Η ΣΕΛΙΔΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Βάρναλης Κώστας

Μες στην υπόγεια την ταβέρνα,

μες σε καπνούς και σε βρισιές,

(απάνου εστρίγγλιζε η λατέρνα)

όλη η παρέα πίναμε εψές,

εψές, σαν όλα τα βραδάκια,

να πάνε κάτου τα φαρμάκια.

Σφιγγόταν ο ένας πλάι στον άλλο

και κάπου εφτυούσε καταγής,

ω! πόσο βάσανο μεγάλο

το βάσανο είναι της ζωής!

Όσο κι ο νους αν τυραννιέται

άσπρην ημέρα δε θυμιέται!

(Ήλιε και θάλασσα γαλάζα

και βάθος του άσωτου ουρανού,

ω! της αυγής κροκάτη γάζα

γαρούφαλλα του δειλινού,

λάμπετε-σβήνετε μακριά μας,

χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!)

Του ενού ο πατέρας χρόνια δέκα

παράλυτος - ίδιο στοιχιό

του άλλου κοντόμερη η γυναίκα

στο σπίτι λιώνει από χτικιό,

στο Παλαμίδι ο γυιός του Μάζη

κ' η κόρη του γιαβή στο Γκάζι.

-Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!

-Φταίει ο θεός που μας μισεί!

-Φταίει το κεφάλι το κακό μας!

-Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!

"ποιος φταίει; Ποιος φταίει;... κανένα στόμα

δεν τόβρε και δεν τόπε ακόμα.

Ετσι, στην σκοτεινή ταβέρνα

πίνουμε πάντα μας σκυφτοί,

σαν τα σκουλήκια κάθε φτέρνα

όπου μας εύρει, μας πατεί:

δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα!

προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

Βάρα γερά τον νταγερέ, πιωμένε μου λεβέντη!

Κορδέλλα κόκκινη κρεμώ στον άγριο εσέ ζουρνά σου!

Φλουρί κολλώ στο στήθος σου, ξυπόλυτη χορεύτρα!

στρογγυλοπαίζει σου η κοιλιά κι ο κόρφος σου πετάει

τα μπρούνζινα γιορτάνια σου και τα χοντροβραχιόλια.

Παίζει το μαύρο μάτι σου, μαργιόλικο, μεγάλο,

και φέρνει ο λάγνο σου χορός την πεθυμιά της νύχτας!..

Kρασί ας μη παύσουν τ' άταχτα μουστάκια μας να στάζουν!..

Ε συ, πατέρα! Η κόρη σου 'πόψε το παθαμύθι

θα μου είπει το τσιγγάνικο πα' στο προσκεφαλό μου!

Σύντομος Βιογραφία του Ποιητού Kωνσταντίνου Kαβάφη (και του καθενός μας άλλωστε)

...δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.

K. KABAΦH H πόλις

νταλγκαδιασμένος και βαρύς

γυρνάει τα στενορρύμια

της πολιτείας της άχαρης

που τρώει τα σωθικά του

σ' αυτήν εδώ γεννήθηκε

σ' αυτή θε ν' αποθάνη

εδώ πίκρες τον πότισαν κρουνηδόν

εδώ τον βασανίσαν

μόνος του

πίστεψε - φορές -

πως τη χαράν ευρήκε σπανίως

κάποτε θέλησε κι' αυτός

κάπου μακρυά να φύγη

μα εκατέβη στο γιαλό

και δεν είχε καράβι

Οι πόνοι της Παναγιάς

Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;

Σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποια κορφήν ερημική;

Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ' άδικο φωνάξεις.

Ξέρω πως θάχεις την καρδιά τόσο καλή, τοσο γλυκή,

που με τα βρόχια της οργής ταχιά θενά σπαράξεις.

Συ θάχεις μάτια γαλανά,θάχεις κορμάκι τρυφερό,

θα σε φυλάω από ματιά κακή κι από κακόν καιρό,

από το πρώτο ξάφνισμα της ξυπνημένης νιότης.

Δεν είσαι συ για μάχητες, δεν είσαι συ για το σταυρό.

Εσύ νοικοκερόπουλο -όχι σκλάβος ή προδότης.

Tη νύχτα θα συκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ,

να σκύβω την ανάσα σου ν' ακώ, πουλάκι μου ζεστό

να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι,

κ' ύστερα απ' το παράθυρο με καρδιοχτύπι να κοιτώ

που θα πηγαίνεις στο σκολιό με πλάκα και κοντύλι

Kι αν κάποτε τα φρένα σου μ' αλήθεια, φως της αστραπής,

χτυπήσει ο Κύρης τ' ουρανού, παιδάκι μου να μη την πεις!

Θεριά οι ανθρώποι, δε μπορούν το φως να το σηκώσουν!

Δεν είν' αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής.

Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν!

Εγγονόπουλος Nίκος

Μπαλλάντα της Ψηλής Σκάλας

ο Θεόφιλος κάποτες ανέβηκε

σε μια ψηλή σκάλα

- αυτόπτες μάρτυρες το λεν -

ίσως να ζωγραφίση μιαν επιγραφή

ίσως ακόμη για να συμπληρώση

το πάνω μέρος

μιας συνθέσεώς του ηρωικής

αλητόπαιδες

- αλητόπαιδες που με τον καιρό

(ως είναι φυσικό)

ανδρωθήκανε και γεράσαν

(δεν ενθυμούντανε πια τίποτε)

κι' επεθάναν

ευυπόληπτοι και

"φιλήσυχοι αστοί" -

αλητόπαιδες - ξαναλέω -

για να παίξουνε και να γελάσουν

ετραβήξανε

την σκάλα την ψηλή

κι' ως γκρεμοτσακιζόντανε

έντρομος

ο Θεόφιλος από τα ύψη

επρόσμεν' ελεεινός σακάτης

θέλεις κι' ακόμη

λιώμα

στο χώμα

να βρεθή

αλλ' - ω του θαύματος ! -

προσεγειώθη

απόλυτα σώος κι' αβλαβής

(πάντως κάτι σαν νάπαθε το ένα του πόδι:

χώλαινε ελαφρυά μέχρι το τέλος της ζωής)

μα ναι σας λέω

ακέργιος

απ' την κορφή ώς τα νύχια

από την πτώση

μόνο που τα σεμνά φορέματά του

είχαν γενεί χρυσά ωσάν τον Ήλιο

το πρόσωπό του

σαν τη Σελήνη - είτανε λεν χλωμός -

σαν τη Σελήνη φωτεινό

- αυτά τα δυο αστέρια

είθισται να συνυπάρχουν

στα εικονίσματα της βυζαντινής ζωγραφικής -

και αν κατόπι επήγε να κρυφτή στη Mυτιλήνη

είχ' έμπει στην αθανασία πια:

επέπρωτο πλέον να υπάρχη αιώνια

α θ ά ν α τ ο ς

- πιθανόν μαζύ με τον αείποτε σκουντούφλη συμπολίτη του

Γεώργιο ντε Kήρυκο

και με τον Mπεναρόγια -

ανάμεσα σε τόσους

και τόσους

και τόσους Bολιώτες

που εζήσανε και πριν

και κατά τη διάρκεια

κι ύστερα

από του

τραβήγματος της ψηλής της σκάλας

τον καιρό

Σεφέρης Γιώργος

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΗΣ "ΚΙΧΛΗΣ" (απόσπασμα)

Αγγελικό και μαύρο, φως,

γέλιο των κυμάτων στις δημοσιές του πόντου,

δακρυσμένο γέλιο,

σε βλέπει ο γέροντας ικέτης

πηγαίνοντας να δρασκελίσει τις αόρατες πλάκες

καθρεφτισμένο στο αίμα του

που γέννησε τον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη.

Αγγελική και μαύρη, μέρα'

η γλυφή γέψη της γυναίκας που φαρμακώνει το φυλακισμένο

βγαίνει απ’ το κύμα δροσερό κλωνάρι στολισμένο στάλες .

Τραγούδησε μικρή Αντιγόνη, τραγούδησε, τραγούδησε…

δε σου μιλώ για περασμένα, μιλώ για την αγάπη'

στόλισε τα μαλλιά σου με τ’ αγκάθια του ήλιου,

σκοτεινή κοπέλα'

η καρδιά του Σκορπιού βασίλεψε,

ο τύραννος μέσα απ’ τον άνθρωπο έχει φύγει,

κι όλες οι κόρες του πόντου, Νηρηίδες, Γραίες

τρέχουν στα λαμπυρίσματα της αναδυομένης'

όποιος ποτέ του δεν αγάπησε θ’ αγαπήσει,

στο φως'

……………….και είσαι

σ’ ένα μεγάλο σπίτι με πολλά παράθυρα ανοιχτά

τρέχοντας από κάμαρα σε κάμαρα, δεν ξέροντας από πού να κοιτάξεις πρώτα,

γιατί θα φύγουν τα πεύκα και τα καθρεφτισμένα βουνά και το τιτίβισμα των πουλιών

θ’ αδειάσει η θάλασσα, θρυμματισμένο γυαλί, από βοριά και νότο

θ’ αδειάσουν τα μάτια σου απ’ το φως της μέρας

πως σταματούν ξαφνικά κι όλα μαζί τα τζιτζίκια.

Εὐριπίδης, Ἀθηναῖος

Γέρασε ἀνάμεσα στὴ φωτιὰ τῆς Τροίας

καὶ στὰ λατομεῖα τῆς Σικελίας.

Τοῦ ἄρεσαν οἱ σπηλιὲς στὴν ἀμμουδιὰ κι οἱ ζωγραφιὲς τῆς

θάλασσας.

Εἶδε τὶς φλέβες τῶν ἀνθρώπων

σὰν ἕνα δίχτυ τῶν θεῶν, ὅπου μᾶς πιάνουν σὰν τ᾿ ἀγρίμια·

προσπάθησε νὰ τὸ τρυπήσει.

Ἦταν στρυφνός, οἱ φίλοι του ἦταν λίγοι·

ἦρθε ὁ καιρὸς καὶ τὸν σπαράξαν τὰ σκυλιά.

ΑΓΙΆΝΑΠΑ, Α΄

Καὶ βλέπεις τὸ φῶς τοῦ ἥλιου καθὼς ἔλεγαν οἱ παλαιοί.

Ὡστόσο νόμιζα πὼς ἔβλεπα τόσα χρόνια

περπατώντας ἀνάμεσα στὰ βουνὰ καὶ στὴ θάλασσα

συντυχαίνοντας ἀνθρώπους μὲ τέλειες πανοπλίες...

παράξενο, δὲν πρόσεχα πὼς ἔβλεπα μόνο τὴ φωνή τους.

Εἴταν τὸ αἷμα ποὺ τοὺς ἀνάγκαζε νὰ μιλοῦν, τὸ κριάρι

ποὺ ἔσφαζα κι ἔστρωνα στὰ πόδια τους...

μὰ δὲν εἴταν τὸ φῶς ἐκεῖνο τὸ κόκκινο χαλί.

Ὅ,τι μου λέγαν ἔπρεπε νὰ τὸ ψηλαφήσω

ὅπως ὅταν σὲ κρύψουν κυνηγημένο νύχτα σὲ στάβλο

ἢ φτάσεις τέλος τὸ κορμὶ βαθύκολπης γυναίκας

κι εἶναι γεμάτη ἡ κάμαρα πνιγερὲς μυρωδιές...

ὅ,τι μοῦ λέγαν δορὰ καὶ μετάξι.

Παράξενο, τὸ βλέπω ἐδῶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου... τὸ χρυσὸ δίχτυ

ὅπου τὰ πράγματα σπαρταροῦν σὰν τὰ ψάρια

ποὺ ἕνας μεγάλος ἄγγελος τραβᾶ

μαζὶ μὲ τὰ δίχτυα τῶν ψαράδων.

ΕΛΕΝΗ

Δακρυσμένο πουλί, στὴν Κύπρο τὴ θαλασσοφίλητη

ποὺ ἔταξαν γιὰ νὰ μοῦ θυμίζει τὴν πατρίδα,

ἄραξα μοναχὸς μ᾿ αὐτὸ τὸ παραμύθι,

ἂν εἶναι ἀλήθεια πὼς αὐτὸ εἶναι παραμύθι,

ἂν εἶναι ἀλήθεια πὼς οἱ ἄνθρωποι δὲ θὰ ξαναπιάσουν

τὸν παλιὸ δόλο τῶν θεῶν.

