De Stijl

Groep van voornamelijk Nederlandse kunstenaars rond het gelijknamige tijdschrift, opgericht in 1917 door o.a. Theo van Doesburg, Vilmos Huszar, Piet Mondriaan en Jacobus Johannes Pieter Oud. Hierin kwamen kunstenaars aan het woord die de kunst wilden ontdoen van overbodige ornamentiek. Zij poogden het 'universele' tot uitdrukking te brengen en beperken zich in dat verband tot elementaire beeldende middelen: rechte lijnen en rechthoeken en de primaire kleuren rood, geel en blauw en de primaire niet-kleuren wit, grijs en zwart. Zelf noemden zij hun streven 'neoplasticisme' of 'nieuwe beelding'. De beweging was internationaal georiënteerd; er ontstonden nauwe contacten met het Bauhaus en Dada. De bouwkunst nam een belangrijke plaats in. Bekende voorbeelden zijn café 'De Unie' van Oud (Rotterdam, 1922-25) en het 'Schröder-huis' van Rietveld (Utrecht, 1924). Een belangrijke bijdrage vanuit de schilderkunst werd geleverd door onder meer Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Bart van der Leck en de Italiaan Gino Severini. Hun composities kenmerken zich door beperkt kleurgebruik, geometrische vlakken in een asymmetrische, doch evenwichtige opbouw en benadrukking van het platte vlak. Na Van Doesburgs dood (1931) kwam er een einde aan de Stijl-beweging. Hoewel de invloed van De Stijl aanvankelijk niet erg groot was doordat de leden nogal geïsoleerd van elkaar werkzaam waren, werkte zij toch op velerlei gebied door, met name in de architectuur.