ข้าพเจ้า นายวุฒิไกร สีอูด ตำแหน่ง ครูชำนาญการ โรงเรียนบ้านวังโพรง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 2 สำนักคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ใช้การแก้ปัญหาและพัฒนาทักษะการอ่านและการสื่อความหมาย เรื่องแสงและเงา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ด้วยการเล่าเรื่อง และขอนำเนอวิธีการดำเนินงาน และผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียนที่คาดหวัง ดังนี้
สภาพปัญหา
ในปัจจุบัน การพัฒนาทักษะการอ่านและการสื่อความหมายเรื่องแสงและเงาของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ยังคงประสบปัญหาหลายประการ โดยเฉพาะในเรื่องของการเข้าใจแนวคิดเชิงนามธรรมทางวิทยาศาสตร์ เช่น ปรากฏการณ์การเกิดแสงและเงาในชีวิตประจำวัน ซึ่งเป็นหัวข้อที่นักเรียนมักพบความยากลำบากในการอ่านเพื่อความเข้าใจและการเชื่อมโยงทฤษฎีกับการสื่อความหมายได้อย่างชัดเจน หลายครั้งที่นักเรียนไม่สามารถอธิบายปรากฏการณ์ทางธรรมชาติและเห็นภาพการนำความรู้ที่เรียนไปใช้ในชีวิตจริงได้อย่างชัดเจน ทำให้ขาดความมั่นใจในการแสดงออกทางภาษาและขาดความกระตือรือร้นในการเรียนรู้วิชานี้
อีกทั้ง การใช้รูปแบบการสอน CO5STEP เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของนักเรียน ยังไม่เป็นที่คุ้นเคยสำหรับหลายๆ คน ซึ่งทำให้การเรียนรู้ในรูปแบบนี้ไม่สามารถตอบโจทย์ความต้องการและพัฒนาทักษะได้อย่างมีประสิทธิภาพ นักเรียนบางส่วนยังคงใช้การเรียนรู้ในรูปแบบเดิมที่เน้นการบรรยายและการใช้ตำราเรียนเป็นหลัก ซึ่งยังไม่ตอบสนองต่อความต้องการของผู้เรียนในยุคดิจิทัล และอาจทำให้ขาดทักษะในการคิดวิเคราะห์และการสื่อสารที่จำเป็นสำหรับการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
การเรียนรู้ผ่านเทคนิคการเล่าเรื่องที่ช่วยในการสร้างความเข้าใจและการสื่อความหมาย ยังไม่ได้รับการใช้ในการสอนวิทยาศาสตร์อย่างเป็นระบบในชั้นเรียน หลายครั้งที่นักเรียนไม่สามารถเชื่อมโยงความรู้กับประสบการณ์ในชีวิตจริงหรือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในการแก้ปัญหาวิทยาศาสตร์ได้อย่างราบรื่น เนื่องจากขาดโอกาสในการเรียนรู้ผ่านเรื่องราวหรือไม่คุ้นเคยกับการเรียนรู้ในลักษณะนี้ ส่งผลให้การพัฒนาทักษะการอ่านและการสื่อความหมายเรื่องแสงและเงาไม่สามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว การจัดการเรียนรู้ที่ผสมผสานการใช้รูปแบบการสอน CO5STEP ร่วมกับเทคนิคการเล่าเรื่องจึงเป็นแนวทางที่สำคัญในการพัฒนาทักษะการอ่านและการสื่อความหมายของนักเรียน นักเรียนจะได้เรียนรู้ผ่านเรื่องราวและกิจกรรมสร้างสรรค์ การตั้งคำถาม และการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นผ่านการเล่าเรื่อง ซึ่งสามารถช่วยเสริมสร้างความเข้าใจในหลักการทางวิทยาศาสตร์ได้ดียิ่งขึ้น นอกจากนี้ การใช้นิทานและเรื่องเล่าเกี่ยวกับแสงและเงาในชีวิตประจำวัน เช่น เรื่องราวเกี่ยวกับเงาของต้นไม้ในเวลาต่างๆ จะช่วยให้นักเรียนสามารถเห็นความเชื่อมโยงระหว่างทฤษฎีกับความเป็นจริงและกระตุ้นความสนใจในการเรียนรู้ รวมทั้งพัฒนาทักษะการอ่าน การสื่อความหมาย และความเข้าใจเนื้อหาวิทยาศาสตร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง
1. เชิงปริมาณ
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ทั้งหมดในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 ได้รับการพัฒนาทักษะการอ่านและการสื่อความหมายเรื่องแสงและเงา โดยการจัดการเรียนรู้แบบรวมพลัง 5 ขั้นตอน ร่วมกับเทคนิคการเล่าเรื่อง โดยมีคะแนนทดสอบหลังเรียนผ่านเกณฑ์ร้อยละ 70 ขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 80 ของจำนวนนักเรียนทั้งหมด และมีคะแนนการประเมินทักษะการอ่านเพื่อความเข้าใจและการสื่อความหมายอยู่ในระดับดีขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 75 ของจำนวนนักเรียนทั้งหมด
2. เชิงคุณภาพ
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีความสามารถในการอ่านเพื่อความเข้าใจเนื้อหาวิทยาศาสตร์เรื่องแสงและเงา สามารถเชื่อมโยงความรู้กับประสบการณ์ในชีวิตจริงผ่านการเล่าเรื่อง มีเจตคติที่ดีต่อการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และการอ่าน และมีทักษะการสื่อสารและการทำงานร่วมกันผ่านกิจกรรมการเล่าเรื่องแบบรวมพลัง สามารถอธิบายแนวคิดทางวิทยาศาสตร์ด้วยภาษาของตนเองได้อย่างชัดเจนและสร้างสรรค์ รวมทั้งมีความมั่นใจในการแสดงออกและนำเสนอผลงานอย่างมีประสิทธิภาพ
เอกสารร่องรอยหลักฐาน
1. สื่อ
2. วิจัยในชั้นเรียน เรื่อง การใช้รูปแบบการสอน CO5STEP ในการแก้ปัญหาและพัฒนาทักษะการอ่านและการสื่อความหมาย เรื่องแสงและเงา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ด้วยการเล่าเรื่อง
3. ใบงาน, กิจกรรมการเรียนรู้
4. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน