บ้านที่น่าอยู่อาศัยของทุกคนในครอบครัว ในบ้านมีห้องต่างๆ และสิ่งของเครื่องใช้อำนวยความสะดวกสบายมากมาย บางบ้านอาจมีพื้นที่รอบบริเวรบ้านกว้างขวางสำหรับปลูกต้นไม้และมีสนามหญ้าซึ่งหากไม่ดูแลรักษาและทำความสะอาดบ้าน บ้านจะดูทรุดโทรม สกปรกรกรุงรัง และไม่น่าอยู่อาศัย
การดูแลรักษาทำความสะอาดบ้าน
1.การทำบ้านให้น่าอยู่
บ้านเป็นสถานที่ให้สมาชิกในครอบครัวได้อยู่อาศัยพักผ่อนนอนหลับ ให้ความปลอดภัย ความสบายกายและความสบายใจแก่สมาชิกทุกคนในครอบครัว บ้านแต่ละหลังมีรูปแบบการสร้างที่แตกต่างกันด้วยองค์ประกอบหลาย ๆ อย่าง ลักษณะของบ้านจะเป็นเช่นไร สมาชิกในบ้านก็สามารถทำให้บ้านน่าอยู่ น่าอาศัยได้ ด้วยการเอาใจใส่ดูแลรักษาทำความสะอาดบ้านอย่างสม่ำเสมอ ดังนั้นการทำความสะอาดบ้านให้มีสภาพเรียบร้อย จนเป็นที่สะดุดตาก็สามารถดึงดูดความสนใจให้สมาชิกในครอบครัวไดอยู่อาศัยอย่างมีความสุขมากกว่าบ้านที่ขาดการรักษาความสะอาด
1.1 การทำความสะอาด
ความสะอาดเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้บ้านน่าอยู่ การทำความสะอาด ปัดกวาด เช็ดถูเป็นประจำ ทำให้เครื่องเรือนเครื่องใช้ปราศจากความสกปรกแม้แต่บริเวณบ้าน รั้ว สนาม ทางเดินเข้าบ้านสะอาด ร่มรื่น ปราศจากขยะมูลฝอยต่าง ๆ
1.2 การสร้างความสะดวกสบาย
จัดแบ่งพื้นที่บริเวณบ้านให้เกิดการใช้สอยที่เป็นสัดส่วน เดินไปมาสะดวกและมีแสงแดดส่องถึง ระบายอากาศได้ดี มีการจัดวางสิ่งของเครื่องใช้อำนวยความสะดวกไว้อย่างเหมาะสม สะดวกในการหยิบใช้และการทำกิจกรรมต่าง ๆ
1.3 การตกแต่งให้สวยงาม
นอกจากการจัดวางสิ่งของเครื่องใช้ให้เหมาะสมดังที่กล่าวในข้อที่ผ่านมา การจัดตกแต่งให้เป็นระเบียบ ไม่เกะกะ การจัดวางสิ่งของให้เกิดความสมดุล การใช้สี การตกแต่งผ้าม่าน เพื่อให้ดูสบายตาก็สามารถทำให้บ้านสวยงามน่าอยู่ยิ่งขึ้น
1.4 การจัดบ้านให้เกิดความปลอดภัย
การจัดบ้านให้มีความปลอดภัยจากอุบัติเหตุต่าง ๆ เช่น มีลูกกรงที่ระเบียงกันพลัดตกบันไดให้แข็งแรง เก็บยา สารเคมีให้พ้นจากมือเด็ก ทำความสะอาดบ้าน บริเวณบ้านให้ปราศจากตะไคร่จับทำให้ลื่นในขณะทำกิจกรรม ปลูกบ้านห่างไกลจากสิ่งปฏิกูลและแหล่งแพร่เชื้อโรคหรือมีวิธีการป้องกันที่ถูกต้องเหมาะสม ถ้าหากไม่สามารถหลีกเลี้ยงได้
2. การวางแผนใช้ทรัพยากรในการทำความสะอาด
ทรัพยากรในการทำความสะอาดที่มีอยู่ภายในบ้าน ควรคำนึงถึงการวางแผนการทำความสะอาดทั้งภายในและภายนอกบ้าน มีดังนี้
2.1 เวลาที่จะใช้ในการทำความสะอาด
2.2 แรงงานที่จะใช้ในการทำความสะอาด
2.3 วัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือที่จะใช้ในการทำความสะอาด
