นายสำราญ สังฆธรรม หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “ลุงราญ” เกิดเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2482 ณ บ้านศรีนาวา หมู่ที่ 2 อำเภอเมืองนครนายก จังหวัดนครนายก สำเร็จการศึกษาระดับประถมศึกษาจากโรงเรียนชุมชนวัด ศรีนาวา (ดิลกชนศรีนาวา) และได้ออกมาช่วยพ่อแม่ประกอบอาชีพทำนา ทำสวน เมื่อถึงวัยมีครอบครัวก็ได้ สมรสกับนางนวลจันทร์ สังฆธรรม มีบุตรธิดา 2 คน เดิมทีพ่อของลุงราญ เป็นหมอสมุนไพรในชุมชนจะถูกเรียกว่า "หมองู" หรือ "หมอยาพื้นบ้าน" ที่มีบทบาทสำคัญในยามที่มีคนถูกงูกัด เนื่องจากในอดีตการเข้าถึงสถานพยาบาลเป็นไปได้ยากและภูมิปัญญาการรักษาพิษงูกัดนั้นจะได้รับการสืบทอดผ่านทางครอบครัวรุ่นสู่รุ่น จากนั้นลุงราญและป้านวลจันทร์จึงได้รับการถ่ายทอดวิชาการรักษาพิษงูกัดโดยใช้สมุนไพร เพื่อช่วยเหลือผู้คนที่ถูกงูกัดมาโดยตลอด สิ่งหนึ่งที่ต้องครองตนสำหรับผู้ที่เป็นหมองูคือจะต้องรักษาศีล 5 เข้าวัดทำบุญอยู่เสมอและมีเรื่องต้องห้ามคือห้ามกินของจากงานอวมงคลต่าง ๆ

หมอสมุนไพรรักษาพิษงูกัด เป็นบุคคลที่ใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้านและสมุนไพรในการรักษาผู้ที่ถูกงูกัดซึ่งเป็นศาสตร์ที่มีมาตั้งแต่โบราณ หมองูรักษาพิษงูกัดโดยการใช้สมุนไพรสดตำพอกแผล  ใช้วิธีขันชะเนาะเหนือแผลเพื่อลดการไหลของพิษท่องคาถากำกับขณะทำการรักษา ปัจจุบัน แม้ว่าการแพทย์แผนปัจจุบันก้าวหน้า    แต่ชาวบ้านในพื้นที่ยังคงรักษาด้วยสมุนไพรพื้นบ้านควบคู่ไปกับการรักษาแบบสมัยใหม่ หมอสมุนไพรจะทำหน้าที่ดูแลเบื้องต้นก่อนส่งผู้ป่วยไปโรงพยาบาลสมุนไพรแก้พิษงูกัด ที่ลุงราญใช้ คือ หญ้าดอกขาวหอมมะลิ หรือชื่อทั่วไปคือ “กกดอกขาว” นำมาตำผสมกับเหล้าขาวและน้ำสะอาดพอกบริเวณแผลงูกัด มีสรรพคุณรักษาแผลบวมอักเสบ ผิวหนังเป็นผดผื่นคัน แผลเจ็บจากการหกล้ม แผลมีดบาด กระดูกหัก และพิษงูกัด

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Cyperus brevifolius

สรรพคุณ :  ราก มีรสฝาด แก้ผดผื่น คันตามผิวหนังแก้ลมพิษ
แก้พิษภายใน รักษาแผลบวมอักเสบผิวหนังเป็นผดผื่นคัน แผลเจ็บจากการหกล้ม แผลมีดบาด กระดูกหัก และพิษงูกัด

พิษงูกัด ถือเป็นอันตรายที่พบได้บ่อยในพื้นที่ชนบท จากงูชนิดต่าง ๆเช่น งูเห่า , งูจงอาง , งูแมวเซา แต่ในหมู่บ้านศรีนาวา จังหวัดนครนายก มีภูมิปัญญาการรักษาพิษงูกัดด้วยสมุนไพรที่สืบทอดกันมานาน หมอสมุนไพรในชุมชนแห่งนี้สามารถรักษาผู้ที่ถูกงูกัดให้หายได้โดยไม่ต้องพึ่งยาแผนปัจจุบัน ด้วยความรู้ด้านสมุนไพรและวิธีปฐมพยาบาลพื้นบ้านที่มีประสิทธิภาพ ผสมกับการมีพิธีกรรมและความเชื่อในการรักษาผู้ที่ถูกงูกัดเนื่องจากในอดีตคนไทยเชื่อว่า พิษงู ไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องทางกายภาพแต่ยังเกี่ยวข้องกับ สิ่งลี้ลับ หรือ อำนาจเหนือธรรมชาติ เช่น วิญญาณ เทพเจ้าหรือเจ้าที่เจ้าทาง ดังนั้น พิธีกรรมจึงมีบทบาทสำคัญในการช่วยเสริมพลังให้กับการรักษา

ภูมิปัญญาการรักษาพิษงูกัดด้วยสมุนไพรในบ้านศรีนาวา จังหวัดนครนายก เป็นตัวอย่างของการนำทรัพยากรธรรมชาติและความรู้พื้นบ้านมาใช้ในการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ หมอสมุนไพรในชุมชนได้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในยุคที่วิทยาศาสตร์ก้าวหน้า เพื่อให้คนรุ่นหลังยังคงสามารถรักษาภูมิปัญญานี้ไว้ได้อย่างยั่งยืน

ลุงสำราญ สังฆธรรม เป็นที่นับถือของคนในชุมชนและสังคม
(โรงพยาบาลในตัวเมืองและโรงพยาบาลจังหวัดใกล้เคียง) ส่วนหนึ่งให้การยอมรับว่าผู้ป่วยที่มารักษาสมุนไพรกับท่านมีอาการที่ดี ญาติมีความภูมิใจที่ลุงราญรักษาผู้ป่วยหาย “ลุงราญ” บอกว่าสิ่งที่ตนเองภาคภูมิใจมากที่สุด คือ “การให้และไม่เบียดเบียนไม่เรียกร้องค่าใช้จ่าย ผู้ที่เดือดร้อนผู้เจ็บป่วยที่มาหาลุงราญ”

อีกสิ่งที่ลุงราญ ภูมิใจคือการได้ถ่ายทอดองค์ความรู้เกี่ยวกับการรักษาพิษงูด้วยสมุนไพรให้กับผู้ใฝ่รู้  และถ้าท่านใดปฏิบัติได้ตามลุงราญทำอยู่จะถ่ายทอดคาถาวิชาให้ด้วย