ἂν εἶναι ἀλήθεια

πὼς κάποιος ἄλλος Τεῦκρος, ὕστερα ἀπὸ χρόνια,

ἢ κάποιος Αἴαντας ἢ Πρίαμος ἢ Ἑκάβη

ἢ κάποιος ἄγνωστος, ἀνώνυμος, ποὺ ὡστόσο

εἶδε ἕνα Σκάμαντρο νὰ ξεχειλάει κουφάρια,

δὲν τὄχει μὲς στὴ μοίρα του ν᾿ ἀκούσει

μαντατοφόρους ποὺ ἔρχονται νὰ ποῦνε

πὼς τόσος πόνος τόση ζωὴ

πῆγαν στὴν ἄβυσσο

γιὰ ἕνα πουκάμισο ἀδειανὸ γιὰ μίαν Ἑλένη.

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ ΑΣΙΝΗΣ

Ἀσίνην τε...

ΙΛΙΑΔΑ

Κοιτάξαμε ὅλο τὸ πρωὶ γύρω-γύρω τὸ κάστρο

ἀρχίζοντας ἀπὸ τὸ μέρος τοῦ ἴσκιου ἐκεῖ ποὺ ἡ θάλασσα

πράσινη καὶ χωρὶς ἀναλαμπή, τὸ στῆθος σκοτωμένου παγωνιοῦ

Μᾶς δέχτηκε ὅπως ὁ καιρὸς χωρὶς κανένα χάσμα.

Οἱ φλέβες τοῦ βράχου κατέβαιναν ἀπὸ ψηλὰ

στριμμένα κλήματα γυμνὰ πολύκλωνα ζωντανεύοντας

στ ἄγγιγμα τοῦ νεροῦ, καθὼς τὸ μάτι ἀκολουθώντας τις

πάλευε νὰ ξεφύγει τὸ κουραστικὸ λίκνισμα

χάνοντας δύναμη ὁλοένα.

Ἀπὸ τὸ μέρος τοῦ ἥλιου ἕνας μακρὺς γιαλὸς ὁλάνοιχτος

καὶ τὸ φῶς τρίβοντας διαμαντικὰ στὰ μεγάλα τείχη.

Κανένα πλάσμα ζωντανὸ τ᾿ ἀγριοπερίστερα φευγάτα

κι ὁ βασιλιὰς τῆς Ἀσίνης ποὺ τὸν γυρεύουμε δυὸ χρόνια τώρα

ἄγνωστος λησμονημένος ἀπ᾿ ὅλους κι ἀπὸ τὸν Ὅμηρο

μόνο μία λέξη στὴν Ἰλιάδα κι ἐκείνη ἀβέβαιη

ριγμένη ἐδῶ σὰν τὴν ἐντάφια χρυσὴ προσωπίδα.

Τὴν ἄγγιξες, θυμᾶσαι τὸν ἦχο της; κούφιο μέσα στὸ φῶς

σὰν τὸ στεγνὸ πιθάρι στὸ σκαμμένο χώμα-

κι ὁ ἴδιος ἦχος μὲς στὴ θάλασσα μὲ τὰ κουπιά μας.

Ὁ βασιλιὰς τῆς Ἀσίνης ἕνα κενὸ κάτω ἀπ᾿ τὴν προσωπίδα

παντοῦ μαζί μας παντοῦ μαζί μας, κάτω ἀπὸ ἕνα ὄνομα:

«Ἀσίνην τε... Ἀσίνην τε...»

καὶ τὰ παιδιά του ἀγάλματα

κι οἱ πόθοι του φτερουγίσματα πουλιῶν κι ὁ ἀγέρας

στὰ διαστήματα τῶν στοχασμῶν του καὶ τὰ καράβια του

ἀραγμένα σ᾿ ἄφαντο λιμάνι-

κάτω ἀπ᾿ τὴν προσωπίδα ἕνα κενό.

ΜΠΟΤΙΛΙΑ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟ

Τρεῖς βράχοι λίγα καμένα πεῦκα κι ἕνα ρημοκλῆσι

καὶ παραπάνω

τὸ ἴδιο τοπίο ἀντιγραμμένο ξαναρχίζει.

τρεῖς βράχοι σὲ σχῆμα πύλης, σκουριασμένοι

λίγα καμένα πεῦκα, μαῦρα καὶ κίτρινα

κι ἕνα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στὸν ἀσβέστη.

καὶ παραπάνω ἀκόμη πολλὲς φορὲς

τὸ ἴδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτὰ

ὡς τὸν ὁρίζοντα ὡς τὸν οὐρανὸ ποὺ βασιλεύει.

