ชนิดของตัวแปร

ชนิดของข้อมูลพื้นฐานในภาษาไพธอน แบ่งออกเป็น 5 ชนิดใหญ่ ๆ ได้แก่ number, string, list, tuple, dictionary ซึ่งเป็นตัวแปรทั่ว ๆ ไปแต่ภาษาไพธอนยอมให้มีตัวแปร list, tuple, dictionary ที่ผสมกันได้ เรียกว่าชนิด complex ถ้าหากต้องการทราบว่าตัวแปรที่ประกาศใช้นั้นเป็นชนิดใด เราสามารถสอบถามชนิดตัวแปรได้จากคำสั่ง type(var) ดังคำสั่งในรูปต่อไปนี้

>>> a = 'Python'

>>> type(a)

<type 'str'>

>>> pi = 3.14159

>>> type(pi)

<type 'float'>

>>> n = 100

>>> type(n)

<type 'int'>

>>> id = '504244001'

>>> type(id)

<type 'str'>

>>> 12j+1

(1+12j)

>>> type(12j+1)

<type 'complex'>

>>> inp = input("Enter a list: ")

Enter a list: [‘abcd’, 1234]

>>> inp

[‘abcd’, 1234]

รูป แสดงคำสั่งสอบถามชนิดตัวแปร

1. ตัวแปรชนิดตัวเลข

ตัวแปรชนิดตัวเลข (number) ใช้สำหรับเก็บข้อมูลที่เป็นจำนวน เช่น เลขจำนวนนับ ซึ่งเลขจำนวนนับนี้มีคุณสมบัติสามารถเพิ่มค่าได้ คำนวณได้ และเปลี่ยนแปลงค่าได้ ประกอบด้วยเลขจำนวนเต็มได้แก่ ชนิด integer ซึ่งรับข้อมูลได้ตั้งแต่ -2³¹ – 2³¹-1 และชนิด long integer ซึ่งรับข้อมูลตัวเลขที่มากกว่า integer ที่รับได้โดยไม่จำกัด ขึ้นอยู่กับเครื่องคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่องว่ามีหน่วยความจำเสมือน (virtual memory) เท่าไร ในการประกาศตัวแปรชนิด long integer นั้นเพียงใส่ตัวอักขระ L ต่อท้ายตัวเลขข้อมูลที่ต้องการเก็บเท่านั้น ถือว่าเป็นการประกาศตัวแปรชนิด long integer แล้ว สำหรับวิธีการใช้ตัวแปรสามารถเก็บข้อมูลในรูปแบบทั้งเลขฐานสิบ เลขฐานแปดโดยใส่เลข 0 ด้านหน้าตัวเลขฐานแปด และเลขฐานสิบหกโดยใส่เลข 0x ด้านหน้าเลขฐานสิบหก ได้ทั้งสองชนิด ดังนี้

>>> longvar = 417324698473

>>> print(longvar)

417324698473

>>> type(longvar)

type ('long')

>>> decimalvar = 17

>>> print(decimalvar)

17

>>> hexvar = 0xff

>>> print(hexvar)

255

รูปแสดงคำสั่งตัวแปรชนิดตัวเลข

นอกจากนี้ตัวแปรชนิด number ยังประกอบด้วยตัวแปรชนิดเลขจำนวนจริง (floating point) ตัวแปรชนิดเลขจำนวนจริงสามารถรับค่าได้ตั้งแต่ +10^308.25 ถึง -10^308.25 ในการแสดงผลตัวเลขจำนวนจริงจะมีตัวอักขระ e แสดงขึ้นมาในส่วนตรงกลางระหว่างตัวเลข มีความหมายว่า ตัวเลขในส่วนด้านหน้าอักขระ e คือตัวเลขฐานสิบธรรมดา ส่วนตัวข้างหลังหมายถึงเลขยกกำลัง เช่น 32.3+e28 มีค่าเท่ากับ 32.3²⁸ เป็นต้น

2. ตัวแปรชนิดสายอักษร

ตัวแปรชนิดสายอักษร (string) ใช้สำหรับเก็บข้อมูลที่เป็นข้อความ หรือประโยค เพื่อนำมาเก็บเป็นข้อมูลทั่วๆ ไป เช่น ชื่อ-สกุล ที่อยู่ และอื่น ๆ ซึ่งตัวแปรชนิดนี้ไม่สามารถนำมาคำนวณได้ ในการประกาศตัวแปรชนิดนี้ ข้อความที่ต้องการเก็บในตัวแปรจะต้องอยู่ภายใต้เครื่องหมาย (" ") หรือเครื่องหมาย ('') กำกับอยู่ เช่น name = 'Taweerat' หรือ name = "Taweerat" ดังนั้นในกรณีที่มีการเก็บตัวเลขดังรูปแบบ '1234' จึงมีความหมายเป็นเพียงสายอักษร ไม่สามารถนำมาคำนวณได้ แต่ถ้าหากต้องการให้คำนวณได้จำเป็นต้องใช้ฟังก์ชันเพื่อเปลี่ยนชนิดตัวแปรเป็นชนิดตัวเลขใหม่ วิธีการเขียนคำสั่งเพื่อเก็บข้อมูลชนิดตัวแปรสายอักษร มี ดังนี้

>>> str1 = 'This is a literal string'

>>> str2 = "This is another string"

>>> str3 = "I'm a teacher"

>>> str4 = 'I don\'t like VB'

>>> str5 = "This is an example of \

two lines string"

>>> print str1

This is a literal string

>>> print str2

This is another string

>>> print str3

I'm a teacher

>>> print str4

I don't like VB

>>> print str5

This is an example of two lines string

รูปแสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดสายอักษร

3. ตัวแปรชนิดลิสต์

ตัวแปรชนิดลิสต์ (list) เป็นตัวแปรที่มีขึ้นในโปรแกรมภาษาใหม่ ๆ ซึ่งโปรแกรมภาษารุ่นเก่า ๆ จะเรียกว่า อะเรย์ (array) ซึ่งประกอบด้วยตัวแปร 1 ตัว มีข้อมูลเก็บได้หลาย ๆ จำนวนในลักษณะที่ต่อเนื่องกัน การเรียกใช้ข้อมูลภายในลิสต์จะต้องระบุถึงดัชนีลำดับของข้อมูลที่เก็บเอาไว้ โดยเริ่มต้นจาก 0 เช่นเดียวกับอะเรย์ แต่ลิสต์สามารถเรียกดัชนีที่เป็นค่าลบได้ นั่นคือ ถ้าเป็น -1 หมายถึง ข้อมูลลำดับสุดท้าย ดังตัวอย่างต่อไปนี้

>>> fruits = ["banana","papaya","orange","apple","mango"]

>>> fruits

['banana', 'papaya', 'orange', 'apple', 'mango']

>>> fruits[0]

'banana'

>>> fruits[1]

'papaya'

>>> fruits[-1]

'mango'

>>> fruits[-3]

'orange'

รูปแสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดลิสต์

4. ตัวแปรชนิดทุพเพิล

ตัวแปรชนิดทุพเพิล เป็นตัวแปรที่มีลักษณะคล้ายกับตัวแปรชนิดลิสต์ เพียงแต่ตัวแปรชนิดทุพเพิลไม่สามารถนำมาเพิ่มเติมหรือเปลี่ยนแปลงข้อมูลได้เลยเมื่อได้สร้างขึ้นมาแล้ว ดังนั้น การเรียกใช้ข้อมูลจึงมีการใช้ตัวเลขดัชนีเช่นเดียวกัน และที่แตกต่างกันอีกอย่างหนึ่งคือ ในขณะสร้างตัวแปร ตัวแปรชนิดทุพเพิลจะมีข้อมูลอยู่ภายใต้เครื่องหมาย ‘()’ ในขณะที่ตัวแปรชนิดลิสต์จะมีข้อมูลอยู่ภายใต้เครื่องหมาย ‘[]’ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

>>> animals = ("monkey", "rabbit", "cat", "kangaroo","chicken")

>>> animals[0]

'monkey'

>>> animals[1]

'rabbit'

>>> animals[-1]

'chicken'

>>> animals[-3]

'cat'

รูปแสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดทุพเพิล

5. ตัวแปรชนิดดิกชันนารี

ตัวแปรชนิดดิกชันนารี (dictionary) เป็นตัวแปรที่มีลักษณะเก็บข้อมูลได้หลาย ๆ ค่า แต่ข้อมูลที่เก็บจะต้องเป็นการจับคู่ระหว่างคีย์และข้อมูล สามารถเปลี่ยนแปลงข้อมูลที่เก็บอยู่ได้ ตัวแปรชนิดนี้สามารถเก็บข้อมูลที่มีชนิดแตกต่างกันในตัวแปรเดียวกันได้ ดังตัวอย่างต่อไปนี้

>>> name={'Dad':'Somchai','Mom':'Somsri','Bro':'John'}

>>> name

{'Dad': 'Somchai', 'Bro': 'John', 'Mom': 'Somsri'}

>>> name['Dad']

'Somchai'

>>> name['Mom']

'Somsri‘

>>> age={'Dad':42,'Mom':40}

>>> age['Dad']

42

>>> age['Dad']+ age['Mom']

82

รูปแสดงตัวอย่างคำสั่งการประกาศตัวแปรชนิดดิกชันนารี

http://python.nattapon.com/