ตัวอย่างการวิเคราะห์ และอภิปรายเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ 

    การวิเคราะห์ข้อมูลทางประวัติศาสตร์ คือ การวิเคราะห์และการตีความข้อมูลทางประวัติศาสตร์โดยการนำข้อมูลที่ได้สืบค้น รวบรวม คัดเลือก และประเมินไว้ นำมาพิจารณาในรายละเอียดทุกด้าน นักประวัติศาสตร์ต้องใช้เหตุผล เป็นแนวทางในการตีความเพื่อนำไปสู่การค้นพบข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์ที่ถูกต้อง

    ความสำคัญที่ใช้เป็นแนวทางที่ผู้วิเคราะห์จะนำไปใช้ในการวิเคราะห์โดยระมัดระวัง ไม่ลำเอียง จะให้เกิดความน่าเชื่อถือได้มากที่สุด

1. หลักฐานที่จำแนกความสำคัญต่าง ๆ

2. หลักฐานที่ใช้อักษรเป็นตัวกำหนด

3. หลักฐานที่กำหนดตามจุดหมายของการผลิต

3.1 หลักฐานที่มนุษย์สร้างขึ้น

3.2 หลักฐานที่ไม่ได้เป็นผลผลิตจากสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น

ตัวอย่างแนวทางการวิเคราะห์และอภิปราย

1.  การทำสนธิสัญญาเบาว์ริง ในรัชกาลที่ 4 ผลกระทบที่เกิดกับประเทศไทย

ข้อดี

1. ได้รับวิทยาการจากประเทศชาติตะวันตกสมัยใหม่

2. มีเส้นทางการคมนาคมสะดวก เช่น การสร้างถนน ขุดคลองใช้เป็นเส้นทางใน

การเดินทางทำให้เกิดประโยชน์ด้านการค้าขาย

3. การค้าขาย ประชาชนสามารถค้าขายได้อย่างอิสระมากขึ้น

4. ข้าว เป็นสินค้าส่งออกที่สำคัญที่สุดของไทย ส่งผลถึงปัจจุบัน

ข้อเสียเปรียบ

                1. การยินยอมให้อังกฤษเข้ามาตั้งกงสุล ทำให้อำนาจพิจารณาคดีที่มีชาวอังกฤษร่วมด้วยกงสุลต้องมีส่วนร่วมพิจารณา

                2. ชาวต่างประเทศมีสิทธิเสรีภาพในการเช่าและสามารถถือครองที่ดินได้หากทำการเช่ามาไม่น้อยกว่า 10 ปี ในประเทศไทย