Ἐδῶ ἀράξαμε τὸ καράβι νὰ ματίσουμε τὰ σπασμένα κουπιά,

νὰ πιοῦμε νερὸ καὶ νὰ κοιμηθοῦμε.

Ἡ θάλασσα ποὺ μᾶς πίκρανε εἶναι βαθιὰ κι ἀνεξερεύνητη

καὶ ξεδιπλώνει μίαν ἀπέραντη γαλήνη.

Ἐδῶ μέσα στὰ βότσαλα βρήκαμε ἕνα νόμισμα

καὶ τὸ παίξαμε στὰ ζάρια.

Τὸ κέρδισε ὁ μικρότερος καὶ χάθηκε.

Ξαναμπαρκάραμε μὲ τὰ σπασμένα μας κουπιά.

Σολωμός Διονύσιος

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ Α´

I.

Τότες ἐταραχτήκανε τὰ σωθικά μου, καὶ ἔλεγα πὼς ἦρθε ὥρα νὰ ξεψυχήσω· κ᾿ εὑρέθηκα σὲ σκοτεινὸ τόπο καὶ βροντερό, ποὺ ἐσκιρτοῦσε σὰν κλωνὶ στάρι ῾ς τὸ μύλο ποὺ ἀλέθει ὀγλήγορα, ὡσὰν τὸ χόχλο ῾ς τὸ νερὸ ποὺ ἀναβράζει᾿ ἐτότες ἐκατάλαβα πὼς ἐκεῖνο ἤτανε τὸ Μεσολόγγι· ἀλλὰ δὲν ἔβλεπα μήτε τὸ κάστρο, μήτε τὸ στρατόπεδο, μήτε τὴ λίμνη, μήτε τὴ θάλασσα, μήτε τὴ γῆ ποὺ ἐπάτουνα, μήτε τὸν οὐρανό᾿ ἐκατασκέπαζε ὅλα τὰ πάντα μαυρίλα καὶ πίσσα, γιομάτη λάμψι, βροντή, καὶ ἀστροπελέκι· καὶ ὕψωσα τὰ χέρια μου καὶ τὰ μάτια μου νὰ κάνω δέηση, καὶ ἰδοὺ μές᾿ ῾ς τὴν καπνίλα μία μεγάλη γυναίκα μὲ φόρεμα μαῦρο σὰν τοῦ λαγοῦ τὸ αἷμα, ὅπου ἡ σπίθα ἔγγιζε κ᾿ ἐσβενότουνε· καὶ μὲ φωνή, ποὺ μοῦ ἐφαίνονταν πὼς νικάει τὴν ταραχὴ τοῦ πολέμου, ἄρχισε·

«Τὸ χάραμα ἐπῆρα

Τοῦ Ἥλιου τὸ δρόμο,

Κρεμώντας τὴ λύρα

Τὴ δίκαιη ῾ς τὸν ὦμο,

Κι᾿ ἀπ᾿ ὅπου χαράζει

Ὡς ὅπου βυθᾶ,

Τὰ μάτια μου δὲν εἶδαν τόπον ἐνδοξότερον ἀπὸ τοῦτο τὸ ἁλωνάκι.»

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ Γ΄

VI.

Ὁ Πειρασμός.

Ἒστησ᾿ ὁ Ἔρωτας χορὸ μὲ τὸν ξανθὸν Ἀπρίλη,

Κι᾿ ἡ φύσις ηὗρε τὴν καλὴ καὶ τὴ γλυκιά της ὥρα,

Καὶ μὲς στὴ σκιὰ ποὺ φούντωσε καὶ κλεῖ δροσιὲς καὶ μόσχους

Ἀνάκουστος κιλαϊδισμὸς καὶ λιποθυμισμένος.

Νερὰ καθάρια καὶ γλυκά, νερὰ χαριτωμένα,

Χύνονται μὲς στὴν ἄβυσσο τὴ μοσχοβολισμένη,

Καὶ παίρνουνε τὸ μόσχο της, κι᾿ ἀφήνουν τὴ δροσιά τους,

Κι᾿ οὖλα στὸν ἥλιο δείχνοντας τὰ πλούτια της πηγῆς τους,

Τρέχουν ἐδῶ, τρέχουν ἐκεῖ, καὶ κάνουν σὰν ἀηδόνια.

