นปี
1. หาพื้นที่ผิวของปริซึมและทรงกระบอก (ค 2.1 ม. 3/1)
2. หาปริมาตรของปริซึมทรง กระบอก พีระมิด กรวย และทรงกลม (ค 2.1 ม. 3/2)
3. เปรียบเทียบหน่วยความจุ หรือหน่วยปริมาตรในระบบเดียวกันหรือต่างระบบ และเลือกใช้หน่วยการวัดได้อย่างเหมาะสม (ค 2.1 ม. 3/3)
4. ใช้การคาดคะเนเกี่ยวกับการวัดในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม (ค 2.1 ม. 3/4)
5. ใช้ความรู้เกี่ยวกับพื้นที่ พื้นที่ผิว และปริมาตร ในการแก้ปัญหา ในสถานการณ์ต่าง ๆ (ค 2.2 ม. 3/1)
6. อธิบายลักษณะและสมบัติของปริซึม พีระมิด ทรงกระบอก กรวย และ ทรงกลม (ค 3.1 ม. 3/1)
7. ใช้วิธีการที่หลากหลายแก้ปัญหา (ค 6.1 ม. 3/1)
8. ใช้ความรู้ ทักษะ และกระบวนการทางคณิตศาสตร์ และเทคโนโลยีในการแก้ปัญหาในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม (ค 6.1 ม. 3/2)
9. ให้เหตุผลประกอบการตัดสินใจ และสรุปผลได้อย่างเหมาะสม (ค 6.1 ม. 3/3)
10. ใช้ภาษาและสัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ในการสื่อสาร การสื่อความหมาย และการนำเสนอได้อย่างถูกต้อง และชัดเจน (ค 6.1 ม. 3/4)
11. เชื่อมโยงความรู้ต่าง ๆ ในคณิตศาสตร์และนำความรู้ หลักการ กระบวนการทางคณิตศาสตร์ไปเชื่อมโยงกับศาสตร์อื่น ๆ (ค 6.1 ม. 3/5)
12. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ (ค 6.1 ม. 3/6)
3. จุดประสงค์การเรียนรู้
1. สามารถใช้การคาดคะเนเกี่ยวกับการวัดในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสม (K)
2. ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคำตอบจากการคำนวณและการแก้ปัญหาได้ (K)
3. ทำงานเป็นระเบียบเรียบร้อย รอบคอบ และมีความเชื่อมั่นในตนเอง (A)
4. การให้เหตุผล การสื่อสาร การสื่อความหมาย การนำเสนอและการเชื่อมโยงหลักการความรู้ ทางคณิตศาสตร์กับศาสตร์อื่น (P)
การคาดคะเนปริมาณต่างๆ เช่น ช่วงเวลา ระยะทาง ขนาด และน้ําหนักของสิ่งต่างๆ ผู้คาดคะเนมักใช้สายตารวมกับประสบการณ์
ของผู้คาดคะเนเอง ซึ่งในการคาดคะเนแต่ละครั้งอาจถูกต้องพอดี หรืออาจมีข้อผิดพลาดเกิดขึ้นบ้างก็ได้ เราเรียกข้อผิดพลาดนี้ว่าความคลาดเคลื่อน และความคลาดเคลื่อนคํานวณได้จากผลต่างของปริมาณที่คาดคะเนไว้กับปริมาณที่วัดได้จริง เช่น
ตัวอย่าง คะเนว่าหนังสือเรียนกว้าง 15 เซนติเมตร ยาว 20 เซนติเมตร และหนา 1 เซนติเมตร
แต่เมื่อวัดจริงพบว่าหนังสือเรียนกว้าง 14.6 เซนติเมตร ยาว 20.9 เซนติเมตร และหนา 1 เซนติเมตร
ดังนั้นคะเนความกว้าง และความยาวของหนังสือเรียนคลาดเคลื่อนไป 0.4 และ 0.9 ตามลําดับ
15.0 เซนติเมตร – 14.6 เซนติเมตร = 0.4 เซนติเมตร
20.9 เซนติเมตร – 20 เซนติเมตร = 0.9 เซนติเมตร
ส่วนความหนาคาดคะเนได้ถูกต้องไม่คลาดเคลื่อนเลย
หมายเหตุ บางครั้งอาจพบการใช้สัญลักษณ์ ± ตามความคลาดเคลื่อน เช่น
ตัวอย่าง เครื่องบรรจุน้ําได้ขวดละ 1,000 ลูกบาศก์ เซนติเมตร ± 5 ลูกบาศก์เซนติเมตร
หมายความว่า โดยปกติแล้วน้ําดื่มที่บรรจุขวดโดยเครื่องนี้จะมีปริมาตร 1,000 ลูกบาศก์เซนติเมตร
แต่อาจจะมีบางขวดที่มีปริมาตรมากกว่าหรือน้อยกว่า 1,000 ลูกบาศก์เซนติเมตร
ซึ่งปริมาตรที่คลาดเคลื่อนนี้ไม่เกิน 5 ลูกบาศก์เซนติเมตร
นั่นคือ น้ําดื่มที่บรรจุขวดจะมีปริมาตรตั้งแต่ 995 ลูกบาศก์เซนติเมตร ถึง 1,005 ลูกบาศก์เซนติเมตร