การทำความสะอาดทั้งภายในบ้านและบริเวณภายนอกตัวบ้าน จะมีประสิทธิภาพสูงสุดก็ต่อเมื่อผู้ทำความสะอาดได้วางแผนการทำงานอย่างรอบคอบและรัดกุม ลงมือทำงานตามแผนที่วางไว้ ตรวจสอบการทำงานและประเมินผลการทำงานในทุก ๆ งานที่ได้ทำไป ว่าได้ผลตามที่ต้องการหรือไม่ เพื่อจะได้พิจารณาปรับปรุงทั้งการวางแผนการทำความสะอาดและวิธีการทำงานในคราวต่อไป การวางแผนในการใช้ทรัพยากรที่เกี่ยวกับการทำความสะอาดคือ การใช้เวลา แรงงานและวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเหล่านี้ช่วยลดความสูญเสียทรัพยากรทั้งสามประการที่ไม่จำเป็นลงได้
3.การเลือกใช้อุปกรณ์และเครื่องมือในการทำความสะอาดบ้าน
อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้และเทคโนโลยีต่าง ๆ ที่เรานำมาใช้ในการทำความสะอาดบ้าน ทั้งภายในตัวบ้านและบริเวณภายนอกตัวบ้านนั้น สามารถแบ่งเป็นประเภทต่าง ๆ ได้ดังนี้
3.1 อุปกรณ์และเครื่องมือที่ใช้ในการปัดกวาด ได้แก่
– ไม้กวาดดอกหญ้า
– ไม้กวาดทางมะพร้าว
– ไม้กวาดด้ามยาวหรือไม้กวาดเสี้ยนตาล
– ไม้กวาดขนไก่
– ไม้กวาดไม้ไผ่
– เครื่องดูดฝุ่น
3.2 อุปกรณ์และเครื่องมือที่ใช้ในการเช็ด ขัด และถู
– ผ้าสำหรับเช็ดถู
– ฟองน้ำ
– แผ่นขัด
– แปรงพลาสติก
– แปรงกาบมะพร้าว
– ไม้ถูพื้นธรรมดา
– ไม้ถูพื้นชนิดซักและบิดในตัว
การจัดตกแต่งบ้าน
1. ความปลอดภัย
ในการจัดตกแต่งบ้านควรคำนึงถึงความปลอดภัยของสมาชิกในบ้าน โดยการเลือกเครื่องตกแต่งบ้านที่ไม่มีมุมแหลม ไม่แตกหักง่าย ไม่เกะกะทางเดิน และควรป้องกันอันตรายที่เกิดจากความอยากรู้อยากเห็น เช่น จักว่างตู้ยาไว้ในที่สูง และจัดเก็บสารเคมี ยาฆ่าแมลงในบ้านให้พ้นมือเด็ก รวมทั้งไม่จัดของขวางทางเดิน ไม่ขัดพื้นจนเป็นเงามัน เพราะว่าจะลื่นหกล้มหรือตกบันไดได้ นอกจากนี้ การติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้าตลอดการเดินสายไฟฟ้า จะต้องอยู่ในสภาพที่ปลอดภัย
2. ถูกสุขลักษณะและสะอาด
ในการจัดบ้านจะต้องจัดให้อากาศถ่ายเทสะดวกไม่ควรจักว่างสิ่งของปิดบังทิศทางลม และจัดให้มีแสงสว่างเพียงพอ ไม่มืดทึบ รวมรวมทั้งควรทำความสะอาดเครื่องตกแต่งบ้านให้สะอาดอยู่เสมอ เพื่อสุขอนามัยของคนในบ้าน
3. สะดวกในการใช้สอย
ในการจัดตกแต่งบ้านควรคำนึงถึงความสะดวกในการทำกิจกรรมต่างๆ โดยการจัดทางเดินต่างๆ ชองบ้านให้สัมพันธ์กันสามารถเดินไปมาได้สะดวกจัดหาเครื่องที่มีขนาดและจำนวน เหมาะสมสมกับเนื้อที่ เลือกเครื่องที่สะดวกในการใช้สร้อยและทำความสะอาดได้ง่าย เช่น เครื่องเรือนที่มีล้อ สามารถเคลื่อนยัายไดัและจัดอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ให้สะดวกต่อการหยิบใช้ เช่น ไม่ว่างเครื่องมือเครื่อง ใช้ที่ใช้บ่อยๆ ในที่สูงเกินมือเอื้อมถึง และจัดอุปกรณ์ให้เป็นหมวดหมู่ เป็นต้น
4. ความสบาย
การจัดตกแต่งบ้านให้ให้มีเครื่องช่วยป้องกันความจ้าของแสงแดด เช่น ม่าน มู่ลี่ มีช่องระบายความร้อน และให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก สามารถมองเห็นทิวทัศน์ในบ้านหรือนอกบ้านที่ทำให้เกิดความเพลินได้ เป็นต้น
5.ความมีระเบียบและความสวยงาม
