Werken met elektriciteit houdt gevaren in.
Mensen en dieren kunnen ernstige letsels oplopen.
Elektrische toestellen kunnen worden beschadigd.
In deze module vind je informatie over de volgende onderwerpen:
overbelasting
Wanneer te veel verbruikers op eenzelfde stroomkring worden aangesloten, kunnen elektrische toestellen en leidingen beschadigd worden. Hierdoor kan er brand ontstaan.
kortsluiting
Wanneer twee of meer geleiders met elkaar in aanraking komen, kunnen leidingen beschadigd worden en kan er brand ontstaan.
elektrocutie:
Hierbij gaat er stroom door het menselijk lichaam, waardoor je brandwonden kunt oplopen of zelfs kunt sterven door een hartstilstand.
Voor elk onderwerp wordt bekeken met welke maatregelen deze gevaren kunnen worden vermeden.
Kijken we in detail wat de risico's inhouden
Elektrocutie ontstaat wanneer het lichaam in contact komt met twee punten met een verschillende spanning.
De elektriciteit gaat dan (in geval van laagspanning) door het lichaam en kiest daarbij de weg met de minste weerstand: zenuwen en bloedvaten.
Een klein beetje stroom voelen wij niet of nauwelijks.
Maar hogere stromen kunnen leiden tot ademhalingsproblemen, verbranding en ernstige hartritmestoornissen, die tot de dood kunnen leiden.
Indien je te maken hebt met een persoon die geëlektrocuteerd wordt neem je volgende veiligheidsrichtlijnen in acht:
Raak het slachtoffer niet aan zolang het verbonden is met de stroombron, anders wordt u zelf slachtoffer.
Schakel onmiddellijk de stroom uit.
Haal de stekker uit het stopcontact of schakel de stroom uit in de meterkast.
Als je de stroom niet kunt uitschakelen, probeer dan slachtoffer en stroombron van elkaar te verwijderen.
Gebruik daarvoor een voorwerp dat geen elektriciteit geleidt (bv. een droge houten stok of een koord).
Isoleer jezelf zo goed mogelijk van de grond: ga op een houten stoel staan, op een stapel kranten of een telefoonboek...).
Verwittig de hulpdiensten
Zodra het slachtoffer niet meer onder stroom staat, kan je eerste hulp verlenen, afhankelijk van de opgelopen letsels.
In geval van een ongeval met hoogspanning, kan u zelf weinig doen maar moet u de hulpdiensten alarmeren.
Ga niet te dicht bij het slachtoffer want de directe omgeving kan zelfs onder stroom staan.
De gevolgen van een te grote stroom door een elektrische leiding:
Als je een geleider overbelast (te veel stroom volgens de draadsectie), dan zal deze geleider zeer sterk opwarmen, met brandgevaar als gevolg.
Elektrische leidingen moeten op een correcte manier worden beveiligd tegen kortsluiting en tegen overbelasting.
Dat gebeurt meestal met smeltveiligheden of automaten.
"De beveiliging moet altijd de zwakste schakel zijn in de elektrische kring"
Bij een overbelasting moet de beveiliging voorkomen dat de leiding te warm wordt.
Bij een automaat is de beveiliging tegen overbelasting een thermische beveiliging, tegen kortsluiting is het de magnetische beveiliging.
De zekeringen en draadsectie moeten altijd correct afgestemd zijn op elkaar.
De regelgeving waarin je dit terug vindt noemen we het A.R.E.I. dit is het ALGEMEEN REGLEMENT OP ELEKTRISCHE INSTALLATIES
Een “korstuiting” is een ongewilde verbinding met een te verwaarlozen elektrische weerstand tussen twee of meer punten waartussen een elektrische spanning staat, waardoor de stroomsterkte zeer groot wordt en de geleiders ontoelaatbaar warm worden.
Voorbeelden hiervan zijn:
slechte isolatie
fout in een elektrische kring
tijdens werkzaamheden een kortsluiting veroorzaken met gereedschap,……..
loszittende verbindingen
De gevolgen van een kortsluiting:
brandgevaar
een steekvlam
explosie
beschadiging van componenten
wegspringende onderdelen of gesmolten metaal
hete gassen,……
Om kortsluiting tijdens werkzaamheden te vermijden
is het absoluut aangewezen om "altijd spanningsloos elektrische werkzaamheden uit te voeren"
steeds gebruik te maken van goedgekeurd elektrisch gereedschap, te herkennen door de dubbele driehoek
steeds gebruik te maken van meetinstrumenten die gemaakt zijn voor de te meten spanning.
steeds gebruik te maken van persoonlijke beschermingsmiddelen bij het uitvoeren van metingen aan een laagspanningsbord.
Tijdens jou opleiding is het absoluut verboden om onder spanning te werken.
Om de gevaren van een kortsluiting te voorkomen gebruiken we smeltveiligheden en automaten die de kring zo snel mogelijk moeten onderbreken bij een kortsluiting.
Het juiste meetinstrument!
PBM's Waarom?
Als er een kortsluiting ontstaat dicht bij de bron zal de “kortsluitstroom” zeer hoog zijn.
Hoe verder van de bron, hoe kleiner de mogelijke kortsluitstroom omdat de weerstand van de leiding de stroomsterkte gedeeltelijk beperkt.
Smeltveiligheden en automaten moeten altijd de mogelijke kortsluitstroom kunnen onderbreken.
Slechte elektrische verbindingen zorgen voor zeer sterke opwarming.
Denk aan de proeven op "spanningsval" en "slechte contacten".
Hierdoor ontstaat er een direct brandgevaar, tevens kan er door het verbranden van de isolatie een kortsluiting bestaan tussen de verschillende geleiders.
Dit probleem is niet te beveiligen, men moet er steeds op letten dat elektrische verbindingen een perfect laagohmig contact vormen.
Volgende foto toont je de gevolgen van een loszittende verbinding op een automaat.
Vandaar dat bij het monteren van automaten en draden, gelet moet worden op het aandraaien van de schroeven "met het juiste mechanisch moment".
Dit gebeurt met een momentsleutel of schroevendraaier.
Een te laag of te hoog moment kan "slechte contacten" tot gevolg hebben doordat de draden los zitten of het contactoppervlak vervormt.
Het gebruik van het juiste verbindingsmateriaal voor draden en geleiders is noodzakelijk. Hieronder verstaan we draadhulzen, kabelschoenen, schroef en steekklemmen.
Een methode om "preventief" te zoeken naar slechte contacten maakt gebruik van de warmtestraling (infra-rode straling) van voorwerpen die warm worden.
Vermits slechte contacten steeds tot warmteontwikkeling leiden indien de stroom voldoende hoog is, zullen deze goed zichtbaar zijn met met warmtebeeld camera.
Op deze camera zal je in een schakelkast eenvoudig de "hot-spots" kunnen terugvinden, waarna verder onderzoek naar de oorzaak ervan noodzakelijk is.
Vraag een demonstratie aan je instructeur!