Ἔξ᾿ ἀναβρύζει κι᾿ ἡ ζωή, σ᾿ γῆ, σ᾿ οὐρανό, σὲ κύμα.

Ἀλλὰ στῆς λίμνης τὸ νερό, π᾿ ἀκίνητό ῾ναι κι ἄσπρο,

Ἀκίνητ᾿ ὅπου κι᾿ ἂν ἰδῆς, καὶ κάτασπρ᾿ ὡς τὸν πάτο,

Μὲ μικρὸν ἴσκιον ἄγνωρον ἔπαιξ᾿ ἡ πεταλούδα,

Ποῦ ῾χ᾿ εὐωδίσει τς ὕπνους της μέσα στὸν ἄγριο κρίνο.

Ἀλαφροΐσκιωτε καλέ, γιὰ πὲς ἀπόψε τί ῾δες·

Νύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!

Χωρὶς ποσῶς γῆς, οὐρανὸς καὶ θάλασσα νὰ πνένε,

Οὐδ᾿ ὅσο κάν᾿ ἡ μέλισσα κοντὰ στὸ λουλουδάκι,

Γύρου σὲ κάτι ἀτάραχο π᾿ ἀσπρίζει μὲς στὴ λίμνη,

Μονάχο ἀνακατώθηκε τὸ στρογγυλὸ φεγγάρι,

Κι᾿ ὄμορφη βγαίνει κορασιὰ ντυμένη μὲ τὸ φῶς του.

Ο Πόρφυρας

«Κοντά ῾ναι τὸ χρυσόφτερο καὶ κατὰ δῶ γυρμένο,

π᾿ ἄφησε ξάφνου τὸ κλαδὶ γιὰ τοῦ γιαλοῦ τὴν πέτρα

κι ἐκεῖ γρικᾶ τῆς θάλασσας καὶ τ᾿ οὐρανοῦ τὰ κάλλη

κι ἐκεῖ τραβᾶ τὸν ἦχο του μ᾿ ὅλα τὰ μάγια πὄχει.

Γλυκά ῾δεσε τὴ θάλασσα καὶ τὴν ἐρμιὰ τοῦ βράχου

κι ἃ δὲν εἶν᾿ ὥρα γιὰ τ᾿ ἄστρι θὲ νὰ συρθεῖ καὶ νά ῾βγει.

(Χιλιάδες ἄστρα στὸ λουτρὸ μ᾿ ἐμὲ νὰ στείλ᾿ ἡ νύχτα !).

Πουλὶ πουλάκι ποὺ λαλεῖς μ᾿ ὅλα τὰ μάγια πὄχεις,

εὐτυχισμὸς ἂ δὲν εἶναι τὸ θαῦμα τῆς φωνῆς σου,

καλὸ δὲν ἄνθισε στὴ γῆ, στὸν οὐρανό, κανένα.

Δὲν τό ῾λπιζα νά ῾ν᾿ ἡ ζωὴ μέγα καλὸ καὶ πρῶτο !

Ἀλλ᾿ ἄχ, ἀλλ᾿ ἄχ, νὰ μπόρουνα σὰν ἀστραπὴ νὰ τρέξω,

ἀκόμ᾿, ἀφρέ μου, νὰ βαστᾶς καὶ νά ῾μαι γυρισμένος

μὲ δυὸ φιλιὰ τῆς μάνας μου, μὲ φούχτα γῆ τῆς γῆς μου!».

Κι ἡ φύσις ὅλη τοῦ γελᾶ καὶ γένεται δική του.

Ἐλπίδα, τὸν ἀγκάλιασες καὶ τοῦ κρυφομιλοῦσες

καὶ τοῦ σφιχτόδεσες τὸ νοῦ μ᾿ ὅλα τὰ μάγια πόχεις.

Νιὸς κόσμος ὄμορφος παντοῦ χαρᾶς καὶ καλοσύνης.

Ἀλλ᾿ ἀπαντοῦν τὰ μάτια του τρανὸ θεριὸ πελάγου

κι ἀλιά, μακριά ῾ναι τὸ σπαθί, μακριά ῾ναι τὸ τουφέκι!