ในการจัดตกแต่งเครื่องเรือนควรมีความเป็นระเบียบเรียบร้อย สิ่งของที่จัดว่างมากเกินไป และสิ่งของที่จัดว่างไม่เป็นระเบียบจะทำให้ความสวยงามลดลงนอกจากนี้นอกจาก การตกแต่งบ้าน ควรนำเรื่องการใช้สีซึ่งเป็นหลักการศิลปะมาใช้จะทำให้บ้านสวยงามน่าอยู่ยิ่งชึ้นควรนำไม้ ดอกไม้ประดับมาใช้ตกแต่งบ้าน เพื่อเพิ่มความสวยงาม เช่น ใส่แจกันดอกไม้สด ไม้ประดับแบบแชวน เป็นต้น
ความปลอดภัยในการทำงานบ้าน
การทำความสะอาดบ้านและบริเวณบ้านนั้นควรคำนึงถึงความปลอดภัยเป็นสำคัญ โดยระมัดระวังในเรื่องต่างๆดังต่อไปนี้
ควรเลือกใช้อุปกรณ์ที่มีคุณภาพ มีมาตรฐาน ศึกษาวิธีใช้จากคู่มือให้ถูกต้อง ใช้ด้วยความระมัดระวัง
จัดเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อยหลังการใช้งาน โดยเฉพาะอุปกรณ์ที่มีคม ต้องเก็บให้พ้นมือเด็ก
อุปกรณ์เครื่องใช้ที่เกี่ยวกับไฟฟ้าต้องตรวจสายไฟ ปลั๊กไฟ ห้อยู่ในสภาพที่เรียบร้อยอยู่ตลอดเวลา
ไม่ใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าในขณะที่มือเปียกน้ำ
อุปกรณ์เครื่องใช้ที่เกี่ยวกับแก๊ส เช่น เตาแก๊ส ต้องตรวจความเรียบร้อยก่อนใช้งาน ได้แก่ วาล์วปิดสนิท หัวเตาปิดเรียบร้อย สายแก๊สไม่ฉีกขาด เพื่อป้องกันไม่ให้ไฟลุกขณะจุดไฟ หลังจากใช้งานเสร็จแล้วต้อง ปิดวาล์วที่ถังแก๊สและปุ่มปิดที่เตาแก๊สทุกครั้ง ควรมีถังดับเพลิงไว้ใกล้บริเวณที่ปฏิบัติงานและให้ความรู้ เกี่ยวกับวิธีใช้ถังดับเพลิงแก่สมาชิกในครอบครัวด้วย
สารเคมีต่างๆที่ใช้ในบ้าน เช่น ผงซักฟอก น้ำยาล้างจาน น้ำยาล้างห้องน้ำ ยากำจัดแมลง ต้องใช้
ด้วยความระมัดระวัง โดยเฉพาะขณะที่ใช้น้ำยาล้างห้องน้ำหรือยากำจัดแมลงต้องสวมถุงมือยาง ใช้ผ้าปิดปากและจมูกทุกครั้ง หลังปฏิบัติงานให้ล้างมือให้สะอาด เก็บน้ำยาหรือผงขัดต่างๆไว้ในตู้เก็บของที่อยู่สูงพ้นมือเด็ก
ควรมีสมาธิในขณะทำงานบ้าน ไม่ควรทำงานในขณะที่ร่างกายอ่อนเพลีย เช่น ไม่สบายหรืออดนอน
ควรสวมเสื้อผ้าที่รัดกุม เพราะถ้าสวมใส่เสื้อผ้าที่มีปลายแขนเสื้อ ชายกระโปรง ชายเสื้อหรือชายกางเกงยาวบานพลิ้ว รุ่มร่าม อาจเป็นสาเหตุให้เกิดอุบัติเหตุในการทำงานได้ เช่น สะดุดชายกระโปรง ปลายแขนเสื้อปัดเครื่องตกแต่งบ้านแตก ชายแขนเสื้อหย่อนลงไปในอาหารชายเสื้อพันกับใบพัดลม
งานช่างในบ้าน
งานช่างในบ้านเป็นงานที่เกี่ยวกับการติดตั้งประกอบ และซ่อมแซมสิ่งของเครื่องใช้ในบ้าน ซึ่งงานช่างบางอย่างสมาชิกในครอบครัวสามารถทำได้ด้วยตัวเอง
ทักษะที่ต้องใช้ในงานช่าง
1. ทักษะการแสวงหาความรู้
2. ทักษะเฉพาะอาชีพ
3. ทักษะการจัดการในการทำงาน
4. ทักษะการแก้ปัญหา
กิจกรรมการเรียนรู้
คำสั่ง จงตอบคำถามต่อไปนี้ทุกข้อ
1. ภาชนะที่มีคราบดำหรือมีความสกปรกมากควรทำความสะอาดอย่างไร
2. อธิบายวิธีการทำความสะอาดเครื่องเรือนประเภทผ้าบุนวม
3. การใช้สารทำความสะอาดมีหลักการใช้อย่างไร
4. การปัดกวาดบ้านมีหลักการปฏิบัติอย่างไร
5. การทำงานบ้านควรมีความระมัดระวังในเรื่องใดบ้าง เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงาน