การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการแสดงผล จะใช้เครื่องหมายเปอร์เซ็นต์ (%) เพื่อทำหน้าที่ควบคุมการแสดงผลตามรูปแบบที่ผู้เขียนคำสั่งกำหนด เช่นเดียวกับการใช้ฟังก์ชัน printf() ในภาษาซี ที่สามารถใช้เครื่องหมาย % เพื่อควบคุมการแสดงผลข้อมูลต่าง ๆ ได้ เช่น การกำหนดจำนวนจุดทศนิยม การเปลี่ยนจำนวนตัวเลขเป็นข้อความ
1. การกำหนดจำนวนจุดทศนิยม
การกำหนดจุดทศนิยม เป็นการกำหนดจำนวนจุดทศนิยมตามต้องการเพื่อการสะดวกในการอ่านหรือการพิมพ์ออกกระดาษ ดังตัวอย่างต่อไปนี้
การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการแสดงผล จะใช้เครื่องหมายเปอร์เซ็นต์ (%) เพื่อทำหน้าที่ควบคุมการแสดงผลตามรูปแบบที่ผู้เขียนคำสั่งกำหนด เช่นเดียวกับการใช้ฟังก์ชัน printf() ในภาษาซี ที่สามารถใช้เครื่องหมาย % เพื่อควบคุมการแสดงผลข้อมูลต่าง ๆ ได้ เช่น การกำหนดจำนวนจุดทศนิยม การเปลี่ยนจำนวนตัวเลขเป็นข้อความ
1. การกำหนดจำนวนจุดทศนิยม
การกำหนดจุดทศนิยม เป็นการกำหนดจำนวนจุดทศนิยมตามต้องการเพื่อการสะดวกในการอ่านหรือการพิมพ์ออกกระดาษ ดังตัวอย่างต่อไปนี้
>>> pi = 22.0/7.0
>>> print(pi)
3.14285714286
>>> print('%.3f' % pi)
3.143
>>> print('%10.3f' % pi)
3.143
ภาพที่ 2.18 แสดงตัวอย่างคำสั่งการแสดงผลตัวเลขทศนิยม
จากภาพที่ 2.18 คำสั่ง print '%.3f' % pi เป็นการกำหนดว่าต้องการแสดงผล 3 ตำแหน่ง โดยปัดเศษทศนิยมตามหลักคณิตศาสตร์ ในขณะเดียวกันเราสามารถกำหนดจำนวนหลักของเลขจำนวนเต็มได้ แต่ถ้าลดจำนวนหลักผลที่ได้จะผิดพลาด จึงนิยมใช้ในการเพิ่ม ในการเพิ่มจะไม่เพิ่มเลข 0 ไปข้างหน้าแต่เป็นการเพิ่มจำนวนช่องว่าง เมื่อเขียนคำสั่ง print '%10.3f' % pi จึงเห็นว่าตัวเลข 3.143 ขยับไปด้านหลัง 3 ตำแหน่ง ทั้งนี้ตัวเลข 10 หมายถึง ตัวเลขตัวสุดท้ายจะอยู่ที่ตำแหน่งสดมภ์ที่ 10
2. การเปลี่ยนการแสดงผลตัวเลขและข้อความ
การเปลี่ยนการแสดงผลตัวเลขและข้อความ เป็นการเปลี่ยนชนิดข้อมูลเพื่อให้การจัดการแสดงผลข้อมูลได้ง่าย ยิ่งขึ้น ให้พิจารณาจากตัวอย่างต่อไปนี้
>>> '%d' % 65
'65'
>>> '%3d' % 65
' 65'
>>> '%-3d' % 65
'65 '
>>> '%03d' % 65
'065'
>>> '%+d' % 65
'+65'
>>> '%+d' % -65
'-65'
>>> DateOfBirth = 5,4,1990
>>> print("วัน เดือน ปีเกิด : %02d/%02d/%d" % DateOfBirth)
วัน เดือน ปีเกิด : 05/04/1990
ภาพที่ 2.19 แสดงตัวอย่างคำสั่งการแสดงผลตัวเลขและข้อความ
จากภาพที่ 2.19 แสดงการควบคุมการแสดงผลข้อความด้วยเครื่องหมาย % ผสมด้วยรูปแบบ เช่น 3d เป็นการกำหนดให้แสดงผล 3 หลัก โดยให้จัดชิดขวา แต่ถ้า -3d ให้แสดงผลสามหลักเช่นกัน แต่จัดชิดซ้าย ถ้าเป็น 03d จะเป็นการเพิ่มเลข 0 ด้านหน้า ถ้า +d เป็นการเพิ่มเครื่องหมาย + ด้านหน้า แต่ถ้าต้องการใส่เครื่องหมาย – ที่ข้อมูลต้องใส่เครื่องหมายที่ข้อมูลตัวเลขแทน สำหรับการประยุกต์ใช้เช่น กรณีวันเดือนปี หรือวันที่ในปฏิทิน เป็นต้น
3. การใช้เครื่องหมายพิเศษ
การใช้เครื่องหมายพิเศษเพื่อควบคุมการแสดงผล ในภาษาไพธอนจะใช้เครื่องหมาย \ ร่วมกับตัวอักษรอื่น ๆ เช่น \n เป็นต้น ให้พิจารณาตัวอย่างต่อไปนี้
>>> print("Hello \nWorld")
Hello
World
>>> print("Hello \012World !!!")
Hello
World !!!
>>> print ("รหัสนักศึกษา : %s ชื่อ : %s " %("494244007","สมชาย เข็มทอง"))
รหัสนักศึกษา : 494244007 ชื่อ : สมชาย เข็มทอง
>>> print ("รหัสนักศึกษา : %s ชื่อ : %s "\
%("494244007","สมชาย เข็มทอง"))
รหัสนักศึกษา : 494244007 ชื่อ : สมชาย เข็มทอง
ภาพที่ 2.20 แสดงตัวอย่างคำสั่งการใช้เครื่องหมายพิเศษ
จากภาพที่ 2.20 แสดงการใช้เครื่องหมาย \ เพื่อควบคุมการแสดงผล เช่น \n เป็นการสั่งเพื่อให้ขึ้นบรรทัดใหม่ หรือจะใช้ตัวเลขฐานแปดก็มีความหมายเดียวกัน ในกรณีที่ต้องการพิมพ์คำสั่งหลายบรรทัดภาษาไพธอนให้ใช้เครื่องหมาย \ เช่นกัน นอกจากคำสั่งที่แสดงให้เห็นตามตัวอย่างแล้ว ยังมีการควบคุมด้วยอักขระอื่น ๆ ดังตารางต่อไปนี้
ตารางที่ 2.1 แสดงเครื่องหมายพิเศษสำหรับควบคุมการแสดงผล