Κοντὰ ῾ν᾿ ἐκεῖ στὸ νιὸν ὀμπρὸς ὁ τίγρης τοῦ πελάγου·

ἀλλ᾿ ὅπως ἔσκισ᾿ εὔκολα βαθιὰ νερὰ κι ἐβγῆκε

κατὰ τὸν κάτασπρο λαιμὸ ποὺ λάμπει ὡσὰν τὸν κύκνο,

κατὰ τὸ στῆθος τὸ πλατὺ καὶ τὸ ξανθὸ κεφάλι,

ἔτσι κι ὁ νιὸς ἐλεύτερος, μ᾿ ὅλες τὲς δύναμές του,

τῆς φύσης ἀπὸ τσ᾿ ὄμορφες καὶ δυνατὲς ἀγκάλες,

ὁποῦ τὸν ἐγλυκόσφιγγε καὶ τοῦ γλυκομιλοῦσε,

εὐτὺς ἑνώνει στὸ λευκὸ γυμνὸ κορμὶ π᾿ ἀστράφτει,

τὴν τέχνη τοῦ κολυμπιστῆ καὶ τὴν ὁρμὴ τῆς μάχης.

Πρὶν πάψ᾿ ἡ μεγαλόψυχη πνοὴ χαρὰ γεμίζει:

Ἀστράψε φῶς κι ἐγνώρισεν ὁ νιὸς τὸν ἑαυτό του.

Ἀπομεινάρι θαυμαστὸ ἐρμιᾶς καὶ μεγαλείου,

ὄμορφε ξένε καὶ καλὲ καὶ στὸν ἀνθὸ τῆς νιότης,

ἄμε καὶ δέξου στὸ γιαλὸ τοῦ δυνατοῦ τὴν κλάψα.

Ο Κρητικός

XXII.

Ἐχαμογέλασε γλυκὰ στὸν πόνο τῆς ψυχῆς μου,

κι ἐδάκρυσαν τὰ μάτια της κι ἐμοιάζαν τῆς καλῆς μου.

Ἑχάθη, ἀλί μου, ἀλλ᾿ ἄκουσα τοῦ δάκρυου της ραντίδα

στὸ χέρι, πού ῾χα σηκωτὸ μόλις ἐγὼ τὴν εἶδα. —

Ἐγὼ ἀπὸ κείνη τὴ στιγμὴ δὲν ἔχω πλιὰ τὸ χέρι,

π᾿ ἀγνάντευεν Ἀγαρηνὸ κι ἐγύρευε μαχαίρι·

χαρὰ δὲν τοῦ ῾ναι ὁ πόλεμος· τ᾿ ἁπλώνω τοῦ διαβάτη

ψωμοζητώντας, κι ἔρχεται μὲ δακρυσμένο μάτι·

κι ὅταν χορτάτα δυστυχιὰ τὰ μάτια μου ζαλεύουν,

ἀργά, κι ὀνείρατα σκληρὰ τὴν ξαναζωντανεύουν,

καὶ μέσα στ᾿ ἄγριο πέλαγο τ᾿ ἀστροπελέκι σκάει,

κι ἡ θάλασσα νὰ καταπιεῖ τὴν κόρη ἀναζητάει,

ξυπνῶ φρενίτης, κάθομαι, κι ὁ νοῦς μου κινδυνεύει,

καὶ βάνω τὴν παλάμη μου, κι ἀμέσως γαληνεύει. —

Καὶ τὰ νερά ῾σχιζα μ᾿ αὐτό, τὰ μυριομυρωδάτα,

μὲ δύναμη ποὺ δὲν εἶχα μήτε στὰ πρῶτα νιάτα,

μήτε ὅταν ἐκροτούσαμε, πετώντας τὰ θηκάρια,

μάχη στενὴ μὲ τοὺς πολλοὺς ὀλίγα παλληκάρια,

μήτε ὅταν τὸν μπομπο-Ἰσοὺφ καὶ τσ᾿ ἄλλους δύο βαροῦσα

σύρριζα στὴ Λαβύρινθο π᾿ ἀλαίμαργα πατοῦσα.

Στὸ πλέξιμο τὸ δυνατὸ ὁ χτύπος τῆς καρδιᾶς μου

(κι αὐτό μοῦ τ᾿ αὔξαιν᾿,) ἔκρουζε στὴν πλεύρα τῆς κυρᾶς μου.

