ประวัติความเป็นมา

 มะดัน เป็นไม้ท้องถิ่นที่ตำบลท่าทรายนิยมปลูกไว้ตามคันนาและบริเวณบ้านเพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการประกอบอาหาร เนื่องจากสภาพดินของตำบลท่าทรายโดยทั่วไปเป็นดินเปรี้ยวและเป็นพื้นที่ต่ำน้ำท่วมขังประจำจึงเหมาะกับการปลูกมะดัน เนื่องจากดูแลรักษาง่าย ทนต่อสภาพอากาศและมีโรคที่เกิดกับมะดันน้อยมาก ประชาชนตำบลท่าทรายจึงนิยมปลูกมะดันและนำมาแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าและสร้างรายได้ให้กับสมาชิกในชุมชน มะดันจึงเป็นเอกลักษณ์ของตำบลท่าทราย

ความเป็นมาของน้ำพริกป่ามะดัน

น้ำพริกป่ามะดันเป็นอาหารที่เกิดจากภูมิปัญญาของชาวบ้านที่นำวัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่นมาปรุงเป็นอาหารด้วยรสชาติเปรี้ยวอมหวานของมะดัน ผสมผสานกับความเผ็ดร้อนของพริก ทำให้เกิดเป็นน้ำพริกที่มีรสชาติเป็นเอกลักษณ์ น้ำพริกป่ามะดันเป็นอาหารที่ทำง่าย เก็บไว้ได้นาน จึงเป็นอาหารติดครัวที่ชาวบ้านนิยมทำรับประทานกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ ปัจจุบัน:น้ำพริกป่ามะดันได้รับการพัฒนาและต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายโดยเฉพาะน้ำพริกป่ามะดันของวิสาหกิจชุมชนท่าทราย จังหวัดนครนายก ที่ได้รับการยกย่องให้เป็น "1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น"  น้ำพริกป่ามะดัน เป็นอาหารที่แสดงถึงภูมิปัญญาและวัฒนธรรมการกินของชาวไทยที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน

น้ำพริกป่ามะดัน

 เป็นอาหารพื้นบ้านที่มีมาแต่โบราณ โดยมีต้นกำเนิดจากภูมิปัญญาของชาวบ้านในแถบภาคกลางของประเทศไทย โดยเฉพาะในจังหวัดนครนายก ซึ่งมีต้นมะดันขึ้นอยู่เป็นจำนวนมากและเป็นผลิตภัณฑ์ชิ้นหนึ่งที่นำมะดันมาเป็นส่วนผสมในการผลิต ซึ่งเนื้อมะดันจะมีความเปรี้ยว ความหนึบที่ลงตัว นำคลุกเคล้ากับกุ้งแห้งบด เนื้อปลาดู และส่วนผสมของน้ำพริก มีความหอม มีรสเปรี้ยวนำหวานตามและเผ็ดเล็กน้อย เหมาะกับผู้บริโภคที่ชอบทานน้ำพริกแกล้มกับเครื่องเคียงหลากหลาย ใช้วัตถุดิบที่เก็บจากสวนครัวข้างๆบ้าน ผสมผสานกับภูมิปัญญาของบรรพบุรุษที่ส่งต่อมาเป็นเวลาช้านาน ทากไม่สานต่อก็จะสูญหายไป น้ำพริกป่ามะดัน ได้รับการคัดเลือกในการส่งเข้าประกวด 1 จังหวัด 1 เมนู เชิดชูอาหารถิ่น ปี พ.ศ. 2566 เป็นเครื่องยืนยันได้ว่า น้ำพริกป่ามะดัน เป็นอีกเมนูหนึ่งที่น่าสนใจของผู้มาเยือน  จังหวัดนครนายก ที่ไม่ควรพลาดในการหารับประทานและซื้อกลับไปเป็นของฝากเมื่อมาเยือนจังหวัดนครนายก 

วัตถุดิบ (ส่วนผสม)

สำหรับส่วนผสมของน้ำพริกป่ามะดัน ประกอบไปด้วย

1.   เนื้อมะดันสด  500  กรัม

2.   ปลาดู 500 กรัม (ปลาดู คือ เป็นการถนอมอาหารในรูปแบบของปลาเค็มที่คล้ายปลาร้า)

3.   มะขามเปียก 500 กรัม

4.   พริกแห้งใหญ่ 300 กรัม

5.   พริกขี้หนูแห้งจินดา 200 กรัม

6.   หอมแดงและกระเทียม อย่างละ 200 กรัม

7.   กุ้งแห้ง 100 กรัม

8.   น้ำตาลมะพร้าวและกะปิอย่างละ 50 กรัม

ขั้นตอนการทำ 

1.นำพริกใหญ่มาตัดคั่วและผ่าเอาใส้เอาเมล็ดออก พริกขี้หนูแห้งตัดเอาขั้วออก

2.นำพริกใหญ่ พริกขี้หนูแห้ง หอมแดง กระเทียม คั่วไฟขนาดกลาง ย่างกะปิ กุ้งแห้ง

3.นำทั้งหมดที่คั่ว/ย่างแล้วมาปั่นให้ละเอียดแล้วผัดรวมกันเป็นน้ำพริกเผากุ้ง พักไว้ หลังจากนั้น แกะเนื้อปลาดูพักไว้

4.นำมะดันมาปั่นพักไว้ตั้งกระทะใช้ไฟกลางใส่น้ำมะขามเปียก น้ำตาลมะพร้าว น้ำปลา เคี่ยวให้น้ำตาลละลาย

5.ใส่หอมแดง กระเทียม กะปิ กุ้งแห้ง พริก ที่เตรียมไว้ ผัดรวมกัน

6.ใส่เนื้อมะดันที่ปั่นไว้ ตามด้วยเนื้อปลาดู ลงไป ผัดคลุกเคล้าให้เข้ากันจนสุกดี โดยใช้ไฟกลาง