TERMINOLOGIE
In de natuurkunde zeggen we dat er een VERSNELLING is bij ELKE VERANDERING van de snelheidsvector.
In de natuurkunde spreken we ook van VERSNELLING als een voorwerp vertraagt!
Als er een versnelling optreedt spreken we van een VERSNELDE BEWEGING.
OEFENING
Een Renault Megane Estate TCe 100 (2022) heeft een “acceleratie van 0-100 km/h: 12,2 s” (BRON)
Deze auto versnelt in 12,2 s van 0 tot _ _ _ _ _ _ m/s.
Elke seconde komt er dus _ _ _ _ _ _ m/s bij de snelheid bij.
We zeggen: de versnelling is _ _ _ _ _ _ m/s per seconde.
Δv = 100 km/h = 27,8 m/s
Deze auto versnelt in 12,2 s van 0 tot 27,8 m/s.
Elke seconde komt er dus 2,3 m/s bij de snelheid bij.
We zeggen: de versnelling is 2,3 m/s per seconde.
OEFENING
Een Renault Megane Electric EV60 (2022) heeft een “acceleratie van 0-100 km/h: 7,5 s” (BRON)
Deze auto versnelt in 7,5 s van 0 tot _ _ _ _ _ _ m/s.
Elke seconde komt er dus _ _ _ _ _ _ m/s bij de snelheid bij.
We zeggen: de versnelling is _ _ _ _ _ _ m/s per seconde.
Δv = 100 km/h = 27,8 m/s
Deze auto versnelt in 7,5 s van 0 tot 27,8 m/s.
Elke seconde komt er dus 3,7 m/s bij de snelheid bij.
We zeggen: de versnelling is 3,7 m/s per seconde.
EENHEID van versnelling
Een versnelling (acceleratie) kunnen we uitdrukken als het snelheidsverschil gedeeld door de tijd waarin dat snelheidsverschil voorkomt.
Een versnelling (acceleratie) kunnen we dus uitdrukken in meter per seconde per seconde.
Dankzij onze berekeningen kunnen we zeggen dat:
de Renault Megane Estate TCe 100 (2022) een versnelling heeft van 2,3 meter per seconde per seconde.
de Renault Megane Electric EV60 (2022) een versnelling heeft van 3,7 meter per seconde per seconde.
Opgelet!
Eigenlijk hebben we hier de GEMIDDELDE VERSNELLING berekend omdat we het snelheidsverschil hebben genomen over een hele tijd.
Je kan ook de zgn. OGENBLIKKELIJKE VERSNELLING bepalen op een welbepaald moment maar dat is moeilijker.
Als een bestuurder schakelt is de ogenblikkelijke versnelling licht negatief omdat de motor en de wielen dan zijn losgekoppeld. Op andere momenten zal de ogenblikkelijk versnelling dan een beetje groter zijn dan de gemiddelde versnelling.
TERMINOLOGIE
We kunnen spreken over de GEMIDDELDE VERSNELLING tijdens een beweging en over de OGENBLIKKELIJKE VERSNELLING op een welbepaald moment.
OEFENING
Veronderstel dat de beide Renaults een constante versnelling hebben. Maak dan een grafiek waarin je de snelheid van deze auto's uitzet in functie van de tijd.
Een speciaal geval van een veranderlijke beweging krijg je als de snelheid van een voertuig gelijkmatig verandert: elke seconde verandert de snelheid even veel. We speken dan van een eenparig veranderlijke beweging (EVB).
TERMINOLOGIE - EENPARIG VERANDERLIJKE BEWEGING (EVB)
Een object voert een EENPARIG VERANDERLIJKE BEWEGING (EVB) uit als de versnelling van dat object niet verandert.
OEFENING
Teken een snelheidsdiagram voor de beweging van een auto die vanuit stilstand vertrekt en versnelt. De auto voert een EVB uit waarbij de snelheid elke seconde 1 m/s groter is
Teken het snelheidsdiagram voor de beweging van een auto waarvan de snelheid bij het begin van de meting 8 m/s bedraagt. Zijn snelheid vermindert elke seconde met 2 m/s en hij voert een EVB uit.
De snelheidsverandering per seconde is een manier om aan te geven hoe een voorwerp versnelt of vertraagt. Dat noemen we de versnelling van dat voorwerp.
Versnelling is een vectoriële grootheid. Als je wil weten hoe de beweging van een voorwerp verandert, moet je niet alleen aangeven hoe groot de versnelling is maar ook in welke richting en welke zin.
GROOTHEID - (gemiddelde) VERSNELLING
De grootheid die het tempo aangeeft waarmee de snelheid van een voorwerp toeneemt (+) of afneemt (-) noemen we de versnelling (a) van dat voorwerp. In een formule:
Versnelling is een vectoriële grootheid.
OEFENING
Bereken de versnelling van een racemotor die vanuit stilstand vertrekt. Hij versnelt eenparig en na 6 s heeft hij een snelheid van 18 m/s.
Uit deze eenvoudige oefening vinden we de standaardeenheid van versnelling.
EENHEID - m/s²
De versnelling drukken we uit in meter per seconde per seconde. We zeggen meestal meter per seconde kwadraat (m/s²).
EXPERIMENT
Meet zelf versnellingen met je smartphone, je tablet en sommige computers. In die toestellen zitten de accelerometers al standaard ingebouwd.
Zoek en download eerst een (gratis) app die de accelerometers kan uitlezen. Gebruik zoektermen als "accelerometer", "g meter"...
PHYPHOX en PHYSICS TOOLBOX SENSOR SUITE zijn goede apps waarmee je veel dingen kan meten.
Start de app. Maak je toestel stevig vast aan het voorwerp waarvan je de versnelling wil meten (je lichaam, je fiets, een auto...). Je toestel mag alleen bewegen als het voorwerp beweegt. Meet nu je versnelling tijdens het wandelen, lopen, fietsen, autorijden...
Merk op dat versnellingen soms in “G” worden gegeven. 1 G = 9,8 m/s².
... VIND JE IN JE WERKBOEK.