Ἄλλὰ τὸ πλέξιμ᾿ ἄργουνε, καὶ μοῦ τ᾿ ἀποκοιμοῦσε,

ἠχός, γλυκύτατος ἠχός, ὁποῦ μὲ προβοδοῦσε.

Δὲν εἶναι κορασιᾶς φωνὴ στὰ δάση ποὺ φουντώνουν,

καὶ βγαίνει τ᾿ ἄστρο τοῦ βραδιοῦ καὶ τὰ νερὰ θολώνουν,

καὶ τὸν κρυφό της ἔρωτα τῆς βρύσης τραγουδάει,

τοῦ δέντρου καὶ τοῦ λουλουδιοῦ ποὺ ἀνοίγει καὶ λυγάει.

Δὲν εἶν᾿ ἀηδόνι, κρητικὸ ποὺ σέρνει, τὴ λαλιά του

σὲ ψηλοὺς βράχους κι ἄγριους ὅπ᾿ ἔχει τὴ φωλιά του,

κι ἀντιβουΐζει ὁλονυχτὶς ἀπὸ πολλὴ γλυκάδα

ἡ θάλασσα πολὺ μακριά, πολὺ μακριὰ ἡ πεδιάδα,

ὥστε ποὺ πρόβαλε ἡ Αὐγὴ καὶ ἔλιωσαν τ᾿ ἀστέρια,

κι ἀκούει κι αὐτὴ καὶ πέφτουν της τὰ ρόδα ἀπὸ τὰ χέρια.

Δὲν εἶν᾿ φιαμπόλι τὸ γλυκὸ ὁποὺ τ᾿ ἀγρίκαα μόνος

στὸν Ψηλορείτη ὅπου συχνὰ μ᾿ ἐτράβουνεν ὁ πόνος,

κι ἔβλεπα τ᾿ ἄστρο τ᾿ οὐρανοῦ μεσουρανὶς νὰ λάμπει

καὶ τοῦ γελοῦσαν τὰ βουνά, τὰ πέλαγα κι οἱ κάμποι·

κι ἐτάραζε τὰ σπλάχνα μου ἐλευθεριᾶς ἐλπίδα

κι ἐφώναζα: «ὢ θεϊκιὰ κι ὅλη αἵματα Πατρίδα»

κι ἅπλωνα κλαίοντας κατ᾿ αὐτὴ τὰ χέρια μὲ καμάρι·

καλή ῾ν᾿ ἡ μαύρη πέτρα της καὶ τὸ ξερὸ χορτάρι.

Λαλούμενο, πουλί, φωνή, δὲν εἶναι νὰ ταιριάζει,

ἴσως δὲ σώζεται στὴ γῆ ἦχος ποὺ νὰ τοῦ μοιάζει·

δὲν εἶναι λόγια· ἦχος λεπτός...

δὲν ἤθελε τὸν ξαναπεῖ ὁ ἀντίλαλος κοντά του.

Ἂν εἶν᾿ δὲν ἤξερα κοντά, ἂν ἔρχονται ἀπὸ πέρα·

σὰν τοῦ Μαϊοῦ τὲς εὐωδιὲς γιομίζαν τὸν ἀέρα,

γλυκύτατοι, ἀνεκδιήγητοι...

μόλις εἶν᾿ ἔτσι δυνατὸς ὁ Ἔρωτας καὶ ὁ Χάρος.

Μ᾿ ἄδραχνεν ὅλη τὴν ψυχή, καὶ νά ῾μπει δὲν ἠμπόρει

ὁ οὐρανὸς κι ἡ θάλασσα, κι ἡ ἀκρογιαλιά, κι ἡ κόρη·

μὲ ἄδραχνε, καὶ μ᾿ ἔκανε συχνὰ ν᾿ ἀναζητήσω

τὴ σάρκα μου νὰ χωριστῶ γιὰ νὰ τὸν ἀκλουθήσω.

Ἔπαψε τέλος κι ἄδειασεν ἡ φύσις κι ἡ ψυχή μου,

ποὺ ἐστέναξε κι ἐγιόμισεν εὐθὺς ὀχ τὴν καλή μου·

καὶ τέλος φθάνω στὸ γιαλὸ τὴν ἀρραβωνιασμένη,

τὴν ἀπιθώνω μὲ χαρά, κι ἤτανε πεθαμένη.

1833